ΦΥΛΛΑ ΛΟΓΟΥ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΤΑΦΥΛΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ: ...... "Εσείς πουλιά του Γρε6ενοι'ι -— Τούτο τό καλοκαίρι καί τήν "Ανοιξη. Κ. ΣΑΘΑ: ........................ Oi τελευταίες ώρες του Παπαθι΄.ιμιου Βλυχάδα. Θ. ΠΕΤΣΑΛΗ - Δ|ΟΜΗΔΗ: Σκυλόσοφος - '0 Επίσκοπος Τρίκκης καί Λαρίσης. Λ. Ι, ΒΡΑΝΟΥΣΗ: .......................... 'Ο ανήσυχος έφηδος τής Θεσσαλίας Ν. Κ. ΜΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ: ............................ τα Θεσσαλικό "Αμπελάκια. ΣΤΕΦ. ΤΗΛ|Κ|ΔΗ: ...................................... Προσδοκία (ποίημα). ΝΙΚΟΥ ΜΠΑΖ|ΑΝΑ: .................................. 'Ο χωρισµός (ποίημα). ΚΙΤΣΟΥ Α. ΜΑΚΡΗ: .. Συµδολή οτή μελέτη τής πολεοδοµίας τών χωριών του Πηλίου. Π. |. ΒΑΣΙΛΕ|ΟΥ: ............................... τό άρματωλίκι τών 'Αγράφων. ΓΙΑΝΝΗ ΒΛΑΧΟΓ|ΑΝΝΗ: ..................................... "Ετσι ήτανε ..... ΜΑΚΗ ΛΑΧΑΝΑ: ............................... '0 άνθρωπος καί τό τέχνηµα. ΛΑΜΠΡΟΥ ΜΑΛΑΜΑ: .......................... 'Απλοί στοχασμοί γιά τήν Τέχνη. ΑΝΑΣΤ. ΤΣΟΥΦΗ: .................... 'O "Αχιλλέας ΤΖάρτΖανος ώς εκπαιδευτικός. ZAXAPIA ΠΑΠΑΝΤΩΝ|ΟΥ: ........................... Θάνατος 'Apxoiou Θεού. ΑΓΓΕΛΟΥ ΓΑΝΝΑ: ............................ Συζήτηση με το Ζωγράφο Δανιήλ. Ζ. ΚΑΛΟΓ|ΑΝΝΗ - ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ: ................ "Evo ήλιοΘασίλεµα (ποίηµα). ΑΛΕΞ. ΧΑΤΖΗΓΑΚΗ: ............................. Λαογραφικά τής Πίνδου - B' AX|/. Γ. ΚΑΡΑΝΑΣ|ΟΥ: ............................ Παροιμίες τοι": τόπου µας. ΓΙΑΝΝΗ ΑΘ. ΑΔΑΜΟΥ: .............................. 'Ελασσονίτικες παροιμίες. ΕΜΜ. Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΗ: ........................... 'Η "Αρχιεπισκοπή Φαρσάλων. ΛΙΝΑΣ ΚΑΡΑΜΠΑ: ............................... "Από τό μετανάστη (ποίηµα). |. Α. ΝΤΟΜΑΛΗ: ........................ "Η Θεσσαλική Οίκονοµία καί το 1821 Γ. Δ|ΛΜΠΟΗ: ....................................... Θεσσαλικό Τοπίο (ποίημα) Α. ΠΛΑΚΩΤΑΡΗ: ..................................... "Απολογισμός (ποίημα) Δ. ΣΤΑΜΠΟΛΟΥ: ............................... Βρήκα νά σεριανίσω (ποίηµα) A. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ: .................................. Χαιρετισμός (Ποίημα) ΑΠΟ ΦΥΛΛΟ ΣΕ ΦΥΛΛΟ: 'Η υποδοχή … Σάς αρέσουν τα δαλτονερια; - Το κατεστη- µένο - Σχόλια, Κριτική γιά τα 6ι6λία τών Α. MopKéTou, A. OuvooéKou, T. Λάππα, Γ. Λύ- χνου. Τ. Δόξα΄ Χ. Ζήση΄ Ν. Χιονίδου. Δ. Σκ. Σούτζου, Γ. ΝέΖου, Τ. ΣτρουΘιδ. B. Βαλ- λή. Φ. Κωνσταντίνου. Δ. Μωρέ… καί Α. Κλώντια - 'Αλληλογρσφία —- Νέα Βι6λία - Οί συνδρομητές μας. ΕΙΚΟΝΕΣ: Μ. Καταφυγιώτη: Βλαχά6ας 'Av. ΄Αστεριάδη δυό χαρακτικά από τ' 'Α- µπελάκια - Πλατεία Μακρινίτσας, Αμφιθέατρο "Αγ. Λαυρεντίου (δυό όψεις) - Φ. Τσικρικτσή: καλτερίμι τής Μακρινίτσας …- ‘O. Φ, Τσικρικτσής. 1'Ο ΤΕΥΧΟΣ ΔΡΧ. 20 OEIIAAIKEI ΙΕΛΙΔΕΙ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΕ! ΣΤΟ ΑΘΑΝΑΤΟ 2| ΘΕΣΣΑΛ|ΚΗ ΕΣΤΙΑ ΛΑΡΙΣΑ - ΜΑΓΝΗΣΙΑ - ΤΡΙΚΑΛΑ - ΚΑΡΔΙΤΣΑ - ΦΘΙΩΤΗΣ EYPYTANIA — I‘PEBENA ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΚΑΘΕ ΔΥΟ ΜΗΝΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΤΑΦΥΛΑΣ ΓΡΑΦΕΙΑ ΣΥΝΤΑΞΕΩΣ: ΜΟΥΡΟΥΖΗ 18 - ΛΑΡΙΣΑ - ΤΗΛΕΦ. 226.144 Διευθύνσεις σύμφωνα µε το Ν.Δ. 346)1969 άρθρ. 9 § 3 : ΄Υπεύθυνος - "Εκδότης - "Ιδιοκτήτης Σ. Κατσώνη, Δηµάρχου 'Αστεριάδη 3 Λάρισα. Προϊστάµενος τυπογραφείου: Κ. Γκιζπλης Βασ. Φρειδερίκης 11 ΛάρισαΔ Τιμή τεύχους δρχ. 20. Έτησία συνδροµή: Εσωτερικού δραχ. 120. "Εξω- τερικού λίρ. 6 δολ. 10. "Οργανισμοί, Νομικά Πρόσωπα. '|δρι΄ιµστσ. Δήμοι. Κοινότητες: δρχ. 500. Γιά διαφηµίσεις ίδισίτερη συµφωνία. "Εγγραφή συν- δροµητών - εµδάσµατσ οδός Βασ. Σοφίας 33 Γ' όροφος Γραφ. 25 κ. Κοτσώνη. Δωρεάν καί τιμής ένεκεν δεν διατίθενται. Βι6λίσ, έντυπα. συνεργασίες, ανταποκρίσεις στό Διευθυντή ΣυντόΕ8ως Χειρόγραφα δεν επιστρέφονται ΄Ανάτυπα δεν γίνονται "Η "Θεσσαλική "Εστία-ι δεχεται τους φίλους καί συνεργάτες στά Γραφεία τής Δισχειρίοεως Βασ. Σοφίας 33 — 30c όροφος Γραφ. 25. τηλ. 224-755, κάθε Πέμπτη 7-9 τό Βράδυ. ΓΡΑΦΕΙΑ ΚΑΤΑ ΝΟΜΟΥΣ: ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ: "Αναλήψεως 247. τηλ. 271 - 10 Βόλος. "Αντιπρόσωπος: Γιάννης Γ. Μουγογισννης. ΤΡΙΚΑΛΩΝ: Γαριδσλδη 12. τηλέφ. 27-500. 'Αντιπρόσωπος: 'Αχιλ. Γρ. Καρανάσιος. ΕΛΑΣΣΟΝΑ: 6ης 'Οκτω6ρίου 109. τηλεφ. 22-226. "Αντιπρόσωπος: Γιάννης "Αθ. 'Α- δάμου. ΚΑΡΔΙΤΣΑ: "Αντιπρόσωπος: Θωµάς Πλατανιάς. ΄Επιθεωρητής Δηµ. 'Εκπσιδει'ιοεως, Βασαρδάνη 5΄ τηλεφ. 21 -428. 'Η «Θεσσαλική Εστία» πωλείται: στήν !ΑΘήνα στό βιβλιοπωλείο τής 'Εστίας, Σταδίου 38. Στή Θεσσαλονίκη στό Βιβλιοπωλείο Παναγ. Poo/181 Τσιµισκή 41 Τηλ. 29—010 'Ετυττώθη σε χαρτί τής «Θεσσαλικής Χαρτοποιίας» το Μάρτιο του 1973 - Τόπος εκδόσεως Λάρισα αΤΥΠΟΓΡΑΦΙΚΗ» Ο.Ε. ΚΩΝ. ΓΚ|ΖΕΛΗΣ - ΓΕΩΡΓ. ΧΑΡΟΣ Μία Πογιιυ τα… και ΠοΠιιιστικη5 κοΠΠιεργειο€ Μπρπίωα-πλατεΐα "Μ…" ΙΤΙΙ MEAETH ΤΙ|Σ "ΜΜΜ… ΙΙΙΙΙ ΙΙΡ|ΙΙΝ ΙΙΙ |ί|ΙΜΙΙΙ ΠΡΟΛΟΓΟΣ τά χωρια τού Πηλίου ασκούν µιαν Ιδιαίτερη γοητεία στον επισκέπτη τους. Λύτό, βέβαια. όφείλεται, σε µεγάλο βα- Θµό, στήν ωραία αρχιτεκτονική των σπι- τιών τους, στίς Θαυµαστες εκκλησίες καί στίς σκαλιστές βρύσες. "Οφείλεται, ακόµα, στή µαγεία τής φύσης τους, µε τήν Ιδιαίτερη όµορφα": κάθε εποχής. Πέ- ρα, δµως, από τίς λεπτομερε-ακές αύτες όµορφιές, τό πηλιορείτικο χωριό έχει µια ξεχωριστή αρμονία σα σύνολο Πού να όφείλεται αύτή; Είναι. απλως. ή γραφι- κότητα πού δημιουργείται καθώς τό χω- ριό αναπτύσσεται τυχαία, χωρίς να ακο- λουΘεί (ξυρισµένους άγραφους κανόνες; 'Ο απαιτητικός θεατής, πού δε µαγεύεται από τήν εύκολη γραφικότητα. προσπαθεί να ξεδιαλύνει τό µυστήριο αύτής τής αί- σθησης αρµονίας καί τάξης πού τού δίνει τό πεοιδιάβασµα µέσα στα σοκάκια τού χωριού. Δεν έχει τόν απλοϊκό φόβο µή- πως ή αποκάλυψη των κρυφών νόµων πού διέπουν τήν αρµονία αύτή θα καταστρέ- ψει κάτι από τή µαγεία πού εξασκεί απά- νω του Ξέρει πως οί νόμοι αύτοί δεν εί- ναι ψυχρα κατασκευάσµατα ενός στεγνού µυαλού. Είναι ή συλλογική εύαισΘησία, πού. χωρίς ή ίδια να τό καταλαβαίνει, βρήκε τούς νόµους πού δεν είναι ακαμ- 11101, µα προσαρµόζονται πάντα στίς Ιδιαίτερες συνθήκες κάθε περίπτωσης. Κανένας δεν έχασε τή γοητεία από τα παιχνιδίσματα καί τσακίσµατα πού κάνει Tofi κιτΣογ Λ. ΜΑΚΡΗ τό νερό, καθώς κατεβαίνει αλαφρό στα βουν[σια ρυάκια, επειδή ξέρει πως 6 νό- μος τής βαρύτητας 16 κινεί. Στή φύση καί στήν αληθινή τέχνη οί νόµοι πλά- θουν όµορφια σε αφάνταστη ποικιλία µορφών. Χωρίς, λοιπόν. κανένα φόβο Θα προσπαθήσουμε, στήν εργασία αύτή, να επισηµάνουµε μερικά από τα συνθετικά στοιχεία τού πηλιορείτικου χωριού. Θα πρέπει ναχουµε πάντοτε στό νού µας πως 16 χωριό δεν έγινε για ια 16 χαίρονται οί ερασιτέχνες αίσΘητικοΙ τής πόλης αλλά για να τό ζούν οί χωριάτες, µε τούς ίδιαίτερους τρόπους εργασίας καί κοινωνικής ζωής. "Ετσι ή όιιορΦιά του δεν είναι µια καλα τοποθετηµένη ήθογραφική σκηιογοαφία αλλά τό λου- λούδι πού βγαίνει µέσα από τό 'ιδρωπο- τισµένο χωµα τής ζωής. Θα πρέπει &… µα, να ξέρουμε πως οί όροι εργασίας καί κοινωνικής ζωής άλλαξαν και ή προσαρµογή τού χωριού στίς αλλαγές αύτες είναι απαραίτητη προυπόθεση τής βιοσιµότητάς του. Για να Φέρουµε δύο µόνο παραδείγµατα από τή ζω'ι «:… πη- λιορείτικω…ν χωριών Θα σηµειώσουμε πως ή εξαγωγή «:… προϊόντων δε γίνεται πια µε καραβάνια ζώων ότι… µε αύτο- κίνητα καί πως ένα µεγάλο μέρος τής παραγωγής τής ενώ… (βασικού προϊόν- τος τού Πηλίου) δέ γίνεταιέπί τόπου άι- λα σε είδικα εργοστάσια (π. χ στό με- γαλο κονσερβοποιείο έλαιδν τής Άγριας). Τα δύο αύτα στοιχεία, καί απειρα άλλα είναι φυσικό να επιφέρουν καί τίς ανά- Συµβολή στή μελέτη τής πολεοδομίας των χωρίων τού Πηλίου 79 λογες τροποποιήσεις στή σύνθεση τού πηλιορείτικου χωριού. 'Λκριβώς εδώ βρί- σκεται ή αξία τής έρευνας τών νόµων για τούς οποίου: µιλήσαµε πιό πάνω. Οί λύσεις πού απαιτούνται από τήν αλλαγή των συνθηκών Θα µπορέσουν να προσ- αρµοσΘούν στό…χαρακτήρα των χωριών όταν έχουµε κάπως προχωρήσει στό πνεύ- µα τής σύνθεσής τους. 'Η σηµερινή εργασία αποβλέπει περισ- σότερο στό τα επισημάνει 16 θέµα καί τα προβλήµατα πού απορρέουν από αύ- τό, παρα στό να δώσει έτοιµες λύσεις, ανέφικτες σε µια προδροµική προσπά- θεια. ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΤΥΠΟΙ ΠΗΛ|ΟΡΕ|Τ|ΚΩΝ ΧΩΡ|ΩΝ Πολλά από τα χωριά τού Πηλίου δη- μιουργούνται γύρω από µεγάλα µονα- στήρια, (Μακρινίτσα-Παναγία Μακρινί- ιισσα, Πορταριά-Παναγία Πορταρέα, Ζαγορα-Παναγία Σωτήρα. "Αγιος Λαυ- ρέντιος-µοναστήρι 'Αγίου Λαυρεντίου κ. αλλά). Στήν ακολουθία τού "Αγίου Γερα- σίµου, πού τυπώθηκε στήν "Ελληνική τυ- πογραφία τού 'Ιασίου, στα 1820 µε έξο- δα τού Μ.ακρινιτσιώτη Γεωργίου Γούση, αναφέρεται για τή Μακρινίτσα (σελ. 25) 6'ΕσυνάχΘησαν καί έκτισαν όσπήτια οί ανθρωποι τριγύρω τής εκκλησίας καί κατ' όλίγον όλίγον έσυγκροτήθη αρκετή πόλις πολυάνθρωπος καί φιλόχριστος...-. 'Αλλα χωρια προέρχονται από µικρούς οίκισµούς πού αναπτύσσονται καί άλλα από ομαδικές μετοικεσίες. Στήν εκλογή της τοποθεσίας τών χωριών σπουδαίο ρόλο έπαιξε καί ή καταλληλότητα για άµυνα από πειρατικές ή ληστρικές έπι- δρομες. 'Ο Διονύσιος Πύρρος, 6 παλιός βηµεν είς Μακρινίτσαν, πόλιν δ υ ν α τ ή΄',ν ," µέ κατοίκους 2.000». Σε τρείς τύπους µπορούµε να χωρί- σουμε τα πηλιορείτικα χωριά 'Ο πρώτος, ό ά π λ ό ς, & περιγραφή τού πηλιορείτικου χωριού δί νει 6 Νικόλαος Μάγνης εδώ καί έκατό περίπου χρόνια: «Etc 16 κεντρικότερον µέρος εκάστου χωρίου είναι κτισμένη µεγαλοπρεπής έκ- κλησία προικισµένη καί προικιζοµένη πάν- τοτε από τούς εύσεβείς με κτήµατα. Πλησίον αύτής, είναι ή πλατεία (παζαρ) λι- Θόστρωτος, σκιαζοµένη από ύπερµεγέθεις πλατάνους,ένιός αύτής, ή εκτός είναι κρή- νη, χέουσα άφθονον καί ψυχρότατον ύδωρ. Πέριξ τής πλατείας ύπαρχουσι καθίσµατα λίθινα καί είς έν μέρος αύ τής 01061 ή περί- στύλιον (χαϊατι). Αύτού πλησίον είναι κτι… σµένοι ξενώνες (χαίρια) ούτω τούς όνο- µας…… εκεί, είς τούς όποίους κατα- λύουσιν οί διαβαται δωρεάν. ΑΙ εντός των χωρίων όδοί είναι λιθόστρωτοι καί αί αγουσαι είς τα κεντρικότερα µέρη των κτηµάτων...» * τα ίδια περίπου γραφει στή «θεσσα- λία» του καί 6 παλιός δήμαρχος τού Βό- λου, Ηικόλαος Γεωργιάδης, μόνο πού- πιό µεθοδικός αύτός- συνδέει τήν περι- γραφή µε τή λειτουργία τής κεντρικής πλατείας: «κατά τό κεντρον δε εκάστου χωρίου παρατηρείται πλατεία ίκανώς 1. Ν. Μάγνηι:ος: Περιήγησις ή τοπογρα- φία τής Θεσσαλίας καί Θετι:αλικής Μαγνη- σίας. "Εν 'Αύήναις 1860. σελ. 47. 2. Διονυσίου Πύρρου τού (Bamako-3: Πε- ριήγησις Ιστορική καί βογραφία. 'Ev "Αθή- ναις 1848 σελ. 39. πού περιλαµβάνει Και τα …… περισσότερα χωριά, αποτελείται από ένα …' ' νι΄ιτταρο µε κεντρικό πυρήνα, όπου συγ- ιι"ντρώνεται ήκοινωνική ζωή τού χωριού ΙΙρησκευτική, εµπορική καί ψυχαγωγική I ι΄ιρω από τόν πυρήνα αύτόν υπάρχει ή µάζα τών σπιτιών, µε τα καλντιρίµια, πού ξεκινούν ακτινωτα καί προχωρούν ανάλογα με τή διαμόρφωση τού εδάφους. |Ιιισικό στοιχείο τού κέντρου τού χω- ριού αποτελεί ή πλατεία. Κοντά της, λί- … πιό πάνω-λίγο πιό κατω, βρίσκεται η κεντρική εκκλησία τού χωριού. "Ωραία 'Λμφιι9ε΄ατρο 'A γ. Λαυρεντίου 80 Συμβολή στή μελέτη τής πολεοδομίας των χωρίων τού Πηλίου εύρεία καί καλώς λιθοστρωµένη, σκια- ζοµένη ύπό µεγάλων πλατάνων, ύ1ό τήν σκιάν τών όποίων ε6κτιστοι κρήναι προ- χέουσι διαυγές ύδωρ. 'Η πλατεία αύτη είναι ή αγορα τού χωρίου, Ever: ανα 1161- 00v Κυριακήν καί έορτήν συνέρχονται οί κάτοικοι συναλλαττόµενοι πρός ελλή- λους καί συζητούντες τα κοινά τού χω- ρίου συµφέροντα.» ' Βασική αρτηρία τού χωριού είναι τό ανηψρικό raw-15011.11 πού ξεκινάει από τό ΄Κατώτερο σηµείο τού χωριού καί αφού περάσει από τή πλατεία, φτάνει ώς τό ψηλότερο 0111.15'1'0 του. Τό καλντερί- µιαύτό φειδοσέρνεται ανάλογα µέ τίς ύ- ψομετρικές διαφορές ώστε ή κλίση να μήν είναι πολύ µεγάλη καί ή ανάβαση εύκο- λη στούς ανθρώπους καί στα ύποζύγια. 'Λπό τήν αρτηρία αύτή ξεκινούν πλαγινα καλντερίμια-προσπελάσεις πρός όλα τα σηµεία τού χωριού. Χαρακτηριστικό είναι τό γεγονός ότι τα πιό φροντισµένα καλν- τερΙµια τού χωριού έχουν ανταπόκριση µέ τα µονοπάτια ή τα καλντερίµια πού όδηγούν στίς κύριες αγροτικές περιοχές. όπου βρίσκονται τα χτήµατα καί τα κα- λύβια τών χωρικών. Δίπλα τους, όπου αύτό είναι δυνατό, ύπάοχουν βρύσες. 'Η ακτινωτή διάταξη τών κυριότερων δρόµων τού χωριού γύρω από τό κέντρο του, έξυπηρετεί τή λειτουργία τού χω- ριού. 'Η εκκλησία καί τό έµπορικό κέντρο του είναι προσιτά από όλες τίς συνοι- κίες. Οί χωριάτες γυρ΄ζοντας από τα χτήµαια τό βράδυ περνούν από τήν πλα- τεία γα ν' ανταλλάξουν είτε τα κοινω- νικα νέα τού χωριού είτε τίς επαγγελ- µατικές πληροφορίες (πορεία τής καλ- λιέργειας. εµφανιση ασθενειών τών φυ- τών σέ διάφορα σημεία κ. τ. λ.). "Ας µήν ξεχνούµε καί τό ρόλο τής βρύσης τού χωριού στή ζωή τών γυναικών. 'H 61100- ξη δεύτερης ή καί τρίτης πλατείας στόν από τύπο τού πηλιορείτικου χωριού δέν αλλάζει τό βασικό χαρακτήρα του για- τί µόνο ή κεντρική πλατεία συγκεντρώνει τα στοιχεία πού αναφέραμε. Οί άλλες έχουν λειτουργία έποχ;αιή ή περιστα- σιακή. 'Ο τύπος αύτός τού χωριού αναπτύσ- σεται πάντα όμόκεντρα απωθώντας 11061; τα έξω τα στοιχεία πού, ένώ έπρεπε να είναι έξω καί δίπλα από 16 χωριό,'µ…έ τήν ανάπτυξή του αγκαλιάζονται από αύτό. (Παραδείγματα οί µεταφορές τών νεκροταφείων τής Μακρινίτσας καί τού Λαύκου, τών Βυρσοδεψείων τής Μακρινί- τσας καί αλλων). M610 φυσικά ή αλλά 611116510 έπηρρεάζουν τήν όμόκεντρη αύ- τή αναπτυξη (ή ύπαρξη βαθειού ρέµμα- 1. Νικ. Γεω;γιάδου: Θεσσαλία. "Εν Βό- λφ 1894 σελ. 108. τος ή χαράδρας, μεγάλες έκκλησιαστικές Ιδιοκτησίες κ. τ. λ.. 'Απλού τύπου χωρια τού Πηλίου είναι ή Μακρινίτσα, ή.Πορταριά. ή Δρακια, 6 'Αγιος Λαυρέντιος, ή Βυζίτσα, οί Πινα- κάτες, οί Μηλιές, 6 'Αγιος Γεώργιος, ό Λαύκος, τό Προµύρι, τό Τρίκερι. ή 'Λργα- λαστή, τό Κασαµπάσι, ή Ηιάου, τό Μού- ρεσι, ή ΜακρυρράΧη. τό 'Λνήλιο, τό Που- pl, 16 Κατηχώρι καί αλλά µικρότετρα. 'Ο ο ύ ν 0 ε τ o ς τύπος τού πηλιορεί- τικου χωριού αποτελείται από τέσσερα έφαπτόµενα κύτταρα, µέ Ιδιαίτερο τό κα- θένα τους πυρήνα Κοινωνικής ζωής: Δέν πρόκειται για τέσσερα διαφορετικά χω- ρια, τό ένα δίπλα στό άλλο, αλλά για ένα ενιαίο σύνολο, πού ξεκινάει από ένα στο»… κύτταρο κι' αντί να αναπτυχθεί 06 όµόκεντρους κύκλους, ακολουθεί τόν κυτταρικό τρόπο πολλαπλασιασμού, τό διαµερισµό. Κλασικό παραδειγµα ή Ζα- γορά όπου από τό αρχικό κύτταρο τής Παναγίας Ζαγο:ας (Σωτήρος) δηµιουρ- γούνται καί µορφωνονται οί συνοικίες τού "Αγίου Γεωργίου, τής 'Αγίας Κυρια- κής καί τής Περαχώρας. κάθε µια από τίς συνοικίες αύ'ιές έχει Ιδιαίτερη ένο- ριακή εκκλησία. σχολείο καί καταστή- µττα. Πάντως ένα είναι τό κέντρο τού χωριού, όχι παντοτε τό αρχικό, όπως στή Ζαγορά όπου τό κέντρο µετατοπί- στηκε στόν "Αγιο Γεώργιο γιατί ή µε- γάλη εκκλησία τής Παναγίας κάηκε καί ό αύτοκινητόδρομος Βόλου - Ζαγοράς σταµατάει στόν "Αγιο Γεώργιο. οι συ- νοικίες αύτές συνδέονται µεταξύ τους µέ δρόµο πού αποτελεί καί τήν κύρια αρτη- ρία τού χωριού. Παρα τό χωρισµό τους σέ συνοικίες τα χωριά αύτα αποτελούν ένα σύνολο καί 16 ανώτερα Ιδρύµατα εί- ναι κοινά. (Παλιότερα τό 'Ελληνοµου- σείον καί σήµερα τό Πολυµέρειο γυµνά- σιο Ζαγοράς. ή 'Εµπορική Σχολή Τσαγ- καράδας κ. τ. λ). Σύνθετου τύπου χωριά είναι ή Ζαγο- ρά, μέ τίς συνοικίες πού αναφέραµε, ή Τσαγκαρά5α (συνοικίες Ταξιάρχη, "Αγία Παρασκευή, 'Αγίου Στέφανου, Άγ. Ku- ριακής) 'Ανω Βόλος ("Αγιος "Ονούφριος, "Αλλη 115016 'Ανακασιά, 'Λπανω Μαχα- λάς). 16 χωρισµό αύτό τόν είχαν 1100- σέξει καί οί παλιοί λόγιοι. Για τή Ζα- γορά οί Δημητριείς στα 179] γράφουν: τδιηρηµένη... είς 4 μαχαλάδες είς τήν Πέ- ρα χώρα, 'Λγία Κυριακή, "Λη Γιώργη καί 'Αγία Σωτήρα». Οί ίδιοι για τήν Τσαν- καράδα: (είναι διηρηµένη είς 4 µαχα- λάδες µέ 4 εκκλησίες». 'Ο Ηικόλαος Μά- γνης για τα ίδια χωρια γράφει: «καί διαιρείται (ή Τσαγκαραδαί είς τέσσαρας συνοικίας, (µαχαλάδε() (I): έκαστη έχει Ιδίαν 6100111011“- .‘ «Διαιρείται (ή Ζαγορά] 1. Νικ. Μαγνητος: op. cit. σελ. 82. Συµβολή στή μελέτη τής πολεοδοµίας των χωρίων τού Πηλίου 81 ιίς τέσσαρας συνοικίας, έκαστη τών όποίων έχει ίδίαν έκκλησίανι' 'Ο ΄|ωάν- νης Ρηµατισ[δης για τόν 'Ανω Βόλο:'Η κωµόπολις αύτη είναι διηρηµένη είς τέσ- 110015 συνοικίας τού "Αγίου 'Ονουφρίου, τού "Αγίου 'ίωάννου ('Ανακασιά), τήν &- νω συνοικίαν καί τήν 'Αλλην Μεριάν. έχουσα έκαστη ίδίαν έκκλησίαν, ίδιον αλληλοδιδακτικόν σχολείον καί έν κοινόν ίλληνικόν 11016 τήν &… συνοικίαν». * "Αλλα χωρια 116 16 ίδιο όνοµα καί 116 τό διαχωρισµό "Ανω-Κάτω ('Ανω Λε- χώνια, Κάτω Λεχώνια, "Ανω Γατζέα- Κάτω Γατζέα) αποτελούν ίδιαίτερο τί καθένα χωριό 116 ξεχωριστή λειτουργία καί φυσιογνωµία. 'O τρίτος τύπος, 6 τύπος τού 6111- νει…ου, έξυπηρετεί τίς Θαλάσσιε; συγ κοινωνιακές ανάγκες ένός µεγάλου χω- ριού (τό Χορευτό είναι έπινε ο τή; Z6- γοράς, ή "Αγία Κυριακή τών Τρικέρων κ. ο. κ.). 'Εδώ τό χωριό διαµορφώνεται 11616 µήκος τής παραλίας, µε 1111106 βά- 005. 'Ολα 16 κτίρια έχουν στραµµένη τήν κύρια όψη τους 11065 τή θάλασσα. Οί δύο ή τρείς δρόµοι τού βάθους είναι παράλληλοι 11065 τήν παραλιακή όδό, 1161 συνδέονται 116 αρκετούς κάθετους. Συνήθως τα 6111v510 βρίσκονται στόν πιό κατάλληλο για λιμενισμό όρμίσκο τής περιοχής. Τέτοια χωριά είναι ή 'Α- γριά, ή 'Αφησσος, τό Χορτο, ή Μηλίνα, η "Αγία Κυριακή, τό Χορευτό κι' άλλα 11111061606. 'Ολα τα χωριά, καί τών τριών τύπων |κµεταλλεύονται τη φυσική διαµόρφωση τού έδαφους για να έχουν καλό ήλιασμό καί 66010116. 'Ολα είναι στραµµένα πρός τήν ανατολή ή τή µεσηµβρία. Μόνη 6561- 06011 τό χωριό "Ανήλιο. πού βλέπει πρός τή δύση. Είιαι χαρακτηριστικό τό όνομα τού χωριού αύτού ('Ανήλιο) πού, 116 τήν αντιδιαστολή πού κρύβει, δείχνει τή συ- νιιδητή φροντίδα για τό σωστό ήλιασµό τών πηλιορείτικων χωριών. Πέρα 611’ όλα αύτά, ή φροντίδα για τήν αξιοποίηση, από σπίτια καί πλατείες, 1315 θαυμαστής θέας πού παρέχει ή γύρω φύση, ή έναρµόν:ση τού σχήµατος καί τού χρώµατος τών εκκλησιών καί τών γιφυριών στό γενικό τόνο, ή δηµιουργία ιών καλντεριµιών, οί απροσδόκητες προο- 11111165 πού δημιουργούνται 06 κάθε γύ- µισµα τών δρόµων, ή άφθονη βλάστηση φυσική καί τεχνική-οί καλοχιισµένες βρύσες, τα χτιστα ρυάκια πού κελαϊδούν ιιιήν ακρη τών καλντεοιµιών, όλα, σοφά …ήν απλότητά τους, δίνουν στα πηλιο- ,ιιίτικα χωρα αύτή τή μαγευτική αρµο- νία πού σηµειώσσµε στήν αρχή. "Αµφιθέατρο -'Αγ. Λαυρεντίου (όψη τής πλατείας από ") θέση τών θεατών) ΜΕΡΙΚΕΣ XAPAKTHPIITI (EX ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Σ M' όλο που 16 πηλιορείτικα χωρια έχουν, 06 κάθε τύπο, τήν ίδια σύνθεση, τήν ίδια αρχιτεκτονική τών σπιτιών καί τών εκκλησιών, οµοιόµορφη βλάστηση 1' ανατολ κα κι' οµοιόµορφη τα δυτικά, κάθε χωριό έχει τήν Ιδιαίτερη φυσιογνω- µία του. Κανένα δεν είναι ανιίγραφο ένός αλλου. Έδώ ακριβώς είναι πού 6011110- τουργεϊ ή έπινοητικότητα τών κατοίκων τους. K666 περίπτωση ζητάει καί µιαν ίδιαίτερη λύση. Καί είναι τόσες οί περι- πτώσεις πού δηµιουργούν άπειρες λύσεις. H6 προσπαθούσε κανένας να 115 6111011- 116v51 όλες είναι σα να έπιχειρεί να 116- νει µια λεπτοµερειακή περιγραφή όλων τών πηλιορείτικων χωριών. 66 11501001- 0100116 μόνο 06 μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις, πού είναι 60116165 y16 να 11615 δώσουν µια κάποια είκόνα αύτής τής ικανότητας να δίνονται λύσεις προσαρ- µοσμένες τόσο 0115 51511165 656111vo- γικές συνθήκες, όσο καί στήν προγραµ- µατισµένη λειτουργία κάθε χώρου Στο χωριό "Αγιος Λαυρέντιος, πίσω από τό 1606 τής έκκλησίας τού 'Αγίου 1. Νικ. Μάγνητος: op. cit. σελ. 85. 2. Σ. Ρηματιοίδου: Συνοπτική περιγραφή τή; Θεσσαλίας καί τινων παρά τοΣς ώσα- λοϊς.έύίμων. Σμύρνη 13-1874 σελ.;23-24. ι λέτ τ πολ 8080 ΄α των (|) ι'ων τ()ί) | [ηλίου Σ βολή στή με ll ης µι ς χ p > , Οι! Η ντεριμιού τής Μακρινιτσσς ί . . ' - λ " Η υποδοχη του κι: Τσ…ρ…τσή) ('Εργ. Φ. ' έννια " έ ένα λαμπρό αµφιθέατρο µ . “N (τ,ΞΞόεσιδε"ις αναβαθμίδες. Επειδή προρρί & ζεται για παρακολοι'ΞθηΞΞ ξεΧι;88ρΖα&ς" α αθ [δες αύτ ς ν . . ' (όξιαΐό.βδίνόυν όµως τή δυνατότητα σ 6 ' έ πηλιο- να λέπουν. Στρωµµένες µ ' )ραε,ί,τΞκη Ξλάκα καί χτισµένες µέ ντότττΏ πέτρα προσαρµόζονται΄περίφημα α Ο. -περίγυρό τους. Κάτω απλώνεται ευρ χωρη ή πλακόστρωτη πλατεία, καί ό ανα: ΄΄ . ( τολικός τοίχος τής εκκλησίας δημιουργει ,; ένα ίδεώδες φόντο που δέν αφίνει τιά µά- υν. ί τ ν προσοχή να ξεµακρα νο . Μ?άΚΞικρήήόκτάγωνη χτιστή έξέδρα, κέαγ- ξ ; κελόφραχτη, ύψώνεται Σαν? έξι; ?ραΐοί εία γι ν … πεδο της πλαζ, άς…» τό πλήθοΘς πουέ'γεες- - .ό ώ ο.Σκάλες'σοφα ρυ µισμ ν , "» :… Ξίξξιέξ έξέξρες σέ διαφορέα ξΞ?ΞΞξριξέ(ς : λ ύονται τίς φυσικ ς - +΄ι΄ζιεατΞόρές καί µοιράζουν τ'ό πληθος σέ . ποικίλους οµίλους. ΔιευκολυξουνρτΞςνγκ& ΄ δηµιουργουν πει χ…; κλοφορία καί … έ , Οί όγκοι, ' 'σεως των ιδρωµ νων . όι'ι-εξο?είΞς, τα ποικιλόσχηµα έπίπείδα, οξ κλίσεις έχουν συντεΘει µε σοφ α κα αίσθημα. [ υ Τό αµφιθέατρο τού "Αγίου Λαυρεντδο . είναι ένας χώρος μοναδικός για τήέ η. . µιουργία τουριστικών εκδηλώσεων ξ τε. … πικό χρώμα. Θα πρέπει έδω νά ιατ . πώσουμε τήν εύχή να δρΘει µεγαλη προ. σοχή στό ξαναχτίσιµο της παληας έκκ η. σίας πού καταστράφηκε από τους σεεϊ σµούς. Είναι απαραίτητο να πρ.οσε,χτ ή διατήρηση τού αρχιτεκτονικού τυπου τής πηλιορείτικης βασιλικης, ή χρησιµΞ. ποίηση ντόπιων ύλικων (τουλάχισδτον ή σων είναι φανερά) καί ά σεβασµ.ς Ιστ ι διαρρύθµιση τού χώρου. Ολα έκει ενζ- τόσο σοφά στήν απλότητά τους, που »… μ…Μΐ΄ … ζ. & ύ νέου ύπάρχει µια δέ;- ' ίνεται, στό πανηγύρι, ξίδι 2>>.ίετιΦτυουόγία. Τό πανηγύρι του Αγίας), 'βποστόλου τού Ηέου γίνετΕαζ:ιάθΐπξρτά ' 16 Αύγούστςυ και … . . Χτ(ι)όστττόςλυάνθρωπα της περιοχης. "Επιχ. ται σ' αύτό όχι µόνο κάτοικοι 11331 τό τ νϊ>ν χωριών. µα κι, από τό,Βάπζ, τή έσωττρικό τής Θεσσαλ|ςς1. 7? …αν ένα Μακεδονία ΐκόµα. ξύξιταποΞ γιορτάζον- ικ πα… , . μικρΞ;όοπούς ντόπιους αγωγιάτες. Αρ » : 'Αποστόλου το ταν " . . € Η σήμε- ο ωνία σε ένοχλεί πολύ. έκταση που χ ποιαδηποτε παρ φ . γότΞρα πηρε την , ανάγκη ανατολικό Πη. ρα,δκαί τοξΐΘΞΐΐΐΉίΞΐή πλατεία Στό χωριό Πουρί. στό να ιαρρυ ι ντ ικ πλατεία είναι χωρκσµένη ξιέο,ττόί;εή:ικι?κλικά, σχεδόν όµόκεντρα επίπεδα, γιατί τό έδαφος είναι ανηφοι- ρικό. Σε άλλα χωριά, σέ παρόµοια πες . πτωση, έφαρµόζεται ή λυση της πο ι τής έκκλησίας. 'Ο χώρος έχει διασκευα- --΄ ' : 'Ιστορία τού . Σωκ στους Βαμβακου, - . . χωριών "Αγριο; Λαυρέντιος. από , &?! σ."ρχίεξι2ο7 τάτων χρόνων μέχρι σήµερον. mu τείας- έξώστη. πού τή συγκρατεί ψηλός, σελ. 52. Συμβολή στή μελέτη της πολεοδομίας τών χωρίων τού Πηλίου αναληµµατικός τοίχος. 'Οχι πως οί λύ- σεις εκείνες είναι κατώτερες. Τίς ση- µειώνουµε απλώς για να αίτιολογήσουμε τήν αρχική µας διαπίστωση πώς κάθε χωριό έχει τήν ίδιαίτερη φυσιογνωµία του καί δέν εφαρµόζει όµοιόμορφες λύ- m ις. Τα τρία τούτα διαφορετικά έπί- 1ιεδα, µέ αρκετή ύψοµετρική διαφορά. δίνουν μ αν ανοδική κίνηση πού ακολου- θεί τή φορα τού τοπίου. ‘H πιό ένδιαφέρουσα είδική περίπτωση βρίσκεται στή Μακρινίτσα. ανάμεσα στίς έκκλησίες τού 'Αγίου 'ΑΘανασίου καί τού Αγίου Γεωργίου. 'Η έκκλησία τού "Αγίου "Αθανασίου, άγνωστο πότε πρωτοχτι- σµένη, έπισκευάζεται για τρίτη φορα στα I792. Είναι τρίκλιτη ξυλοσκέπαστη βασι- λική. Δίπλα στή νότια πόρτα της είναι εντοιχισµένη ανάγλυφη επιτύµβια έπι- γρτφή τού µοναχού Νείλου Μαλιασινού, της γνωστής βυζαντινής οίκογένειας πού Εχτισε καί τό µοναστήρι τής Παναγίας. 'Αξίζει να σας µεταφέρω µερικούς από τούς τόσο συγκινητικούς στίχους τού |πιτύµβιου: Τόν ναόν δειμάμενον, τόν σελασφσ'ρον ούρανομήκη καί τερπνότατον όλον Ποικιλόχροα κατεστηµένον &… 'Αλλ' α΄) Θεανώ δρα έδρα ξένα '0 τύμβος ούτος, οί΄μοι, φεύ, καί λέγειν καί λίθος ούτος δ΄; πικρό; πώµα nil/15L Ισωι7εν Μόδα τόν περίκλυτον άνδρα, Λίγο χαµηλότερα είναι ή έκκλησία΄ τού 'Αγίου Γεωργίου. τρικλιτη κι' αύτή βασιλική. χτισµένη γύρω στα 1766. Τό Θέµα, συνεπώς, είναι ή σύνδεση δύο θρησκευτικών χώρων πού βρίσκον- ται σέ µικρή σχετικα απόσταση αλλα δια- φέρουν ύψομετρικά. Πρέπει να σηµειωθεί ακόµα ότι ή απόσταση τών δύο έκκλη- …… συµπίπτει µέ τήν κύρια ανηφορική αρτηρία τού χωριού, πού ξεκινάει από ιήν Κουκουράβα καί ανεβαίνει στήν πλα- ιιία, για να συνεχισθεί φειδωτά ως τήν |πανω συνοικία- Καί οί δύο έκκλησίες περιβάλλονται από πλακόστρωτες πλα- ”qu. Δηµιουργήθηκε, λοιπόν, ένα άνηφο- … ,ιικό καλντερίµι, πολύ καλοκαμωµένο, W" … άνετες αναβαθµίδες, «δρασκελιές». ί. Δεξιά καί αριστερά του περιβάλλεται από δυό τοίχους απόξερολιΘια πού στέ- ψιινΤαί από προπαντιώτικη πλάκα. Οί …ίχοι ακολουθούν τήν κλίση τού καλντε- ,ιιιιιοί). µέ άραιές κλιμακώσεις. Κατα δια- ι-ιή|ιστα, στα χείλια τών κλιµακώσεων ιι'ιιών, τοποθετήθηκαν µεγάλες πήλινες . Ado-mac µέ αθάνατους. "Εκείνον πού Ανηφορίζιι τόν ύποδέχεται, ακριβώς στήν "πόθο τού διαδρόµου, µια βρυσούλα µέ τ…,…υιρό νερό. Δίπλα στούς τοίχους, 'Ο Φίλιππος Τσικρικτσής κι από τίς δυό πλευρές ύψώνονται ψηλό- κορμα κυπαρίσια. πού δίνουν καί τόν α- νάλογο θρησκευτικό τόνο αφού έιώνουν δυό εκκλησίες. Στίς δυό καταλήξεις τού καλντεριµιού ύπάρχουν µερικά σκαλο- πάτια πού τό ανακουφίζουν από όπερ- βολική κλίση. Στήν επάνω είσοδο, πανω σέ χτιστές κολώνες καµαρώνουν οί γνω- στές πήλινες προτομές τού Ρήγα καίτού Διάκου, πού διακοσµούσαν άλλοτε πάμ- πολλες αύλόπορτες. Αύτές οί τόσο κοινές προτοµές, τοποθετηµένες στό περιβάλλον εκείνο παίρνουν µιαν εντελώς άλλη αξία. Τό κοινόχρηστο αποχωρητήριο, δίπλα ακριβώς από τήν πλατεία τού 'Αγίου 'Α- θανασ'ου είναι χωνευτο στόν αναληµα- από τοίχο πού στηρίζει τήν πλατεία. ΄Ετσι. ένώ είναι τόσο προσιτό, συγχρό- νως είναι καί αθέατο Είναι μια χαρα ν' ανεβαίνεις τό σκιε- ρό αύτό διάδροµο. τα αρχικά σκαλοπά τια, πού φαρδαίνουν στό άνοιγµα, σε ύποδέχονται σάν ανοιχτή αγκαλια. ένώ σέ καλωσορίζει τό σιγαλό τραγούδι τής βρυσούλας,πού σέ φιλεύει δροσερό νερό. Καθώς διασχίζεις τό καλντερίµι, οί κο- λώνες τών κυπαρισόκορµων σέ συντρο- φεύουν στήν πορεία σου. Αύτή ή ρυθμι- κή έπανάληψη τού ίδιου στοιχείου δη- µιουργεί µια κίνηση πού παρασύρει τόν διαβάτη. "Επάνω σέ ξεπροβοδούν, οίκεϊοι 83 84 .… σοβαροί καί αξιοπρεπείς. οί δυό ή- ρωες. Στήν κάθοδο οί ρόλοι αλλάζουν µα στό διαβάτη αποµένει ή ίδια 50x61- ριστη αίσθηση οίκειότητας. Κάποτε σέ αγαπητό φίλο έξοµολογήθηκα πως αί- σθανόµουνα δικό µου τό κοµµάτι τούτο τής Μακρινίτσας. Μού απάντησε πως τήν ίδια αίσθηση είχε καί κείνος αν καί πρώ- τη φορά τό έπισκέπτονταν. Δέν άμφι- βάλλωγ πώς όσοι τό επισκέφθηκαν τό ίδιο θα αίσθάνονται. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΤΣ|ΚΡ|ΚΤΣΗΣ 'Η τελευταία περίπτωσή µας έφερε στό έργο τού Φίλιππου Τσικρικτσή, τού αύτοδίδακτου πολεοδόµου τής Μακρι- νίτσας. Δική του σχεδίαση καί πραγµα- τοποίηση είναι ή λύση πού σχολιάσαµε παραπάνω. Έδώ πρέπει να µιηµονεύσω πώς τήν πρώτη ένδειξη για τήν ύπαρξη τού αύτοσχέδιου αλλά καταπληκτικού αύτού πολεοδόµου µού τήν έδωσε ό συµ- πολίτης δικηγόρος και µουσικός, αγά… πητός φίλος Μένιος Μουρτζόπουλος. 'Η συστηµατική έρευνα έφερε στό φώς καί άλλα στοιχεία τής ζωής καί τού έργου τού Φίλιππου Τσικρικτσή. ‘H αποκάλυψη αύτή είναι πολύτιµη όχι µόνο γιατί δια- σώζει μια µορφή πού δεν τής έπρεπεν ή λήθη αλλά καί γιατί έχουµε µιαν ασφα- λή ένδειξη πώς οί διάφορες λύσεις πού συναντούµε στα πηλιορείτικα χωρια δέν είναι αποτελέσµατα καλής τύχης, καί τής δικής µας καλοπροαίρετης διάθεσης να θαυµάζουµε, αλλά σωστα προγραµ- µατισµένες έφαρµογές. "Εχουμε χειρό- γραφα τού Τσικρικτσή όπου ύποδεικ* ύον- ται, μέ πολλές λεπτομέρειες, λύσεις δια- φόρων πολεοδοµικών προβληµάτων τής Μακρινίτσας. Τή χρήση τών χειρογράφων αύτών όφείλω στήν καλωσύιη τ;ύ ανε- ψιού του κ. 'Ιωάννη Λεµική. "Ας σταθούµε τώρα γ c‘x λίγο στα κα- θέκαστα τής ζωής τού Φίλιππου Τσι- κρικτσή. 'Η είκόνα του, πού διασώθηκε, µας τόν παρουσιάζει σε γεροντική ήλι- κία. "Ενα φαρδύ μέτωπο καταλήγει σέ πυκνά φρύδια πού σκιάζουν δυό φωτεινά µάτια γεµάτα καλωσύνη κι' ένεργητικό- τητα. Τό παχύ άσπρο μουστάκι του ένώ- νεται µε τή ,αφράτη διχαλωτή γενιάδα του. 'Η έκφραση τού προσώπου αποπνέει µια ήρεμη αποφασιστικότητα καί φανε- ρώνει άνθρωπο πού ξέρει να οραµατί- ζεται. 'Ο ίδιος, άλλωστε, σε ένα του χει- ρόγραφο σηµειώνει µέ µια πικρή είρωνία «όνειρα τής νύχτας». Μόνο πού όΤσι- κρικτσής είχε τήν ίκανότητα τα όνειρα τής νύχτας να τα κάνει έργα τής ήµέρας Γεννήθηκε στή Μακρινίτσα γύρω στα 1825. 'Ακριβή χρονολογία τής γέννησής του δεν έχουμε γιατί τα χαρτιά τού λη- ξιαρχείου τής Μακρινίτσας αρχίζουν από τα 1645. Γράµµατα δέν έµαθε στήν παι-… δική καί νεανική του ήλικία. Στήν αρχή Συµβολή στή μελέτη τής πολεοδοµίας των χωρίων τού Πηλίου δούλεψε χτίστης στό χωριό του. 'Η Θη- τεία του αύτή τόν πλούτισε µέ πολύτιµη κατασκευαστική πείρα πού τήν αξιο- ποίησε αργότερα. "Οταν πια αποφασίσει να ασχοληθεί μέ τα πολεοδοµικά προ- βλήµατα τής Μακρινίτσας θα έχει ένα σταθερό τεχνικό βάθρο στούς όραµατι- σµούς του. "Υστερα άνοιξε δικό του βυρ- σοδεψείο στή Μακρινίτσα. TH1cxv ή έπο- χή πού ή κατεργασία τού δέρµατος ήταν ένας από τούς σπουδαιότερους πόρους τού χωριού αύτού. 'Ο αδελφός του Χρή- στος είχε βυρσοδεψείο στήν Οδησσό. Παντρεύτηκε καί έκανε δύο παιδιά, τόν Δηµήτριο καί τήν Αίκατερίνη. Ταξίδεψε πολύ: στή Ρωσία, στήν Κωνσταντινού- πολη, στό "Αγιον ”Opoq καί αλλού. ch- ρακτηριστικό είναι πως, ένώ είναι τόσο ταξειδεµµένος, δέ µεταφέρει στό χωριό του έτοιύες λύσεις, όπως κάνουν τόσοι έπιστήµονες,αλλα όλες του οί ύποδείξεις καί οί κατασκευές είναι απόλυτα προσ- αρµοσµένες στό χώρο του. 'Ογδόντα χρονών, σέ ήλικία πού άλλοι έχουν έγκαταλείψει τα πάντα, ό Τσι- κρικτσής αίσΘάνεται τήν ανάγκη να µάθει γράµματα. Πόσα χρωστάει ή νεοελλη- νική ζωή σ' αύτούς τούς γραµµατισµέ- νους τών γερατειών. "Ας θυµηθούµε τό στρατηγό Μακρυγιάννη. 'Αγαπαει τό χω- ριό του καί θέλει να τό καλυτερέψει. Πρέπει να καταστρώσει ύποµνήιιατα πού να τα στείλει στούς κοινοτικούς άρχον- τες τού χωριού. Me τα κολυβογράµµατά του συνθέτει τα ύποµνήµατά του. Βέ- βαια στήν ανορθογραφία του ουναγωνίζε- ται μερικούς ύποψηφίους τού Πανεπιστη- µίου καί οί τόνοι του δέν ανταποκρίνονται πάντα στήν τονισμένη συλλαβή. ΤΟύ τό παρατήρησαν. Πικαρισµένος ό Θαλερός γέρος παίρνει καί γράφει ένα ύπόµνηµα όπου δέν βάζει ούτε έναν τόνο. 'Αφού τελειώσει καί ύπογράψει προσθέτει από κάτω τρείς τέσσεςες αράδες µέ όξείες καί περισπωμένες καί σημειώνει: Τίς όξείες καί περιοπωµένες βάλτε τις έσείς όπου ταιριάζει. 'Επειδή βλέπει πώς µέ ύποµνήµατα δέν πετυχαίνει τίποτα, αποφασίζει, σέ ήλικία 90 χρονών να αναµιχθεί στή διοί- κηση τής Κοινότητας. Στίς 24 Μαρτίου 1914 έκλέγετσι κοινοτικός σύµβουλος καί µένει δύο τετραετίες, ώς τίς 6 Μαρτίου 1922. "Εκτός από τό έργο του πού είδαµε. κατασκευάζει τό µονοπάτι µέ τοιχοποιία από τήν Κουκουράβα ώς τόν "Αγιο ’O- νούφριο, τό καλντερίµι από τόν "Αγιο Νικόλαο ώς τή θέση Φείδι στό Σαρακηνό. τή γέφυρα στή θέση τού Βυρσοδεψείου Κάτια καί άλλα έργα. Πέθανε σέ ήλικία 105 χρονών, στίς 27 Φεβρουαρίου 1930 από γεροντικό μαρασµό. ‘O Φίλιππος Τσικρικτσής είχε πάντα το χαµόγελο στα χείλια και µια διάθεση χιουμουριστική. "Απειρα είναι τα ανέκ- Συμβολή στή μελέτη τής πολεοδοµίας των χωρίων τού Πηλίου hora πού τού αποδίδονται. Κατέχουµε ένα γράμµα πρός τό γιό του από τίς 25 Μαρτίου 1905. Πρόκειταιγια ένα γράμµα πού ασχολείται μέ οίκογενειακα καί οί- ιονομικα θέµατα. Κι' όµως, πρίν αρχίσει στή θέση τής ήµεραµηνίας σηµειώνει: «Τό έτος καί ήµεροµηνία σας ταγρά- φιλι ό υίός σας Φίλιππος» Πρα….µατικα πιο τέλος τού γράµματος προσθέτει λί- γα λόγια ό έγγονός του καί βάζει καί … χρονολογία. "Ολα τα προβλήµατα τού χωριού τόν ι'νδιαφέρουν καί σημειώνει τόν τρόπο μέ ων όποίο πρέπει να λυθούν. "Από τα χειρόγραφα, πού µια καλή τύχη µας δια- ι|ιι΄)λαξε, ανθολογώ μερικές παράγραφες πού χαρακτηρίζουν τό θετικό τρόπο µέ τόν όποίο έβλεπε τα πράγµατα 6 Τσι- κρικτσής καί πρότεινε τα µέτρα πού χρειάζονταν. "Δια να κερδίσω… τή γέφυρα «μέ- γα ρεύµα» θα κόψωμε τα νερά είς δύο ρι-ι΄;ματα από το βουιό. Τό ένα µέρος είς της Πορταριάς το ρεύµα, το άλλο είς τής Καονάς τό ρεύµα καί ασφαλίζεται ή ,. ιρυρα». «τα δέντρα πού θα φυτευθούν από Μπράνη βρύση έως τα πλάτανάκια θ' ά- νοιγούν οί γούρνες από ένα µέτρον ή µία καί θα φυτεύονται από δυο δέντρα uh; κάθε μία». «Είς τόν "Αγιον Νικόλαον εύρίσκε- 1… μία κακία κι' έχει πολλούς κλώνους για φύτεµα». «Είς τήν 'Ανωμαλ.ια να φυτεύσωμε αµπέλια». -«'Η πόρτα τής Σχολής να τήν γυρί- uouv ανατολικά». «τα µάρμαρα τής 'Αγίας Τριάδος να σηκωθούν να χρησιµεύσουν δια τήν ,…)ρνα είς τήν αγοράκι. Δύο µήνες πρίν πεθάνει, ό Φίλιππος |…κρικτσής. τήν πρωτοχρονιά τού 1930 ιίνδιιτφέρεται για τήν έκκλησία τού κοι- |ιι|τηριού τής Μακρινίτσας. 'Ολόκληρη ||ιλί=τη κάνει" τεχνική καί οίκονομική. ίίάζει πρώτα τή χρονολογία: 1930 "|α- νι…άρι πρώτη: '|δού σηµειώνω λίγα σχέ- nux διά τήν έκκλησίαν. I) Πρώτον θα έπιβλέψουν οί έπίτροποι τιμ… Κοιμήσεως να γίνει. είς τό κοιμη- ιι΄|µιον. ?) 'Η των [03. έκκληοία να έχει χώρον άνω 3) "Αµφια καί λοιπά από τήν έκκλη- σίαν τής Κοιµήσεως. 4) Είς τήν βρύση να έλθει τό νερό. 5) Μία καµπάνα iUO όκάδων. 6) Θα γίνουν καί το έγκαίν:σ. 7) 'Η έκκλησία θα γίνει να Βάπτονται οί πλησιέστεροι άνω τής αγοράς καί πη- γαδάκι κατά καθώς βούλεται ό καθείς. 8) Οί συνδροµητσί προπληρωτέοι % πληρώνουν. 9) Ζήσης Λιβανός...» 'Ακολουθούν πολ- λά όνόματα γνωστών Μακρινιτσιωτών. "Υστερα θυμάται πώς ξέχασε το όνοµα- τίσει τήν έκκλησία. Συμπληρώνει στήν κάτω άκρη τής σελίδας. «'Η ε'κκλησ[α είς µνήµην τών 'Αρχαγ- γέλων θα έορτάζετσ.ι». "Av για τό Φίλιππο Τσικρικτσή βρέ- θηκαν στοιχεία, δέ σηµαίνει πώς είναι 6 µόνος πού ασχολήθηκε µέ παρόμοια θέ- ματα στό Πήλιο. Είµαι απόλυτα σίγουρος πώς καί σέ πολλά άλλα χωριά θα ύπήρ- flow ανάλογοι όραματιστές-έκτελεστές. Δέν κρατήθηκε τό όνοµά τους, είναι 6- µως τα δημιουργήµατα πού µαρτυρούν τήν ύπαρξη δηµιουργού. ΕΠΙΛΟΓΟΣ "Ενα τόσο πλατύ θέµα, σαν το θέµα τής σύνθεσης τών πηλιορείτικων χωριών δέ µπορεί να όλοκληρωθεί, βέβαια, µέσα στα στενά όρια ένός άρθρου. Φιλοδοξία µας σήµερα είναι, απλώς, να ξεχωρίσου- µε τό Θέμα σαν αντικείμενο µελέτης καί να πούµε τίς πρώτες… µας απόψεις. Τό ούσιαστικό είναι πώς τό αντικείµενο ύπάρχει. Στόν καλό αύτό τόπο πού ζούµε, δυό βήματα έξω από τής πόλης τήν άχρωμη µονοτονία. μας περιµένει ένας κόσμος γεµάτος όµορφια καί ποίηση. "Ενας κό- σµος πού, ξέχωρα από τή χαρα πού προσφέρει στήν καρδιά µας, ξυπιάει καί στό µυαλό λογής έρωτήματα καί µας ξα- νοίγει σέ απέραντα πελάγη λογισµών. Κι' αν ακόµα οί απαντήσεις μας στα έρωτήµατα δέν είναι παντα ίκανοποιη- τικές, µας µένει το µεγάλο κέρδος πώς τούτα τα τόσο κοντινά καί τόσο οίκεία µας πράγµατα µας προσφέρουν αφορµές γόνιµου πνευµατικού µόχθου. Καί είναι γόνιµος καί µόνο πού ύπάρχει. Εύλογη- µένος ό τόπος πού αναπαύει τήν ψυχή καί παρακινεί τό µυαλό πάντα κάτι να γυρεύει. 85

" θΕΣΣΑΜΑ . . ! Ηµεροµηνία: "3. Η .….9..Ο..... Σελιδα. ...η… .". ι…'.'Χί'.9| ι1΄1". !, Μ…ωκ……οπΗ…. :; . r. ια… ιιιι-' ΄:1|ι - . ι|ι΄…ο Η L' .…. .. ' ι '… …κι "" ι΄΄ |…..'.…-ιΨ,;1". ι.": Έσω… &… ! φ… ΤΝ"… & κ Μ… ψ'Μ- ,… ψ … αι&Ιη για το διο- … ψωµιά Όπως mm" 010 Πα…… …… οι '……ς για … Ναυή .: … "η & … της δια- … blot-upon“ Μι ιξ- πρ6σωπος της Τοπικής Αυτοδι- οίκησης, & … και ο Δήμος Μ…. - ' a" Μάμα από τη σα"… !. δάση τις νέες εξελίξεις &… μια σοφά Μµ…. … ξύ …, στην …… του ΠΑ.ΣΟ.Κ "ή… … -τα I:- … Ν.Δ. Ναό… να Μάι: ωµό… και ψωµί…) τα… I6 dings με … ψψη'δι | ψωμί: του Δημάρχου Β… . (στ …… µ … Δήµαρχο Λάρισας), ώστε να µπορέσει στη συνέχεια να Μ΄"… …- ραχψόΜαςι … "στην πόλη µας … … τυπικής Μιά… … Δ.Ε. … Π…σηµΙω; . - "H o τυπικός …… τής Μάι δα Ναού…. :; … στις Μιας… Gunny-r1069 5min; αι οι- mg για ένα τόσο Μα- ώ θέµα, όπως από της Μι- … της Α.Ε. 1ou flo- "κινημα, Μιας, και ο- … ο"… "& - 'Η …αν… στα παιγνίδι γαι… αναχαι- ψ, … …… η …κι "ανθη … µ στη…-. "ένα φιπ'µα. Νε€ξιιυτιδρπσεις ΜΕ "το Πανεπιπτιιµιο ,. .II I. |4όΓ…α".χ-…' ζ;".|Μ &": '1.'΄..ι.-ιέ ;.,-.-'.~£._.- ι. ι--.'…ιν.... ιιί,' - Στις & αντιδράσεις …… ,. 16¢: ΜΜ- … …η "τα: ΠΑ- "ΣΟΚ "| …… ΜΜΜ πω… 'Η… ΏΏως… &… … my &… της ΜΑΝΑ. Δ…ΚΜαΠρίψ. |--ζ. ι'-|΄ …: »" "TO π…… Ι=! . .ι.…ι . '- . : .Νι΄π,…η΄για΄π θέ- µα … Πανεπιστημίου έδω- ππυ1'ραµΙο Τ…… No- …Μκ Ε…Μς Μαγνη- σίας 100 {MICK πανια," ι'. Μχιια στη σιλϊδα Ο . Πάππας, Η… η αλλιώς. τη θύµα τα… ανοιχτό: Με τη Μιαµµ'άη Μική τής Μπιτ… το στα"… της συνέχειας … Μ και τις π…ιάς, που η … Δ.-. ακουσα Eur-mam} Μ: και vapour-Em. Ποιός, ένα". θα &… o συνδετικός κρίκος τα: θα αν… την παλιά µε ηνία "µια του Ιδρύματος: ΠΜ. …. ιαπφρί… …' τα … ανά…» το …ι-µΜ επιστηµονικό δυναµικό, του µε την …&ια rrou "ή… Μ- ζαοΐδη … "έξι " …να τα: Πανεπιστηµίου Μι- 0-9. “on ο… και οστά στην ιδέα ώς … και ο… … Μι… |6…- … και …" … πιά |"! … ή" … Χ… … την …α- ψτ΄ι του: Γιατι". … Η ΜΜΜ … ως το'- " από τους mp: "πως & .… ……σΜ…- nam- τ…ψϊ στη Μαι … … - twin m m τ… η…"… … της Shading. Μας να κινημα; …… 0:900 /‘> Σ… &… Οι "ή …… …να-€… ότι αρ 8… α!… και 6… να … :: "Μπας "| …… … "ης γνώµης από … Με» … και εφάπαξ (δα: … "τι…) …σ- … Μπανης … πρό- της ΑΕ. -ιλψ…κ.Λψ. I Τα ;…ιιζ Μαέ… …. Μ6ά…κ…π ά…Μωψς. ",!!! Ρ AIKHFOPIKOI" ΣΥΜ… O Δι… Μος στην …… του τωιζιι «: ο…: (Η … της νία δισκοι: σας στα… του Π…… µία: m9 Μαλίκ, Μ΄… Με: ίχοι …… 0 Air … …. … τα; 0 Β… είναι η α…… &… …. … π II & … η»… της "… …- 10w µία σι… αιµα-66 … της …… οι… ωµής … Μπινγκ-τής διέψ- spam; τα: …… Πανι- ψωµί…. 0 Δ…ά Η… 36 … &…… TI": m τμ… µι τον …ο ίγινι η cw … της … ανατροπής "' Η… … …η της πυκνής από…. ο…… 6- τι Μας. όπως …. … να… … δα :… την παραπέρα οµαλή "µία και o- ΜΜ τα: Μαώ Πα ……µίω, σύµφωνα με τις πάω… μέχρι σήµερα .. πιλογίς. O Δ.Σ. Βόλου &… στα»… αν… να Με… τα χω- ΜαξΜ και λιιτ…ό πμ. διωµ6 τα: Πωπιστψίω Θισσαλίας του άνω …ο"- "Ν… "| φαει αναγκαίο να "Μ… 1" Μπα? &… θµ6 οι διαδικασια Μή…" VIK- …€ και Μτωρ γίας του µε δάση τις Ματιά … επιλογές. όστις από να γί- "' … σύγχρονο, αυτόνοµο και Μοδιυιιώµαο ανώτατο …ιδαΠιι6 Ιδρυµα για να αν …ι00ι στον Μαώ τω & ". Κα πως την …η από ο Amp-069 Σύλλογος 8… … &: θα αγ…- σ&ι µαχητικά και ανανά με κάθε νόµιµο τ…». O κ. ΠΕΙ… ο Μην …'; της ΔΗ. ΑΝΑ :. Κ. nob-1909 &… την πώ… δηλ… Μιά … …το Πανεπιστήµιο Με": Η (16.60000 …ή στη Anna-Ian τα: Πανεπιστημιου Μας … … :- Μιά Ο… τοσο αυτή Μ΄ αυτή ος ΜΗ όσο. για τον τρόπο µ: τα 00010 i- να και … τη»… η σύνθεση της. O Μα… της Τοπικής ……ϊκψης και … Μία του Ν… Mo- vndcc από τη Διά… … Π……ιω … … ύπφξη …… …. Ei rm … ψ…6&π αν … …… µε… στη ώρ- … Μ…… Μι- ά για … Π……» την δοµή & "ην Μι…α 'rou … "η :… µε τις µέχρι τώρα "πατάς. Καµιά… το όλο Μη να You Π…στπµΙω …- Μας µπαίνει σε περί… ψί- στις. Μικρής ή …… θα «0 Μα… το άµα… µ…. Θεανώ αναγκαίο να σεισµό |… ότι ανάλογη πάσας κατά το παρελθόν αντιμιτ…ίστψαν …µατικά µι w "εργο ποίηση και κινητοποίηση &… τα κοινωνικών και «oh-ruin! Mute-v W: twp-mk- ISIai'topa κάψιµο είναι οι εν Μι… ως τα: . N. Maya-.0609 να γνωρίζω" — οι κ.κ. Μία και Σώρλσς ως Μι… το Είµαι- ότι οι τα: … Μαγνησίας 6- … τα …… Ηπα ιμπν :»… σε 06 … …. αλλά. όσιος Μ…, και… Nun-006 ώ… … Μια-- δή… … της …ιώη …… ψ… ατιµωτική 6…η |"… στο "Μ…… Ώι … Μις ο: στάµ| … τις … τους. Η AMI-0'] …… Οι ωµά το &» θέμα του Π……- στηµίω Θεσσαλία µάζα και ως τέτοιο θα το ………ι- …. . H «αλπική της … τα; θέ- µα… δα χ…τψ΄ζι… "& διγλωσι΄α ή ακόμη και πτω- γλ…ίπ, … η πολιτική τον …αν κομµάτια και &: τα τοπικά τους … άλ- M ΜΜΜ στι Μ…». Ν: στη Καρδίτσα, άλλα Μη Λάρισα και άλλα στα Τριά- λα. Η "αλπική µας άνω µια, :- main, πέρα και τΜ.Μ6 ια ιάς ωµό… φανατικούς …ικισµώς. Θα κά…: &" … για να Wed η το' Μιά"… ο αψι- σµ6ς και η αναβάθµιση … Πα …ι…µϊω Μαλίκ.

'--:μι.΄τ . ., ι 4 Σύσκεψη εκπροσώπων :τώνϊ ε- 1 . π-οτπμον…ικΩν. ουλλόν….…τσΌ ΕΦ '΄'λου προ…ατοποιήθΜΞ .…χθές; -οτΙς B Μωρά-ω ο; . …'διιι.ιι:ριπε(Ώι.ν,'΄.…'΄ "ε;… ζ., Συντοώοτής΄:΄τπς συναν 4 ήταν ο Myopia: onux‘ Μιχ. . I …. '… .. 7… .… ..ι… … ξ* Κουντούρπς. ,, . Στή σύσκεψηΧ παραβρέθηκαν r Πολιτικών Μ…&κψέ(΄κ. πα λος).,…α >ιιτε:ινςτότ'«ιινΔ (κ. Θεο- &…ώοξ). τ…΄'σπΜ4… (οι? κ. Φαρσιρώτος: €καί …γΑναΜ- β."… ους) ,΄…… Συντακτών (Μις… Κο (Θωθ). ;…ΔικπγΜικοΟ remove» (κ. Σταθόπουλος), Τεχνικού 'E πιμελπτπρι'ουπ(κ. Ξύρακιας)', 'οι Ξπρακιας)', µαµά) …; … '- . , στο…" Φος , Εκπραρποι .…- .. τα») "πα΄σακόώ …. ΄'-0ΤΠμονικ6ν ωλλΜν: &… . -;;ΜέψΘψΞξοολϊα τοι3δπµαρχξυΈ% ; Σύσκεψη "Φιλαρακια ?-΄τό-ΐ΄ί …-.!0€ΞεΜα…©ι . … … . …'. …. & "" % ΄…" "" ΄ ΄" ΄ ΄ό΄ελ'ετπσει…κ να συγκ… σπιθ€ιεΨΤΡΡΠ" γιά! - .. ,… .… Οι! μέΘροδεύσει"τις σχετικέςκ… τοποιπαεις ! ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ-26.1.83 ». τ..- ………""…Ή…… , ζ… - …. υ"-ι: , ." ., γ'/ | ' . , l Ψ'Ψ. … … . '-".Υπ€ν΄ τα ως»… …το… ΄πού % µελετήσει το θέμα ήταν και ο κ. Ταιαύρας. 6 όµως… τι: ότι .… ,πολύ"… θα…"… 'vlvow. Φλας ol σχολής µαζι στήν από… και … …Κι.» αν com. "H- _G:n. zinc οι διδασκαλικο[ …ο" Από τήΠλ΄ιυρα µας, εΙπι.΄ βρώ… να απαιτήσουµε, Με ή νύπόσκεοπ cam να. υλοποιηθεί &…" Θα πρέπει ve ….ωω…ιν µονα τήν Β…. του, "Λε. µαμα …… µ…… ο πως 8 ΜΜΜ… ," ος τής Λαρι…, αλλά και ως" 6 ""… να, ύψωουµΈτό. αν!!! γ2ι, έχονν.κανει ύπόμνψα για και να &&…ώµ: : "να…""… . »., ύ… ".… ΡΜ Εννέα]; … . …; οι… "Μπους και Βλ…- | | | 4 ! | 3οτττμα µας | μια …αν ότι συµφωνούν µέ τις .πρστασιις τού Μάρκου αλλά "το πανεπιστήµιου ύπ…ριΞαν ? 'Ο … 'Π6ΠΜΌδΉ66 κατµζλάι1 Ήψς τό Βελεστίνο ΄9φρεϊται… ο &… Κατ… Ξδρος για τα… που"… του Πανεπιοτ. (ou. … ζδτι δεν πρέπει να ων… manta w; …… μας: του ' …… στήν π…-τοσΈολου. &. ‘0 κ. Λαρισαος ων"ιΜρ…… ως τής … tinge-n n Μ' ι- . ??… "! ΨΗΜ…ει …. η… μακρια πως". και ειναι "Για κτική ή αναγκη πρωολ6ς ΜΕ λάµδα… Μια … &; βολική… ως µε. Γινντψατδ, τό Πανεπιστήµιο ρα… γινει. "… &άριοα.…ό κι Καμπά… :… ι ως αυτό ποσα!" αχ. Γ…… &…; στήν Λαρισα ήταν κατ… η… "…'-µ …κονψικο0 ".Εαµελ πρι… ΄(κ..΄ Παπαναστασίου)? '΄Ιζτρι…κφ …(κ.… κ'. Παπαγεωργίου. ’Av. Πουλτοι'- ζιπς)' 'Οδοντ…ιατρικού (Πλιακιώ… ,να), ΓωποψκοΟ (κ..Κωντου- µας). επιστηµονικού (κ. Πνιγού ΄ρας), ΔιδασκαλικοΟ (κ. Ταιού- - …,τ-πς). Χημικοί» (κ. Κ…δς) ζ:τ…….…ο 'α………ρωυ (κ: ' ξ…Βλιώρας), ΕΛΜΕ (κ.ςΛαρισαϊος) ΄… και οι δύο αντιδήμαρΧοι .κ.κ." :;΄.,Πσναγ. .Σκοτεινιώττκ και 1.‘ Στα τίµιος. ' - 1 . ΄ ' 'Αρκικα τον λόγο έλαβε ο κ. ;δπµαρχος. ο όποιος ένΠμέρωοε ! . . . . ." .… ….:…-ι -- . . .τούς πα eopn‘oxoutvouc .…" κα…µέ……τ θαµα της συσκέψεις. πιο Ήταν ή Υδρα… Πανεπιοτπ "μία: στο Βόλο.… ' 'ε…µερωο'ε τους… ……'.ι':'κπ΄'ρο ' …΄΄'ιους για Η! Θεανώ πιο !- J1xow γίνει µέχρι τώρα &". έκα- …νε "αυτό!" .γι4 τό "Άλαν!- ΄π΄ει να γίνει οπαδό και πέρα. ευκαιριών… . … … 1. Να δια…ω6ε'ι πρόταση…… "Θα συζητ…ζ από τα µέλπ'΄ τ ,… τοπικής ούτοδιοι'κποπς. 2. Nd …τπθεϊ το πλέγμα τον σχολών ο! όποιας θα πρέ Νά ιδρυθούν orb Βόλο και … ' 3. Na usOobcuroDv ο! ένα"… [΄ ες τας προβολής και καλλιέρ-ΐ venue του?) όλου θέµατος. ' ΄ Κατόπιν όρκισε ή 'αυξή…' να? .…" έλαβε τον λόγο ο έκ πρόσωπος τοι"; '1ατρικοΟ συλλό- γου κ. Παπαγεωργίου. 'Ο κ. Παπαγεωργίου ειπε ότι ψάρι τώρα …δεν ύπάρχΈι τίποτε ρώσοι… πού να µας Με. οτι" …το Γ"ανεπιστπµιο σε; 15βυ0εΤ "ότι Όσλο. "Απλώς έχει δοθεϊ µια ύ- …πόσχεοη.… …'… 4… ι ...ι..-..ι-...ι 4 [ ξ"… ο .κ. ΜΜΜ-σ…, +… % ιατο και δέν .…" καμµια. "όψεως,; ΄ - . . του απού 'Εκπαι…δευτικοΟ 1680 'Λπαντώντ΄ας στον "." .΄ΠΜαπ' ' ' γάτας. # ' έν θα μπορούσε από τώρα να ψ.ςι…ζ΄ "Ε.Μ0ης τω…"… κάτονοµαστω - ο… το πµ:- δώ"… ΚΝ")? "Ο? ότι ή. Έ ς :… οι να: '… ΄επΈτή-ι ." . " να"… … …κΜσροΐ ' µια. ' .ωΡ"Ψο Υ'ΌήΤΜ ??… τής .… . " . ψ"… I ι |ι=ΨΡΌΨΆ|Κ c qxo :: στα . - 'ετπΐΉ?ξ ?"ξΗξΞ «& 18%;); έλα "ως"… .…" όΧ0λΦν κοινωνιο- …6ι τα '..ετΞ…ι.'…ι.;γω…ι …… …' ψυκ9λ.=ν'σ=.-.…Μ€ν τα… …… του παν . &… κλπ. κριτήρια κας καλα" 16 . ' … ξ'ιταν να προτού: …… Φ… "…… κά Μα δέν ο n [ νού ού μιλαω]… " .?"Ρ.'ΨΨ' 'Ξ%εΥό ΐ…ξΤρΞ:&Ή & %? οί τ(ς μΕλΧΞ?… , ήδυι(.…δεόΌγΙ Μ, #90 τα…" Τό… δέ ξαΙΐ] Φ…-ΜΜ?%ψ… 1.1 bath: &… ""…"… & . ' . Ρ ,' " " ..',.. = .. | , . - . &… ήδΌΞ"9Μ .? "ως. …? Μαϊ :… τήν δήλωση του τρως .. . «. .… ωράρια-μ… ότι… Ράλλη. & &? ..ό.Μ9. ΥΜΕ. """.…" ια- .…= …. ζωα δεν έχε΄ι3ξει … "- &ό# "Στά ……τ…Λ,ς……πΦΜ. ΄πΜΜ.!Μψαά να……" καθ-Ψ"…ό ιΐΥ?'Π…»Ψ ι…ι γενικι.ιτερα και να om. ϊ τον υπέρ της ραστ……ψ… . .. … ω… »… τού εν.λ΄ .… &……" πω % Φ… ." ιπ…&έ%%?… 2' .. .; υπό… &… σψ9ι-,…;,.... . . …." .… ΄,"- : , Με την . λα] συ…… …,.΄ύ … Έονντωρκ,!&…ι.ιδυ. και 6 Κορ.αµηλος. ..nou µ…… 9… ….δ5…"ΞΨ.99.γιγφ… στα Η . ή… γαµώ…"- .… λ6 ών οι: μίξη… γζ.βρίΜν# -..%ζΝ δ &… … … τ'-.).|»»…ιι . .. τα] υιό κέντρο. έκτος ψν ότι % πρεπει να ξα…ιγνινει' ω- … να «& αρθρωτό και 6 γ…… τα… έ'κιτρωώ…ν των στα…: τά; ΜΜΜ. ."! -' | " ω…ψ…ων συλλ&γιΈν, µετά ' - ϊ - 1106 1Έ.λ#9ε€,Μί ' …'… :0l έ5πρ69ωποι.,τοθ…σ…άγ9ν … …ιψα,… δα) οι" απογρα- ' ρΧιτεκτόνων ειπε ότι Πρέπει i … …… και. & Μι να αποφευχθεί ή διασπορά των ΄΄…ιγµ …'Πω&Ης &! χ σχολών στις διάφορες πόλεις, …' όπως συμβαινει στήν Κρήτη. ' τό καλύτερο σύστηµα chm! συγκέντρωση όλων rev/0mm» ‘Ltba στήν "πόλη.… 1 . " 'Ακόµπ ειπε οτι τα ύπαρ>σον-ι παραλια κτίριο μπορούν να καπ: ' ΄οιμοποιΜοΓ:ν για τήν στέγαση …αχαλ&ν µόνο βραχυπρόθεσµα, ; | ψιλά …δκι…µακραπρ…µα…… …;; … & Μωαβ… ma 5 ω…ω.τ…α …ψΜι 'Μυ πάν Ιατρικό. "Ι.. ;αώρισΘεϊ κα! ένας &… οι: του.… "&" "ΜΗ Ιµέρα): στον WW ;… .1 …'.…;µ. &… ,. .; »..ΐω;. ι… ι.; !' ….πολεώς ς v ! γινει πολι ο raw &ώξ… του "Ά #? 'Πσ'ΜΜ'ας…πόν λ o ή n -‘ i για…" ! δ . απ΄… …' όΡ΄ " "θ'…" ] . &", & "λεφτά… θα… ξ…" έλη: ένα από το Τεχνικό ΄Μ.ι 1 "ο από την…. Μ…… : Μ…Μ.… και-1 » …… ι." 1 . … ...…΄…Ε… …… ω*ωι ! ,";

.…ιιιιΤγγελι'ες ιιιιι ιιιιιεγιιΜιιεις πιο Πιιιιιιιιιιιι συμβούλιο Βάλι… ……… Μι ιατανγιλ'ιις και αποχωρή- avg muafitémun η προχθισ|νή σννώρίωη τον δηνοτιιιώ ωµό…- λϊω Ευ…. μι …τζλισ.µα για µια ακόµη … να αναδληΘκΐ η Μήτηση οη'ισντικόν για την πό- λη Θεµάτων ιαι να «τη…» νδ να τα τυπικά |… ήσσονος σημα- σίας θέματα. Οι σύµβουλοι τα, ΠΑ.ΙΟΚ πριν την Εναρξη της πάντως *… θεµάτων της ηµ:ρήσ-ισς διάταξης Θξλησαν να ανανά… δύο &? ).ι΄.ισιις, τακτικό µι την μη πα- ρουσία του Δηµάρχου πω…. ι. Μιχ. Καμπά" στην υποδοχή τον ΠρωΜωργώ, ιαι που για τον λόγο από δή)ωσν ότι &, ": αν…ΐζ… ως Δήµαρχο, ια: µε το ιπιισδδια που δηµιου;γήΒηισν ΞΑΤΡΟ | ΚΟΛ΄ΑΟΥ Με τη διπλή αυτή “Saloon ιλιΞνιι το Φιτιινό πρόγραµμα -µου0ιιών ιαι ΘΙΟτριιόν ικδηλό- σιων του Καλλιτι|νιιού Οργανι… οµού τον Δηµου Βόλου. 0 Min: θιοδυ>6ιης ίρχιτσι σήμερα στο Βόλο ιαι το Βράδυ στο Δηµοτι- κό Θέατρο Θα τιµηθιι για την "(ψωμί, ιαι καλλιτ(χνική του προσφορά στον τόπο και στο λαό, µε µπαλλιο που θα του στο αίµα o Δήµαρχος Μιχάλης Κουν τον;ης u µέρους του Kan-up!- κ:-.΄ι ι)ρτανισµού ":; .;ΐΓ 8/'ι| la“) (ενώ)… την πασα"… Κνρισιή. Οταν a πό το πουιδοιιο Τους παριτιιρή% ότι τούτο διν 6… Με σα- φώ διν α…ονθήθηιι η από τον νανονισµδ "µυθικά"… διώιι& ενώ», οι οάµ6ινλοι το… ΠΑΣΟΚ "πιο…… τις bosom ιαι αττι- χό;ησσα από τη; συνεδριαση &…» µαΜνρδµινοι H µαγκιά τους aura προιό- λωι τις ανν-ιδΜιις Μαι των άλλων δηµοτικών σνµ6ώλων… "λη-; του :. Ντ. Γαϊτανΐ5η, των αννα χωρηστ. ιαι αυτός στη συνέχεια-. ανη6ράσιις που µαροοποιήΘΜαν στην αν… δηµ.… - αποφαση: ιιΑποδοιιµΘζονµ έντονα την ινίοπιο των Δηµ. ΣυµδοΒλων .". Λνξρ(ΜονΧον, Γ. Καµπάνια, Ευ ΚρανιώΞο, Ν. Οιιονδμου, Ν…. Πι- γιω, Κ. Σαι'ιλαρΐον, Γ. Στά- µου can Γ. Τίντζ:ρη I . Παφσ6ιαζοντσς "µόνο": ων Kenn-cub Aznovpviag του Δηµ. Σνµ6α.Νω, Ναµίμπια»: την αναζήτηση Θιµ&των για τα οποια, & και ιΐχσν την σπιτική χρ:ν|ιή' "οι Slaw-v] Ντίµι… να τα "ρο- τ(ιν… ίγιαιρο για να συζητη- θούν, επίφαση ια το πράξουν. 2. Η µεθό5ωση αυτή απ:δ:ι.| μία… ότι σιω5ς τους δεν ήταν η Μήνυση των ΕιµαΤων "ντόι- '…για τα οποίο όλες οι πτώµατα συμφωνοξιµι να “(meow στην ιπόµινη συνεδρίαση του Δ.Σ.). & Η': η δηµιουργια ……;…… Ι')ι η µατσΐωοη της Μπασινάς Μή'΄ τηστις σο6αρότατων Θεµάτων της πύλης, όπως σταδιακών… από την ιστσγγιλΐσ τους, στην οποια : πρςαναγγι')Μται η "οι…… τους, χωρις να βγω ακόµη γνωω …ή η θέση του Δηµοτικού Σ…. 60νΠω. ], Διαδηλύιψµι ψ GUI/Men] ι'. Σωτ'μ… στη σιλΐδσ 6 ν ")σι'.ω µας να «pm-Risen“ το ιύρος του Amman-on) qu-Swl-iw, ως ιι- …ϊου δηναοα1ιιώ Θεανώ και ως αργά… "Μάθησης και πιο… σης "." "μέληµά"… της "& Με»… σ.ΔΕΝ ΑΝΑΓΝΩΡ|ΖΟΥΜΕ ΤΟΝ ΙΦΕΤΕΡ|ΣΤΗ...» # .' Με την πρώτη στο τις δύο &... λύσιις τους o. από σύνωνλ-ο. 1ω.Γ'ιΑΣΟΚ στον ιπισήµαναν 6- τι η αισι&ιπική αττονσϊα» του :. Κωντώρη από Την υποδοχή Ian ιπΐοιν.ψη του πρωθυπουργού στί- ma: την ινισιρΐα να "επί" Ln; τάπητος .µιγά".α προ6.Χήµατα της πόλης (οι να ι…τωχ6ιϊ η δέον… ση του ίδιου του πρυΜνρΝύ για την "Πνοή τους, τον κατη- γορούν ότι .ur. την ινίογιιά Υον αυτή πρασΕ6α.Χι την πόλη", και τον διαµδ um Iatakfiy‘ouv: α'Οτσν λοιπόν ο Μιας, όπως ψα΄ιν:τοι, δα "χωρίζει τον κ. ΑνΞρί: ΤαπσνΞρΞον. ως πρω5ωταψγ6 της χώρας, δεν µε… να αξιόνιι α- πό τους θ΄).λονς τον σιδσοµδ στους δεσµούς και από εµάς την α…ώρισή τον ως Δηµάρχου, &- ταν µαλιστα mu} Την εξουσία Μπριζ"… ιµιτά τα "νόσου": γιγον6τα του Γινά;η του 1989». ΓΙΑ ΤΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ | H Su'ntpn δή)ωση ανορούσ: τα "(ισόβια της "Μπάτης Κυριο- κής um aumxpmivc οι οπή o- ναφίριτσι: «Λιν (ήπια την παραµικρή αµ- φι-6:λϊα ότι το σνγιιιριµ|νο προ. ιδριϊο του Eugen-0": ΜΜΠον Θα Βιµ την ωοωθησϊα να ςΞριι προς συζήτηση στο Δ.Σ. τα πρό- σφατα γεγονότα που διαδραµατι- gen-av στην πόλη µας µε Ήρωα- γωνιστή τον 6α-λΜή της Ηώς Δηµοπρα1'ιας κ. Γιό;γιο Σώμα ιαι Θύµα τον ι. Θανάση Παπα- Υιόν"). Ειµαι": σιγοιφοι όµως, ως άν &αΜιτιιή ήταν η ιξΙλιξη των πραγµάτων, το" nan Μισθησΐις Θα υπηρχαν και έκτακτη σννι:6ρϊσ- ση του Δ.Σ. θα όχι γίνω u.“ UTO αγ-:- ! να (θελω… ιιιιεικιιιιΣοΣ πιο mom ΄Σιιιιππιιιιιι |4 Α'"! να"… "αντλιών θα xi]: :1- 1απθιί και ψηοϊσ…µατα ια1α53ιης warmed, για να αποδι|χΘιί για &… µια «& η …ι.μδπ;α που το διαµάντι. Δι- haw: :πΐσης την παρα- Int-oh "…και… για το τί θα Ξυ- λώονν on awfotWo- του Λαϊκού Δηµοτικού Κινήµατος για τα σ'…"- ιιιριιµ=Ξνα "τούτα. θΕΧουµι ψύ- νο να κ.λπϊζωµι ότι Θα περιορι- στούν - όπως |µξχ;ι σήµα…. το ί"… αποΞιΐξιι — στην πολιτική αντιπαράθεση και δεν θα ”clove Μου… το παράΞι…µσ του κ. Σεύρλσ. Λιν πριιµίναιµ ιπΐσης οι?" αν τιιιιιµα|ιδτηΤα, (ότι πολύ πιασ- σδτιρο διιαΐωγη από τους συνα- δύλΦα.ις της Δηµοτικής Κξνπ:η;, όταν that γνωστδ ότι o πολιτι- ως "μας του KKE ονόµαζε "…ο-1 ξένες αγωνιστές σαν τον 806;- χιότη, ΠλωμπΙδη και Καραγιώρ- ". ' Ο θανάσης Παπαγιαννης δω ί- χει ανάγκη τέτοιας σνµωρ&:τσ- σης. ΑΝΕ: διαπιστώνουµε II (- …µιϊς _ έστω Μπερντ… -- την καθίζηση αυτού τον Δήµο- τιιοι΄ι Σιιμ6ειιλΙου, όπως α…… την προ:διόρισσν «κορυφαίοι» παω Μοντις της π>.ι|….ΐας». 'Ας σηµιιω9:ϊ το", ότι ιω- τα δι΄/ο αυτό Θέµατα θα ζώου: "ως συζήτηση στην …µε… σν- νιδρΐαοη τον Gaunt-o“: σαµου- Moo Βόλου, µι τη µορφή επιρρ- ή"… ΣΥΝΕΔΡί AZEI Ir! Δ'! [ΠΚ Η!" ΤΗΣ ΗΕΔ" E ΑΘΗΝΑ. 7 (ΑΠΕ).- Τη Δευτέρα συνέρχεται στις 10.30 στα γραφεία της ΚΕΔ ΚΕ σε τακτική συνεδρίαση το διοικητικό συμδούλιο της Κεντρικής Ενωσης Δή- µων και Κοινοτήτων της ελ λάδος. υπό την προεδρία του προέδρου της ΚΕΔΚΕ. δηµάρχου Αθηναίων κ. Μιλ- τιάδη Ε(':ερτ, για συζήτηση Θεµάτων της ηµερήσιας διά ταξης. Αυτό ανακοίνωσε ? ΚΕΔΚΕ. . | ..ιι΄΄΄΄΄,΄΄. ΄ναι:'΄ιι1414΄΄΄,΄΄΄σ΄΄Ι΄΄( ιι΄΄,΄΄΄Ο΄,,|,΄