ΚΙ"?7'ΟΣ Α. "ΑΚΡΗ". "Τ'"ΌΚΛλΐΤΚΟ ΠΗΛΙΟ ..ΠνπΤΛΦγπ… 'Ο νεοκλασικισµός σαν αισθητική θέση αρχίζει από την εποχή της Αναγξνησης, όταν οι καλιτ€χνες απαρνούνται τα ιδανικά του Μεσαίωνα και πιστεύουν πως η τέχνπ πρέ- πει να εκφράζει την ιδέα του ωραίου και του αιώνιου, όπως την πραγματοποίησε η κλα… - .- σική αρχαιότητα. Αλλά αυτό που σήμερα ονοµάζουμε "Νεοκλασικισµό" είναι η χαλιτεχνι… … ,... κή σχολή που εµφαν΄ιζεται στην Ευρώπη από τα µέσα περίπου του 18ou αιώνα καί κρα- .... τάει ως τα µέσα του 19ου - περιφερειακά ως τις πρώτες δεκαετίες του αιώνα…μας. 7τήν Ελλάδα … νεοκλασικισμός έρχεται µαζί µε τους ποτισµ€νους από το πνεύµα-του Ραυαρούς αρχιτέκτονες και πολεοόόμους, όπως ο Κλόντσε, ο ΐάουµπερτ, ο Χάνσεν, Θ Πί- γκελ. και ο Ψσίλερ. Δίπλ: σ΄αυτούς και αφρικοί ΄ λ,ηνες, αφου αγµένοι στην .υρώπη, όπως ο τταµάτιος ϊλεάνΘης, ο Λύσανδρος Καυταντζόγλου, ο λίγο μεταγενέστερης Αναστά- σιος "εταξάς και άλλοι. ?κτόε από την Αρχιτεκτονική, νεοκλασικές επιδράσεις δέχεται και η τωγοαοική και κυρίως η Γλυπτική. Στα 18359 όταν ορίζεται πρωτεύουσα του νέου Κράτους, η ΑΘήνα είναι ένας πενιχρός οικισµός αλλά με πλούσιο κλασικό παρελθόν, κι αυτό Βοηθάει στην επικράτηση του pus» µόύ που φιλοδοξεί να είναι συνεχιστής-του. Π καινούργια Αθηνα, όχι µόνο στα δηµόσια κτήρια ή στα αρχοντ6σπιτα, αλλά και στις µικρές µονοκατοικίες, ακόμα και στα μικρο- µάγαζα, κυριαρχείται από το νεοκλασικισµό.Από την Πρωτεύουσα ακτινοβολεί καί πρός τίς επαρχιακές πόλεις, τη Σύρα, την Πάτρα, το Ναύπλιο, την Τρίπολη, την Καλαµάτα. Π ακτινοβολία αυτή απλώνεται και ως τις περιοχές που είναι τότε έξω από τα ελληνι- κά σύνορα. Χαρακτηριστικό παράδειγµα τα αρχοντικά της Θεσσαλονίκης. Από την ενσωµά- τωση της "εσσαλίας στην Ελλάδα o ρυθμός αυτός επικρατεί σε όλα σχεδόν τά νέα κτή- ρια στη Λάρισα, τον Ψίρναβο και τις άλλες θεσσαλικΕς πόλεις. O Βόλος, επειδή είναι καινούργια πόλη που τότε αναπτύσσεται, αποχτάει έντονο νέλλασικό ύφος. Χαρακτηριστι- κά είναι τα αρχοντικά Χατζηκυριαζή, Χατζηλάζαρου, Σταμούλη, Αντωνόπουλου, Βασαρδά- νη, 6 Εθνική Τράπεζα, η ?χολη ηικολα'ίόη, το Αθανασάκειο Μουσείο καί πολλά άλλα, κα- θώς και αγάλματα στο Γιδηροδροµικό Σταθµό, στό Νεκροταφείο κ.α. Από τα 1881 o ρυθµός αυτός περνάει και στο Πήλιο. Δέν είναι, βέβαια, αυτός που δημιουργεί το πρώτο ρήγµα στύ μακρόχρονη αρχιτεκτονική παράδοση. Μερικές δεκαετίες νωρίτερα, πηλιορείτες που πλούτισην στην Αίγυπτο χτίζουν σπίτια επηρεασµΞνα από τον "αποικιακό" ρυθµό, όπως του πούλια στην Πορταριά, του Κανταρζη στον 'Αγιο ΛαυρέντιοΕ κ.ά. Είναι συγκινητικό το ότι για να μνημονεύσουν οι Αηγιωργίτες την απελευθέρωση χτίζουν στο χωριό-τους νεοκλασική βρύση µε την επιγραφή " ΕΉΩΐΙ" ΘΠΥ?ΑΛΙΛ7 1881". ?τον ίδιο ρυθµό υπάρχουν και άλλες πηλιορείτικες βρύσες, είτε προγενέστερες |Ζαγορά/ είτε µεταγενέστερες |Βυζίτσα/. Πεοκλασικά στοιχεία υπάρχουν κ … - €'λα χτίσματα, ό… πως καμπαναριά, αυλόπορτες κ.ά. Υπάρχει μιά ουσιαστική διαφορά ανάµεσα στα νεοκλασικά κτήρια του Β΄λου και στα αντίστρινα του Πηλίου. Στο καινούργιο αστικό κέντρο της περιοχής, περήφανο και κάπως …λιζσνικό για την απότομη άνοδό-του, χτίζονται οικοδοµήματα μεγάλα, πολλές φορές με ρέ.τ |λ…ττικών και άλλων διακοσμήσεων και κάποια ποµπώδη µεγαλοπρέπεια. 'ΑντίΘετα, ΄ξ ΄΄-" . πμ "'ικ5Γ περίγυρος επέβαλε μικρότερη κλίµακα και η πολιτιστική παράδοση λιτότερες όψεις. Πολλά από τα σπίτια του Πηλίου έχουν πλούσια ζωγραφική διακόσμηση, .,;ι (" .)… J ”I "» κυρίως στο ταβάνι. " ‘L ;ό "η"! συττ …' κό1ιι … ρότητα και την καλλιγρα- ωική αντίλ " όλ "λ ' Ρ ' ? ί '… λ ΄ ' ΄8 … . …η…η , ων των νεοι…ασικων τα,ανιων …ξα ρεση αποτε ει το σπιτι του ιωαννι η στον 'Αγιο 1ε:΄ι….'ιο, χτισµένο στα 1ΠΩ1 και ;ιΘκοπυή€ΐνο στα 1ύ06 από το ντόπυο κοσµη- ΄ …; - ., - X? '\ o , _ ,… ,… ματογραφο και ζωγραφο Ιωαννη παρ τση. νι τοιχογραφιες-του, ιδιαιτερα οι …αρασταοεις , αρχαίων Θεών µε στύτιυσυς αναχρονισµούς, χωρίς να είναι έργα μακράς :νοης, έχουν κά- ποια ζωγραφική ποιότητα.