4!Η|γ…Ά… ? Ν Υ6ωΞΨΙΚΒ. "Β 6ψαντιπ6 καλλιεργήθηκε στην *Ελλάδα από τα πανάρχαια χρόνια. κερίως ώς οί… . Χι χιακή &χολίι τόν γυναικ6ν. Κατά τήν Ψουρποκρατία σχεδόν κάθε έλληνικδ σπίτι, στην ήπει- ρωτι:6 'Ελλδδα καί στα νησιά. είχε του &ργαλει6 του. τα προϊοντα τής οίκιακ6ς ύφαντιζ κής ξπάλυπταν κυρίως τίς οίπογενειακΕς &νάγιες.'Δπδ τον δέκατο δγδοο αίώνα. Eta» ανα… πτ6σσεται & ξµπορευµατική παραγωγή, έμφανίζονται καί αντρες πού δαχολο6νται µε τήν τεχ- νη αδτή. Ρόντορα & κατεργασία τος µαλλιοΠ, τοπ μεταξιο8 καί τοσ βαμπαπιο8 παίρνει μετά… λες διαστάσεις. Η! καραβάνια καί µέ πλοία «& προϊόντα της διοχετεύονται σε πολλές πόλεις της Ξεσογείου, τίς Εα6ρης Θάλασσας καί τήζ Κεντρικής Ε6ρ6πης, Snug στήν Πολη, στ6 Σµύρ- νη, στήν Ψεργεστη, στή Βιέννη, στο λονδΓνο, στήν 'οδησσ6, στό Βελιγράδι, στο Στεµλΐνο καί σ'Ξλλες πολιτείες. Χαρακτηριστικό είναι πώς γύρω στα 1810 από τα "χειροτεχνιια" «σε Τυρνάβου ξβγαιναν 2,000,000 γρόσια βαμμένα βαµβακερό νήµα, πανιά καί µαντήλια καί ιοζοσο κοµµατια μογχασιοδ|ντ6πιου δρασµατοας| καί από τή Ζαγορά ξξαγονταν το … 15 χιλιάδες &. κάδος πάπες. τα µεταξωτά µαντήλια τ6ς Καλαμάτας καί αλλων περιοιδν τής Πελοποννήσου %- ταν ξαπουστά σ'δλδπληρη τήν Βύρ6πη. Στή Ρούμελη καί στην "Επειρο Εκαναν κυρίως μάλλινα ύφαντα. Δυστυχδς δεν ύπαρ:ουν συγκεκριμµΕνα στοιχεία τι! τό µέγεθος 13ς παραγωγ6ς στα περισσότερα μέρη τής 'ΞλΆάδος. τα λίγα πού δαδοιουν,-παί πού οφείλονται κυρίως οί ξέ- νους, Βαβαιώνουν τήν !ιταοη της δααντικ6ς κατά τα χρόνια τ6ς Φουραοπρατίας. κατά τήν δαιλευθ!ρωσπ, µε τη δηµιουργία μεγάλων βιομηχανικ6ν µονάδων καί τή βαθμιαία αλλαγή τής φορεσι5ς καί το!! τρόπου ζωής, 6 λαϊκή ύφαντικπ περιορίζεται σηµαντικά. 'Η νέα ζήτηση χειροτεχνηµατων, ποθ Εµφανίζεται μετά «ο δεύτερο παγκόσµιο πόλεµο, αναζωογονεϊ τα ύπαρ- χοντα κέντρα δφαντικ6ς καί κυρίως τήν 'ιράχωβα, τ6'Ηξτσοβο, το Φρίικαλα θεσσαλίας, τήν Κίρκυρα, τήν Κρήτη καί σκόρπιες δψαντουργικες δραστηριότητες σε δλλας περιοχ€ς. Σπουδαι6τερη πρώτη Όλη {fig δψαντιπδς είναι τ6 µαλλί των προβάτων. !!'αδτ6 πατασιευ&- πονταν δρασµατα για φορεσιές, κυρίως τόν δρεινδν περιοχδν, πιλίμια, μπατανίες, χραμια, μπουχαροσποδτια|παλ6µρατα του τζακιοΞ| καί φλοκάτες ξ φλοπιτξς κουβέρτες. ΗΕ τραγδμαλ- Χο δψαίνονται οί κάπες, χοντροί καί σκληροί ποιμενιποί έπεν66τες, &&ιαπ€ραστοι από τή βροχή. Β€-µεταξι γίνονταν Εφάσµατα 16€ γυναικείας φορεσι8ζ, μαντήλια, ζωνάρια,.σεντονια καί Ελλα είδη. !!! βαμπακι γίνονται δρασματα καθηµεριν6ς χρήσης, σεντόνια κ.λ.π. "Υφάσ- ματα γίνανται καί από συνδυασµούς πρώτων δλδν. πολλα μάλλινα Θραντ& έχουν βαρτακαρ€ στη… µονια αλλά καί στα 6ψαδια γίνεται ανάμιξη µαλλιοΒ με Banning fl µεταξιοδ με μαλλίι 'ιπ6 τήν αποψη του σχεδίου τα ύφαντα διαιροσνται ο! τρείς µεγάλες κατηγορίες. στα µονόχρωμα,δπου δλδκληρο τα 6ψαντδ Εχει μόνον Ενα χρώµα, στα ρι12τ&,δπου με τήν ΞΏαλλα- γή κατά διαστήματα τοπ χρώµατος του δφαδια5 δηµιουργοΒνται ζεις ξ µέγας διαφόρων χου… µατων καί στα πεντητα στον &ργαλειδ! δπου µέ ααλοµιτρημένες αλλαγές τοδ δραδιοΒ στην ίδια σειρά δημιουργο8νται ι'ιτε γεωρατρικ& µοτίβα ιΐτε οχηµατοποιηµξνας παραστάσεις ψυ- των,'&νθρώπων, ζώων , πουλιών Ναί αντικειµένων | καβαλάρης, ποντίκι, πεταλούδα, κορν… .τσίκι, σαρντ6νι, χορευτής, µπρίκι, τριανιάψυλλο, βυζιά, πριόνι κ.λ.π./. οι σχηματοποι- ηµίνα αυτά διακοσµητιµά θέµατα χαρακτηρίζουν κυρίως τα υφαντά τής 'Επείρου καί τής βδ- ρειοδυτιπ6ς Θεσσαλίας. τα σχέδια καί τα διακοσµητικά θέµατα των Ελληνικόν υφαντ6ν προέρχονται είτε από πα- λιότερες εποχές είτε είσάνονται από τίς &νατολιπ€ς καί δυτικοευρωπατπξς τεχνες αλλά σιγα - σιγά &σοµοιώνονται. Διαφ€ρουν κατά περιοχές αλλά 8 ευκολη µεταφορά του είδους καί οί μετακινήσεις των νομαδικών πτηνοτροφικδν πληθυσμδν συντελο6ν οτή διάδοση όρισ- µξνων σχεδίων καί μοτίβων. "Εντονη ίδιομορφία παρουσιάζουν τα υφαντά τής 'Ηπείρου, τα λεγόµενα "µετσοβίτικα",τής περιοχής τον ε:ι,σν, τα "&ραχωβίτιπα" καθώς καί τα κρητικά καί τα µυκονιατικα. Κ.Δ.Π. 'ΞΞΞΞΞΕίδος καλύµματος του κεφαλιου τον &νατολικδν λαδν, χωρίς τόσο. το φέσι στήν 'πα… λίδα φοριδταν από αντρες καί γυναίκες καί ήταν από πυκνό µάλλινο δφασμα, κόκκινο ή μαυ- ρο. να άπλα φέσια δεν είχαν κανένα στολίδι ή µερικά σχεδια παρωµένα µε μπρισίµι. Ησαύ συχνά τα φξσια είχαν πλούσιο χρυσοιεντητο διάκοσµο στήν κορυφή τους ή κυκλικό µεταλλι- κό &σημοιαπνισµ€νο ή µαλαµοκαπνισρΕνο τετελίκι. 'Δπδ τήν κορυφή ή από τον περίγυρο το'υ κεντήµατος ξιπινο8σε μεταξωτή ή χρυσή φουντα µακριά, που Επεφεε στους όρους ή στήν πλάτη. Για περισσοτερη χάρη πολλες οσµές «& φέσι σοριδταν στραβα καί τσαπιστδ. 'Δ… νάλο|α µέ τή Χρύσα του είχε διάφορες παραλλαγές καί ονοµασίες: νησιώτικο, γυναικείο κ.λπ ΦΔ0ΓΕΡΔ/ή|.Πνευστ6 ποιμενικό µουσικό οργανο. Κατασκευάζεται από καλάµι, κουφωμ!νο ξύλο, μέταλλο καί σπανιδτερα από κόκκαλο αετου. 'Εχει σχήµα σωληνοειδ€ς, ανοιχτό από τή μία πλευρά. ετήν άλλη, από τήν οποία φυσάει & παίκτης, υπάρχει λοξά κομµένο &πισςδμιο.'Ε φλογέρα Ξχει σειρά από στρογγυλές τρύπες που φραζονται µε τα δάκτυλα του παίκτη και! συνδυασμούς που παράγουν διάφορους μουσικούς φθόγγους.'Ο ήχος της είναι μαλακός καί γλυκός. σε τή φλογέρα οί βοσκοί γεμίζουν τίς ώρες τής µόνωσής τους εκτελώντας διάφο- ρους δημοτικούς σκοπούς ή αδτοσχεδι&ζοντας.

52 … - το Τ!!ΐΟΕΛΛΠ*ΐΙΤΟ "ΠΑΜΕ ΚΠΣ 01 Π…"! το? To µ π α ρ 6 κ αποτελεί σηµαντική μονάδα κρούσης στην αντεπίθεση που οργανώνει η Καθολική Εκκλησία κατά της Μεταρρύθμισης. Ξεκινώντας από την Ιταλία/12,117/ξρήγορα ξαπλώνεται σ'ολόκληρη την Ευρώπη και πέρα από αυτη/ΞΞ-ΞΞ-ΞΞ/.Απέναντι στη λιτότητα των προτεσταντικών ναών προτάσσεται µιά τεχνοτροπία πυκνής και δυναμικής έκφρασης.πρό- κειται για κίνημα που γρηγορα αγκαλιάζει όλες τις τέχνες, αρχιτεκτονική/ΞΞ/,ζωγραφική, γλυπτική, µεταλλοτεχνία, πολεοδοµία, κηποτεχνία, έπιπλο/ΞΞ-ΞΞ/,εφαρµοσµένες τέχνες |ΞΞ-ΞΞ/... Με γοργές διαδικασίες γρηγορα χάνει τον αποκλειστικά εκκλησιαστικό χαρακτή- ρα της και γΐνεται καλλιτεχνικός συρμός που επικρατεί σε κάθε µορφή καλλιτεχνικής δη- μιουργίας. Αυτή η µεγάλη διάδοση, κυρίως στην Ευρώπη, δηλαδή σε χώρες µε πολιτιστικές ιδιορρυθµίες, δημιουργεί ένα είδος εθνικών παραλλαγών αν και η κινητικότητα καλλιτεχ- νών και χειροτεχνών περιορίζει σημαντικά τις μεταξύ τους διαφορές. Ιδιότυπη παραλλαγή στο χώρο της νότιας Ήαλκανικής και µέρους της "ικρασίας είναι το λεγόµενο "τουρκοµπα- ρόκ", µείγμα μπαρόκ-ροκοκό στοιχείων και ανατολίτικης διακοσµητικής αντίληψης. άλλωστε. το ροκοκό είναι ακραία συνέχιση του µπαρόκ και μερικές φορές τα δύο συνεξετάζονται/ΞΞ/ Αιαψοροποιημένο παρακλάδι του "τουρκοµπαρόκ" είναι το νεοελληνικό µπαρόκ. Η παρουσία του έχει πολλές φορέςξΐΞξΞ=στη διακόσμηση των αρχοντικών της Έόρειας Ελλάδας/Ξ;,17…12/ όσο και στην εκκλησιαστική ξυλογλυπτικη ολόκληρης της Ελλάδας/12,11/.οστόσο, αν και εύ ναι πιά γενικά αποδεκτός ο όρος "νεοελληνικό µπαρόκ", δεν έγινε ακόµα καμυιά συστηµα- τική προσπάθεια τόσο για την ερµηνεία του φαινόµενου και την επισήµανση των πηγών του, όσο και για τη διατύπωση της ιδιοµορφίας του. H σημερινή εργασία σκοπεύει απλώς να & & σ ε ι το Θέμα. Είναι απαράδεκτο να µένει ουσιαστικά ανερεύνητο ένα φαινόµενο που αφρό γισε την ελληνική παραδοσιακή τέχνη επί έναν αιώνα, χοντρικά από τα μέσα του 18ου ως τα μέσα του 190υ. Κάποιος από τους νέους ερευνητές μας πρέπει να το επιχειρήσει. δεν είναι καθόλου εύκολο το εγχείρηµα. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι µόνο για την επισήµανση των χαρακτικών πρότυπων που προέρχονται από τη Ήιέννη πρέπει να ερευνήσει την ΛΏΉ?Ρ"Ι- ΝΑ µε το ένα εκατοµµύριο χαρακτικών έργων και τις βιβλιοθήκες και αρχεία της Ακαδημί- ας Καλών Τεχνών, της Ακαδημίας Εφαρµοσµένων ?εχνών, τη βιβλιοθήκη του Ινστιτούτου Ισ- τορίας της Τέχνης, την Εθνική Βιβλιοθήκη, το "ουσείο Λαϊκής Ψέχνης και άλλα Ιδρύματα µε τις εκατοντάδες ϊιλιάδων χαρακτικών και σχεδίων που διαθέτουν. Κι όλα αυτά χωρίς να γνωρίζει το όνοµα του χαράκτη, οπότε µε βάση τους ονοµαστικούς καταλόγους θα ήταν εύ- gm χοντροί αριθµοί σε παρένθεση παραπέµπουν στον αντίστοιχο αριθµό της βιβλιογραφίας. 'Οταν υπάρχει ένας µόνο αριθµός η παραποµπή αφορά στο σύνολο του βιβλίου, όταν υπάρχει και δεύτερος λεπτότερος μετά από κόµμα παραπέμπει στη σελίδα. Οι πίνακες εκτός κειμέ- νου σημειώνονται με την ένδειξη ΠΣΕ. Θα πρέπει εδώ να σηµειωθεί πως οι παραποµπές σε δηµοσιευµένα έργα ζωγραφικής ή γλυπτιΚ6ς δεν σημαίνουν τη µοναδική πηγή για το αυτό… φέα του άρθρου o οποίος στηρίζεται κυρίως στις προσωπικές του έρευνες σ'ολόκληρη την Ρλλάδα, τις Βαλκανικές χώρες καθώς και χώρες της Μεσευρώπης. 2 κολη η ταύτιση, αλλά µε µοναδικό στοιχείο τις φυτογραφίες των ελληνικών ελεύθερων αν- τιγράφων τους.΄Οπως χαρακτηριστικά παρατήρησε ο δόκτωρ ΡΙσΉΑ?Ώ ΒΟΡΕι, της κτπεοτ1πι, είναι σα να αναζητάει κανείς σε µεγάλη βιβλιοθήκη ένα βιβλίο χωρίς να ξέρει το όνομα του συγγραφέα του αλλά µόνο κάποια παραλλαγμένη σελίδα του. Ωστόσο, η έρευνα αυτή εί- ναι απαραίτητη γιατί χωρίς την επισήµανση των προτύπων είναι αδύνατη η µελέτη των προσ- αρμογών, προσΘηκών και αφαιρέσεων. Κι αυτά ακριβώς οριοθετούν την ιδιαιτερότητα του νεοελληνικού μπαρόκ. Τούτο γίνεται φανερό από τις ελάχιστες περιπτώσεις συγκρίσεων έρ- γων ελληνικής ζωγραφικής, όπως στις απεικονίσεις της Φραγκφούρτης και της Μαδρίτης του σπιτιού Μαλιόγκα στη Τιάτιστα/ΞΞ,367-2,1/, καΘώς και την "Κρίση των Ιουδαίων" στή Δρά- κια του Πηλίου/15,146 και 147/. Αλλά την επίδραση του μπαρόκ στη λαϊκή μας τέχνη δεν πρέπει να την αναζητήσουµε μόνο στην επισήμανση ευρωπαϊκών προτύπων σε ελληνικές τοι- χογραφίες αλλά και μιά καινούργια διακοσµητική αντίληψη µε ανήσυχη εναλλαγή καµπυλών αντίστροφης φοράς και στην απομάκρυνση από τον κανόνα της συμµετρίας γύρω από ένα κά- Θετσ νοητό άξονα, µερικές φορές και από έναν δεύτερο οριζόντιο. To θέµα, π.χ., του το- πίου µέσα σε κυκλικό ή ελλειπτικό πλαίσιο από το οποίο τινάζονται ευκίνητα φυτικά δια- κοσµητικά είναι πολύ συνηθισμένο στη μπαρόκ διακοσµητική. To συναντούμε συχνα και σε ελληνικές τοιχογραφίες του 18ου αιώνα και των αρχών του 19ου.Ρµφανίζεται και με τη µορφή ξυλογραφικής βινιέτας το 1793 στην "Εφηµερίδα" που έβγαζαν στη ηιέννη οι αδελ- φοί Μαρκίδες Πούλιου, εφηµερίδας που κυκλοφορούσε ευρύτατα στην Ελλάδα και εξακριβω- µένα στα Αμπελάκια. ?δώ πρέπει να σημειώσουµε ότι δεν είναι σωστή η γνώµη ότι οι από- ψεις πλατειών στο σπίτι του Γεωργίου Σβάρτς στ'λµπελάκια απεικονίζουν βιεννέζικες πλα- τείες. Πολυήµερες έρευνες του υποφαινόµενου στη Βιέννη, της οποίας το παλιό τµήμα δια- τηρείται σχεδόν ανέπαφο, απέδειξαν πως μόνο μία, κι αυτή στο σπίτι του Δημητρίου ?βάρ- τς, η οποία έχει πέσει εδώ και πολλά χρόνια, παρίστανε την αυλή του "πελβεντέρε. Ούτε και σε λευκώµατα µε παλιά χαρακτικά απόψεων της Βιέννης συναντούμε κάποια άποψη που να µας πείθει πως υπήρξε πρότυπο από κάποια τοιχογραφία του σπιτιού του Γ. "Βάρτς.?πί- µονες, αλλά όχι εξαντλητικές, έρευνες σε βιβλιοθήκες και πινακοθήκες έδωσαν το ίδιο αποτέλεσμα. Με τον όρο "νεοελληνικό µπαρόκ" χαρακτηρίζουµε το ιδιότυπο κράµα µπαρόκ, ροκοκό και ελληνικών παραδοσιακών στοιχείων που κυριαρχεί στην Ελλάδα κατά τις τελευταίες δε- καετίες του 18ου ως τα μέσα περίπου του 19ου, µε ιδιαίτερη έµφαση στην εκκλησιαστική ξυλογλυπτική και στη ζωγραφική διακόσµηση παραδοσιακών σπιτιών στα δραστήρια βιοτεχνι- κά και µεταπραττικά κέντρα της Βόρειας και Κεντρικής Ελλάδας, όπως η ϊιάτιστα, η Κα- στοριά, τα Αμπελάκια, τα Ζαγοροχώρια και το Πήλιο. Επίσης σε πολιτείες και χωριά που βρίσκονται έξω από τα σύνορα του Ελληνικού Κράτουςταλλά κατά την περίοδο που µελετού- 3 µε χαρακτηρίζονται από έντομη ελληνική παρουσία, όπως το Αργυρόκαστρο/231 το "περάτι, το πελένικο, η Φιλιππούπολη/21,242,245,946,250|, η 7τενήµαχος καί άλλα.Υτη Φιλιππούπο- λη πολύ χαρακτηριστικά είναι τα σπίτια του Γεωργιάδη/ΞΙ,265/ και του Κουγιουµτζόγλου /ΞΞ,2?Ο/. Θα πρέπει εδώ να σηµειώσουμε πως η επίδραση αυτή δεν αφορά στο σύνολο του αρχιτεκτονήµατος αλλά µόνο στη διακόσμησή του. Ο τύπος του βορειοελλαδίτικου αρχοντι- κού είναι εξέλιξη της τοπικής αρχιτεκτονικής παράδοσης/Ξέ,181/. To ίδιο ισχύει για τις ξυλόστεγες βασιλικές της Τουρκοκρατίας και µόνο σε µικρές εκκλησίες παρουσιάζονται ισ- λαµικές επιδράσεις. :εν ευσταθεί η άποψη του Γιάννη Κορδάτου ότι οι ξενητεμένοι έµπο- ροι έφερναν έτοιµα αρχιτεκτονικά σχέδια, έστω κι αν υποθέσουµε ότι αυτά εφαρµόζονταν τροποποιηµένα ανάλογα µε το μέγεθος και την κλίση του οικόπεδου, τον προσανατολισµό του και την ύπαρξη γειτονικόν οικοδοµών. Και βέβαια κανένας δε µπορεί να πιθανολογή- σει πως έστελναν στους Ρυρωπαίους αρχιτέκτονες αποτύπωση του οικόπεδου με τις υποµε- τρικές του καµπύλες, τον προσανατολισµό και το γύρω του δοµηµένο χώρο. Εκείνο που εί- ναι βέβαιο είναι ότι ερχότανε διακοσμητικά πρότυπα, χαρακτικά εργα ή σχεδιάσµατα. Αυ- τό Θα μπορούσε να αναιρέσει ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του µπαρόκ, που είναι "η στενότατη σχέση ανάµεσα στην αρχιτεκτονική, τη γλυπτική και τη ζωγραφική"/ΞΞ,119/.Λει- τουργεί, όμως, η Θαυµαστή προσαρμοστική ικανότητα των Ελλήνων τεχνιτών.΄Ετσι, ο τρόπος που διακοσμούνται τα ημικύκλια από τους "δοξάτους", τα τεταρτοσφα.ίρια από τις εσωτερι- κές κόγχες, οι προβολές των τζακιών κ.λ.π. αποτελούν υποδείγµατα σωστής διακόσμησης. " φράση του I. Λεονάρδου πως τα σπίτια των Αμπελακίων είναι "κατά τον κάλλιστον νέον Ελληνικόν και Ευρωπαϊκόν τρόπον κτισµένα"/1Ξξ147-τ48/ ασφαλώς εννοεί την ευτυχή σύζευ- ξη τοπικής αρχιτεκτονικής και επείσακτης διακόσµησης. Θα διαφωνήσουμε και µε την απο- Φη του Νικ. !!ουτσόπουλου/ΞΞ,181/ ότι "τα υποδείγµατα αυτά τα μεταχειρίζονταν αμετάπλα- στα στην τοιχογράδηση των σπιτιών". Πρώτα-πρώτα, το κύριο εκφραστικό µέσο της ζωγραφι- κής, το χ ρ ώ μ α ,απουσιάζει από τα χαλκογραφικά πρότυπα ενώ αποτελεί γοητευτικό στοιχείο της λαϊκής µας ζωγραφικής. Υπάρχει, ακόµα, η προσαρµογή στις υποχρεωτικές δι- αστάσεις και το σχήµα των επιφανειών του οικοδοµήματος και που είναι φυσικό να µη συμ- φωνούν με το πρότυπο. Τηµειώσαμε παλιότερα μιά τέτοια περίπτωση/19,98/. Από ορθογώνια πρότυπα ξεκινούν τοιχογραφίες αφιδόσχημες ή στρογγυλές.΄Ρχει επισημανθεί η περίπτωση, μεταγενέστερη αλλά ενδεικτική, από το ίδιο πρότυπο και από τον ίδιο ζωγράφο να γίνον- ται δύο παραλλαγές µε εντελώς διαφορετικές αναλογίες ύηους-πλάτους|12,446/. Αυτό, όµως, απαιτεί αφαιρέσεις ή συμπτύξεις στοιχείων του πρότυπου, προσθήκες άλλων και µετατοπί- σεις των αξόνων της σύνθεσης, δηλαδή µιάν αναδηµιουργία που δεν δικαιολογεί το χαρα- κτηρισµό "αµετάπλαστα".Οι λαϊκοί µας ζωγράφοι χρησιμοποιόντας τα ευρωπαϊκά πρότυπα δεν ήταν δυνατό να εγκαταλείψουν µονοµιάς τις τεχνικές τους εμπειρίες και την παραδο- ! 4 σιακη ζωγραφική-διακοσμητική αντίληψη. Θα µελετήσουµε το νεοελληνικό μπαρόκ κυρίως στις τοιχογραφίες των αρχοντικών, αφού για την εκκλησιαστική ξυλογλυπτική υπάρχει η σχετική εργασία µας "Ελληνικό Εκκλησιαστικά Ξυλόγλυπτα"|12/καΘώς και αλλες µελέτες, όπως π.χ. του Ευστρ. Τσαπαρλή για τα ξυλόγλυπτα τέµπλα της Ηπείρου. To πρώτο θέµα για εξέταση είναι οι λόγοι αυτης της κυριαρχίας του μπαρόκ για µακριά χρονική περίοδο. 'Ενας πολιτισμός δέχεται και αφομοιώνει εκείνες τις επιδράσεις οι οποί- ες του είναι χρήσιµες να εκφρασθεί όταν οι αλλαγές των οικονοµικών και κοινωνικών δοµών και το επακόλουθο πολιτιστικό κλίµα δεν είναι δυνατό να βρούν την έκφραση τους στα παλιά µέσα. 0 1802 αιώνας είναι πολύ σηµαντικός για τον ελληνικό χώρο καθώς το ενδιαφέρον των Ευρωπαϊκών Δυνάµεων µετατοπίζεται προς τη Μεσόγειο, σπάζει και στην Ελλάδα η κλειστή οι- κονοµία και δηµιουργείται µια καινούργια τάξη πραµματευτόδων και βιοτεχνών που έχει επα- φή με την Τ-*υρώπη. Συγχρόνως αναπτύσσονται ή δηµιουργούνται σε ευρωπαϊκές πόλεις ανθηρ€ς και πολυάνθρωπες ελληνικές παροικίες. Οι µετανάστες δεν κόβουν τον οµφάλειο λώρο με τη γενέτειρα. Οι καινούργιοι όροι παραγωγής και διακίνησης των αγορών δηµιουργούν νεα νοο- τροπία. αντίθετα από τους γεωργικούς και κτηνοτροφικούς πληθυσµούς που στηρίζουν όλη τους την παραγωγική διαδικασία στην προγονική πείρα με αποτέλεσµα το συντηρητισµό και την α- προθυμία σε ανανεώσεις, οι βιοτεχνες, οι ναυτικοί και οι µεταπράττες για να επιζήσουν χρειάζονται συνεχώς ανανεούμενη πληροφόρηση. Να είναι ενήµεροι για τις προόδους του επαγ- γέλματός των, για τις διακυµάνσεις της ζήτησης και των τιµών των προϊόντων, για την ισο- τιµία των νομισμάτων. Χρειάζονται γνώσεις αλληλογραφίας και λογιστικής. Ψαξιδεύουν αλλο- τε για βραχύ χρονικό διάστημα και άλλοτε για μόνιµη εγκατάσταση. "Όλα αυτά δηµιουργούν πολιτιστικό κλίμα ανοιχτό σε ξένες επιδράσεις, ικανό να τις αφομοιώσει δηµιουργικό. Η οικονομική άνοδος επιτρέπει το χτίσιμο µεγάλων και πλούσια διακοσµηµ€νων σπιτιών και εκ- κλησιών, και µάλιστα σε κλίμα ευμάρειας, αισιοδοξίας και επιδεικτικής αρχοντι4ς. Ο δρό- µος για το ευρωπαϊκό µπαρόκ είναι πιό ανοιχτός. "Όπως συµβαίνει πάντα µε τις τέχνες της περιφέρειας, το µπαρόκ/και το ροκοκό/ διαποτίζει την Ελλαδα όταν πιά έχει στερέψει στην πηγή του. Πρώτοι δέκτες τα ανθηρά οικονοµικά κέντρα. And αυτό ακτινοβολεί και προς τον χωρικό τους περίγυρο. Το κίνηµα του Έυρωπατκού Διαφωτισμού βρίσκει μεγάλη απήχηση στούς λόγιους της σκλαβωµ€νης Ελλάδας, κυρίως σ'αυτούς που ξενητεύονται ή κρατούν επαφή µε την Ευρώπη. Πάµπολλες οι συγγραφές ή µεταφράσεις φυσιογνωστικών, ιοτορικέν και γεωγρα… οικών βιβλίων. αυτή η στροφή προς τα δηµιουργήματα της φύσης και του ανθρώπου εκδηλώνε- ται και στην τέχνη. Φα τοπίο, ο άνθρωπος, η πολιτεία, η ιστορική σ ηνή περνούν τώρα και στο Θεµατολόγιό της. To μπαρόκ καλύπτει τις καινούργιες αναγκες. "Φα ενδιαφέρον της τέχ- νης στρέφεται στις καθημερινές όψεις της ζωής και του κόσµου. "80Υραφικ€ς σκηνές -το λε- γόµενο σΕΉΡΕ- ατομικά και ομαδικά πορτρα ίτα, εσωτερικά σπιτιών, απόψεις δρόµων και πολ λά άλλα θέµατα ανταποκρίνονται στις προτιµήσεις των ανθρώπων της εποχής"|ΞΙ,118/. Είναι περίπου, η περιγραφή και των θεμάτων του νεοελληνικού µπαρόκ. ?την Ελλάδα παρουσιάζεται μία ιδιοµορφία. Ενώ γενικά ο Διαφωτισµός κλόνισε τα Θεμέλια του µπαρόκ, εδώ το θεμελί- ωσε. λτην εκκλησιαστική ξυλογλυπτική η επίδραση δεν περιορίζεται στα θέματα αλλά προ- χωρεί και στην τεχνική που εγκαταλείπει το χαµηλό ανάγλυφο για να προχωρήσει σε έντονα εξώγλυφες μορφές και να φτάσει στο "σκαλιστό στον αέρα"ξυλόγλυπτο µε διαμπερή κενά ανά- μεσα στις µορφές. Από πολλούς δρόμους έρχεται το µπαρόκ στην Ελλάδα.΄Αλλοι ξεκινούν από την Ιταλία, ιδιαίτερα από τη ηενετιά, τη Γερμανία και προπαντός τη Βιέννη. Εδώ θα πρέπει να σηµει- ώσουμε πως δίπλα στο επίσηµο µπαρόκ αναπτύσσεται και το λαϊκό που το συναντούμε σε σπί- τια χωρικών καθώς και σε ζωγραφιστά έπιπλα που εκτίθενται στο Λαογραφικό "ουσείο της Βιέννης και στο "ουσείο Κάτω Αυστρίας. Είναι πολύ δύσκολο να εξακριβώσουµε την προέλευ- ση µερικών από τα πιό διαδεδοµένα διακοσµητικά θέµατα, αφού τυπικά βιενν€ζικα μοτίβα τα συναντούµε και στο γερμανικό µπαρόκ, όπως τα αγγελάκια /ΞΖ,ΠΙΗ.ΞΠ|, το ανασυρµ€νο παραπέτασµα /ΞΖ,ΠΙ!!.28/, το σύµπλεγµα µουσικών οργάνων /2Ξ,ΠΙΝ, 50/, την αχιβάδα/ΞΖ, ΠΙΝ.6Ο|, τη µπακλαβωτή επιφάνεια µε ανθάκια στις διασταυρώσεις/ΞΖ,ΠΙΝ.63/,το σύµπλεγµα όπλων |ΞΞ, ”IN. 67/ και πολλά άλλα. Για το πολύ συνηθισμένο θέµα της γοργόνας με διπλή ουρά τα πράγµατα δεν είναι ξεκαθαρισµΞνα επειδή αυτή παρουσιάζεται και σε σήματα τυπο- γραφείων της Ιταλίας των οποίων οι εκδόσεις κυκλοφορούσαν ευρύτατα στην Ελλάδα, όπως του Γιαννιώτη Νικολάου ?άρου, του ΉΟΕΦΩΒΙ, του ΦΑ"ΌΑΒΑ/Ξ,11-13/. Τπάνια εµφανίζονται και ζωγραφικές αποµιμήσεις της µπαρόκ διακοσµητικής, όπως αλτάριων στο σπίτι του Καλία στούς πεγάδες και στο αρχοντικό Τσαμπαρλή στην Καστοριά ή επίστρωσης εσωτερικών επιφα- νειών τοίχου µε κεραµικά πλακάκια |1,Γ'.ΙΠ.28ρ!τοια επίστρωση, όμως, παρουσιάζετατΒ στην ισλαµική τέχνη' πρόχειρο παράδειγμα το "πλΐΤζαµί της Πόλης. Κύρια πηγή του νεοελληνικού µπαρόκ είναι η Ήι€ννη. Τε ό,τι αφορά την εκκλησιαστική ξυλογλυπτική έχουμε γραπτές µαρτυρίες, όπως η φράση "κατά τον τύπον της Ρι€ννης" σε συμφωνητικό παραγγελίας τέµπλου|ΞΞ,22/κι ακόμα πληροφορίες για παραγγελίες σε βιεννέ- Etna εργαστήρια ολόκληρων τέµπλων ή τµημάτων τους/12,11/. Ct τοιχογραφίες των αρχοντι- κών της ?ιάτιστας, της Καστοριάς και των Αµπελακίων έχουν εντονότερη την επίδραση του βιεννέζικου µπαρόκ. Κι αυτό εξηγείται από το ότι στη µεγάλη αυτή πολιτεία ζεί και ερ- γάζεται πολυάριΘµη και ανθηρή ελληνική παροικία, κυρίως από Βορειοελλαδίτες καί Θεσσα- λούς, στην οποία παραχωρήθηκαν εµπορικά, δικαστικά, εκκλησιαστικά και σχολικά προνό- µια/11,7|.Τπάρχουν ακόμα και σήµερα δύο ελληνικοί ναοί στη Βιέννη, του Αγίου Γεωργίου και ο νεότερος της Αγίας Τριάδας, καθώς και "οδός των Ελλήνων". Πλούσια και η δηµοσιο- γραφική δραστηριότητα με την έκδοση εφημερίδων και περιοδικών/19 - 11/.Πολλά και αξιό- λογα και τα βιβλία. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Βιέννη "δεν αναπαράγουν τα παραδοσια- κά βιβλία και τις λαϊκές φυλλάδες της Βενετίας"/Ξ,365-366/. Εκεί εκδηλώνεται και η εκ- δοτική προσπάθεια του Ρήγα µε το "Σχολείον των πτελικάτων Υραοτών", το "Φυσικής Απάν- θισµα", τον "Ηθικό Τρίποδα", τον "Νέο Ανάχαρση" και, σε εκτέλεση του βιεννέζου χαράκτη Φρανσουά "ύλλερ1τη µεγάλη "Χάρτα της Ελλάδος" /1796-9Τ/. ?το βιεννέζικο τυπογραφείο των αδελφών Πούλιου τυπώνονται κρυφά τα επαναστατικά του έργα και στέλνονται σε κιβώτια στην Τεργέστη µε τη γνωστή τραγική κατάληξη. λεν πρέπει όμως να πιστεύουµε πως όλα αυ- τά πραγµατοποιούνται µέσα σε κλίμα πνευµατικής ελευθερίας. Ττενή αστυνοµική παρακολού… Θηση, δυσκολίες για την παραχώρηση άδειας έκδοσης εφημερίδας, καύσεις, κλεισίµατα τυπο- γραφείων, απελάσεις, φυλακίσεις, λογοκρισία είναι µερικά από τα χαρακτηριστικά του κλί… ματος που επικρατεί /11,22,το,71,79,97,123,126/.ο 'ΑνΘιµος Γαζής παρακολουθείται στούς δρόμους της Βιέννης σε κάθε του βήµα. Ο Εούµας καιάλλοι 'Ελληνες φυλακίζονται. Τα μέλη της Εταιρείας των Φιλομούσων, οι φοιτητές,ελέγχονται και στην πιό καθηµερινή τους ασχο- λία από τους "έµπιστους" της Αστυνοµίας" /Ζ,16/:Άς μην ξεχνούμε πως ο Ρήγας και οι σύν- τροφοί του συλλαµβάνονται στην Τεργέστη, που τότε ανήκε στην Αυστρία, μετάγονται στη Βιέννη όπου και ανακρίνονται και τελικά παραδίδονται στους τούρκους. Εντελώς ιδιαίτερες σχέσεις µε τη Βιέννη έχουν τα δραστήρια βιοτεχνικά και µεταπρατ- τικά κέντρα στα οποία εκδηλώνεται εντονότερη η επίδραση του μπαρόκ. Φα Δ μ π ε λ ά - κ ι α µε την περίφηµη ?υυτροφία τους, που ούτε µία ήταν ούτε διακρινόταν για σύµπνοια, διατηρούν το κυριότερο εμπορικό πρακτορείο τους στη Βιέννηι" το πλείστον όµως των νη- μάτων, ως και ο Banana, µετεφέροντο εις Ειέννην και εκείθεν εις τα πρακτορεία"[Ξ,12/. Εκεί εδρεύει και πεθαίνει πάµφτωχος και φυλακισµένος ο ιδιοκτήτης του σπουδαιότερου από τα αρχοντικά των Αµπελακίων Γεώργιος Μαύρος ή Σβάρτς ή Σφόρτσος. Στενές εµπορικές σχέο σεις µε τη Βιέννη, όπως και µε άλλα ευρωπαϊκά κέντρα, έχει και η ? ι ά τ ι σ τ a. Οι έμποροί της εξάγουν γουναρικά από την πόλη τους και την Καστοριά, κρασιά από τη Ριάτι- στα, το Αµύνταιο και τη Νάουσα, νήµατα από τα Άµπελάκια και τον Υύρναβο, µετάξι, λινά- pt, κρόκο, κόκκινο πιπέρι, καπνό, υφάσµατα και είδη χειροτεχνίας. Εισάγουν είδη πολυτε- λείας δηλαδη µεταξωτά υφάσµατα, κρύσταλλα, πορσελάνες, κοσµήµατα/ΞΖ,Α 153/.Έίναι κέν- τρο εξαγωγικό και εισαγωγικό ευρύτερης περιοχής. Αυτό έχει και τον πολιτιστικό του αν- τίχτυπο. "'Οχι ολίγα πράγµατα μας ήλθαν τότε στη Τιάτιστα από τα κέντρα προπάντων της ουγγαρίας και Αυστρίας με τα γερμανικά των ονόματα: η κούχνη |… ΚΓΩΉΕ/, τα φιρχά- νια|"ΠΡΗΆΝΠΈ/, τα στρίφια |ςψρπυροπ|' το χομαστρόφεν/υπ?"Κππ9ΨΡΟΡΨΈΉ * ατόλες του πο?- πιπ| κ.λ.π. /ΞΞ,9|. "ολύ συχνά εµφανίζεται η Βιέννη σε γράµµατα, λογαριασμούς, τιμολό- για του δηµοσιευµένου Αρχείου Ζουπάν-Μωραίτου /ΞΣ,'Α89 - 128/. Φα ίδια ισχύουν και γιά ; την Κ α σ τ ο p t d. Πλούσιοι Καστοριανοί έµποροι διατηρούσαν Οίκους στη Βιέννη. Πολλοί φιλελεύθεροι Καστοριανοί καταφεύγουν στην αυστριακή πρωτεύουσα, ανάµεσα τους και τα α- δέλφια Παναγιώτης και Γιάννης Εμµανουήλ, συνεργάτες του Ρήγα που εκτελούνται μαζί του. To πατρικό τους αρχοντικό, µε πλούσια µπαρόκ διακόσµηση, υπαρχει ακόµα|ΞΞ/Στη Έιέννη συλλαμβάνεται και άλλος συμπατριώτης τους που συνδέεται με το Ρήγα, ο Γεώργιος Θεοχάρης, που όµως κατορθώνει να αποφυλακισΘεί, χωρίς να αποφύγει την εξορία/Ξξ,38|. οι ξενητεµµξ… νοι δεν ξεχνούν και την εκπαιδευτική προσπάθεια της πατρίδας τους /ΞΞ,206/. “ta 1828 για τη συντήρηση του σχολείου ξοδεύονται 4417,4 γρόσια "τα οποία όλα εµβήκαν από τα λασ- σα της Βιέννης"/ΞΞ,45/. "τα 1805 τυπώνεται εκεί το δράμα του Καστοριανού λόγιου Αθανά- σιου Χριστόπουλου "Αχιλλεύς"/ΞΞ,90|. To µορφωτικό επίπεδο φαίνεται να είναι υψηλό. Κύ- πως υπερβολική είναι η πληροφορία ξένου περιηγητή πωςπιεπππιχτκικκΣκχικπκππκπιπκιιπιι Μπιπιχ………π…………η πνευµατική στάθμη των Καστοριανών ήταν γενικά χαμηλή και στα σχολεία η διδασκαλία περιοριζόταν σε απλά στοιχεία της αρχαξ- ας γλώσσας /ΞΞ,394/.Ψουλάχιστον οι πλούσιοι έμποροι μιλούσαν ξένες γλώσσες και σχεδόν όλοι είχαν εξοικειωθεί με τα αρχαία ελληνικά/Ξέ,352/. Χαλαροί είναι οι οικονομικοί δεσ- μοί του Η η λ € ο υ με τη Βιέννη. Η εμπορική δραστηριότητα των Πηλιορειτών στρέφεται κυρίως προς την λίγυπτο, την Κωσταντινούπολη και τη Βλαχία αλλά πραγματοποιεί και µεγά- λες εξαγωγές µεταξιού προς τη Βιέννη. αντίθετα, οι πολιτισµικοί δεσµοί είναι στενοί. 0 Μηλιώτης λόγιος Γρηγόριος Κωσταντάς μαζί με τον συµπολίτη του Αργύριο Φιλιππίδη τυπώνουν στη Βιέννη ~1796— την περίφηµη "Νεωτερική Γεωγραφία" τους γραμμένη στη δηµοτική γλώσσα της εποχής. Tov Κωσταντα βρίσκουμε στην ίδια πόλη και το 1305 /2,16/. Η εκκλησία του Α- γίου Γεωργίου Βιέννης αφιερώνει στα 1814 για την ίδρυση της *χολης Μηλεών πεντακόσια χάρ- τινα φιορίνια/2,21/.0 'λνΘιµος Γαζής γίνεται στα 1389 εφημέριος της ελληνικής εκκλησίας της Ήιέννης. Εκεί εκδίδει το περιοδικό "Λόγιος Ερμής", ένα από τα σηµαντικότερα όργανα του Ελληνικού Λιαψπτισµού, και βιβλία του όπως τη "Γραμματική των Φιλοσοφικών Επιστημών του 'Λγγλου Βενιαµίν Μαρτίνου"και ενεργεί για την ίδρυση της "ηλιώτικης "χολής. "τα 1815 ιδρύεται στη Βιέννη η "Φιλ6µουσος Ειαιρεία". Ανάμεσα στους σκοπούς της αναγράφεται ότι "Η δε του Πηλίου 'Ορους οµήγυρις συγκροτεί εν σχολείον πακτικ6ν κατά µίμησιν των Ακαδη- μιών της Ευρώπης".Ψο ευρωπαϊκό πολιτιστικό πρότυπο λειτουργεί στο πηλιορείτικο χωριύ.πα- ρακάτω προβλέπονται βοτανολογικές έρευνες και αρχαιολογική συλλογή. Φυσικά, η Αυστριακή Αστυνοµία δεν καλοβλέπει τη "Φιλόµουσο Εταιρεία". 7τα 2 α γ o ρ o χ ώ ρ ι α η επίδρα- ση είναι µάλλον έµμεση. έρχεται μέσω της Βλαχίας, εκτός από το σπίτι του Καλέα στους πε- γύδες -1?94- που έχει βιεννέζικη επίδραση. δι αλλες τοιχογραφίες στο ?σεπέλοβο, το Καπέ- σοβο, το Κουκούλι, το Σκαµνέλι, στην Αρίστη, το Δίλοφο, τους Κήπους, είναι νεότερες,των µέσων και του δεύτερου µισού του 190υ αιώνα. Φυσικά, αναφερόμαστε µόνο σε τοιχογραφίες 8 που σώζονται ακόµα ή που πρόλαβα να τις µελετήσω και να τις φωτογραφίσω πριν καταστρα- φούν. λεν πρέπει να ξεχνούµε πως όσα υπάρχουν είναι µόνο µικρό µέρος από το πλήθος των παλιότερων τοιχογραφικών έργων, έτσι η εικόνα που μας έµεινε είναι λειψή πράγµα που πι- θανό να µας οδηγεί σε σφαλερά συμπεράσματα. Η µεγάλη πυρκαγιά, π.χ., της Βέροιας στα 1862 έφερε ολοκληρωτική σχεδόν καταστροφή στην πολιτεία αυτή και τα ελάχιστα παλιά αρ- χοντικά που διασώθηκαν γκρεµίστηκαν αργότερα. Ευτυχώς ο Νικόλαος Μουτσόπουλος διέσωσε σε οντογραφίες, σχέδια και περιγραφή ένα από αυτό, του atop Μανωλάκη,µε τη χαρακτηριστυ κή µακεδονίτικη αρχιτεκτονική του και την πλούσια µπαρόκ ζωγραφική διακόσµηση/ΞΞ/Η οικο- γένεια Θεοχάρους, στην οποία ανήκε, κατέφυγε µετά την 'Αλωση στη Βιέννη. Κατά τα τέλη του 18ου αιώνα ένας απόγονος, ο Αναστάσης, βρίσκεται στη Βιέννη όπου ίδρυσε µεγάλη Φρά- πεζα. ο γιός του Μανώλης σπουδάζει γιατρική στην αυστριακή πρωτεύουσα. To αρχοντικό χτί- στκε από το Όρηγόρη Θεοχάρους γύρω στα 1830. Τώρα μένει να εξετάσουμε τα κ α ν ά λ ι α από τα οποία τα θέµατα και το ύφος του βιεννέζικου µπαρόκ πέρασαν στην Ελλάδα. ?ίναι εντελώς απίθανη η υπόθεση μετάβασης ζωγρά- φων και ταγιαδόρων στην τ…"υρώπη, ούτε υπάρχει, απ'όσο ξέρω, καµµιά τέτοια µαρτυρία. Για την ξυλογλυπτική είναι λογικό να υποθέσουµε πως πρόκειται για καλλιτεχνικό συρµό που δια δίδεται από τεχνίτη σε τεχνίτη σ'ολόκληρη τη Βαλκανική. Επί πλέον, όπως σηµειώσαµε πα… ραπάνω, έρχονται από τη Βιέννη είτε ολόκληρα τέµπλα είτε τµήματά τους, κι αυτό παίζουν σηµαντικό ρόλο. Λεν αποκλείεται, βέβαια, και η κυκλοφορία κάποιων χαρακτικών προτύπων. Ωστόσο το εκκλησιαστικό µπαρόκ των ξυλόγλυπτων δεν είναι µόνο θέµα σχεδίου αλλά και χα- ρακτηριστικής τεχνικής µε το έντονο ανάγλυφο, τα διαµπερή κενά, τη λειτουργία του καλε- μιού.*τη ζωγραφική το χαρακτικό πρότυπο αρκεί, χωρίς κι εδώ να αποκλείεται η διαδικασία που προανεφέραµε. τη βεβαιότητα χρήσης χαρακτικών προτύπων σταθεροποιεί και η συχνή επανάληψη του ίδιου θέµατος σε σπίτια που απέχου… τοπικά και χρονικά.7υγκεκριµµένη άπο- ψη του Γαλατά της Κωσταντινούπολης συναντούµε στο σπίτι του "ανζή-?αστοριά 1750- του Γεωργίου πράµα -λµπελάκια 1787- και πρό… Κομνενάκη -"6λυΒος 1833. "‘0 ιδιο φαινόμενο παρατηρείται στο θέμα του κοµµένου καρπουζιού με τη φέτα καρφωμένη επάνω του. "τα κατά- λοιπα του Κλεισουριώτη ζωγράφου Κώλτσου Παπαγιάννη βρέθηκαν πολλά τυπωµένα έγχρωμα πρό- τυπα,αυτός όµως ανήκει σε άλλη εποχή και σε διαφορετική τεχνοτροπία. ? συµβολή της ξέ- νης χαλκογραφίας στη διαµόρφωση του Θεµατολόγιου της ελληνικής αγιογραφίας πολυ λίγο έ- χει µελετηθεί.?την αγιορείτικη αγιογραφία έχουν επισημανθεί από ξένους μελετητές επι- δράεις χαλκογραφιών του ΝΑΡ!!λΝτ0"ΙΟ ΡλΙ"ΟΝ"Ι και του τπΡΕΡ, ο Μανόλης Χατζηδάκης δημο- σίευσε στα 194? την αποκαλυπτική εργασία " Η Κρητική 7ωγραφική και η Ιταλική Χαλκογρα- φία" και ο υποφαινόµενος µία περίπτωση τοιχογραφίας στο Πήλιο που προέρχεται από βιεννέ- ζικη χαλκογραφία|14,146-141/. ?τις ελληνικές χαλκογραφίες η πορεία είναι συνήθως αμφί… 9 δρομή.λντιγράφουν κάποιο ζωγραφικό πρότυπο για να γίνουν στη συνέχεια πρότυπα άλλωναγι- ογραφιόν. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της µορφής του Νεοµάρτυρα Ρεωργίου. Από ζω- γραφικό πρότυπο ξεκινάει σειρά χαλκογραφιύν -1838,1845,1859,1865- που µεταφέρουν το θέ- μα σε πάµπολλες τοιχογραφίες και φορητές εικόνες/11,46/. Από την άποψη των θ ε µ ά τ ω ν το πεδίο του νεοελληνικού µπαρόκ είναι ευρύτατο. ΄?να μέρος αποτελείται από απεικονίσεις πόλεων, άλλοτε πανοραµικές και συχνότερα σε γα- βακτηριστικά τους σηµεία. Η µεγαλύτερη πανοραμική άποψη της Κωσταντινούπολης βρισκόταν στο σπίτι του ?ριανταφύλλου στη Αράκια Πηλίου, έργο άγνωστου ζωγράφου/τέλη 180v αιώνα/. ΄Επιανε μια φρίζα και στους τέσσερις τοίχους του καλού οντά, το µάκρος της έΦτανε τα 15 περίπου µέτρα. To σπίτι αυτό, χτυπηµένο από τους σεισµούς του 1955, έμεινε ανεπισκεύα- στο κι ερειπώθηκε. Καταστράφηκαν οι ωραιότατες μπαρόκ τοιχογραφίες του με καβαλάρηδες, πορτραίτα, λιοντάρια και φυτικά διακοσµητικά. λύθηκε µόνο ένα µέρος, αποτειχισμένο, της Κωσταντινούπολης. "ε διάφορα σπίτια, ανάλογα με τις οικονοµικές και πολιτιστικές επαφές κάθε περιοχής, υπάρχουν απόψεις της Βενετιάς /σπίτι P. Σβάρτς στ'Λμπελάκια/, της Φραγκ- φούρτης /σπίτι Μαλιόγκα στη Σιάτιστα/, της Μαδρίτης /πάλι στον Μαλιόγκα/, της Χαλκίδας /παράσπιτο Ψριανταφύλλου-τύρα αποτοιχισμένη/.λπό ό,τι μας είναι γνωστό µόνο δύο τοιχο- γραφίες παρουσιάζουν τον τόπο όπου βρίσκονται. Είναι µιά απλοϊκή τοιχογραφία του Μετσό- βου µε μπαρόκ πλαισίωση, έργο του ζωγράφου Μαρέτσου καμωμένο στα 1800, και µιά, θαυµα- στής χρωµατικής ευαισθησίας άπιΦη του λιµανιού του Ηρακλείου που τώρα, αποτοιχισµένη, βρίσκεται στο Ιστορικό Μουσείο της Πόλης. Οι περισσότερες από αυτές είναι πλασμένες στο κλίµα ενός απλοϊκού θαυµασµού. Φα παλάτια της Ώενετιάς και το ανήσυχο λιμάνι της, το δά- σος των µιναρέδων της "όλης, κάστρα και γεφύρια και κρήνες είναι τυλιγµένα σε µιάν ατ- µόσφαιρα μαγείας /1έ,16/. ο λαϊκός ζωγράφος προσθέτει και πλήθος από δροσερές λεπτομέ… ρειςς, ανθρώπους, ψάρια, πουλιά, που δεν συναντούµε στο χαρακτικό του πρότυπο όταν αυτό µας είναι γνωστό/2,1; … :Ε,369/.Περισσότερα είναι τα µικρά φανταστικά τοπία. Και σ'αυτό, η βλάστηση, τα κτήρια, τα γεφύρια και άλλα στοιχεία δεν παρουσιάζουν την ελληνική πραγ- µατικότητα της εποχής. 'Υστω και φανταστικά, συγκροτούνται από στοιχεία της Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης. Η βεβαιότητα πού είναι φανταστικά και όχι απλώς αταύτιστα προέρχε- ται από την ,κατά κανόνα,διακοσµητική σύνθεσή τους όπου χτίσµατα και δέντρα υπακούουν σε µιά αυστηρά καθορισµένη συµµετρία. ’Exouv σχήµα ρόµβου, κύκλου, έλλειψης και ορθογώ- vtou παραλληλόγραμµου. ?ε λίγες περιπτώσεις η επάνω και η κάτω πλευρά της πλαισίωσης σχεδιάζονται µε παράλληλες ευθείες ενώ οι δύο πλαγινές είναι καμπύλες. Τα µικρά φαντα- στικά τοπεία δεν είναι ανεξάρτητα αλλά αποτελούν αναπόσπαστα τµήµατα ενός µεγαλύτερου διακοσµητικού συνόλου. Ψο τοπίο εµφανίζεται συχνά και'στο τουρκοµπαρόκ/κεντρικό τζαµί των Τιράνων, τζαμί των εργένηδων στο Υπεράτι, Τοπ-Καπί.../. 10 Τοπία σχετικά με τη θρησκευτική ζωή απεικονίζονται και σε εκκλησίες της εποχής του ελληνικού μπαρόκ, όπως το ΄Αγιον ΄Ορος, τα Μετέωρα, το ΄Ορος Σινά /Αγία Μαρίνα Κισσού/, ο Οίκος Δαυίδ/ 'Αγιος Γεώργιος Μυρόφυλλου Τρικάλων/, έπαυλη, περιτειχισμένη πολιτεία | Αγιος Νικόλαος Αρχαγγέλων Αλµωπίας/ και άλλα. Σπάνια απεικονίζεται τ ο ί δ ι ο τ ο ο π ί τ ι όπου υπάρχουν οι ζωγραφιές/ Γεωρ- γίου Σβάρτς, Δηµητρίου Σβάρτς στ'Αµπελάκια/. Σηµαντικό ρόλο στη ζωγραφική διακόσµηση παί- ζουν οι καλλογραμμένες και µερικές φορές πλουµισμένες ευχετήριες επιγραφές, µε φράσεις όπως "Θε΄*Χριστέ. Φρουρός του Οίκου τούτου πάντων δυσχερών και βασιλείας...φύλαττε αεί τους οικούντας"/ΞΞ,9/,"Εύχεσθε φίλοι...ξένοι τοις Κυρίοις μου ζωήν, πλουθυγείαν..δόξαν, πάντων αγαθών ροήν"/1έ,316/,"΄Ας έχει ΘεόΘεν ευφροσύνην πάντοτε των αγαθών"/ΞΞ,317/,"χα- ράν, υγείαν και πάντων αγαθών αφθονίαν"/1Ξ,317/. Ta a v θ o δ ο χ ε ί α είναι το συνηθέστερο διακοσµητικό θέμα. Παρουσιάζεται σε μεγάλη ποικιλία παραλλαγών τόσο στο σχήμα του δοχείου όσο και στα λουλούδια: τριαντάφυλ- λα, µαργαρίτες, τουλίπες, γαρύφαλα... Ανά ένα ή δύο, επάνω σε µπαρόκ έπιπλα, σε συνδιασ- µό µε φρούτα ή µε σχηµατοποιηµέν: φυτικά διακοσµητικά , παρατάσονται στη φρίζα των εσω- τερικών επιφανειών του τοίχου ή ανάµεσα στα τόξα του "δοξάτου".Μερικές φορές ζωγραφίζον- ται και στις εξωτερικές επιφάνειες ανάμεσα στους φεγγίτες. To ανθοδοχείο είναι σχεδόν το αποκλειστικό θέµα στις ζωγραφιστές ποδιές τέμπλων της εποχής. Πολύ συχνά εµφανίζεται σε ποικίλες παραλλαγές και το Θέμα του κ o µ μ έ ν o υ κ α ρ- π ο υ ζ ι ο ύ."Βνα καρπούζι από το οποίο λείπει µιά φέτα που είναι καρφωµένη με µαχαίρι επάνω του |αρχοντικά Πούλκως, Σιάτιστα - Κανατσούλη, Καστοριά - Γ. Σβάρτς, Αμπελάκια - Καλέα, Νεγάδες - Νανζή, Καστοριά -εκκλησία Αγίου Δηµητρίου, Νεοχώρι Πηλίου/. Περιορισμένη είναι η εμφάνιση της ι σ τ o ρ ι κ ή ς ο κ η ν 6 ς , όπως οιγάμοι του Ναπολέοντας και επεισόδεια από τους ναπολεόντιους πολέμους στο σπίτι του Ράδου/Τσεπέλο- βο/, η ανάρρηση του Πατριάρχη Καλλίνικου στο αρχονταρίκι του Μοναστηριού του "Αη Λαυρέν- τη /Δράκεια Πηλίου/, έργο που σώζεται µόνο σε φωτογραφίες /13,167/, Αναφέρουμε, ακόµα, το θέμα του α ν α σ υ ρ μ έ ν 0 U π α ρ α π ε τ ά σ µ α τ ο ς, όπου ένα είδος αυλαίας τραβιέται προς τα επάνω και τα πλάγια για να αποκαλύψει κάποια σύνθεση /σπίτι Ράδου στο ΐσεπέλοβο - Τριανταφύλλου στη Δράκια Πηλίου - Βασδεκά στο Σκαμνέλι Ζαγορίου.../. Μερικές, καταστραμμένες σήµερα, ολόσωµες μορφές στο σπίτι του Τριανταφύλλου /Δράκια/ έχουν σαφείς π ρ ο ο ω π 0 γ ρ α φ ι κ έ ς προθέσεις/15,1?1/.Προσωπογραφίες του Ρήγα και του Υψηλάν- τη φιλοτεχνεί o χιονιαδίτης ζωγράφος Θανάσης Παγώνης στο σπίτι του στη Δράκια |ΞΖ,71/. Σποραδικά εµφανίζονται και άλλα θέµατα, όπως το σ ύ μ π λ ε γ μ α μ o υ ο ι κ ώ ν o p- γάνων/σπίτι Καρανίτσιου, Βράτυρα.-παράσπιτοτΤριανταφύλλου, Δράκια/, το α λ τ ά ρ ι /σπίτια Καλέα, Νεγάδες - Τσαμπαρλή, Καστοριά/, το λ ι ο ν τ ά ρ ι, ο 6 ρ ά κ o v τ α ς, 11 ο δ ι κ έ φ α λ o ς α ε τ 6 ς, το ά ο τ ρ o και άλλα. Μερικά πουλιά µέσα σε πυκνό πλέγµα φυτικών διακοσµητικών δεν θα ήταν άστοχο να θεωρήσουµε ότι προέρχονται από το ξυλόγλυπτο τέµπλο. "ε όλα σχεδόν τα κτήρια µε µπαρόκ διακόσμηση υπάρχουν σε µεγάλη ποικιλία τα τυπικά ανησυχα κοιλόκυρτα διακοσµητικά άλλοτε στα διάµεσα παραστατικών θεμάτων και άλλοε υπο- γραμµίζοντας αρχιτεκτονικά στοιχεία /τόξα, φεγγίτες/ ή ζωγραφικές τους αποµιµήσεις.Βι- εννέζικη προέλευση έχει η επιφάνεια που ορίζεται από ανήσυχο πλαίσιο και γεµίζει από γραμµές σε μπακλαβωτη διαστάυρωση. Στις διασταυρώσεις των γραµµών ή µέσα στις ροµβοει- δείς μικρές επιφάνειες που δημιουργούνται υπάρχουν ανθάκια. To νεοελληνικό µπαρόκ ανανέωσε ριζικά το Θεµατολόγιο της παραδοσιακής μας ζωγραφι- κής. ‘Av και χιλιοειπωµένο, δεν είναι άσκοπο να επαναλάβουμε εδώ πως παράδοση δεν ση- µαίνει στασιµότητα και επανάληψη. Η παράδοση συνεχώς ανανεώνεται, αδιάκοπα δημιουργεί… ται, πλουτίζεται, απορρίπτει, παρακολουθεί το γενικό πολιτιστικό κλίµα της εποχής. Αυ- τή όμως η ανανέωση δεν είναι ευθύγραμµη σε όλους τους τοµείς. Ρυκολότερα και ταχύτερα πραγματώνεται στα θέµατα, δυσκολότερα και µε αργότερους ρυθμούς κυριαρχεί στην τεχνο- τροπία. Οι οπτικές συνήθειες και η προαποχτηµένη τεχνική παίζουν εδώ το ρόλο τους. Βέ- βαια, η "κοσμική" τοιχογραφία των αρχοντικών, όπως τουλάχιστονπξξξ&ΞΐΞξΞΞΐιστα έργα που σώζονται, αρχίζει µε την εµφάνιση του μπαρόκ, οι περισσότεροι, όµως, εκτελεστές τους, τουλάχιστον οι επώνυµοι, υπήρξαν και πγιογράφοι. Ρίχαν, λοιπόν προηγούµενη Θητεία στη ζωγραφική, τη µεταβυζαντινή αγιογραφία, και οι περισσότεροι µαθήτευσαν σε εργαστήρια του αγίου "Όρους. Από το άλλο µέρος, τα καινούργια Θέµατα,τσ νέο διακοσµητικό ύφος, τα ευρωπαϊκά χαρακτικά πρότυπα,για αποδοθούν δεν ήταν δυνατό παρά να προκαλέσουν κάποιες αλλαγές. ηερικ€ς από τις χαλκογραφίες, κατά τη συνήθεια της εποχής, ήταν επιχρωματισμέ- νες µε διάφανες ύλες, ανιλίνη ή ακουαρέλλα, όχι επιζωγραφισµένες. Vat στην τεχνική του νεοελληνικού μπαρόκ έχουµε την κυριαρχία του περιγράµματος που ορίζει οµοιόχρωμες επι- φάνειες /1Ξ,164,167,1?Ό,1?2/. “s µερικές περιπτώσεις το χρώμα εµφανίζεται σα μιά γραµ- µη που ακολουθεί εσωτερικά τις γραµµές του σχεδίου|1έ,183%στα κτήριο με τα τρία αετώ- µατα, αριστερά και στη ρόδα του βαρούλκου δεξιά/.Αντίστ…ιχο φαινόµενο παρατηρείται και σε χαλκογραφίες, ιδιαίτερα στους χάρτες. λργ6τερα, από τις αρχές του 19ου αίύνα. δειλά στην αρχή και τολμηρότερα µε την πάροδο του χρόνου, εµφανίζεται και ο σκιοφωτισμός/ΙΞ, 211, 1?,68|. Άν nat το µπαρόκ χαρακτηρίζεται από ανήσυχη κίνηση, στο ελληνικό του αντί- στοιχο παρατηρούµε κάποια στατικότητα καθώς και δυσκαµψία στο σχέδιο, κυρίως στα παρα… στατικά θέµατα.Π εκτέλεση των διακοσµητικών, και ιδιαίτερα των ανεικονικών, είναι πολύ περισσότερο άνετη. λισθάνεται κανείς το χρωστηρα του ζωγράφου να κινείται γρήγορα και ελεύθερα. δώ o ζωγράφος δεν φοβάται πως κάποιο παραστράτηµα του χεριού Θα βλάψει το 12 έργο του και ευγχρόνως εξυπηρετεί το ύψος του."ε µερικές περιπτώσεις διατηρείται η συµ- μετρία γύρω από ένα κεντρικό άξονα, συµμετρία του δίνει στο έργο στατικό χαρακτήρα /15, 142,143 |, ου παρουσιάζεται ακόµα και σε µικρές τοπιογραφίες/1],ΠΙΠ. 46,5Ο,51/. 'λλλο τεχνοτροπικό σηµείο επαφής του νεοελληνικού μπαρόκ µε το ευρωπαϊκό είναι η συνύπαρξη ζωγραφικής και γλυπτικής. Φα επιζωγραφισμΞνα ξυλόγλυπτα τέµπλα /ΞΞ,101,92/ |, 12,36/, λεσκοτικοί θρόνοι/12,7| ντουλόπια σπιτιών /ΞΞ,88/,ψορητξς σκαλιστ€ς εικόνες /15, 105/, τα χρωµατισμένα λιθανόγλυφα/ΞΞ;26|οι ανάγλυφες γύώινες έγχρωµες διακοσµήσεις της Αγίας Μαρίνας Κισσοί και άλλων εκκλησιών, είναι χαρακτηριστικό δείγματα, τα χρώµατα που κυριαρχούν είναι η ώχρα, το χοντροκόκκινε, το καφετί, το λουλακί και σε μικρότερη κλίµακα το µαύρο, το λαδοπρόσινο και το κόκκινο. To νεοελληνικό μπαρόκ παρουσιάζει άπειρες πλευρές για µελέτη οι οποίες δεν είναι δυ- νατό ούτε καν να αναφερθούν στα όρια ενός άρθρου, ούτε ο συγγραφέας του είναι έτοιµος να τεςαντιµετωπίσει. Ρδώ θίγονται μερικές µόνο από αυτές και επιχειρούνται π ρ & τ ε ς ερμηνείες που δεν είναι αναγκαστικό και οι τ ε λ ι κ έ ς. Γίναι ένα ερέθισµα "Μιτου πε- ριµένει δέκτη. Κ|ΤΣοι Α.ΜΛΚΡΗΣ ΈΙ.ΉΆΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Αβραμόπουλος Ριχαήλι Τα Θεσσαλικό Αµπελόκια.Θεσσαλονίκη 1961 2. Βακαλόπουλος Απόστολοςι Ιστορία της Μακεδονίας, 1352 1833. Θεσσαλονίκη 1969 3. Βρανούσης Λέανδρος: Ρήγας. Αθήνα 1953 &. Βρανούσης Λέανδροςι To Βιβλίο Τεκμήριο και Μάρτυρας της Εποχής του. Αθήνα 1982 5. Γαρίδης Ηίλτοςι Καινούργια Χαλκογραφικά Πρότυπα για την Κοσμική Ζωγραφική το 18ο και 190 Αιώνα. Μακεδονικά, τόµος 220ς. Θεσσαλονίκη 1982 6. Γεωργίου !!λίαςι Νεότερα Στοιχεία περί της Ιστορίας και της 7υντροφίας των Αμπελα- κίων.Αθήνα 1950 ?. Ήνεπεκίδης Πολυχρόνηςι Συµβολαί εις την Ιστορίαν των Γυντρόψων του Ρήγα. ΞΞΞΞαλι- κό Χρονικά,?τ΄τδµ0ς. λούνα 1955 8. Ζάρα Πόπη: Η Γοργόνα εις την Έλληνικήν Δαϊκην Τέχνην.λθήνα 1960 9. Καµηλόρης Ρήγας: Ρρηγορίου Κωσταντό Βιογραφία - Λόγοι … Επιστολαί. Αθήνα 1987 10. Κουµαριανυύ Αικατερίνη; "Λόγιος Ερµής". λ6ησαύριστα Κείµενα 1813 - 1814'ΆΘήνα 1969 11. Λότος Γεώργιος: 0 Ελληνικός Ψύπος της Βιέννης απο του 1784 µέχρι του 1821. ιδή- να 1961 12. Λεονάρδος Ιωάννης; Νεωτότη της Θεσσαλίας Χωρογραφία. Πέστη της Ουγγαρίας 1836 13. Μακρής Κίτσος: Οι Φεγγίτες των Αρχοντικών. Από το Ευζόντιο στο Μπαρόκ. πρακτικό 13 του Α΄Συµπόσιου Λαογραφίας.Ι.Μ.Χ.Α. Θεσσαλονίκη 1975 14. Μακρής Κίτσος: Η Λαϊκή Τέχνη του Πηλίου. Αθήνα 1976 15. Μακρής Κίτσος: Θεόφιλος /1878 - 1934/. :ΞλληνΞς-ΞωγράΞοι, τόµος 1. Αθήνα 1974 16. Μακρής Κίτσος: Βήµατα. Αθήνα 1978 11. Μακρής Κίτσος: Χιονιαδΐτες Ζωγράφοι. Αθήνα 1981 18. Μακρής Κίτσος: Η Λαϊκή Τεχνη της Θεσσαλίας. Θεσσαλικά Χρονικά, τόµος 14ος.ΑΘήνα 1982 19. Μακρής Κίτσος: Εκκλησιαστικά Ξυλ6γλυπτα.Αθήνα 1982 20. ΜΕγας Γεώργιος: Σιάτιστα. Αθήνα 1963 21. Μουρίκη Ντούλα: Αναγέννηση - !!ανιερισμ6ς - Μπαρόκ.Αθήνα 1975 22. Μουτσ6πουλος Νικόλαος: To Αρχοντικό του Σι6ρ "ανωλάκη στη Βέροια. Αθήνα 1960 23. Μουτσ6πουλος Νικόλαος: Καστοριά - Ta Αρχοντικά. Αθήνα 1962 24. Μουτσ6πουλος Νικόλαος: Τα Θεσσαλικό Αμπελάκια. Αθήνα 1966 25. Σιµόπουλος Κυριάκος: Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα, πκπκκκπκ 1800 - 1800 , τόµος Γ1. Αθήνα 1975 26. Σιµόπουλος Κυριάκος: Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα, 1810 … 1821, τόµος Γρ. Αθήνα 1975 27. Σύλλογος Σιατιστ€ων Θεσσαλονίκης: Σιατιστέων Μνήμη. Θεσσαλονίκη 1972 28. Τσαµζοης Παντελής: Η Καστοριά και τα Μνηµεία της. Αθήνα 1949 29. Χατζηµιχάλη Αγγελική: LA SCULPTURE SUE BOIS. Αθήνα 1950 30. BASIN GE'RMAIN: BAROQUE AND ΉΟωΟΟ. Λονδίνο 1964 31. ΒΟΞΠΗΚΟΥ ΑΤΑΝΑ5: DIE BULGARISCHE VOLKS KUNST. Δυτική Γερμανία 1972 32. BYSCH HAFALD - ΣΩΗ8Ε BERND: BAUKUNST DES BABOCK IN ΠΤΈΟΡΑ. 7'τουτγάρδη 1981 3.3. DAB GROCHE BILDLEXIKON DEB ANTIQUI'I‘KTFN.Bt€vvn 1977 34. GJIFOKASTFA: 1…ΞΕϊΜ CITY. Τίρανα 1978 35. Ο?ΙΜΞΩΗΙΤ% BRUNO: WIENEF ΒΑΡ.0ΚΡΑΒΆ5ΤΕ, Βιέννη 1944 …"--……---- 36.011…) G: DANZIGW ΒΑΝΟΚ.Φραγκφούρτη 1927 97. (YURI-IT CORNELIOUS : DAS BAFOCK η UNI) FOGOCO ORNAMENT DEUTSCHTANDS. Βερολίνο 1889 38. …Π.ΝΈΉ A. : BAYEBICHES FOKOKO. "Μόναχο 1923 39. BITTER FRANZ : ILLUSI‘FI'RTER KATALOG DER ORNANENTSTICHAWELUNG DF‘S K. K. OST‘ETPFFI-CH MUSEUMS m KUNSI‘ UNI) ΄.[Ι*!ΐ|)Ό3'ΙΨΙΕ΄.Δ Βιέννη 1889 40. ΘΑΝΈΉΤΑ… Η. : ΝΟΉ1])ΕΠΤ30ΗΕ BAPOKMOBLEE. mmxmxm Ελµπερφξλντ 1922 41. 5«'ΈΗ?-ΠΤΖ Η. : ΈΗΤΤ03ΗΕ ΜΟΒΕΙ. DES BAROCK UNI) ROKOKO. Στουτγάρδη 1923

*; ! / &…#έ5 … Μέσων | ΄το Πανεπιστήµιο )… ή)… ως και n elealog ’ n Κύριε Διευθυντά, Γνωρίζοντας τις προσπάθειες που κατά- βάλλατε κατά καιρούς και επανειλημμένα για την στήριξη της υπόθεσης του Πανεπιστη- µίου Θεσσαλίας και καθώς με παρρησία και ενεργά υποστηρίξατε τις θέσεις εκείνες που ενδυναµώνουν την πραγµάτωση των αρχι- κών προγραμμάτων χωροθέτησης του πανε- πιστηµίου και διαφυλάττουν την ίδια την ο… ντότητα του πανεπιστημίου Θεσσαλίας µε έ- δρα τον Βόλο, θα περίμενε κανείς το άρθρο που δημοσιεύσατε στο φύλλο της 15/2 με τίτλο "κινδυνεύει η Βιβλιοθήκη του Βόλου", να είναι πράγµατι μια ειλικρινής και εναγώνια φωνή. Αλλά αντίθετα, αυτή τη φορά οι υποψιά- σμένοι και γνωρίζοντες τα πράγματα διαψεύ- σθηκαν, ο δε ανυποψίαστος αναγνώστης πα- ρέμεινε µετέωρος στα βαθιά σκοτάδια της ά- γνοιας του. Γιατί το επίμαχο δημοσίευμα που δηµοσι- εύτηκε ακριβώς την ημέρα που συνεδρίαζε η Δ.Ε., αποτελεί μια ασυνήθιστη για το ύφος και το περιεχόµενο της εφημερίδος σας κιν- δυνολογία. Γιατί στηρίζεται σε αναληθή στοι- χεία και ψευδοεπιστημολογικές εκτιμήσεις, δυναμιτίζει την υπόθεση της Κεντρικής Βι- βλιοθήκης του Πανεπιστηµίου και απομακρύ- νει την προοπτική της δημιουργίας της στο Βόλο, σ' ένα πολύ απώτερο και αμφίβολο μέλλον. Γιατί η έκθεση Αλεξίου κ. Διευθυντά, που αναφέρεται, εάν την γνωρίζατε στο σύνολό της, θα βλέπατε ότι είναι θετική ενισχυτική, επαινεί και συνηγορεί στην συνέχεια της με- η ταλαιπωρία; Σιδηροδρομικές καθυστερήσεις Στις 8-2-92 πήγαινα από το Βόλο στην Καρδίτσα με το τρένο, που αναχώρησε στις 9.25 το πρωί. Στο Σταυρό (Παλαιοφάρσαλα) το τρένο, είχε καθυστέρηση τρία τέταρτα της ώρας. Κατά τη διάρκεια της καθυστέρησης πέρασε μόνο ένα φορτηγό τρένο προς τη Θεσσαλονίκη χωρίς να σταθμεύσει. Στις 11-2-92 επέστρεφα στο Βόλο από την Καρδίτσα (αναχώρηση 10.30 π.μ.). Στο Σταυρό πάλι το τρένο είχε καθυστέρηση μιάς ώρας, ακριβώς κατά τη διάρκεια της οποίας δεν πέρασε καμιά αμαξοστοιχία στη γραμμή από και προς τη Αθήνα. 'Οταν ερώτησα και στις δύο διαδροµές, υπαλλήλους του Ο.Σ.Ε. για την κατά τη γνώμη μου, αδικαιολόγητη καθυστέρηση δεν πήρα απάντηση διαφωτιστική. Υπάρχει άραγε τέτοια απάντηση;Βεβαίως το φαινόµενο της καθυστέρησης του θεσ- σαλικού τρένου στο Σταυρό είναι μόνιμο. Καταταλαιπωρεί τους επιβάτες και τους ο- ναγκάζει να προτιμούν το λεωφορείο, έστω και αν το εισιτήριο είναι πολύ ακριβότερο. Δεν είναι πρακτικώς δυνατόν να προγραµματισθούν τα δροµολόγια έτσι, ώστε να υπάρχει η ανταπόκριση µε τα τρένο της άλλης μεγάλης γραμµής, για να αποφευχθεί Ευχαριστώ ΓΕΩΡΓΙΟΣ πΑπΑΣτΕΡΓιοΥ Βόλος λέτης, φυσικά μέσα από τον προβληµατισµό που επιβάλλεται να διάτυπώνει κάθε επιστη- μονικό κείμενο στην ανάλογη περίπτωση και πάντως πουθενά δεν αναφέρει τον ισχυρι- σμό ότι το κτίριο που έχει επιλεγεί για την εγκατάσταση της κεντρικής Βιβλιοθήκης εί- ναι ανεπαρκές ή ακατάλληλο. Αντίθετα ο- ντλεί τις θέσεις της από το κτιριολογικό πρόγραμµα, της μελέτης που βρίσκεται εν ε- ξελίξει, που εµείς µε την βοήθεια των Ελλή- νων και Γερµανών ειδικών βιβλιοθηκονόµων συνεργατών μας έχουµε καταρτίσει, στηρίζει και προτείνει "να γίνει αποδεκτό αυτό το πρόγραμμα για να προχωρήσει και να ολο- κληρωθείη μελέτη". Θεωρεί ότι το κτίριο που προτείνεται να εγκατασταθεί, η βιβλιοθήκη το παλιό ΚΤΕΛ - πρώην Τράπεζα Αθηνών, είναι ιδεώδες από κάθε άποψη. Ασφαλώς βέ- βαια δεν είναι κείμενο ευρείας και ευκαιρια- κής καταναλώσεως, δεν προσφέρεταιγαι εύ- κολα συμπεράσματα και αβασάνιστους ισχυ- ρισμούς αλλά η αποσπασµατική ερμηνεία του είναι δυνατόν να προκαλέσει υποψίες. (Άλλωστε ο ίδιος κ. Αλεξίου, µια και "χρησι- μοποιείται" η άποψή του θα μπορούσε νοµί- ζουμε να αναφερθεί εκτενέστερα στο θέµα). Γιατί θα πρέπει να γνωρίζετε επίσης ότι η υπόθεση της οργάνωσης και χωροθέτησης των Σχολών του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας, είναι προιόν συγκροτηµένης επιστηµονικής δουλειάς που ξεκίνησε στα 1974, που την ε- πεξεργάστηκαν συστηµατικά και επίπονο ε- πώνυµοι και ανώνυμοι µελετητές, καθηγητές Πανεπιστημίου, διαπρεπείς Έλληνες του ε- ξωτερικού, καθηγητές ξένων πανεπιστηµίων επιστημονικοί συνεργάτες και σπουδαστές Αρχιτεκτονικών Σχολών (που καµμία σχέση δεν έχουν με τους "κύκλους αρχιτεκτόνων που αναφέρεστε) και οι οποίοι προχώρησαν στην επιλογή των κτιρίων που θα στέγαζαν τις διάφορες δραστηριότητες του πανεπι- στηµίου κάτω από συγκροτηµένο και ενιαίο σκεπτικό.Ασφαλώς δεν είναι η στιγμή να σ- ναφερθούμε λεπτοµερειακά στην ιστορία και το χρονικό οργάνωσης του πανεπιστημίου, αλλά είναι φανερό ότι για τόσο σοβαρά ζη- τήματα, δεν μπορεί κανείς αβασάνιστα και τυχαία να προβάλλει ασυνάρτητους ισχυρι- σµούς του είδους και γιατί η βιβλιοθήκη να γίνει στο ΚΤΕΛ και να µην γίνει στου Μα- τσάγγου ή οπουδήποτε αλλού, γιατί ασφα- λώς η υπόθεση του πανεπιστηµίου δεν είναι "κολοκυθιά" για να παίξουµε το σχετικό παι- χνίδι. Παιχνίδι πολυεπίπεδο, που μοιάζει να γίνεται επικίνδυνο. Πάντως για τα παραπάνω επικαλούμαστε τις απόψεις και τις θέσεις που κατά καιρούς πάγια έχουν εκφρασθεί στην εφηµερίδα σας, όπως άλλωστε συ- μπτωµατικά συµβαίνει και σε χθεσινό άρθρο σας. Ευχαριστούμε για την φιλοξενία. Οι µελετητές: Κώστας Αδαµάκης, Ελένη Γ αλλη, Δήµητρα Νικολάου, Δηµήτρης Φιλιππιτζής, αρχιτέ- κτονες, Χάρης Μυλωνάς, Ελένη Μόκκα, Νίκος Κανταρτζής πολιτικοί µηχανικοί, Άρης Ταολαπάτας, Αστέρης Καλλίνος ηλε- κτρολόγοι μηχανολόγοι, Κατερίνα θανα- πούλου, Peter δανείων, Robert Klaus Jopp, Rolf Fuhlrott 6ι6λιοθηκονόµοι.

ΤΘΥ Θ 'Ολσκληρώναυµε τις …… παραγόντων 700 Βόλου για 76 ύ- πο ίδρυση θεσσαλικα Πανεπιστή- µιο, 76 οποίο σύµφωνα µε τήν ..Γ.αγγελίσ του πρωθυπουργώ κ. 'Ανδρεσ Παπανδρέου Θα έχει ι- δρα τον Βόλο. Στό ερωτήματα τής ερευνας του -Τσχυδραµου- 6 πρόεδρος του δικηγορικού Συλλόγου Βό- λου ν. Ιωδαε Σταθόπουλος mo: ώς έξής: . Δικηγαρ. in: Σύλλογος 86- I . σαν 6 πρώτος ω………ος Συλλογος της πόλης. ενδιαφέρε- ται Ιδιαίτερο για το πολιτιστικό. πνευµατικό προ6λόιιοτσ. καθώς και προδλήµατα περιδαλλσντος που αφορούν 76v το… μας. -'Ετοι 6 Σύλλογος µατ… " ;χτη- κε πρόθυµα τ"ν πρόσκληση των Δημαρχου κ. Μιχάλη Κουντούαη' να µετααχει στήν επιτροπή των προέδρων τών 'Επιστηµονικών Συλλόγων της πόλης. που, με ακτινωτή πρωτα6ουλΙα του, συγ- ΄κρατήθηκε για να εργασθεί πανω I676 &… της ίδρυσης Πανε- πιστηµίου οταν ευρύτερο χώρα τής Κεντρικής 'Ελλαδας, όπου ανήκει γεωγραφικό καί ή Θεσοα λίσ. .Στίς συζητήσεις πού ε…… για v6 καταλήξουµε ΄στι'| σόγια Εη ενας (πιουνήµατας που ' Βαλαµε στόν κ. Πρωθυπουρ ο" καί οταν κ. Υπουργό Παιδια?" I I παµε τους λόγους για τους; Δ...... επιδαλλεται η ίδρυση επιατηµ…οιι στα Θεσσαλικό ιχώρο. Δεν εϊπαμε για τήν εδρα ϊτου. Δεν κατηγορήσαµε καµµια Θεσσαλική πόλη. . Av ή κυ6έρνηατ …… για τήν έδρα του. ασφαλώς ωό… ροκ-αν στην ο… της τα ΄πλεονεκτήµστα που παρουσιάζει 6 Βόλος καί ή ευρύτερη περιο- χή του. H πόλη µας έχει - πώς ;…νό το κάνουμε. - πολιτιστική. πνευµατική ιστορική καί αρχαιο- λογική παράδοση απαράµιλλη καί µε τον συνδυασµό της θάλασσας καί του πονέυσρφου Πήλιου, Εε χωρίζει από οποιαδήποτε δλλη' περιοχή τής Κεντρικής Έλλα δος και τής θεσσαλίσς για 71c Θαυµαοιες συνθήκες. κλιµατολο- γικές καί περι6αλλοντος. Διαθέ- τει εξαιρετική υποδοµή για να δεχτεί τήν εγκατασταση. όχι υσ- ναν της έδρας καί τών σχολών Μου 9ο αποφάσιζε ή κυθέρνηοη …να λειτουργήσουν ως». αλλά και να εξυπηρετήσει, από άποψη οτε ως καθηγητες. φοιτητές. διοικη- τικό προσωπικό τόσο µέσα στήν μύλη. όσο καί στη γύρω του |Βόλσυ περιοχή no: όξ'.-υπηρετε ται μέ πυκνή 6c !) συγκοινω1 "τα. | πάγιο αίτηµα και σα κά … ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ - 19/4/83 π…… π…΄ωιιΜιιπ Μπιτ: … . . _ Μόνο με α.υεικειμενικα κριτηρια" ή όπου… του Ιόλου ώς" έδρας πιο …επι"… του… τα… mm -Προσωπικα νοµίζω 67: δεν έχουν δίκαιο oI γειτονιές µας ίΛαρισινοί v6 διαμαρτύρονται και να θέλουν να ορισθεί ή Λαρισα εδρα 700 πανεπιστηµίου - και δεν νοµίζω 67: είναι ΜΜΜ…» γιατί στή Λαρισα έχουν αν…" τρωω ol µεγαλύτερες υπηρεσί- .ες (στρατιωτικές. διοικητικές. Έφετεία κλπ.) - ούτε είναι έ… πιχει'ρηµα ότι ή γειτονική πόλη [είναι στο κέντρο τής Θεσσαλι- ας, γιατί ο µερα & Με… …τωεις.ή . .… τήν ευκαιρία σε)…» v6 6- παινόσω 76v δήµαρχο Βόλου κ. Μιχάλη Κουντοωη, όχι µόνο για τις πρωτοθουλίες του, αλλά καί τους κόπους πού "που: για v6 προδόλει στους αρµόδι- ου…ς παράγοντες τους λόγους που έπεσαν… τήν ίδρυση ο… για… Με…… Ιδρύµατος οτή θεσσαλία-. Ο κ. Γ. ΛΑΡΙΣΑίΟΣ 'ΕπΜ= στο ερωτήµατα της ιερευνας του -Τσχυδρό…. ο. |πόντησε ώς εξής 6 πρόεδρος ' Μπας… … τής "Ενωσης Λειτουργών Με σης 'Εκπσιδευσεως Μαγνησίας κ. Γιώργος Αόρατος: .Η Μ… Θεσσαλικο0΄ Μεν Μαίου ήταν γιό *… ΕΛΜΕ Μαγνησίας 76 τελευταία χρόνια … µας με αρµόδιους από???" τες 76 Ζητοωσµε ουτοπικό. 'H ελλειψη ενός ανώτατου πι… β' Ετσι, ή κυβερνηση στήν προ «σε… για "ένα… και n2 αστραπή ανάπτυξη. "οπών". σε στήν που… 760 Θεσσαλικου πανεπιστηµίου |κσνοποιώντας b- να πολύ"… αίτηµα όλων τών κατοίκων τής θεσσαλίσς Για να σταθεί όµως, να λει- τουργήσει ως και v6 αν… χω 76 Θεσσαλικό Μ…… χρειαζεται τήν στήριξη όλων µας και 67o: πρώτη"; 76 Με 6- . λοι οί Θεσσαλοί. ΄|διαίτεσα ol πνευµατικό! Μο… τής Θες ασλίας πρεπει να, 76 δουν σαν δικό τους Θεµα Κα! v6 αν… λουν στήν οτε του µε 6- αους 76 δυνατόν περισσοτερους Θεσσαλούς δισκ κριμόνως …- Μονος για v6 δώσουν 76 Θεσσαλικό χ για. να λύσουν T6 νεο πανεπι΄ατήυια τα…" v6 αντιµετωπίσει πως ΜΜΜ-σ τα από τήν πρώτη στιγµή λειτουργίας του 76 όποια … ,πει v6 ξεπεραστούν γρήγορα κα v6 ΜιµεΕωπ… σωστα γιθ να µπορέσει να αναπτυχθεί. ‘E noptvwc είναι λΘσς να 760 δη µιουργουµ΄ε καί. νεα η… το όπως αυτό τής έδρας του. ~ και… ότι 6 Μυθος για τ από πόλη σε πάρει την εδρ του πανεπιστηµίου είναι τεχνη τος. καλλιεργε!ται ΄δντι:χνα 6 µερικούς που αλ… v6 αποκο µία… κοµματικό …… … προσανατολίζει και Μιθόζει ,τη σπουδαιότητα τής αυτή…" μις της ίδρυσης του Θεσσαλικω 4… Συνέχεια στήν 7η Μίδα , "…. \ I .—qI-.‘..———.. ΄΄΄΄Συνέχεια από τήν 3η σελίδα τικοι'ι Ιδρύµατος …στόν ευρύτερο θεασσλικό χώρο ήταν σε όλους µας φανερή και δηµιουργούσε κοινωνικό-καί πολιτιστικό προ- 8λήιιστρ στήν Μαρ… ανάπτυ- Ξη… τής Θεσσαλίας που ορίσατε… ται στή ραχοκοκκαλιά της πατρι- δας µας. … Πραγµατικα ένα και… τής νεολαίας μας, 76 πιό Ζωντανό, έφυγε από 76v το… του-καί α- φηνι: &… κενό. 76 θλόπσυε 6 λαι µας, αλλα…: µια γενια. Με. το 76 τελος τών σπουδών τους ο; «ετσι γύριζαν στον τόπο τους αλλά καί πολλοί έµεναν και στα- διοδρουσύοσν στήν "Αθήνα ήστή Θεσσαλονίκη ουµ6όλλοντσς 6 κόµη περισσότερο στήν-Ναι ανάπτυξη του κόπο… καί τής . . πανεπιστηµίου. | 'ο σε… καί η'…οαοω εχουν v6 χωρίσουν τίποτε,-ών- τ|θετα εχουν v6 κερδίσουν. µα ΄Ζί µε τις" &… πόλεις … τη δηµιουργία … σχολών που οι. κατανοµή… am θεωσλ΄σ Έξ ελ… για v6 Wow να Μπι"… σωστα ol σχολές. & πρεπει v6 είναι ευρωπαι- νες με 76 από…" καί τή φυ- σιογνωµία 760 τα… στον οποίο είναι εγκ…ενες.΄ Έτσι 76 ρος το". σ΄τή' σωστή κατα των σχολών! στόν ευρύτε- θεσσαλικό χώρα, στη γρήγο- ρη ύλωοίηαγ τής εξω…". καθώς και στήν ολοκλήρωση 700 πανεπιστηµίου… µε "µποτ"… |πεοιφερειος του ελληνικού χώ IPOU. … "41'΄ι " ' τής Κεντρικής "Ελλάδας. ΜΚΟ πως ο… και ολοκλήρωµα "ολες. Κι' αυτό νοµίζω πώς οι γίνει όταν όλες οί Θεσσαλικες πόλεις αγωνιστούν ενωµένες. παραµερίζοντας …φικό συµ φέρονται. … , Μ, .; ., ,"; ΤΟ ΟίΚΟΝΟΜ|ΚΟ΄'΄ .. ΄… ,΄ι΄ ΕΠΙΜ!ΜΤΨ|Οι ι" … τό &… του θε…λικ΄σΘ πανωατήµιου ασχολήθηκε το διοικητικό συµβούλιο 700 παρασ- τήµστος Μαγνησίας, τα) Συν αµα: δηµιουργίας οίκηµα!) ο πιρελητηρωυ, καί σε Ψήφισμα που πό… ακούει και… ‘76 εξής. -'΄ι΄? ??… ξ'Ήιη if‘ ΄-Τήν &…… (καί "….- vacuum (Mon) µεχρι σήµερα ελλειψη ανώτατων εκπαιδευτι- τών ιδρυμάτων στόν εύρύ χώρα τα v6 καλωειή ασ… Με σηµερινή: κυδώνια: γιό τήν Ιδρυση 760 Θεσσαλικο0 πανε… στήµιου µε τα… το… Βόλο. . 'H κατανοµή τών σχολών ΄΄ε΄΄α| τα διάφορα Μήνα… …ο οι. ανακύπτουν για τή δηµιουργια νου π………ψ…΄ Θα "το… Η" επιλύονται σε συνεργασία σε τούς εκπροσώπους τών αλλων πόλεων καί σύµφωνα µε την I- διαιτερότητσ τω καθε τόπου. -'Ο Βόλος, πως τή στο… πολιτιστική που "µε… … τίς- αρχες 700 clam: µας στα χρόνια 700 ΔελµουΖαυ. µε τους αγώνες για μια σωστότερη εν.- παίδευση. µε τήν ανωτυξη τών γραµµάτων και 760 δυναµικού ντόπιου τύπου. µε τήν πρωτο-…. nopIa 700 εργατικά) κινήματα: ων, βρίσκεται σήµερα "χωρίς και ποια, εατω΄' ανώτερο, Μιά… 'τικα ιδρυμα. ΄' υ…Η όΝΏΜλΜ΄ ίτο0 νεου πανεπιστήµιου µε που 76 δόλο, ερχεται πραγµατικό να επιωραγίσει αυτή τη συνεχεισΐ .… πόλη Με. καί v6 καλύψει 76 όπου αν της παράδοσης μα.… OI οικονοµικοί …στήμονες΄ ςτής Μαγνησίας ουµπσρ|σταντσι σ' αυτή τή προσπαθεια και οι; …… µε κάθε τρόπο στην υλοποίηση της εξαγγελίας για τήν ΤΜα1΄του νεου σαν…… , "|! W91"- - ΄΄΄΄ιι… ".! και; τών προοδευτικωγ΄΄-΄ δαν…." ΄ τη! παικτης-

ΤΑΧΥΔΡο΄ΜοΣ 6/4/83 'Ο- … "…,..- TU ΒΕΣΣΜΤΚΨΟ ΠΑΝΕΠΈΣΤΗΜ… (Μ'; Νά Θ."? '&).η χαρά &… ιν.&κο…ειη: η πλη- ροφερηΘηχ&ν c1 µάτια.… 1n; 01:;α).ί&; &… "ιδιαίτερα το:» Μάκι.) 1m ειδη: η για πριν… Μπαλ…" π…………-., πώ δέ &;χ΄ι:,ει ι'& λειτουργεί &: : 11'. 1955 "Όπως 7.7.1 ήταν αποψεις τήκ mum/.1711 αύτη πώ ένα άπό …- Υ.… τα κωδ.»- πευργέ τή δέχτηκε 1c για: τεν μη.: ;» μέ έν8ευ:ι&:µε 7.7.1 απλά την.: πάν εκ'& € 71,11: .17.: yes-01¢: γιά. τι΄.κ .-.ελη 7.:‘1 ίν.:- γ.|.η,:η την r. ριπή τη; Θε:::.).ί&;. ”cu δινει νέες δι&:τ&:εις :…" άνω:. ξανά περί… τα?» γαµώ µας &… έλόγ.λη,:ω τεδι χώμα.» της Κεντρικής '13).).&έ7.ς. εάν γητ- νς΄.…: πεί» "ερχεται νά. συνάψει την κελτι- σ…τιν.ή γ.).ηρςν:µι5. τα?» π&;ε).€'ένπς µε τί; δυναμικές έπιτεύξεις τα?» :…:&….::ντες 7.711 τίς καπως: τα; μέ).λ:ντε…: 7.7.1 ξανείγει καινε'3,:γιευς έ,:ί;:ντες πράξει; 7.7.1 5W7- πτυξ η; τω πνευματιγ.ύ ων δυνάμεων τή,- πε- p1c7n; µ.χ.". ΄Η&ί έξω; τωι:ε 1': π,:ω':.πω,:- γό;. τα δε::&)…ό πανεπιστήμια && ευμ- (:ά.).ει &πο;&:ι:τα:ι στην άν:ι.;ωηένη:η 7.711 ακ&..τ υξη τη; Gawain; να:. τη; Πεν- 1,117.11; '15).λ&δ&ς. πει") είναι… :ύ;….&πιν.& πώ Πανεπιστήμιέ της. Μ.: την 'ι΄&,:υ:η τά Πανεπι:τημίω. &- ναγνω,:ίζεται τα… έπί:ηµ& µιά. σεΕα.,ή άν&γ;:ι', τά τύπω 7.7.i 'ιχ&νε=ςιεϊτ:|ι ένα ένα… πάτημα. Τε" Ξτι δέ é Βέλες: :,:ί:τη- γ.: 'εύ,:& τις Θε;:&).ιγ.ώ πανε… :τημιω. &..οπλ:'ι 'ι:τ:,:ιν.ή émziuan ::"… &γώκων :-.εύ σωεχ'ι:τηγ.&ν γ-,:ε'κι.& τώ: & γιά. -ήν έ:ίτευξη τεν s7. που &ύτ=ύ 7.7.1 …… 1c' µέτρα &ξι:λέγη:η; τά τα… ενώ πνευμα- τικά γ.έ 'πω. 'Λπεµένει -΄-γ.:τσ'. συνέπεια… νά. £7.- φ,: 511:1 άν. έλα; .εύ; φς,::'ιις τά τε΄. .ω - ή 'ιγ.&νε. 1:1an 7.7.1 η παρά για την ΄ι5'υ:η τεν παν: .ι:τημι:νζ. ενω o.3F7/.I.Inl.7. να Εν" τ&5ς …' ς'ι πρε:=&5:ιες ω: τε ι& w. ..c1n- &…" Cl ζ EKYY£JJC§ 7.1! να ατσγ.τ η: [| Χ!! η Θεών.… Πακεπι:τήμω. τα.) …. 1c χ,…- ά,εται καί τό διν.αιςδται. …. . " "Ψτ … µ

ψ- …… - … .…- .Μ…Μ "#--- -. σε… &; η… ", ΄ ? Με Θι τήν ίδρυση Πανεπι- στηµιου στη Θεσσαλία, ο δήµαρχος Βολου και οι επιστήµονα… συλ- Μιγοι της πόλης µας απέστειλαν στον υπουργό και τον υπουρ- νο άς το ακόλουθο υποµνή- µσ: να…-ος σε γνωρίζετε. πριν δύο πιρ΄ιπου χρόνια πραγματοποιήθη- κε στο Βελεστίνο σύσκεψη των εκ-… προσώπων τής Τοπικής Αυτοδιοι- Ρ…. Με...; τι Με… % &… προ…… ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 1Ο.3.83 ! τ……πστ & : :… & Με & "σε" & #. '" κηυης όλης τής Θεσσαλιας. Δημαρ χων και Κοινυταρχων. µε Θεμα τήν ώµυυη Πανεπιστηµίου στόν ευρύ- τη… Θεσσαλικό χώρο. Στή σύσκε- ψη αυτή διαπιστώυηκε με συγκε- κριµενα στοιχεία ότι ό ευρύτερος Θεσσαλικός χώρος είναι η µόνη ουσιαστικα περιοχή της 'Ελλάδας που στερειται Πανεπιστηµιου, πα- ρα τις αντικειµενικό ικανές και αναγκαιες συνθήκες πού υπάρχουν ' τΜΜρΞπ Η… Θ & υ… … " και υπαγορεύουν τήν ύπαρξη ενός κού ιδρύµατος. ιδρύματος. 'Λ η": του το αίτηµα γιά τήν ι- ορυση Πανεπιστηµίου στον ευρύ- τερο Θεσσαλικό χώρο και γενικό- τερα στο χώρο τής Κεντρικής Έλ- Laban; (Φθιώτιδα, . Bop. Εύβοια κλπ.) υιοθετήθηκε και προβλήθηκε απ' το σύνολο τού λαού τής Θεσ- … ., [ ϊ6ρυσήΐ ν8π|οτημΈ€ου νωνικες του οργανώσεις και τα πολιτικά κόµµατα. αναδείχθηκε οι σαν πρωταρχικό απ' τα διαδώσει- λικα προβλήµατα. Ειναι, άλλωστε. Χαρακτηριστικό ότι το υπερωριµο αυτό αίτηµα περιλήφθηκε στις προτάσεις για το πενταετές πρό- γραµμα απ' όλα τα Νοµαρχιακό Συμβούλια των θεσσαλικόν …Μ σαλιας. απ' τις µαζικές και κσι- ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΥΝ" "|" ΣΙΑ!" " …" Η' Ν…!" . Ο'"ι " ' ------ … ---… ' ' …- V— τν "11€ ν…)… ...… … αλ… '! " | |"4ψι΄ι Θέµατα, σε «Μπι από τ… , & ΄΄ ξεκινήσει ένας διάλογος .. "'""'…τΞήτ. ψ"…--ιψ ,… ". …-...------ το ως. ϊΥ3ΕΧ. Α"0 ΤΜξ8 µων, επανειληµµένα σε αναγνω- ριοθηκε σάν απόλυτα δίκαιο και λογικό από υπεύθυνους κυβερνητι- κούς παράγοντες. Τελευταια, & "Υπουργός Παιδείας κ. 'Λπ. 1ωκλαμόνης οιο4)ι,'κιζωσε τούς Δηµάρχους τόν τεσσάρων θεσσαλικφν πρωτευουοών ότι ή Κυβέρνηση Θα προχωρήσει σύντο- µα στήν ως»… …… νεων Πανε΄- πηστηνιον μεταξύ τον οποιον πε ριλαµΜνεται και το Πανεπιστη- we στον ευρύτερο Θεσσαλικό χώ- ρο. 'Λνάλογη ρε ανακοινωση τών κυβερνητικών εκπροσώπων επιβε- Μιωνι τήν κυβερνητική αυτή …. θεση, χωρίς μέχρι σήµερα να σ- πάρξει καποια πρόοδος στο οι… να αυτό. Πιστεύουµε ότι ol ιστορικές κα- ταβολές τής Θεσσαλιας. ή χωρο- ταξική της σε… στο κεντρο τού "Ελλαδικού µ…, ή δυναμική της παρουσια στην εθνική οικονοο µια, οι επιβαλλοµενις προδιαγρα- φες για µια σύµµιτρη περιφε- ρειακή ανάπτυξη και ol απαιτή- σεις των καιρών για ποιοτικό ανι- Νσνα τής στάθμης ζωής to? £360- σαλικρύ λαού, δέν ιαφήνουν περι… 0ώρια για “upon-‘11:: αναβολή τής "Μνήµης άρπα… τής ίδρυσης Πανεπιστηµιου στον ευρύτερο … Παλι… ΧΩΡΟ- ι.=…ύρυύµι αυτονόητο ότι για τα ειόικώτερα προβλήµατα πού &" χουν σχάση µε τήν υλοποιηση τής "Μας αυτής. όπως είναι ή ι. ' κ! τού Πανεπιστημιου. ή των… του… 1… αυλών … ο… σν- Ή Ό .…" &, ύψος……ο τους εκπροσώπους τής Τοπικής Λυτυοιο΄ικησης και των αλλων ορ- γανώσεων και φορέων τού ευρύ- τερου Θεσσαλικού χωρου. … νά βρεθούν λύσεις με τα πιο αντι- πει…… και επιστημονικό …', τη…, εκτιµώντας τις ανάγκης … ιΜτψηκς τής … εποχής. Για τή διευκόλυνση τού έργου αυτού τής κυβέρνησης, σε θα… µε να σας ενηµερώσουµε ότι ή- δη στο Βόλο, με πρωτοβουλια τής Μυστικής αρχής και των επιστη- µονικών σωµατειων τής πόλης. συγκροτήσαµε επιτροπή από επι- στήµονες όλων των ειδικοτήτων. που μελετάει και σύντονο θά ll- ναι σε Θέση να τεκµηριώσει πρύ- ταση σχετικα µε το ποιές σχολές- ea πρεπει να ιδρυθούν στήν πόλη µας και γενικότερα στο νοµό Μα- γνησίας. µε βάση τήν πολιτιστική πας-3606… τού τόπου µας. τή µι- νάλη βιομηχανική της αναπτυξη… τον αξιόλογο διαµετακοµιστικό ρολο τού λιµανιού µεταξύ Ευρώ- πης και M. 'Λνατολής. το φυσικό περιβάλλον και τις αλλες ιδιαιτε- ρότητες της περιοχής μας. 'Η "η τροπή αυτή ωχσλεΚται επισης µε τον εντοπισµό κτιριων και του… κατάλληλων για τή στέγαση των Πανεπιστηµιακών σχολών. Θελουµε, λοιπόν. να …!…µε ότι ή ΚυΜΡΜη % εξαγγειλει ό- …… την απόφασή της για .… ιν θα… Πανεπιστημίου στον ευρύτε- ρο Θεσσαλικό χώρο και σε το… τα απαραιτητα Θερµικά … αν "ικα .…" γιά την 600 % Μα- τογ γρηγορότερη υλοποίηση της µετά»… αυτής το! ιστορικής γιά τήν περιττή μας απόφασης». Μ.- ή Γ

. ,.....-...... Μ-... .… " . "ΑΗ ι"Μζ…ΜΠ.ι……Ό' Μ.".Ψ"'…'… "- ' ΄ …:ξΐι >..» . 4 .. , ‘.n. 'Ο . « ,. "!…". - v . " ' ‘- Ar -1 - ιν, ..… …… .- . a“? .: " ".... '… , ...……:…9 .; (?! '… . -«...…π.'.π…γι ",". π". , Ρ… ', -;'ψ-+.…..ζ…τ " -- .… ,… . , :….»ΐ …; ..… -..…-- .……-… …!…- …..... -..… . . "ΚΔ… . "…… ΔΞ© … πσ€ιλιιιο ΞΙανειτισ…ί το θεσσαλικό Πανεπιστήµιο Θα γίνει καί έδρα υ θά ειναι ή." άρισα. Τήν ρητή αύτή δήλωση έκανε πρωθυποιι …'ός κ. 'Ανδρεσς Παπανδρέου πρός ν | ευθυνη της εφημερίδος «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» κ. … ώτη Δηµητροκόπουλο, κατά τήν διάρκεια ύ τ . ζιδιού επιστροφής από τήν Κοπεγχάγη στήν τη. 3, τήν "περασµένη Κυριακή. 'Ο ρωΘυτιουργός κ. "Ανδρέας Παπαν- -'έσ :, δέχθηκε σε ίδιαίτερη οι ρόαση τόν Διευ- ν; τ?«Ε»κ. Π. Δηµητρακόπουλο καίσυζήτησε ζι το ά Θέµατα πού άπσσχολούν τόν Θεσσαλικό ρο καί τόν Επαρχισκό Τύπο. . Με άφορµή τίς δηλώσεις πού εκανε, όπο- κλειστικά στήν «E» πρόσφατα ό Βουλευτής τού ΠΑΣΟΚ κ. Θεόδωρος Στάθης, γιά τό Θεσσαλικό Πανεπιστήµιο, ι Jed): καί τόν ΘόρυΒο πού δη- µιουρ '|θηκε άπό διάφορες οργανώσεις, ό πρω- Θυπου η! ς κ. 'Ανδρέσς Παπανδρέου, επικρατεί… τας όσα είπεό κ. Στάθης, δήλωσε ότι το Θεσσαλικό Πανεπιστήµιο Θά γίνει οπωσδήποτε, Θα έχει έδρα τή Λάρισα, καί σε καλύψει τίς θ' σσαλικες πόλεις καί τήν εύρύτερη περιοχή της Κεντρικής Έλλάδος. Με τήν κατηγορηματική σύτή δήλωση τού κ. πρωθυπουργού, επι6ε8αιώνεται πλήρως ή άπό- φαση της κυ6ερνήσεως γιά τήν ίδρυση τού Θεσ- σαλικού Πανεπιστηµίου στην πόλη µας. O EflAPXIKOZ ΤΥΠΟΣ . Για τά προβλήµατα τού Έπαρχιακού Tz'moo ' ό πρωθυπουργός κ. Α. Παπανδρέου πως»: κατά… νόηση καί ύποσχεΘηκε τή λύση τους. 'Ο κ. 'Ανδρ" τις Παπανδρέου, παρουσία καί τού ύφυπουργού Προ- εδρίας Κυ8ερνήσεως (Τύπου) κ. Δ. Μαρούδα, εκ- δήλωσε ίδιαίτερη εκτίµηση καίάπεδο »ε ξεχ »ριστή σηµασία στην αποστολή τού 'Επαρχισκού 1 όπου. ZB'ZLL νΙάΞΘλΞνΞ

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 11.10.81 " …τσε-'αωαο… _ .rmusmzmmoHJ / "Από µέρους ορισµένων ο… νων διατυπώθηκαν «ρόδα ότι. Θέµο τής ιδρύσεως Θεσσαλικού : νεπιστ絴ιου έχει όποτελ…ιτω6 καί µάλιστα προχωρεί προς μπω ση .… curb γιατί ο… για Πο… ammo mi κατά τροποποίηση- έξογγι:λίος. πρόκειται να Εδω: στο Βελεστίνο Παιδαγωγικό '… ! τούτο µε ΣΜς δω…"… : τέσσερις πόλεις της Θωσαλώς τή Λοµία.Κότι τέτοιο όµως δέ άντ…οιιρξ…ιαι στο οι…… τω 6 σαλικού λαού και γενικοτερα ι περιοχής Κεντρικής "Ελλάδος τήν έδρας… Θωοολ…ού Π… στηµίυυ ,και… τα πρότυπα &… τών Πατρών. ιών '|ωοννίνων ,ι Θράκης κο! της Κρήτης.Κυί up cum την κατεύυυνση % πρέπει στροφει τόσο ή ιιημι'ρινή Μάρ-… ση .οοο … εκείνη πού ea αν]… ' σε"… µετεκ.ιαμώ .Διοφορι;ι…ά ; την ίδρυση !'!ιι.-ωγωγικιψ "ο τούτου οι"… ι»ρο…ι'Θι:ιαι τι…-πι :; 'ν)ιοουλ…ό »")… ατού σήµερα ε' Μπουτίκ… (απόλυτα µε …; Γιατ: 3γωγικες 'Λκιιδηµίες Λαρίσης …' ' …µε… ,Μ.9ώιζ mi τή Σχυλη Νιµ" ξ-γωγών Καρδια)… . Κατά συνεπ…… '΄:ί;πιδόλλιιτιι νά ύιιόι.ιξι:ι και γ. : "ο… επισηµη ,ι.ιιυερνητικ|΄ι ανα… ξνωση τα)… (… ζωτικό uum για ι Οι:συαλι(ι θα… και)… να οι…)…" . … "… "…'… --.ι-Ω+ 1 ως»… .… φάω. πού δικαιΟΜ1'ι"΄.ξγ vu δι0ιυ:':ών '»ντοι από τους πως… πριν? τις … … …

.…ιιιιΤγγελι'ες ιιιιι ιιιιιεγιιΜιιεις πιο Πιιιιιιιιιιιι συμβούλιο Βάλι… ……… Μι ιατανγιλ'ιις και αποχωρή- avg muafitémun η προχθισ|νή σννώρίωη τον δηνοτιιιώ ωµό…- λϊω Ευ…. μι …τζλισ.µα για µια ακόµη … να αναδληΘκΐ η Μήτηση οη'ισντικόν για την πό- λη Θεµάτων ιαι να «τη…» νδ να τα τυπικά |… ήσσονος σημα- σίας θέματα. Οι σύµβουλοι τα, ΠΑ.ΙΟΚ πριν την Εναρξη της πάντως *… θεµάτων της ηµ:ρήσ-ισς διάταξης Θξλησαν να ανανά… δύο &? ).ι΄.ισιις, τακτικό µι την μη πα- ρουσία του Δηµάρχου πω…. ι. Μιχ. Καμπά" στην υποδοχή τον ΠρωΜωργώ, ιαι που για τον λόγο από δή)ωσν ότι &, ": αν…ΐζ… ως Δήµαρχο, ια: µε το ιπιισδδια που δηµιου;γήΒηισν ΞΑΤΡΟ | ΚΟΛ΄ΑΟΥ Με τη διπλή αυτή “Saloon ιλιΞνιι το Φιτιινό πρόγραµμα -µου0ιιών ιαι ΘΙΟτριιόν ικδηλό- σιων του Καλλιτι|νιιού Οργανι… οµού τον Δηµου Βόλου. 0 Min: θιοδυ>6ιης ίρχιτσι σήμερα στο Βόλο ιαι το Βράδυ στο Δηµοτι- κό Θέατρο Θα τιµηθιι για την "(ψωμί, ιαι καλλιτ(χνική του προσφορά στον τόπο και στο λαό, µε µπαλλιο που θα του στο αίµα o Δήµαρχος Μιχάλης Κουν τον;ης u µέρους του Kan-up!- κ:-.΄ι ι)ρτανισµού ":; .;ΐΓ 8/'ι| la“) (ενώ)… την πασα"… Κνρισιή. Οταν a πό το πουιδοιιο Τους παριτιιρή% ότι τούτο διν 6… Με σα- φώ διν α…ονθήθηιι η από τον νανονισµδ "µυθικά"… διώιι& ενώ», οι οάµ6ινλοι το… ΠΑΣΟΚ "πιο…… τις bosom ιαι αττι- χό;ησσα από τη; συνεδριαση &…» µαΜνρδµινοι H µαγκιά τους aura προιό- λωι τις ανν-ιδΜιις Μαι των άλλων δηµοτικών σνµ6ώλων… "λη-; του :. Ντ. Γαϊτανΐ5η, των αννα χωρηστ. ιαι αυτός στη συνέχεια-. ανη6ράσιις που µαροοποιήΘΜαν στην αν… δηµ.… - αποφαση: ιιΑποδοιιµΘζονµ έντονα την ινίοπιο των Δηµ. ΣυµδοΒλων .". Λνξρ(ΜονΧον, Γ. Καµπάνια, Ευ ΚρανιώΞο, Ν. Οιιονδμου, Ν…. Πι- γιω, Κ. Σαι'ιλαρΐον, Γ. Στά- µου can Γ. Τίντζ:ρη I . Παφσ6ιαζοντσς "µόνο": ων Kenn-cub Aznovpviag του Δηµ. Σνµ6α.Νω, Ναµίμπια»: την αναζήτηση Θιµ&των για τα οποια, & και ιΐχσν την σπιτική χρ:ν|ιή' "οι Slaw-v] Ντίµι… να τα "ρο- τ(ιν… ίγιαιρο για να συζητη- θούν, επίφαση ια το πράξουν. 2. Η µεθό5ωση αυτή απ:δ:ι.| μία… ότι σιω5ς τους δεν ήταν η Μήνυση των ΕιµαΤων "ντόι- '…για τα οποίο όλες οι πτώµατα συμφωνοξιµι να “(meow στην ιπόµινη συνεδρίαση του Δ.Σ.). & Η': η δηµιουργια ……;…… Ι')ι η µατσΐωοη της Μπασινάς Μή'΄ τηστις σο6αρότατων Θεµάτων της πύλης, όπως σταδιακών… από την ιστσγγιλΐσ τους, στην οποια : πρςαναγγι')Μται η "οι…… τους, χωρις να βγω ακόµη γνωω …ή η θέση του Δηµοτικού Σ…. 60νΠω. ], Διαδηλύιψµι ψ GUI/Men] ι'. Σωτ'μ… στη σιλΐδσ 6 ν ")σι'.ω µας να «pm-Risen“ το ιύρος του Amman-on) qu-Swl-iw, ως ιι- …ϊου δηναοα1ιιώ Θεανώ και ως αργά… "Μάθησης και πιο… σης "." "μέληµά"… της "& Με»… σ.ΔΕΝ ΑΝΑΓΝΩΡ|ΖΟΥΜΕ ΤΟΝ ΙΦΕΤΕΡ|ΣΤΗ...» # .' Με την πρώτη στο τις δύο &... λύσιις τους o. από σύνωνλ-ο. 1ω.Γ'ιΑΣΟΚ στον ιπισήµαναν 6- τι η αισι&ιπική αττονσϊα» του :. Κωντώρη από Την υποδοχή Ian ιπΐοιν.ψη του πρωθυπουργού στί- ma: την ινισιρΐα να "επί" Ln; τάπητος .µιγά".α προ6.Χήµατα της πόλης (οι να ι…τωχ6ιϊ η δέον… ση του ίδιου του πρυΜνρΝύ για την "Πνοή τους, τον κατη- γορούν ότι .ur. την ινίογιιά Υον αυτή πρασΕ6α.Χι την πόλη", και τον διαµδ um Iatakfiy‘ouv: α'Οτσν λοιπόν ο Μιας, όπως ψα΄ιν:τοι, δα "χωρίζει τον κ. ΑνΞρί: ΤαπσνΞρΞον. ως πρω5ωταψγ6 της χώρας, δεν µε… να αξιόνιι α- πό τους θ΄).λονς τον σιδσοµδ στους δεσµούς και από εµάς την α…ώρισή τον ως Δηµάρχου, &- ταν µαλιστα mu} Την εξουσία Μπριζ"… ιµιτά τα "νόσου": γιγον6τα του Γινά;η του 1989». ΓΙΑ ΤΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ | H Su'ntpn δή)ωση ανορούσ: τα "(ισόβια της "Μπάτης Κυριο- κής um aumxpmivc οι οπή o- ναφίριτσι: «Λιν (ήπια την παραµικρή αµ- φι-6:λϊα ότι το σνγιιιριµ|νο προ. ιδριϊο του Eugen-0": ΜΜΠον Θα Βιµ την ωοωθησϊα να ςΞριι προς συζήτηση στο Δ.Σ. τα πρό- σφατα γεγονότα που διαδραµατι- gen-av στην πόλη µας µε Ήρωα- γωνιστή τον 6α-λΜή της Ηώς Δηµοπρα1'ιας κ. Γιό;γιο Σώμα ιαι Θύµα τον ι. Θανάση Παπα- Υιόν"). Ειµαι": σιγοιφοι όµως, ως άν &αΜιτιιή ήταν η ιξΙλιξη των πραγµάτων, το" nan Μισθησΐις Θα υπηρχαν και έκτακτη σννι:6ρϊσ- ση του Δ.Σ. θα όχι γίνω u.“ UTO αγ-:- ! να (θελω… ιιιιεικιιιιΣοΣ πιο mom ΄Σιιιιππιιιιιι |4 Α'"! να"… "αντλιών θα xi]: :1- 1απθιί και ψηοϊσ…µατα ια1α53ιης warmed, για να αποδι|χΘιί για &… µια «& η …ι.μδπ;α που το διαµάντι. Δι- haw: :πΐσης την παρα- Int-oh "…και… για το τί θα Ξυ- λώονν on awfotWo- του Λαϊκού Δηµοτικού Κινήµατος για τα σ'…"- ιιιριιµ=Ξνα "τούτα. θΕΧουµι ψύ- νο να κ.λπϊζωµι ότι Θα περιορι- στούν - όπως |µξχ;ι σήµα…. το ί"… αποΞιΐξιι — στην πολιτική αντιπαράθεση και δεν θα ”clove Μου… το παράΞι…µσ του κ. Σεύρλσ. Λιν πριιµίναιµ ιπΐσης οι?" αν τιιιιιµα|ιδτηΤα, (ότι πολύ πιασ- σδτιρο διιαΐωγη από τους συνα- δύλΦα.ις της Δηµοτικής Κξνπ:η;, όταν that γνωστδ ότι o πολιτι- ως "μας του KKE ονόµαζε "…ο-1 ξένες αγωνιστές σαν τον 806;- χιότη, ΠλωμπΙδη και Καραγιώρ- ". ' Ο θανάσης Παπαγιαννης δω ί- χει ανάγκη τέτοιας σνµωρ&:τσ- σης. ΑΝΕ: διαπιστώνουµε II (- …µιϊς _ έστω Μπερντ… -- την καθίζηση αυτού τον Δήµο- τιιοι΄ι Σιιμ6ειιλΙου, όπως α…… την προ:διόρισσν «κορυφαίοι» παω Μοντις της π>.ι|….ΐας». 'Ας σηµιιω9:ϊ το", ότι ιω- τα δι΄/ο αυτό Θέµατα θα ζώου: "ως συζήτηση στην …µε… σν- νιδρΐαοη τον Gaunt-o“: σαµου- Moo Βόλου, µι τη µορφή επιρρ- ή"… ΣΥΝΕΔΡί AZEI Ir! Δ'! [ΠΚ Η!" ΤΗΣ ΗΕΔ" E ΑΘΗΝΑ. 7 (ΑΠΕ).- Τη Δευτέρα συνέρχεται στις 10.30 στα γραφεία της ΚΕΔ ΚΕ σε τακτική συνεδρίαση το διοικητικό συμδούλιο της Κεντρικής Ενωσης Δή- µων και Κοινοτήτων της ελ λάδος. υπό την προεδρία του προέδρου της ΚΕΔΚΕ. δηµάρχου Αθηναίων κ. Μιλ- τιάδη Ε(':ερτ, για συζήτηση Θεµάτων της ηµερήσιας διά ταξης. Αυτό ανακοίνωσε ? ΚΕΔΚΕ. . | ..ιι΄΄΄΄΄,΄΄. ΄ναι:'΄ιι1414΄΄΄,΄΄΄σ΄΄Ι΄΄( ιι΄΄,΄΄΄Ο΄,,|,΄

ζφνκμεριξα UH Θεεεο.λ΄ια>> Βαλ…) Κυριακη Η Δεκεμβρίου 1937. ια Συγκεκριμένος συντελεστής δόµησης για την Πανεπιστηµιακή Βιβλιοθήκη Στη συνεδρίαση της Διαρκούς Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονοµικών της | |. |2. 97, o υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Κώστας Λαλιώτης δεσµεύτηκε να συµπεριληφθεί στο σχέδιο νόµου "βελτίωση των διαδικασιών ανάθεσης Δηµοσίων Έργων και άλλες διατάξεις", τροπολογία - προσθήκη και των έξι βουλευτών Μαγνησίας, σύμφωνα µε την οποι΄α καθορίΖεται συγκεκριμένος συντελεστής δόµησης σε οικοδοµικό τετράγωνο του σχεδίου πόλεως Βόλου για να ει΄ναι δυνατή η ανέγερση της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο Βόλο. αράλληλα, βρίσκεται στο Συμ- βούλιο της Επικρατείας σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος του ΥΠΕΧΩΔΕ σύμφωνα με το οποίο τροπο- ποιείται το συγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο Πόλεως Βόλου και χαρακτηρίζο- νται τέσσερα οικοδομικά τετράγωνα σε χώρους Πανεπιστημιακών εγκαταστάσε- ων, στις οποίες περιλαμβάνονται τόσο το … κτίριο της Κεντρικής Βιβλιοθήκης, όσο και οι απαραίτητοι κοινόχρηστο χώροι και χώροι πρασίνου, γιατη λειτουργία και ανάδειξη του κτιρίου της Πανεπιστημια- κής Βιβλιοθήκης. ΄Ετσι τόσο με την προτεινόμενη νομο- θετική ρύθμιση, όσο και εν το υπό έκδο- ση Προεδρικό Διάταγμα, δίνεταιτέλος σε ένα μακροχρόνιο πρόβλημα, που αφο- ρούσε την ανέγερση της βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο Βόλο και σκόρπισε ανησυχία και αγωνία στην το- πική κοινωνία του Βόλου. Η Διοίκηση του Πανεπιστημίου Θεσ- σαλίας και ο Δήμος Βόλου με την επιμο- νή τους και όλοι οι βουλευτές Μαγνησίας με την ενιαία στάση τους, έδωσαν τη λύ- ση στο πρόβλημα. Σύμφωνα με το Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ απο- φασι'ςει: "Άρθρο l Εγκρίνεται η τροποποίηση του εγκε- κριμένου ρυμοτομικού σχεδίου του Δή- μου Βόλου (Ν. Μαγνησίας) και ειδικότε- ρα στα οικοδομικά τετράγωνα 286, 287, 288 και 289 ως εξής: α. Με την μετατροπή των 287 και 289 οικοδομικών τετραγώνων σε χώρους Πα- νεπιστημιακών εγκαταστάσεων και β. Με την μετατόπιση ρυμοτομικής -οικοδομι- κής γραμμής στο Ο.Τ. 288 επί της οδού Μπορέλ, την κατάργηση του μεταξύ των Ο.Τ. 288 και 286 τμήματος οδού και τη δη- μιουργία χώρου Πανεπιστημιακών εγκα- ταστάσεων, όπως οι ρυθμίσεις των παρα- γράφων α και β φαίνονται στο σχετικό πρωτότυπο διάγραμµα σε κλίμακα 1:500 που θεωρήθηκε από τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Τοπογραφικών Εφαρμογών με την /1997 πράξη του και που αντίτυπό του σε φωτοσμίκρυνση δημοσιεύεται με το παρόν διάταγμα. Άρθρο 2 Στους κατά το προηγούμενο άρθρο καθοριζόμενους χώρους Πανεπιστημια- κών *' εγκαταστάσεων και ειδικότερα στους χώρους με στοιχεία Ο.Τ. 287, Ο.Τ.289 και στο τμήμα του χώρου Ο.Τ. 286-288 που φαίνεται με στοιχεία στο διά- γραμμα του άρθρου 1 επιβάλλεται από- σταση των ανεγερθησομένων κτιρίων από τις ρυμοτομικές γραμμές τεσσάρων μέτρων τουλάχιστον". Η τροπολογία - προσθήκη στο Σχέδιο Νόμου έχει ωςεξής: “H Διοικούσα Επιτροπή του Πανεπι- στημίου Θεσσαλίας με ενέργειές της που έχουν ξεκινήσει από το έτος 1989, έχει o- λοκληρώσει τις διαδικασίες που απαιτού- νται, προκειμένου, υπάρχουν κτίριο στο πολεοδομικό συγκρότημα Βόλου, να δια- μορφωθεί σε Κεντρική Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Το κτίριο αυτό που ανήκε στην Τρά- πεζα Αθηνών και η κατασκευή του ανά- γεται στο έτος 1910, αποτελούσε ένα ση- μαντικό δείγμα της αρχιτεκτονικής κλη- ρονομιάς της πόλης του Βόλου, μετά τους καταστροφικούς σε ισμούς του 1954, το ε- ναπομείναν διώροφο κτίσμα λίγα θυμίζει από την αίγλη του παρελθόντος. Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας με την εγκεκριμένη μελέτη του έργου αυτού οι- ποκαθιστά το υπάρχον κτίριο της Τράπε- ζας Αθηνών δίνοντας νέα χρήση στο υφι- στάμενο κέλυφος, δημιουργώντας ένα διαχρονικό δημόσιο κτίριο, ενταγμένο και κυρίαρχο στον αστικό ιστό, που να στεγάζει µια εξέχουσα κοινωνική - πολι- τιστική λειτουργία όπως αυτή της Κεντρι- κής Πανεπιοτημιακής Βιβλιοθήκης. Το έργο αυτό έχει ενταχθεί για χρη- ματοδότηση στο ΠΕΠ Θεσσαλίας του 20υ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης και έχει δρομολογηθεί η διαδικασία δημοπράτη- στις… Προκειμένου όμως να είναι δυνατή η κατασκευή του κτιρίου αυτού απαιτείται η άμεση ρύθμιση του ισχύοντος συντελε- στή δόμησης στο συγκεκριμένο οικοδομι- κό τετράγωνο του ρυμοτομικού σχεδίου του Δήμου Βόλου από 3,4 σε 4,34 δεδομέ- νου ότι το έργο πρέπει να δημοπρατηθεί άμεσα και να μην χαθεί η εγκεκριµένη χρηματοδότηση του ΠΕΠ Θεσσαλίας. ΄ Επισημαίνεται ότι έχει κινηθεί η δια- δικασία σύμφωνα με την ισχύουσα πολε- οδομική νομοθεσία, τροποποίησης του σχεδίου πόλεως Βόλου, για την ενοποίηση δύο γειτονικών οικοδομι- κών τετραγώνων 286 και 288 του σχεδίου πόλεως Βόλου για την ανέγερση της βι- βλιοθήκης. ΄Ετσι, όπως διαβεβαιώνει και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, μετά την ο- λοκλήρωση της απαλλοτρίωσης στα δύο αυτά οικοδομικά τετράγωνα o συντελε- στής δόμησης, που θα υλοποιηθεί μελλο- ντικά σ΄ αυτά, δεν θα υπερβαίνει τον ση- μερινό ισχύοντα, με αποτέλεσμα να μην υ- πάρχει οικιστική επιβάρυνση. Τέλος, σας γνωρίζω ότι παρόμοια νο- μοθετική ρύθμιση έγινε για κτίρια της Θεσσαλονίκης με το Ν. 2508/97, στα πλαί- σια του προγράμματος έργων της Πολιτι- στικής Πρωτεύουσας Ευρώπης. Για τους λόγους αυτούς προτείνουμε στο παραπάνω σχέδιο Νόμου να προστε- θεί διάταξη ως εξής: "Για την κατασκευή της Κεντρικής Βι- βλιοθήκης του Πανεπιστημίου Θεσσα- λίας στο Ο.Τ. 286 του ρυμοτομικού σχεδί- ου πόλεως Βόλου καθορίζεται συντελε- στής δόμησης 4,34”. l ":"