'Εµ6όσματο - ΠορσγγελΔ'ες: !. Βόρλαν (Μπρνο 26 - Άξονας). ο ΑΙΩΝΑΣ MA}: ΓΡΑΦΕΙΑ: ΟΔΟΣ MAPNH 26-ΑΘΗΝΑ Σ υ ν 8 ρ 0 µ έ ς: Έσωτερικοδ : Ετησ[α : δραχ. 36.000 - 'Εξάµηνη : δραχ. 18.000 "Εξωτερικού: ΄Ετησία: Δολλάρια 10, Λίρες 3. Χειρόγραφα: Κόσταν Δαρρίγον . Είκόνες - Σχέδιο; Σπύρον Βόρλαν . 'Δρχιτεκονικδ Όλη: Σόλ. Κυδωνιότην ΛΕΩΝ ΚΟΥΚΟΥΛΑΣ . ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΛΙΟΣ ΤΕΛΛΟΣ ΑΓΡΑΣ . JEAN MOREAS . ALBERT THIBAUDET ΚΩΝΣΤΑΝΤ. ΝΙΚΟΛΟΥΔΗΣ : Π. Ν. ΚΟΥΤΣΗΣ Γ. Μ. ΠΑΠΑΧΑΤΖΗΣ. . Δ. Κ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ: ΚΙΤΣΟΣ ΜΑΚΡΗΣ G. PAPINI ΚΩΣΤΑΣ ΣΟΥΚΑΣ . ΑΠΣ ΘΕΡΟΣ . . ΛΕΩΝ ΚΟΥΚΟΥΛΑΣ . ΑΡΗΣ ΔΙΚΤΑΙΟΣ . . ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΣΤΕΡΙΑΔΗΣ ΤΩΝΗΣ ΣΠΗΤΕΡΗΣ . . ΑΛ. ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ. . ΛΑΚΗΣ ΘΡΥΛΟΣ Γ. ΚΟΤΣΙΡΑΣ Α. ΤΑΣΣΟΣ . Α. ΑΣΤΕΡΙΑΔΗΣ . Φ. ΖΑΧΑΡΙΟΥ . ΟΡ. ΚΑΝΕΛΛΗΣ . Β. ΣΕΜΕΡΤΖΙΔΗΣ Κ. ΘΕΤΤΑΛΟΣ . . . ΕΡ. ΦΡΑΤΖΙΣΚΑΚΗΣ . Γ. ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ ΜΠΟΥΖΙΑΝΗΣ . Γ. ΒΑΚΑΛΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Τέσσερα Ποιήματα «Μ' έναν κάποιο τίτλο» (διήγηµα) «"Όνειρο» (ποίηµα ανέκδοτο) 'Από τίς «Στροφές» (Μετ. Γ. Σταυρόπουλος) «'Η 'Εκάτη με τα τρία πρόσωπα» (Μετ. Χρίστος Ρήγας) «'΄Απειρος χώρος» (ποίημα) «'Αγωνία» (ποίηµα) «Στην κοιτίδα τοδ πρώτου πολιτισμοί) τής Οίκουµένης» «Ι. M. Παναγιωτόπουλος, ό Ποιητής» «Παραλλαγές ένος ζωγραφικοδ θέµατος» «'΄Ενας ξοφληµένος άνθρωπος» (Μετ. Κ. Λασσιθιωτάκης) ΑΠΟ ΜΗΝΑ ΣΕ MHNA «'Επικαιρότητες. . .» «"Ενας µεγάλος φίλος μας» Τό Θέατρο: «Τα παιδιά τοι") )Εδουάρδου - «Έγώ καί το κου- νέλι» — «Χρυσό µου» - «Παπαδόπουλος καί Σία» — Τό v00 σου στήν 'Αµέλια»-«Θεατρίνοι» το Βιβλίο: Ι. Μ. Παναγιωτοπούλου: «Σκαραβαϊος ο 'Ιερός» Γ. Θέμελη: «'O "Υμνος είς τήν Έλευθερίαν», Γ. Σταυ- ρόπουλου: «Λάμπρος Πορφύρας». Μουσική: G. Ve‘rdi: «Messo do Requiem». V. Prihodo Ζωγραφική: "Η έκθεση της «Στόθμης» «Salon de Moi» 'Επιστολή στον «Αίώνα µας» » » » Βιβλία καί Περιοδικά Ε I KO N E Σ ΕΚΤΟΣ KEIMENOY «'H λύρα» «Σύνθεση» «Σπίτια στο λιµανάκι» «τό παιδί που σπάζει τό κλαδί» «Χαράδρα 'Αργιθέας» «Θεσσαλικό τοπίο» «Νεκρά φύσις» «Δυο γυναίκες» «Φιγούρα» …το: KEIMENOY «Κόκκιν' άχεϊλι έφίλησα» Δώδεκα είκόνες στη µελέτη «Παραλλαγές ένος ζωγρα- φικοί) έργου» ι ιιιιιιιι uunu ιιιιιι "nun-I ιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιι ιιιιι ιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιι In ”NO'H'RE $§ECLEH REVUE MENSUELLE RUE MARNI 26 - ATHENES GRECE τιμή φύλλου δρχ. 3000 uuunnnnnn MHNIAI ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Σ΄ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΙ- ς Γ. ΒΑΚΑΛΟ & »»//»»/» "…ο … & "Τ? … 1. PK 0 "Α µ |ΤΕ η ς …..τ , | Ο Α Η I: Σ Ν NNA I M H Φ »» oov .: »%//%» Απο .Λ. Η Χ Α .… Κ κ O …λ ,». /»,. ξ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝ|ΚΟ ΠΕΡιοΔικο KAI »»»/» % Ξ ΚΩΣΤΑΣ ΔΑΡΡ|ΓΟΣ ΣΠΥΡΟΣ ΒΑΡΛΑΣ . . . ΞΗ Γ. ΒΑΚΑΛΟ ΜΗΝΙΑΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝ|ΚΟ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝ|ΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Παραλλαγές ένας ζωγραφικού Θέματος περίπτωση που εξετάζεται, στη μικρή αυτή με- λέτη, φαίνεται σα να είναι πολυ περιωρισμένη. Πρόκειται για μια λιθογραφία, καμωμένη από (| Ε' \ , | 9 Χ \ r I I \ εναν ελληνα στο εξωτερικο, απο την οποια ξεκιναει μια .. … . , . .… μακρια σειρά λαικων καλλιτεχνηματων, με διαφορετικες τεχνικές καί σε ποικίλα υλικά. Αυτή η έπανάληι|ιη του EEK. Α. 174 ίδιου είκαστικοϊι θέματος γεννάει πολλά προβλήματα, κα- θαρά τεχνολογικά. "Από 11‘) σημείο αυτό θα ξεκινήσει καί …ή εργασία αυτή. "Οµως, πέρα &…» το είδικο τεχνο- λογικό ενδιαφέρον, οί περιπέτειες του θέματος θίγουν ένα ουσιαστικό ζήτημα της καλλιτεχνικής δημιουργίας : 1:1‘1 θέση της προσωπικότητας μέσα 011‘1 ζωντανή καλλι- τεχνικη παράδοση, το ρόλο της ατομικής προσφοράς στην εξέλιξη μιάς ομαδικης τέχνης, όπως ειναι 11 λαϊκή. Στην περίπτωση που εξετάζεται εδώ, μας είναι γνωστα όχι μόνο τα ονόματα από τους περισσότερους τεχνίτες αλλά καί πολλά περιστατικά της ζωής τους. "Ετσι μπο- ρουμε πιο σίγουρα να έπισημάνουμε 11‘1 διάθλαση 1101‘) υφίσταται 1(‘) αρχικό θέμα, καθώς περνάει από 11‘) πρί- σμα της προσωπικότητάς τους. Ό,τι, όμως, είναι πιο ουσιαστικό, στην περίπτωση αυτη, ξεκιναει από 11‘1 διαπί- στωση πως όλοι τους έμειναν πιστοί 011‘) πνευμα της λαϊκής μας τέχνης. Νομίζω πως δεν υπάρχει για τον άνθρωπο 1111‘) ψηλό "ιδανικό από 11‘) να είναι μια δλοκλη- ρωμένη προσωπικότητα, συντονισμένη με τον όμαδικο ρυθμό του τόπου του καί της εποχής του. Αυτόν τον ρυθμό που είναι αϊσιΙητος όχι μόνο στην είκαστικη δη- μιουργία, μα καί 011‘1v ποιητική έκφραση και 011‘1 ζων- τανή ίστορικη παράδοση. Οί λαϊκοί τεχνίτες δε νοιάζονται καθόλου για 11‘1v πατρότητα του θέματος 1101‘) δουλεύουι, κι= αγνοούν όσα εμείς πρεσβεύουμε για την πνευματική ίδιοκτησία. Χω- ρίς καθόλου να νομίζουν πως κάνουν κλοπή, παίρνουν Eva θέμα καί το επαναλαμβάνουν, προσαρμόζοντάς το -κά-ι'Ιε (ωρα- στίς δυνατότητες της όλης που μεταχει- ρίζονται. "Οπως πολλές φορές, ως τώρα, σημειώθηκε, δεν πρόκειται και*Ιόλ…ι για δουλικη αντιγραφή. '1‘1‘) 1190— 101111 είναι η αφετηρία. "() καλλιτέχνης ξεκινάει, πολλές φορές, με 11‘1 συγκινητική πρόθεση να κάνει ένα άπλό αντίγραφο. =Εδώ όμως επεμβαίνουν άλλοι παράγοντες (όπτικές συνήθειες, προαπο"|…τημένη τεχνική κτλ.) 11011 κάνουν τήν πρόθεση τοι"! τεχνίτη να λοξοδρομίσει. "Ακρι- βώς στό λοξοδρόμισμα αυτό βρίσκεται ή αξία 101) λαϊκοί… καλλιτεχνήματος γιατί έτσι πραγματώνεται ή προσωπική συμβολή 101) τεχνίτη, 1101) είναι φορέας τών δμαδικών τάσεων. ΄Ενα μεγάλο μέρος τής λαϊκής μας τέχνης ξε- κινάει από πρότυπα της επίσημης τέχνης. Ο υποφαινό- μενος έχει δημοσιέψει μερικες τέτοιες περιπτώσεις, από τίς άπειρες 1101) έχει έπισημάνει. Μέσα στο κείμενο (Είκ. Α καί Β) βλέπει δ αναγνώστης τήν περίφημη «Σφαγή τής Χίου» 100 Ντελακρουά καί τήν ξυλογραφική της παραλλαγή από άγνωστο λαϊκό τεχνίτη. tH ξυλογραφία αυτή δημοσιεύθηκε στό βιβλίο «Οί θρίαμβοι τών ήρώων c13111111011) κατά τόν Γιερόν υπέρ έλευ…θερίας αγώνα» 101) υπολοχαγού Νικολάου Β Βουτυρα, 1101) τυπώθηκε στήν ζΕρμούπολη, στα 1.885 Η μορφή της γυναίκας, 11011 κυττάζει με απόγνωση, αφαιρέθηκε από το πρώτο επί- πεδο, καθώς επίσης καί η ά…… μορφή τοι") σκεπτικοι"ν πολεμιστή. cO Τούρκος, 1101) διακρίνεται πίσω από τα… πρόσωπα τής σύνθεσης, στό έργο τού Ντελακρουά 1190- χωρεί κρατώντας τό τουφέκι του. Ο Έλληνας όμως ξυλογράφος, για να τονίσει την αγριότητα του, τόν παρι- στάνει να πετάει με 11‘] λόγχη του στόν αέρα ένα βρέ- φος. "Επίσης έβγαλε τό φόντο, καί μια σκηνή σφαγής τή μετέθεσε -τροποποιημένη… στήν άκρη τής εικόνας. Αυτό τό έκανε γιατί, με τή τεχνική 1101) έργάζεται, δέ θα μπορούσε να ξεχωρίσει τή σκηνή τοι") φόντου από τή σκηνή τού πρώτου έπιπέδου. Με τή μετάθεση τής πρώ- της στήν άκρη αριστερα αποφεύγει τή σύγχιση. ‘H κατεργασία 1101) παθαίνει τό αρχικό θέμα είναι στό μεγαλύτερο μέρος της ασυνείδητη. "Οταν βλέπουμε τό λαϊκό ζωγράφο, καθώς αντιγράφει ένα κοινό καρτ- ποσταλ 1101) παριστάνει τή γέφυρα της Λάρισας, να σχε- διάζει έντελώς όριζόντια τή λοξή προοπτική γραμμή της κουβέρτας καί να ζωγραφίζει ημικυκλικα τα γοτθικά της τόξα, τότε καταλαβαίνουμε πως οί αλλαγες αυτες είναι αθέλητες. Οταν όμως τόν βλέπουμε να τροπο- ποιεί μια σύνθεση ανάλογα με τήν επιφάνεια 1101‘) δια- κοσμεί, να προσθέτει ή v” αφαιρεί πρόσωπα, ν" αλλάζει τήν προοπτική, δέ μπορούμε παρα ν" αποδώσουμε τίς τροποποιήσεις αυτες σε θεληματική ενέργεια. Τό θέμα που θα μας απασχολήσει σήμερα είναι η σκηνή τής σύλληψης του Αθανασίου Διάκου. Ο λιθο- γράφος Δημίδης τήν έπλασε σύμφωνα με διηγήσεις. "Από τό γεγονός (1821) ώς τή λιθογραφική του αποτύ- πωση (1841) μεσολαβούν μόνο είκοσι χρόνια. Μαρτυρίες από αυτόπτες θα μπορούσαν να βοηθήσουν τόν λιθο- γράφο στή σωστή αποτύπωση τής σκηνής. Καί φαίνεται πως αυτό έγινε σε πολλές λεπτομέρειες. "Οπως πολλες φορες συμβαίνει, χρησιμοποίησε μια σύνθεση 1101) δεν ειναι πρωτότυπη. "‘lI] συναντάμε πολλες φορες στή γαλ- λική τέχνη. Ακριβώς τή χρονια 1101) γίνεται 1°] λιθογρα- φία του Δημίδη, έπισκευάζεται καί τό περίφημο κεντητό χαλί τής Bayeux 1101) έχει μιαν ανάλογη σκηνή (Είκ. Γ). 'Ο Δημίδης προσαρμόζει τή σύνθεση στίς ανάγκες του θέματός του, όπως ότι φανεί πιό καθαρά από τήν περι- γραφή τής λιθογραφίας. Τό Μουσείο Μπενάκη, στή σειρα τών λιθογραφιών του από τήν ]Ξπανάσταση του 1821, διατήρησε (συλ- λογή λιθογραφιών αριθ. 169, φάκελ. 7) τή λιθογραφία τού Ι]. Δημίδη, στα όπου ξεκίνησε ή ωραία σειρα τών λαϊκών καλλιτεχνημάτων. "Εγινε στο Παρίσι 010 1841 στό λιθογραφείο Lemercier Benard & Comp. είναι μονόχρωμη, διαστάσεων 42 X 341/2 έκατοστών του μέ- ΕΙκ. 2. 175 176 6 ΑΙΩΝΑΣ μας τρου (Είκ. 1). Τί] μέ- ση τής σύνθεσης κατέ- χει ]"'] μορφή τοι"; Διά- κου με φουστανέλλα καί >…) μαλλιά. Στό δεξί του χέρι σφίγγει τό σπασμένο του σπα- θί. Τόν κρατούν τρείς Τούρκοι, ένας δεξια καί δυό αριστερά του, ένώ ένας τέταρτος κεί- τεται νεκρός στα πόδια του. Μια πιστόλια εί- ναι πεταγμένη μπρο- στα στα πόδια τού Διά- κου. Στό βάθος δια- κρίνονται τούρκικα στρατει΄ιματα καί μια σκηνή. Είναι καταφα- νερη ή έλλειψη έπαφΓ]ς με την πραγματικότη- τα: ('1 διάκος είναι E- νας ντε/ιικατος Ευρω- παίος με ξανθό μου- στακάκι, φρεσκοξυρι- σμένος καί φοράει μια πεντακάθαρη καί κα- λοσιδερωμένη φουστα- νέλλα. 'Η λιθογραφία είναι λεπτοδουλεμένη με κραγιόνι. Οί δια- βαθμίσεις τών τόνων ΙΙ ΜΑΚΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΕΙΣ ΤΡΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ vno AEONTOZ M EAA .. . ... ... ... . ιΟι':δέν τισλυτιμοτερον άµ€πτου συνειδότοςι ιΟύδ' άλλο τι γλυιυτερον πατρίδος ελευθέραςι ΞΙΒΛ|ΟΠΩΛειοΝ ΜΙΧΑΗΛ I. ZAAIBEF’OY οΔοΣ ΣτΑΔιογ 14-ΑΘΗΝΑ| Είκ. & μαλακές. Με "ιδιαίτερη φροντίδα καί αγάπη αποδίδονται οί λεπτομέρειες καί τα κεντίδια της φορεσιας καί τών όπλων. Από τή λιθογραι]ία αυτή 6 Σπύρος Χρηστίδης κά- νει μια δική του τρίχρωμη (μπλε- κίτρινο- κόκκινο) με μελάνι. (Είκ. ?) Εδώ όλα αντιστρέφονται: ό Διάκος κρατάει τό σπασμένο σπαθί με τ" αριστερό του χέρι, οί τούρκοι που τόν κρατουν είναι ένας αριστερά του καί δυό δεξιά του κλπ. Ο λόγος είναι φανερός. Ο Χρηστί- δης αντέγραψε τό έργο στη λιθογραφική πλάκα όπως τό έβλεπε, καί με τό τύπωμα έγινε ή αντιγραφή. Οί" τόνοι είναι σκληρότεροι, συνδυασμοί τών τριών χρωμάτων τί]; έκτύπωσης δημιουργουν κι άλλα πολλά χρώματα. Τα κεντ]΄]δια έχουν απλοποι1]θεί καί γίνεται έπιτυχημένη εκμετάλλευση τών πλεονεκτημάτων πού δίνει ή τρίχρω- ]ιία. Τό πρόσωπο το]? Διάκου προσαρμόζεται στό ίδεώ- δες αντρικης όμορφιας που έχει 6 έλληνικός λαός. τό μάτι ζωηρεύει, τό μουστάκι είναι πλουσιο καί στριμμένο προς τα επάνω, η έκφραση αντρίκια. Οί διαστάσεις τής λιθογραφίας είναι 11 Χ 16 1/2 έκατοστα τοι") μέτρου. nAvrirmro βρίσκεται στή συλλογή Κ. Α. Μακρή, στό Βόλο 'Ο λαϊκός ζωγράφος Θεόφιλος πολλές φορές ζωγρά- φισε αότό τό θέμα. “H είκόνα πού παρουσιάζουμε (Είκ. 3) είναι μια τοιχογραφία στό σπίτι του κ. Λυκιαρδοπού- λου, στήν "Ανακασιά του Πηλίου, διαστάσεων 1. 95Χ85. ΄Εγινε στα 1912. Ο τοίχος που έχει να διακοσµήσει δ >ΟΝΝ(.…. .< "Ανω; Α. ΑΣΤΕΡΙΛΔΗ: ΣΥΝΘΕΣΗ ΦΩΤΗ ΖΑΧΑΡ|ΟΥ: ΣΠΙΤΙΑ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΑΚΙ ΟΡΕΣΤΗ ΚΑΝΕΛΛΗ: ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΠΟΥ ΣΠΑΖΕΙ ΤΟ ΚΛΑΔ| Β. ΣΕΜΕΡΤΖ|ΔΗ: ΧΑΡΑΔΡΑ ΑΡΓΙΘΕΑΣ (Λαδοτέµπερα) "ΣτΑΘΜΗ… Κ ατο) ΚΩΣΤΑ ΘΕΤΤΑΛΟΥ: ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΤΟΠΙΟ ll Σ T Α Θ Μ Η ΓΙΩΡΓΗ ΣΙΚΕΛΙΩΤΗ: ΔΥΟ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΖΑ (Τέμπερα) " Γ. ΦΡΑΤΖΙΣΚΑΚΗ: ΝΑΤΟΥΡ ΜΟΡΤ ΦΙΓΟΥΡΑ ΜΠΟΥΖΙΑΝΗ ι ΦΙΓΟΥΡΑ Είκ. 6. Θεόφιλος είναι στενόμακρος, ανάμεσα 0E δυό πόρτες. Γι! αύτό τα πρόσωπα τής σύνθεσης είναι πιό συμμαζε- μένα, δέν ύπάρχει φόντο στα πλάγια τους καί τό E00— φος μπροστά τους αύξαίνει. 'Ο 5Αθανάσιος Διάκος πα- τάει χαρακτηριστικα πάνω στό πτώμα τού σκοτωμένου Τούρκου. Προστίθεται καί μια γραφική λεπτομέρεια: τό μισό τού σπασμένου σπαθιού κείτεται χάμω, δίπλα στήν πιστόλα. Τό σπαθί ξαναγυρίζει στό δεξί χέρι καί οί τούρκοι στίς αρχικές τους θέσεις. Αύτό δείχνει πως ό Θεόφιλος 0Ev πήρε τό θέμα του από τή λιθογραφία τού Χρηστίδη. ”E061 όλα είναι ζωγραφικα. ' Τό χρώμα τό φώς, η σκιά, οί διαφορές τών τόνων, ]] ατμόσφαιρα αποδίδονται με ζωγραφικα μέσα από τήν "ιδιοσυγκρασία τού Θεόφιλου. Σέ αλλο κλίμα μας μεταφέρει τό ανάγλυφο 0E πέτρα, που βρίσκεται στό κτήμα τού =Αργε΄ντη στή Χίο. (ζΕ"ικ. 4) Τό φόντο είναι έντελώς έπίπεδο χωρίς καθόλου να {1:10- δηλώνεται τοπίο. Διατηρούνται μόνο τα τέσσερα κύρια πρόσωπα τής σύνθεσης. Οί μορφές είναι πιο χοντρε: καί στέρεες καί ξεχωρίζουν έντονα. Τονίζεται ίδιαίτερα 11 πτύχωση -στίς φουστανέλλες κυρίως- ή σχηματοποίηση είναι πιό έντονη. Είναι φανερή ή φροντίδα για τό παι- χνίδι τού φωτός πάνω στήν κυματιστή έπιφάνεια. Τό κό- σμημα πού περιβάλλει τή σύνθεση, καί πού ασφαλώς τό έχει ξαναδουλε΄ψει προηγούμενα 6 τεχνίτης, είναι κάμω- μένο με περισσότερη εύκολία καί έλευθερία. Στήν κάτω πλευρά ύπάρχει απομίμηση στενόμακρης λωρίδας χαρτιού ή μεμβράνης με τίς ακρως γυρισμένες. =Εκεί ασφαλώς θα ύπήρχε γραπτή έπιγραφή, που τήν E06008 δ ήλιος καί ή βροχή. Με μεγαλύτερη έλευθερία δουλεύει τό θέμα 0 ξυλο- γράφος Κ. Χατζηφίλος, όταν κοσμεί τό έξώφυλλο τού βιβλίου τού A. Μελά «"Αθανάσιος Διάκος» (Είκ. 5). "Η ξυλογραφία του χρησιμεύει σαν κόσμημα κι δ τρόπος πού χειρίζεται τό θέμα έξυπηρετεί τό σκοπό αυτό. Φόντο δεν υπάρχει καί οί μορφές ξεχωρίζουν ζωηρά πάνω στό ασπρο τού χαρτιού. Οί Τούρκοι μένουν δυό, ένας τους από κάθε πλευρά τού Διάκου. "Ετσι κρατιέται ή συμμε- τρία τού κοσμήματος. Τά άσπρα κενά, πού σχηματίζον- ται ανάμεσα στό Διάκο καί τους Τούρκους, έχουν περί- που τό σχήμα ρόμβου. ‘H διάταξη τών ποδιών είναι ρυθμική. ΏΑνάμνηση τού Τούρκου, που λείπει, διατη- ρείται με τό τουφέκι του, που βρίσκεται 7.1” 01’110 πε- ταγμένο στό έδαφος. εΥπάρχει κι" έδώ ή λεπτομέρεια τού μισού σπασμένου σπαθιού, που βρίσκεται χάμω. N0 είναι, αραγε, απλή σύμπτωση 11E τό έργο τού Θεόφιλου; Τό σχήμα τού βιβλίου είναι 16° καί οί διαστάσεις τής ξυλογραφίας 6.5 X 7.5 (27.010010 τού μέτρου. cO Γερμανός Κλάους Φρισλάντερ, πού έζησε πρίν από τόν πόλεμο στήν Ελλάδα κι ασχολήθηκε με τή λα'ική τέχνη, διέσωσε, 0E μια του ξυλογραφία, μια ρε- κλάμα καμωμένη από τόν καραγκιοζοπαίχτη Σπαθάρη 0E μια μάντρα τής Νέας '΄΄Ερυθραίας. (Είκ. 6) AE μπο- ρούμε εύκολα να ξεχωρίσουμε τήν προσωπική συμβολή τού ξένου καλλιτέχνη, ούτε τίς αλλαγές πού έπέφερε ή μεταφορα τής ε"ικόνας από τήν τοιχογραφία στήν ξυλο- γραφία. Από ό,τι βλέπουμε μπορούμε να συμπεράνουμε πως ό Σπαθάρης στάθηκε πιστότερος στό αρχικό σχέδιο, τό έκανε όμως περισσότερο στατικό καί σχηματοποιη- μένο. =Αντίτυπο τής ξυλογραφίας τού Φρισλάντερ, δια- στάσεων 14 Χ 20.5 Ex. μέτρου, βρίσκεται στή συλλογή τού K. Μακρή, στό Βόλο Μια χάλκινη παλάσκα, γιαννιώτικης τέχνης, πού ανήκει στόν κ. Νίκο ”A0011, Νέα Υόρκη, είναι διακο- σμημένη με τό ιδιο θέμα. (Εικ. 7) Η σύνθεση είναι άνετα τοποθετημένη μέσα στό σχήμα τής παλάσκας, 0E χαμηλό ανάγλυφο, καί περιβάλλεται διακριτικά από ένα πλαίσιο με λουλούδια. Διατηρούνται καί τα τέσσερα κύ- Ε΄ικ. 7. 177 Είκ. 8. 010 πρόσωπα. =Αντί για τό σκοτωμένο Τούρκο έχουμε δεξιά, στο βάθος, τρία πτώματα. Τα έπίπεδα διαγρά- φονται τό ένα πάνω στό άλλο, χωρίς φροντίδα προοπτι- κής απόδοσης 111” E101 διατηρείται ακαίρια ή αίσθηση τής μιας επιφάνειας. Τήν έλλειψη προοπτικής "ιδιαίτερα τονίζουν στίς έπάνω γωνιές δύο 7.7.0010 11E λουλούδια πού, αν καί βρίσκονται στό έπίπεδο τού βάθους, έχουν διαστάσεις πού μόνο αν βρίσκονταν στό πρώτο έπίπεδο θα μπορούσαν να δικαιολογηθούν. Τό φόντο είναι χτυ- πημένο μέ όδοντωτό σφυρί 7.1” έτσι ή τραχύτητα τής έπι- φάνειάς του αναδείχνει πιό καθαρα τίς φιγούρες. "Ενας άγνωστος λαϊκός ζωγράφος παίρνει τό ίδιο ζωγραφικό θέμα για να είκονογραφίσει τό ("ιστορικό εί- δυλιακό μυθιστόρημα τής έποχής τής τουρκοκρατίας» Ο ΚΡΕΜΑΣΜΕΝΟΣ, τού Κίμωνος =Αττικού. (Είκ. 8) Μετωνομάζει τόν ήρωα τής σΑλαμάνας σέ Μπιλογιάννη (τόν ήρωα τού μυθιστορήματος), προσθέτει στό βάθος μια κρεμάλα και τή μορφή μιας τουρκάλας. cH είκόνα βρίσκεται στό έξώφυλλο τού βιβλίου σέ τρίχρωμη τσιγ- γογραφία ράστερ (κόκκινο-κίτρινο- μπλέ) και στό έσω- τερικό, στή σελίδα 129, μονόχρωμα] τσιγγογραφία (μαύρη) μέ τή λεζάντα: «Για δεύτερη φορα πήγανε τό Μπελο- γιάννη στήν κρεμάλα. K1” όλοι ήτανε βέβαιοι πως δέ θα γλύτωνε τώρα». Οί διαστάσεις τής είκόνας είναι (12Χ15) έκατοστα τού μέτρου. Τό βιβλίο έχει έκδοθεϊ στήν 3Αθήνα τό 1947 από τόν έκδοτικό οίκο « ΚΕΡΑΥΝΟΣ» σέ σχήμα 16°. cH καλλιτεχνική αξία τής ε"ικόνας είναι πολύ χαμηλή. Τό θέμα ξαναγυρίζει στήν επίσημη τέχνη. Στα χρό- νια τής γερμανο'ιΐταλικής κατοχής παρατηρήθηκε 010E11- 178 τονη τάση στούς καλλιτέχνες να αντλήσουν τα θέματά τους από τήν έθνική μας ίστορία καί τα μέσα τους από τή ζωντανή λαϊκή παράδοση. ”H δεσποινίς Λουκία Μαγ- γιώρου τό έπαναλαμβάνει σέ μια΄ 1119 ξυλογραφία (Είκ. (.!) πλουτισμένο όμως 11E περισσότερα πρόσωπα. Στό βά- θος διακρίνεται τό άναμα τής φωτιάς. "Οπως βεβαιώνει ή καλλιτέχνις, δέν είχε ύπ" όψη της -κάνοντας τήν ξυ- λογραφία- καμμια ανάλογα] είκόνα. Φαίνεται πως όμοιό- τητα τών περιστατικών τής έποχής μέ τό όλοκαύτωμα τής "Αλαμάνας έκανε ν" αναδυθούν από τό θποσυνείδητό της παραστάσεις, θαμμένες ,ι΄σως από τα παιδικά της χρό- νια, τότε πού κάπου θα συνάντησε τήν είκόνα. cH ξυλο- γραφία δημοσιεύθηκε καί στό περιοδικό «Έλ. Γράμ- 11010» 010 φύλλο τής 1ης 5Οκτωβρίου 1946. "Ασφαλώς 7.1” αλλά λαϊκά καλλιτεχνήματα θα έχουν τό ”1010 θέμα. Σχεδόν όμοιες μέ τού Δημίδι] κυκλοφόρη- σαν πολλές λιθογραφίες, 8’1'18 ανεξάρτητες, είτε σέ βι- βλία. ”A110 αυτές πολλοί λαϊκοί καλλιτέχνες θα πήραν τό θέμα τους. "Η παλληκάρια τού ήρωα τής "Αλαμάνας συγκίνησε καί συγκινεί πάντα τόν έλληνικό λαό, γι: αύτό καί τόσο συχνα έμφανίζεται στα έργα τής είκαστικής δημιουργίας του. Είναι 111” 013109 Ev09 τρόπος να τρα- γουδίσει τόν ήρωα, όπως τόν τραγούδησε καί μέ τό λόγο. Βλέποντας τό παλληκάρι, πού οί λαϊκοί τεχνίτες τό στό- λισαν μέ τόση αντρίκια όμορφιά, νοιώθουμε πιό βαθειά v” απηχεί μέσα μας τό παράπανο για τόν πρόωρο χαμό: α]΄ια ΐδές καιρό πού διάλεξεν ό χάρος να μέ πάρει 3 | ! , … τώρα τι, τινθιζουν τα κλαριά και βγάζ ή γης χορτάρι» ΚΠ!ΟΣ Δ. ΜΑΚΡΗΣ GIOVANNI HOPOYMI έκεϊνα, μι ίστορία 7.1 μή μιλήσω γι" αύτ όπως όλες οί άλλες τική. Πρέπει να όλες οί άλλες. Δέν ξέρω αν α τήν πληρότητα, τί μακρυά μας αδελφ ξαναδώ τή ζωή πο τροφεμμένο; από εύερέθιστου "ιακωβ στόν χειμωνιάτικο ριού, ακουμπισμένι "Αρνου, κοιτάζοντ Ξαπλωμένο πάνω gello, σκυμμένο, ταχειρισµένων βιβ2 στρεμμένο τραπέζι αν πασκίζω, δέν β. μούμαι, τή μια μέ ζωή μας καί τίποτ Θυμάσαι τό πρ ριο 7.1” έρημικό δς στούς κήπους, πού τευμένοι καί θυρ( κίτρινο, καί 11’ όλ( χρονών, ανάδιδε κι 1111001 κείνο τό με" βιβλία, αποθήκη μ ψεις, καρποφόρα ' μου, για μένα τόν φλυαρίες μέσα στή θισμα τών ξερών ΄ στικό τό βράδυ κ κοπή, για κάποιο κείνο τό άγονο ίγρούς τοίχους κ πρώτη φορα μιλήσ τή θεία έλευθερία πηγαίναμε πάνω σ καί κοιτάζαμε τήν θρα στίς όχθες 10" γίνεις δική μας; Κάποτε, πηγαί αναζητώντας τή μι τητα. 'Ο δρόμος δ χωρούσαμε μέ τό , πόρων 7.1” αντί τρ σκέψεις καί τα τα ψύχωναν σαν κα΄π( κατηφοριές μας τα γαμε γρήγορα από πλεχτους τράφους, λάκια 'ι΄σια, 01‘1v σ; καί τήν λευτεριά, θάμνων, τα 11070111 1161171000, τα καλν1 () Συνέχεια απ' ].

..."-..-.. . | Στις 25 Νοεµβρίου εξετάζεται η υπόθεσή στο Συμβούλιο Νεωτέρων Μνηµείων ΥΠΕΧΩΔΕ: "Ιστορικό" το συγκρότημα Ματσάγγου…ι Υπέρ της διατήρησης του συγκροτήµατος Μα… τσόγγου και του χαρακτηρισμού του ως ιστορι- κού όιατιιρη τέσυ µνημείου, τάσσεται µε γνωµο- δότπσιί του προς το Υπουργείο Πολιτισμού, το Τµήµα Παραδοσιακών Οικιομών ΥΠΕΧΩΔΕ. του Ρεπφτήζ: ΑΝΤΩΝΗΣ Ε. ΦΩΚ|ΔΗΣ υπόθεση θα απασχολήσει το Κεντρικό Η Συµβούλιο Νεωτέρων…Μνημείων την Πέ- µπτη ZS τρεχ., καθώς στη συγκεκριµένη συνεδρίαση θα εξετασθούν n εισήγηση της 5ης Εφορείας Νεωτε'ρων Μνηµείων υπέρ της διατή- ρησης τµηµάτων του συγκροτήματος, οι γνωµο- δοτήσεις συναρµοδίων υπηρεσιών και θα πα-- ρουοιαστούν οι θέσεις του Πανεπιστημίου θεσ- σαλίας, της Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης Μα- γνησίας και του Δήµου Βόλου. Στο μεταξύ. µετά την αυτοψία στο συγκρότηµα από Τριµελή Επι- τροπή Επικινδύνων κτισµάτων. δόθηκε το "πράσινο φως" για την εκτέλεση εργασιών µι- κρής κλίµακας προκειμένου να καθαιρεθσύν ή να κατεδαφιοτούν στοιχεία. όπως αποξηλωµέ- νες υδρορροές, περιµετρικό στπ0αία, εξωτερικό επιχρίοµατα κ.σ.. τα οποία κρίθηκαν επικίνδυνα. Για τις εξελίξεις στην υπόθεση, ενηµερώθηκε προχθές από τον Προϊστόμενσ της 5ης Εφορεί- ας κ. Δηµ. Παλιούρσ n Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ Μαγνησίας στην οποία τις θέσεις του ιδιο- κτήτη του συγκροτήµατος. του Πανεπιστημίου θεοσολίας δηλαδή, εξέθεσε ο Διευθυντής Τε- χνικών Υπηρεσιών του, κ. B. Σπανός. "Υπέρ της διατήρησης" Τις θέσεις της 5ης Εφορείας Νεωτέρων Μνηµεί- ων για τον χαρακτηρισµό ως ιστορικού διατηρη- ' τέου μνηµείου του συγκροτήµατος της πρώην Καπνοθιομηχανίας Ματσόγγου, ενισχύει η γνω- µοδότηοη της αρµόδιας υπηρεσίας του ΥΠΕΧΩΔΕ. Στο έγγραφο με ημεροµηνία ΖΙ.ίθ.Ι999, το ο- ποίο υπογράφει n Τµηµατάρχης του Τµήµατος Παραδοσιακών Οικισµών του ΥΠΕΧΩΔΕ κ. Γ. Κοοµόγλου και απευθύνεται στη Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισμού του Υπουργείου Πολιτισµού, αναφέρονται τα εξής: "Σας γνωρίζουµε ότι συµ- "μ……" … .,- "αι./΄΄ " …'.'- να Ψ # « \ φωνούµε µε τον χαρακτηρισµό ως ιστορικού τόπου του συγκροτήµατος Ματσόγγου στο Βόλο. ιδιοκτησίας του Πανεπιστηµίου Θεσσα- λίας, για το τµήμα του εργοστασίου που Βλέπει προς την οδό Παύλου Μελά και Ερμού και ειδι- κότερα τις όψεις αυτών. λόγω των ιδιαίτερων χρήσεων αλλά στατικών απαιτήσεων, προκειµέ- νου να εξυππρετηθεί η συγκεκριµένη χρήση του Πανεπιστηµίου θεσσαλίος. 'To συγκρότηµα πρέπει να διατηρηθεί γιατί είναι συνδεδεµένο µε τις µνήµες των κατοί- κων και από µόνο τους είναι κτίρια σηµαντι- κού Αρχιτεκτονικού και Πολεοδομικού εν- διαφέρσντος.' Ητανική έκθεση…αυτ'οψίας '… …, Στην εξέταση επικινδυνότητας. από δομική και στατική άποψη. του κτιρίου πρώην Ματσόγγου, προχώρησε στις 18 Οκτωβρίου η Διεύθυνση ΠΕΧΩΔΕ της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Μα- γνησίας, µετά τις αναφορές διαφόρων φορέων στην κατάσταση του συγκροτήµατος. Όπως αναφέρουν στ ην έκθεσή τους οι πολιτικοί μηχανικοί κ.κ. Νικ. Μαντζίρης. Παοκ. Μπαξε- Βανόκης και Νικ. Τοόκρπς "από τον σχετικό έ- λεγχο που κάναμε. δεν προέκυψε ουσιαστικό "- ιό" ' επικινδυνότητα, με την έννοια του ετοιµορ- ρόπου επικινδύνσυ κτίσµατος στα φέροντα στοιχεία του όλου οικοδοµήµατος. Αντιθέτως, προέκυψε άµεση επικινδυνότητα σε ορισμένα τµήματα όπως: - Περιμετρικά στηθαία ταρατοών. προΒόλων, προεξοχών του κτιρίου. - Αποσαθρωµένα εξωτερικό επικρίοματα σε τµήματα των περιμετρικών τοίχων. - Αποξηλωμένα κουφώματα. σωλήνες εγκατα- στάσεων και υδρορροές που δεν λειτουργούν, όλα τα στοιχεία αυτό στην περίμετρο του οικο- δοµήµατος που γειτνιάζει µε δρόµους και χώ- ρους διέλευσης πεζών και σχηµάτων. Τα ανωτέρω απαιτείται να κατεδαφιστσύν ή ι ... µ.--Μ'"… 4"΄"* ……-.4τ. :. … …. - .., -..…-,.,..…μ... ., καθαιρεθούν άµεσα, διότι υπάρχει αµεσα?- , … "ξ! κίνδυνος ατυχήµατος. " Τέλος, λόγω παλαιότητας και εγκατάλειψης του : όλου συγκροτήµατος έχει επέλθει φθορά στο οι- κοδόμημα από πλευράς δοµικής και όσον,σφο- ρό την στατική αποψη. n στατική επάρκεια. θα προκύψει µε εµπεριστατωµένη έρευνα και µελέ- τη από αρµόδιο Διπλωµατσύκσ µελετητή." Μετά τα αποτελέσµατα της αυτοψίας. n Sn Εφο… ρεία Νεωτέρων Μνηµείων επέτρεψε την εκτέ- λεση εργασιών στο κτίριο καθώς με προηγούµε- vn απόφασή της είχε απαγορευτεί κάθε εργασία στο συγκρότημα των κτιρίων.

Εφαρ€ρίδο #Θ€66α Ω &; \ % -Μ Άει, δελ. 5 Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας προειδοποιεί Κτίριο Ματσάγγου: Επικίνδυνο, αλλά δεν φέρουµε ευθύνη ΤΗ συνεργασία Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης, Υπουργείου Πολιτισμού, Δημου Βόλου και Δ δικαστικών-αστυνομικών αρχών Ζητεί με έγγραφό του o Πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Παντελής Λαζαρίδης, ώστε να λυθεί το πρόβλημα της επικινδυνότητας του κτιριακού συγκροτήματος Ματσα΄γγου και να όιασφαλιστούν συνθήκες ασφάλειας για τους διερχόμενους. διοκτητης ως γνωστόν του συγκροτήματος Ματσάγγου-δηλώνει ότι ουδεµία ευθύνη θα φέρει σε περίπτωση ατυχήµατος, αφού "αδυνατού- με να προβούμε στην έναρξη των απαιτούμενων ερ- γασιών για την άρση της επικινδυνότητας τμημά- των του κτιρίου". Το έγγραφο του κ. Λαζαρίδη στάλθηκε στη Διεύ- θυνση ΠΕΧΩΔΕ-Τμημα Πολεοδομίας της Νομαρ- Χιακής Αυτοδιοίκησης Μαγνησίας και κοινοποιήθη- κε στο Υπουργείο Πολιτισµού, την 5η Εφορεία Νε- ωτέρων Μνημείων, την Εισαγγελία Πρωτοδικών, το Δήµο Βόλου και την Αστυνοµική Διεύθυνση Μα- Tuuréxpovu. το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας-ι- γνησίας. Ο κ. Λαζαρίδης αναφέρει στο έγγραφό του ότι "το Πρυτανικό Συμβούλιο του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας στη συνεδρίαση της 27ης Οκτωβρίου, ο- ποφάσισε την έγκριση εκτέλεσης εργασιών για την εξασφάλιση συνθηκών ασφάλειας των διερχομένων από τους δρόμους που περιβάλλουν το συγκρότημα της πρώην βιομηχανίας Ματσι΄ιγγου, που Βρίσκεται στο Βόλο μεταξύ των οδών Ερμού-Παύλου Μελα- 28ης Οκτωβρίου και Μακεδονομάχων". Είναι γνωστό όμως ότι, μέχρις ότου αποφανθεί το Υπουργείο Πολιτισμού, είναι απαγορευτική η ε- κτέλεση κάθε οικοδοµής εργασίας στο συγκρότη- μα. Για τούτο το Πανεπιστήµιο "αδυνατεί να προ- βεί στην έναρξη των απαιτούμενων εργασιών για την άρση της επικινδυνότητας των τμημάτων του κτιρίου και ουδεμία ευθύνη θα φέρει στην περί- πτωση ατυχήματος". Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας εκτιμά ότι πρέπει: - Ή να επιτραπεί στο Πανεπιστήµιο να εκτελέ- σει τις αναγκαίες, περιορισμένης έκτασης εργασίες - ή να υλοποιηθεί η εκτέλεσή τους από τον φο- ρέα που επέβαλε την απαγόρευση - ή να ληφθούν μέτρα για την ελεγχόμενη κυ- κλοφορία στην επικίνδυνη ζώνη πέριξ του κτιρίου. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, και με στόχο την πρόληψη ατυχηµάτων, η Πρυτανεία ζητεί τη συ- νεργασία Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και των άλ- λων φορέων για συνεργασία και άμεση επίλυση του θέματος. Σ'": ζ΄ *…" ).… οι:

% ΄ (['κ΄ γ |μ…ω"ιΜ΄ αν"??? ..., :. .,κ΄-.-. '? ' "Γκιζ?- -. ' ,,,Εξετάζεται,τέλρς,του,;μήνα, η…υπό,θ,εση στο…-Συμβούλιο Ν εωτέρων Μνημείων : -Ε ΄;ν%-.!' ι,΄΄,| ακί- | ' της υπόθεσης είχε κατατεθεί, σύμφω- ,, ' "…… ;;;-|4… Την 77éymn 25 Νοεμβριου θα ε΄-' ξετασθει πιθανότατα στο κεντρί-. κό Συμβούλιο Νεωτέρων Μ…, µε… του Υπουργείου Πολιτι- may'oU n εισηγηση του Προισταμέ- νου της 5ης Εφορείας Μάιαρ…" ΄΄ Μνημειων κ. Δημ. Παλιούρα για… xa'paKInptoyd ως ιστορικών δια- τηρητ΄έων µνημείων, κτιρίων του ΄…΄,΄,΄΄΄΄ συγΚροτηµατος της πρώην Ka--. 'ι| .… ψηφίων… Ματσάγγου. ΄΄΄΄΄,΄, ' ΑΝΤΩΝΗΣ Ε. ΦΩΚΙΔΗΣ… _ 1- - νι .,. 111', τις, . ι : τη, για τσ'΄ι"΄ςτι τα το Πανεπιστήμιο ΘεσσαλίαςΓι 1.- , . ΄ ΄,΄γ ΄,Μέχρι χθες ούτε ο ιδιοκτήτης,'΄ ΄..…,. ΄ ΄ δηλαδη, ως άμεσα ενδιαφε-…… …- '.ρό΄μενος φορέας, ουτε κάποια άλλη ι.. αίτηση παράστασης στη σύζήτηση ΄ ' να µε στοιχεία του Υπουργείου Πολι- µενου Συμβουλίου. . … Ωστ,όσο κατά πληροφορίες το Πα- . νεπ΄ίστήμιο Θεσσαλίας εκδήλωσε εν- , , διαφέρον να παραστεί στη συνεδρία- . ,΄. "," σ΄η' του Συμβουλίου και να εκθέσει τις.΄. απόψεις του επί της εισήγησης του K. ΄Δ. Παλιούρα. Για το Θέμα άμεση ήταν n παρέμ- ','Βαση του Δηµάρχου Βόλου ο οποίος με έγγραφό του στις 27 Οκτωβρίου, στά ( Ζήτησε από τη Διεύθυνση Λαϊκού Πο-- ' ,΄ζ΄ι' ΄ 1161106 στη Γραµματεία του συγκεκρι- . λιτ΄ι΄σμσύ να ζητάει ο΄ Δήμος για να… ο… νναπτύξει τις θέσεις του. , . Μάλιστα 0 K. M. Κουντσύρης στο έγγραφό του. ανέφερε πως προωθεί, σε συνεργασία µε ΄άλλους φορείς, σχέ- .610 ανάπλασης 1119-. περιοχής όπου΄ Βρίσκονται K6161 πρώην καπναποθή- κες Ματσάγγου και συγκεκριµένα τη δημιουργία πλατείας Πανεπιστηµίου και τ κατασκευή υπόγειου Χώρου εκατοντάδων οχημάτων. -Οι ρυθµοί με τους οποίους κινήθη- * Γ΄-, κε η διαδικασια εξέτασης του θέμα- της Από το Κεντρικό Συμβούλιο, κα- θορίζει και τις κινήσεις των ενδιαφε- ρομένων φορέων οι οποίοι θα πρέπει ,… δίχως χρονοτριΒές,να προχωρήσουν στη σύνταξη φακέλων,,µε τεκμηριω- . μένες επιστηµονικά απόψεις. ' ' Παρέμβαση και από τη Νοµαρχία … ΄ Στην εξέταση το&ματος προ- —— , ατσαγγου ΄΄θλε΄πεται ωστόσο να διαφανεί και η συμπαράταξη φορέων που ενδιαφέ- ρανται για την ανάπλαση της περιο- …', χής, με σεβασμό στα στοιχεία ιστορι- ΄ κής μνήμης και αρχιτεκτονικής. ΄ ΄Ετσι και n Νοµαρχιακή Αυτοδι- ξ… σίκηση Μαγνησίας (ΝΑΜ) εκδή- '΄ν'»ζζλωσε χθες την επιθυµία της να πα- ΄΄ραστεί στη συνεδρίαση του Κεντρι- κού Συμβουλίου ,Νεωτέρ…ων Μνη- µείων. , , ."… Με επιστολή του ο Νοµάρχης K Π- …-΄΄.΄Σκοτινιώτης ενισχύει στην OUOIO 1n & Θέση των φορέων ζητώντας να κληθεί , και n NAM στη συζήτηση για τον χα- ΄΄΄΄…,,ρακτηρισµό ή όχι κτιρίων του συ- .…'΄.γκροτηµατος Ματσάγγου ως διατη- ,τρητέων … . . O K. n. Σκοτινι΄ώτης στην έ……- .. ξλή του επισηµαίνει πως η Νομαρχια- κή Αυτοδιοίκηση στηρίζει ενεργά το σχέδιο ανάπλασης της περιοχής,,ό- που Βρίσκονται και οι πρώην καπνα- Υ΄ποθήκες ""Ματσάγγου , το οποίο -; προωθεί ο Δήµος Βόλου, σε συνεργα- σία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και το ΥΠΕΧΩΔΕ. … "Είμαστε Βέβαια," αναφέρει ο Νο- …μάρχης Μαγνησίας "ότι και στην πε- ρίπτωση αυτή το Κεντρικό Συμβούλιο … Νεωτέρων Μνημείων. θ΄ αντιµετωπί- σει με ευαισθησία τις τεκµηριωµένες και υπεύθυνες… θέσεις των κορυφαίων : θεσµών της τοπικής µας κοινωνίας, οι οποίοι, άλλωστε, έχουν…δώσει επανει- λημμένως δείγματα ιδιαίτερου σεβα- σμού προς την ιστορία, τον πολιτισμό και την. αρχιτεκτονική κληρονοµιά τηςπεριοχής μας.' . . . , . , …-,-

Πέμπτη 28 Οκτωβρίου 1999 …να-ην»… µπαρ,… Τοπικό ΡΕΠΟΡΤΑΖ ιαητη- *οιιημι .. ; H οεεεΔΛιΔ 9 To Υπουργείο Πολιτισμού Θα εξετάσει τις προτάσεις της 5ης Εφορείας Προωθείτω χαρακτηρισµού… ως διατηριττέσυ Εναρμονισμένες με τις θέσεις του Πρσί΄σταμένου της 5ης Εφορείας Νεωτέρων Μνηµεί- ων κ. Δ. Παλιούρα για απαγό- ρευσιι εκτόΙεσιις οποιονδήπο- τε οικοδομικών εργασιών στο συγκρότηµα της καπνοβιομη- χανι΄αςΜατσα΄γγου, είναι οι θέ- σεις της Διεύθυνσης Λαϊκού Πολιτισμού του αντίστοιχου Υπουργείου. Ρεπορτάζ: ΑΝΤΩΝΗΣ E. ΦΩΚ|ΔΗΣ Όπως αποτυπώνεται σε διαβι- 110011101 έγγραφο της συγκε- κριμένης υπηρεσίας ιιρος το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέ- ρων Μνημείων, "απαγορεύεται η εκτέλεση οποιονδήποτε οι- κοδομικών εργασιών στα πα- ραπανω κτίρια και τον περι- βάλλοντα χώρα, σύμφωνα με το άρθρο -1του Ν. 1469/50 και την ατομική γνωμοδότηση του Νοµικού Συμβούλου του Υπουργείου μας υπ' αρ. 282/1988, μέχρις ότου ανακοι- νωθεί η απόφαση του Υπουρ- γείου μας για το θέμα αυτό." Πρόκειται για µια υπηρεσια- κή διαδικασία καθώς n Διεύ- θυνση Λαϊκού Πολιτισµού ει- σάγει, ως έχει υποχρέωση, την εισήγηση του κ. Δ. Παλι- ούρα για συζήτηση στο Κε- ντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων. το οποίο συγκα- λείται κάθε Τρίτη και Πέμπτη και εξετάζει υπηρεσιακές ανα- φορές - προτάσεις χαρακτηρι- σμού ιστορικών διατηρητέων μνηµείων σε όλη τη χώρα. Οι αντιδράσεις των φορέων της πόλης και ιδιαίτερα του Δήµου Βόλου φαίνεται πως δεν έφτασαν στο Υπουργείο Πολι- τισμού το οποία ζητάει από τον ιδιοκτήτη, δηλαδή το Πα- νεπιστήμιο Θεσσαλίας, "εάν ε- πιθυμεί να παραστεί και να εκ- θέσει τις απόψεις του κατά τιι συνεδρίαση του Συμβουλίου, ' παρακαλείται να το δηλώσει στιι Γραμματεία του Συµβουλί- ου μέσα σε διάστηµα πέντε η- μερών από την παραλαβή του εγγράφου αυτού (του ειδοποιη- τηρίσυ), υποβάλλοντας σχετι- κή αίτηση." ”H διατύιιωση είναι γνωστή, καθώς το ίδιο κείµενο χρησιμο- ποιείταισε όλες τις ανάλογες υ- ποθέσεις", δήλωσε στέλεχος του Υπουργείου Πολιτισμού θεωρώντας άτοπη την άποψη που παρουσιάστηκε ότι το θέ- μα παραπέµπεταινα συζητηθεί στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. "Δεν μιλαμε, …… νισε, για αρχαιολογικά ευρή- ματα αλλά για οικοδόµημα µεταγενέστερο του 1830 και το οποίο σύμφωνα με το Ν 1169/30 εµπίπτει στην αρ- μοδιότητα του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων. Η εξέλιξη του θέ- ματος είναι τυπική και ανα- µενόμενη. Γίνεται µια υπη- ρεσιακή εισήγηση και το θέ- μα εισάγεται στο Συµβούλιο το οποίο και θα γνωμοδοτή- σει." Για συνέχισιι της γνωστής διαδικασίας έκανε λόγο και o εισηγητής κ. Δ. Παλιούρας. "Πρόκειται για τιι διαδικασία .που ακολουθούν όλες οι σχετι- κές εισηγήσεις", τόνισε χαρα- κτηριστικά. Η εξέλιξη αυτή αλλά και το γεγονός ότι στους αποδέκτες του εγγράφου περιέχεται η Διεύθυνση Πολεοδοµίας του Δήμου και όχι το Γραφείο του Δημάρχου ή έστω ο αρµόδιος Αντιδήµαρχος, ανησύχησε πιθανότατα το Δήµο Βόλου, ο οποίος αντιµετωπίζεται ε- ντελώς υπηρεσιακά καθώς 11 Διεύθυνση Πολεοδομίας ε- ντέλλεται να παγώσει την εκτέ- λεση οιονδήποτε οικοδοµικών εργασιών. ' Ο Δήµαρχος κ. Μ. Κουντου- ρης, αιφνιδιασμένος ίσως από την ταχεία για τα ελληνικά δε- . δοµένα προώθηση του θέματος στο Κεντρικό΄Συμβούλιο Νεω- τέρων Μνηµείων, με έγγραφό του προς την Προϊσταµένη της Διεύθυνσης Λαϊκού Πολιτισμού κ. Τέτη Χατζηνικολάου, ζητά- ει να κληθεί να παραστεί και o Δήμος Βόλου στη ουνεδρίαοιι του Κεντρικού Συμβουλίου Νε- ωτέρων Μνημείων για να ανα- πτύξει τις θέσεις του για το συ- γκρότημα Ματσάγγσυ. "Σχετικά με τον χαρακτηρισμό του συγκροτήµατος της πρώην Άµεση αντίδραση ...' ι ι" , του Δημάρχου Βόλου () οποίος ζηταει την παρουσία εκπροσώπου του στιι συνεδρίαση ντρικού Συμβουλίου ταξί ωτε΄ρων Μ νη µ΄είων Καπνσβιομηχανίας Ματσάγ- γσυ, ως διατηρητέσυ µνημείου, Θ αρακαλούσαμε στη συνε- ξΨη του Κεντρικού Συμβου- λ Νεωτέρων Μνημείων να κληθεί να παραστεί και οΔήμσς Βόλου.για να αναπτύξει τις α- . πόψεις του στο θέµα αυτό. Πρέπει να έχετε υπόψη σας, ο… ναφέρει στην επιστολή που έ- στειλε χθες 0 K. Κουντούρης. ότι o Δήµος Βόλου, σε συνεργα- σία με το Πανεπιστήμιο Θεο- σάλίας και με τη Γενική Γραμ- µατεία Περιβάλλοντος Π ΕΧΩΔΕ, προωθεί σχέδιο ανά- πλασης της περιοχής όπου βρί- σκονται και οι πρώην καπνσπο- θήκες Ματσάγγσυ, ιδιοκτησίας του Πανεπιστημίου …Θεσσαι λ.τ. ;, γιατί η περιοχή αυτή είναι σημαντικά υποβαθμισμένη και έχει σοβαρές αρνητικές επι- πτώσεις στον κεντρικό ιστό της πόλης. Πιστεύουμε ότι ιο Υπουργείο 11ο…ιτισµού θα λάβει υπόψη του σοβαρά τις απόψεις του Δήµου Βόλου, όπως άλλωστε έ-. πραξε και κατά το παρελθόν, και δεν θα θελήσει να προβεί σε μονομερείς ενέργειες τισυ θα δεσµεύουν αρνητικά την εξέλι- ξη της πόλης μας.΄ Το έγγραφο του Υπουργείου Πολιτισμού, το σιιοίο δίνει νέα διάσταση στα χρονικά περι- θώρια (1v1 ίδρασιις των φο- ρέων στον χαρακτηρισµό τμήματος του συγκροτήμα- τος ως διατηρήτέου, αναφέ- ρει προς το Κεντρικό Συμ- βούλισ Νεώτερη… Μνημεί- ων τα εξής: "Έχοντας υπόψη την Υ.Α. ΥΠΠΟ/ΓΝΟΣ/49Ο95/30- 10-91 (ΦΕΚ 987/Β/28-11- 91) και τη γνωμοδότηση υπ' ορ. 93Ο/88 του Νοµικού Συµβουλίου του ΥΠΠΟ, παραπέµπουµε το φάκελο της υπόθεσης που αναφέ-, perm στο θέμα προκειμέ- νου να εισαχθεί 0101211118013- λιό σας για γνωμοδότηση συμφώνως΄προς το Ν. 1469/50 "περί προστασίας ειδικής κα- τιιγορίας οικοδοµηµάτων και έργων τέχνης μεταγενεστέρων του 1830". Στη συνέχεια παρα- καλούμε να μας επιστρέψετε" τον φάκελο με απόσπασμα του σχετικού πρακτικού. Ο ενδιαφερόµενος ιδιοκτήτης, τιρος τον οποίο κοινοποιείται ιο έγγραφο αυτό, εάν επιθυµεί να παραστεί και να εκθέσει τις απόψεις του κατά τη συνεδρία- σιι του Συμβουλίου, παρακα- λείται να το δηλώσει στη Γραμ- ματεία του Συμβουλίου Νεωτέ- ρων Μνηµείων (τηλ. 3220816, Δ/νοη Ερµού 17, 101 86 ΛΟή- ' ιαδικασια Ματσάγγσυ να),μέσ…α σε διάστημα πέντε(5) ημερών από την παραλαβή του εγγράφου αυτού, υποβάλλο- ντας σχετική αίτηση. Επίσης α- ταγορεύεται΄ η εκτέλεση οποι- ονδήποτε οικοδομικών εργα- σιών στα παραπάνω κτίρια και τον περιβάλλοντα χώρο, σύμ- φωνα με το άρθρο… 4 του Ν. 1‘169/50 και την ατοµική γνω- μοδότηση του Νομικού Συµ- βούλου του Υπουργείου μας υπ' αρ. 282/1988, µέχρις ότου ανα- κοινωθεί n απόφαση του Υιιουργείου μας για το θέμα αυ- τό."

" * Η Πρρσπα'θεια " 1'Π8άθ ίσης του € πο ικούκέντ ou του Βόλου, Εε αναπλάσεις περιοχών, όπως αυτή που περιλαΕΒα΄νει το ΉΞότηΕα ΜατσάΠου, όπΕιουΕχεί έναν άπό πΕσΒλιΈατισΕό και . ένα πλατύ πεδίο ..α άθεοι": and εων την πόλη που & Να διατηρηθεί τμήμα του κτιρίου Ματσάγγου ΣΕ ΜΕ|ΖΟΝ Θέμα τείνει να αναδειχθεί στην τοπική ειδησεογραφία η απόφαση του 'Προϊσταµένσυ της 5ης Εφορείας Νεωτέρων Μνηµείων κ. Δηµ. Παλιούρα να ζητήσει από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Πολι- τισµού, τον χαρακτηρισμό τμηµάτων του συ- γκροτήματος Ματσάγγου ως διατηρητέων. ' δη ο σχετικός φάκελος Βρίσκεται στη Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισμού του Υπουργεί- ου Πσλιτισμσύ, αναφέροντας µεταξύ άλλων τα εξής: "Το κτίριο της ΚαπνοΒισµηκανίας Μα- τσάγγου Βρίσκονται στο κέντρο της πόλης του Βόλου και καταλαµβάνουν σχεδόν σλό- κληρα δύο οικοδομικά τετράγωνα, που περι- κλείσνται από τις οδούς Αλεξάνδρας, Π. Με- λά. Ερμού και Μακεδονοµάχων. Πρόκειται για ένα συγκρότημα Βιοµηχανικών κτιρίων, από τα σημαντικότερα της πόλης του Βόλου, το οποίο πριν από λίγα χρόνια περιήλθε στην ιδιοκτησία του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. προκειµένου να οτεγαστσύν σ' αυτό διάφορες δραστηριότητές του. Γύρω στις αρχές του αιώνα μας κατασκευ- άζεται η κατοικία της οικογένειας επί της ο- δού Π. Μελά, λίγο Βορειότερα από την πρώ- τη εγκατάσταση του εργοστασίου. Το 1918 κατασκευάζεται και το κτίριο της γωνίας των οδών Π. Μελά και Ερµού που είναι από τα α- ντιπροσωπευτικότερσ της εκλεκτικιστικής Αρχιτεκτονικής στη πόλη του Βόλου. Είναι τριώροφο, λιΘόκτιστο και στην αρχική του µορφή n ηµικυκλική διαµόρφωση της γωνίας στεγαζόταν με ηµισφαιρικό τρούλο, ο οποίος διακρίνεται στην παλιά λιθογραφία που πα- ριστάνει τη µακέτα του εργοστασίου. Το κτίριο αυτό έχει πλούσιο διάκοσμο τό- σο στο εσωτερικό του, όσο και στις εξωτερι- κές όψεις του από τραβηχτά επιχρι'σµατα, γύ- ψινες διακοσμήσεις, µαρμάρινα αρχιτεκτονι- κά µέλη και περίτεχνες σφυρήλατες σιδεριές που το καθιστούν ένα από τα… σημαντικότερα κτίρια του µεσοπολέµου. Για την κάλυψη των αυξηµένων αναγκών, το 1936 γίνεται n µεγάλη επέκταση του κτι- ρίου το οποίο κάλυψε ολόκληρο τον ελεύθε- ρο χώρο της γωνίας των οδών Αλεξάνδρας και Μακεδονομάχων, τμήμα της οδού Σωκρά- τους, δηµιουργώντας τη στοά Ματσάγγου. Το κτίριο αυτό είναι τριώροφο, κτισμένο µε σύγχρονα υλικά και αποτελεί χαρακτηριστι- κό δείγμα αρχιτεκτονικής του μοντέρνου κι- νήµατος. Η κατάσταση διατήρησης των κτιρίων µπορούµε να πούμε ότι είναι σε ικανοποιητι- κή κατάσταση, δεν παρουσιάζουν προβλήμα- τα στατικής επάρκειας, χρειάζονται όµως ε- πισκευές και κατασκευές, ώστε να µπορέ- σουν να δεχθούν νέες χρήσεις." ΐεΆ. € (2… αποψη . . '΄'-'-'«"'΄& Γ...... .. Η . ΘΕΣ ΣΑ" … & & 4089. Δύο χρο…Α…μ…… - . νται σήµε'ρα από το… Θάνατο ενος δικού μ΄ας΄ανθρώπσυ: "Γου Γιαννη Φάτση.΄'ζ Του µαχητικου Βολιωτη… δηµοσιογράφου που…ξεκίνησε την .. άσκηση…του λειτούργηματος απο …. την πόλη μας κοίτη "Θεσσαλία", θήνακαι-. … … … … για να συνεχίσει στην Α ΄ " .- όσους τον αγάπησαν, στο Α…' Νε- ". την εφήμεριδ&?ττα Νέα". . …… a Αυτό που έκανε το Γιάννη Φ τση να ανώτατο… που μας ε,- κανε να τον νιώθουμε παντα δικο … … ' ": ?…":'.;:…΄'.:ι :."."΄;΄-΄΄Τ :; '…'- bib-"71' , Μάρ παιδί…τ…ο…υ Βιόλου,……ερι…ναι " Μιλάω-φα παρών… στα! τον "ίΐκρέίάρτψψγµξψςτα:|…: " ΄ ΄Κι α΄ύτότ΄ο΄ γνωριζουζπαλλοί, απ΄ αυτούς που είναι σηµερα… στα "πράγµατα" κι από εκεινρυς που έχουν αποσυρθεί.………Το γνωρίζουν αλλά οφείλουν… και να τσ…Σθ…υµΔου…- … νται…;.'.…ζ-ζ … …… ΄…» ' … -: .. Σήµερα παντως, n σύντροφος και τα…π'αιδιά του Γιάννη µαζι με κροταφείο έχουν το…" µνημόσυνα : των δύο χρόνων από το .,"φ…ευγιο του. -' . - -- - ι - . έξι… >; . , . ' '. . :ξζΦ4ΐ'Α'4κς

χ Ξά…ρΘρ Σα ΄ BAZEI EIzHrHZHTH: ΕΦοΡΕιΑΣ ΝΕΩτΕΡΩΝ ΜΝΗΜΕιΩΝ µθ€66άΆι'αΐ 5-λοΛ% &? 8 ΤροΧοπέδπ στη δηµιουργία της πλατείας Πανεπιστηµι Αντιμέτωποι με την 5η Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων. θα εξακολουθούν να βρίσκονται φορείς του Δήµου Βόλου και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με το κυριο Ματσόγγου, στην καρδιά της πόλης. να βρίσκεται στο επίκεντρο της , wIapdeeong. . …… ε. ασια… o θέµα της κατασκευής πλατείας Πα- … νεπιστημίου. τέθηκε από τη νέα Δη- µοτική Αρχή. µε τη συγκατάβαση και της μειοψηφίας. ως έργο πνοής για την ποκτήσει σε ένα κεντρικό σηµείο έναν με- γάλο υπαίθριο χώρο. σε συνέχεια των ε- γκαταστάσεων Ματσάγγου. ώστε τα συν- δεθεί ο εμπορικός τομέας (πεζι. δρ ,για; Ερµού. πλατεία Ελευθερίας) µε την πα- ραλιακή ζώνη. Οι απόψεις όµως του Προ'ι'σταµένου της Εφορείας κ. Δηµ. Παλιούρα. να ζητή- σει τον χαρακτηρισμό του κτιρίου ως δια- τηρητέου. μορφοποιήθηκαν και από τις 24 … Σεπτεμβρίου ο σχετικός φάκελος βρίσκε- ται στη Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισµού του Υπουργείου Πολιτισμού. Στον φάκελο περιέχονται οι ίδιες α- πόψεις τις οποίες είχε διατυπώσει στη συ- νά' τση µε το Δήµαρχο Βόλου κ. Μ. Κου- … …η και τον Πρύτανη του Πανεπιστη- υ κ. Π. Λαζαρίδη. προ πενταµήνου. Θέ- ς οι οποιες συζητήθηκαν και στη συνε- δρίαση του Δηµοτικού Συµβουλ΄ ιου της 7 Ιουνίου 1999: ‘MIa τέτοια παρέµβαση τώρα. θα ση- µάνει ανατροπή της πρότασης µας" είχε αναφέρει σε εκείνη τη συνεδρίαση ο Δή- µαρχος επισηµαίν όντας ότι στην σύσκεψη η οποία είχε προηγηθεί ο Πρύτανης του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας κ. Π. Λαζαρί- δης. πρότεινε μερική - όπου υπάρχει πραγματικά ιστορικό και αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον - διατήρηση εξωτερικών στοι- χείων κτισµάτων της περιοχής (π.χ. κτί- ριο Καλλιντζε'ου). Από την πλευρά του o κ. Δ. Παλιού- ρας υποστηρίζει ότι "δεν έχει καµία σχέ- ση η πλατεία Πανεπιστηµίου µε το κτίριο Ματσάγγου. Η πλατεία Πανεπιστημίου είναι κάτω από την Ερμού. Μεταξύ Ερµού και Δηµη- τριάδος. Εµείς εκεί δεν έχουμε καµία πα- ρέμβαση. Η πλατεία Πανεπιστηµίου εµάς ' δεν μας αφορά Κάποια κτίρια από κάτω ' Ερμού - Π. Μελά. . Ερμού και ένα µι- πό… Ως ιστορική ευκαιρίαο Βόλος να α- ΄… από τη στοά. ένα (στο νότιο τµήμα). µετά από αίτηση του Δήµου Βόλου. τα προχωρήσαµε. Μας ζήτησε o Δήμος Βόλου και τα προχωρήσαμε. O κ. Κουντούρης μας ζή- τησε να τα στείλουµε. Να χαρακτηριστούν ωςδιατηρητέα; Ναι. Για παράδειγμαηπα- λιά Ιονική Τράπεζα. " . Για το κτιριακό συγκρότημα αναφέ- ΄ρει πως "έχει µια ιστορική πορεία µέσα … στην πόλη. Σηµαντική βιομηχανία όχι μό- νο για το Βόλο αλλά για όλη την Ελλάδα και γι' αυτό είπαµε να χαρακτηρισθεί όχι όλο αλλά κάποια τµήματά του. Μιλάμε για το κτίριο στη συμβολή των οδών την όψη επί της o- δού Π. Μελά από την στοά έως την κρό κτίριο. πίσω κτίριο του 1890. Το υπόλοιπο µπορεί να κατε- δαφιστεί. Αυτή είναι δική µας πρόταση. Τώρα τι θα κάνει το Κεντρικό Συμβοι λιο Να >ιέρων'.1νηµείων είναι δι >. ό τους θέ- μα. Μπορούν να πουν ότι δεν τα κηρύσ- σουν. Στο έγγραφο προς το Υπουργείο Πο- λιτισμού. ο κ. Παλιούρας. αναφέρει μετα- ξύ άλλων : "Σας στέλνουμε το φάκελο της υπόθεσης που αναφέρεται στο θέµα για να εισαχθεί στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέ- ρων Μνηµείων και να γνωμοδοτήσει σύµ- ' φωνα µε τις διατάξεις του Ν.1169|50"πε-… ρί ειδικής κατηγορίας οικοδομημάτων- και έργων τέχνης μεταγενεστέρων του I830". (...) Επίσης απαγορεύεται η εκτέλεση ο- - ποιασδήποτε οικοδοµικής εργασίας στο συγκρότηµα ενώ η Πολεοδοµία στην ο- ποία κοινοποιείται το παρόν. παρακαλεί- ται να μην εκδώσει άδεια κατεδάφισης. " "Επικίνδυνο το κτίριο" & Εκτός από το Δήμο Βόλου και το Πα- νεπιστήµιο εκτιµά πως η κίνηση της 5ης Εφορείας να ζητήσει τον χαρακτηρισµό του κτιρίου Ματσάγγου. αποτελεί τροχο- πέδη για την ανάπτυξη και τον προγραμ- ματισµό του Ιδρύματος. ' "Αν θέλει να το αναδείξει η 5η Εφο- ρεία. ας το…αγοράσει η υπηρεσία και ας το αναδείξει. Ας πάρουν τους προύπολογι- σµούς του Υπουργείου Πολιτισµού για πέντε χρόνια κι ας κάνουν κάτι για την πόλη. Εµείς ανακαινίσαµε κτίρια όπως Παπαστράτο. Παπαρήγα. ΚΤΕΛ. Τ. Οι- κονομάκη." τόνισε παλαιό στέλεχος του Πανεπιστηµίου. Σύµφωνα με τον ίδιο. "υ- πάρχει μελέτη από το 1987 για το συ- - π- To κτίριο Ματσάγγου΄ δεν έχει΄καµιά σχέση, λέει ' ο κ. Δ. Παλιούρας 0v ' γκρότηµα. το οποίο χαρακτηρίζει επικίν- δυνο." Η Τεχνική έκθεση ως 5ης Εφορείας "Τα κτίρια της Καπνοβιομηχανίας Ματσάγγου. αναφέρει µεταξύ άλλων η τε- χνική έκθεση της 5ης Εφορείας. βρίσκο-" νται στο κέντρο της πόλης του Βόλου και καταλαµβάνουν σχεδόν ολόκληρα δύο οι- κοδοµικά τετράγωνα. που περικλείονται από τις οδούς Αλεξάνδρας. Π. Μελά. Ερμού και Μακεδονομάχων. Πρόκειται για ένα συγκρότηµα βιο- µηχανικών κτιρίων. από τα σηµαντικότε- ΄ ρα της πόλης του - Βόλου. το οποίο …= ' πριν από . λίγα . χρόνια. περιήλθε προκειµένου να το διάφορες δρα- στηριό΄τ΄ητές του. Η Καπνοβιομηχανία Ματσάγγου για πάρα .τολ λές δεκαετίες υ- πήρξε ο "οικονομικός πνεύμονας" του Βόλου. ενώ παράλληλα διαδραμάτισε και ένα σημαντικότατο ρόλο στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή της πόλης. Νικ. Ματσάγγος από το Κατηχώρι του _ Πηλίου. o οποίος αρχικά ξεκίνησε ως έ… µπορος καπνού και στη συνέχεια επέκτει- ' νε τις δραστηριότητές του δημιουργώντας το υπάρχον εργοστάσιο. Ως έτος ιδρύσεως της Καπνοβιοµηχα- νίας αναφέρεται το 1890. η οποία στεγά- στηκε στο κτίριο της οδού Σωκράτους και Π. Μελά. Πρόκειται για διώροφο µε ημι'ύπό-… . γειο. λιθόκτιστο και κεραμοσκεπές κτί- ριο. το οποίο είναι λιτό στη µορφολογία του και συµμετρικό στην οργάνωση της πρόσοψής του. Γύρω στις αρχές του αιώνα μας κατά- σκευάζεται η κατοικία της οικογένειας επί της οδού Π. Μελά. λίγο βορειότερα από την πρώτη εγκατάσταση του εργοστασίου. Στην αρχική της µορφή ήταν διώροφη. λι- θόκτιστη και κεραµοσκεπής. κτισμένη κα- τα τα νεοκλασικά πρότυπα της εποχής. η οποία µισοκαταστράφηκε από τους σει- σμούς του ‘55 (ενώ πριν λίγα χρόνια κα- ταστράφηκε και το εσωτερικό του από πυρκαγιά). Σήμερα σώζονται µόνον οι πε- ριμετρικοί τοίχοι του ισογείου του. Το 1918 ο Ματσάγγος ανέθεσε τη δι- εύθυνση του εργοστασίου στους δύο γιους του. οι οποίοι µετέτρεψαν τη βιομηχανία σε ετερόρρυθµο εταιρεία και προχώρησαν σε επεκτάσεις. αγορές µηχανηµάτων και… …. στην ιδιοκτησία - του Πανεπιστημί- Θεσσαλίας. στεγαστούνσ' αυ- ' αυξηση της παραγωγής. Την ώ… "Ο? κατασκευάζεται και το κτίριο της γω» ι των οδών Π. Μελά και Ερµού κτίριο ( που είναι από τα αντιπροσωπευτικότε της εκλεκτικιστ΄ικής Αρχιτεκτονικής στ πόλη του Βόλου. Είναι τριώροφο. λι€ κτιστο και στην αρχική του μορφή η … κυκλική διαμόρφωση της γωνίας στη ' ζόταν µε ηµισφαιρικό τρούλο. ο οποί διακρίνεται στην παλιά λιθογραφία π παριστάνει τη μακέτα του εργοστασίοι Το κτίριο αυτό έχει πλούσιο διά; σμο τόσο στο εσωτερικό του. όσο και (:Δ εξωτερικές όψεις του από τραβηχτά ε χρωματα. γύψινες διακοσμήσεις. μαρι΄ ρινα αρχιτεκτονικά μέλη και περίτεχκ σφυρήλα΄τες 0I6£QIég που το καθιστο ένα από τα σημαντικότερα κτίρια του I σοπολέμου. Το 1926 κτίζεται το τριώροφο κτίι της οδού Π. Μελά. στη συνέχεια τ προηγούμενου κτιρίου. το οποίο φθά μέχρι και την οδό Σωκράτους. που μετ γενέστερα στεγάστηκε και δηµιουργήθτ ή ότι νά Ματσάγγου. Πρόκειται για καίριο λιθόκτιστο ; γάλων διαστάσεων. βιοµηχανικής αρχι κωνικής µε μεγάλα τοξωτά παράθι΄ συµµετρικά τοποθετηµένα στον κατά", , . … . ρυφο άξονα της εισόδου. Το κτίριο αι Ιδρυτής του εργοστασιου ηταν ο κ." - είχε δύο εισόδους. µια από την Π. Με και η δεύτερη από την οδό Σωκράτους. οποίες προστατεύονταν από περίτεχ Δ΄σφυρήλα΄τε.ς σιδεριές που σώζονται μέ τις µέρες μας … ' Για την κάλυψη των αυξηµένων αι γκών. το 1936 γίνεται η μεγάλη επέκτσ ' του κτιρίου Β το οποίο κάλυψε ολόκλτ, τον ελεύθερο χώρο της γωνίας των οδ Αλεξάνδρας και Μακεδονοµάχων. κά] ψε τμήµα της οδού Σωκράτους. δημιο…. γώντας τη στοά Ματσάγγου. ενοποι ντας τα δύο οικοδομικά τετράγωνα. o: τε πήρε και την τελική του µορφή. Το κτίριο αυτό είναι τριώροφο, κ σµένο με σύγχρονα υλικά και anon - χαρακτηριστικό δείγμα αρχιτέκτων του µοντέρνου κινήµατος. Σήμερα. όπως προαναφέραμε. ανή στην ιδιοκτησία του Πανεπιστημίου Θ σαλίας και) τα περισσότερα κτίρια εί' κενά. εκτός από το κτίριο (Β) που οτε" ζει κάποιο κατάστηµα υποδημάτων : έν α τμήµα του κτιρίου (Γ) που στεγάζει φοιτητική Λέσχη. Η κατάσταση διατήρησης των 7. ρίων μπορούµε να πούµε ότι είναι σε ι νοποιητική κατάσταση. δεν παρουσ ζουν προβλήµατα στατικής επάρκει χρειάζονται όµως επισκευές και κα σκευές. ώστε να µπορέσουν να δεχθι Νέες χρήσεις-- "