"τ…, ΕΛΛΗΝΙΚΑ τοιπτι ΈΙΚΡΔΣ ΔΣΙλΣ ' ? τον οί τρείς πανάρχαιες Μοίρες τοδ μι- κρασιατικο€ 'Ελληνισµοσ ΞγνεΘαν τα νξ- | Χ µα τΒν ιστοριπ6ν του τυχδν, ή Κλωθό τε 4%") ΞΥνεοε µέ τό καλλίτερο δλικδ πού διέ- θετε & φυλή, & Δάχεσις το τόλιξε σε &- δράχτι πλουµισµένο µέ σιβυλλικές χαρα- πιΕς και ή 'Ατροπος τό Ξχοφε στο ση ή μεΐο πού &ντιστοιχοδσε στο ξτος 1922 . ?δτε ξρ0ε & μεγάλος ξερριζωμ6ς.'0 &γριος avenue το! πολέμου &νασδχωσε τό κοµμάτι αδτ& του 'Ελληνισµοσ καί το Ξριξε στήν ελλη πλευρά 108 Αίγαίου, νά βγάλει καινούρ- γιες ρίζες καί νά µπολιαστεΓ γδµιμα στόν ξΘνικδ χορµδ. οι δύσκολες έπεΐνες ώρες δέ λοη6η€ρζα!!αν τήν άγάπή τδν &νΘρώπων στά &ντικε€µενα πού πλαισιώνουν τή ζωή. Ψ! φορτω… μένα καράβια Ξδειαζαν στις έλληνικ€ς &πτές µόνον &ν8ρύπινες ψυχές µέσα σε τυραννισ- µενα κορµιά. "Οµως μέσα σε μπτρικο6ς κόρφους ταξείΆεψε κάποιο ξερό κειµήλιοι Ενα βυζαντινό εικόνισµα. ένα οικογενειακό θυµητάρι, µιά πιτρινισμξνη φωτογραφία. 'Ο γέ- ρος και το παιδί προστατεύονταν &π6 τό κρύο µέ κάποιο µάλλινο ύφαντ6. "Ολα τοδτα φυ- λΞχτηκαν µ'εδλΞβεια σ€δ σκληρά χρόνια πού &κολο68ησαν. Γιά κεΐνους εικονογραφοΒν &- ναµνήσεις νοοταλγικ€ς, γιά µΞς ειναι πολ€τιμα κατάλοιπα µιΞς πλευρΞς τζς έθνικ6ς µας πσρξδοσης. "Ένα µικρό μέ σπμαντικ6 κοµμάτι τΞς κληρονοµιΞς αδτΞς οιλοδοξεΐ νά παρουσιάσει «& λε6πωμα τοπιο. 639 εϊναι, βέβαια ένστιιοδτο ΒστορικΞν έρευν6ν 6 'Ε- 8νικδς 'Οργσνιοµδς 'ΕλληνικΞς Χειροτεχνίας καί & σ6ν3εση 106 λευκώµατος &ποσποπεΈ κυρίως στόν έφοδιασµ6 ταν "Ελλήνων χειροτεχνΞυ µέ παραδοσιακό δλοπ6 πού έπιδΞχεται σδγχρονες χρήοεις. Με οδοί τό κριτήριο εγινε καί & Ξ;ιλογή τΞυ πινάκων πού &παρτ€- ζουν το λεύκωµα τΞν 'ΕλληνιπΞν "ΥφαντΞν ΗιχρΞς "Ασίας. 'Ο συλλέκτης τους, δµως , προσπ30ηοε νά έζυπηρετήσει πα! το5ς δυδ αποποδς, πού δεν τούς νοµίζει Ξπυµβ€βαατους. Ψά µικρασιατικά δφαντά εζναι δλληνιπά δχι &πλδς γιατί Έγιναν &π6 έλληνικά χέρια άλλα κυρίως γιατί ξκφράζουν τον ιδιαίτερο ΞΘνι16 µας χαρακτΞρα. Στά χρδπατα καί τα οχέδια, μέσα &πδ τις προπαρμογΞς πού έπιβάλλει & τεχνική 15ς δφαντιπΞς, εδκολα δια- κρίνονται παλιότερες -βυζαντινές κυριως… καταβολές. Διακοσμητικές ζδνες τοιχογραφι- πδν καί ψηφιδωτών συνόλων, πλαιπιώαεις μικρογραφιΞν πας Ξπ€τιτλα χειρογράφων, ειπα- στικές &ναπαραστάπεις βυζαντινΒν δφαντΞν μέτα σέ συνθέσεις έμφανζζονται σέ νέα µορ- οή πιά δφπντ&. 'Ο µικρασιατικδς έλληνιομ5ς, &ποµονωμΞνος µέσα σέ ξένους πληθυσµούς, διαφύλαξε με τον &µυντικ6 συντηριτισμ6 του τήν ξ0νικ6 του ίδιοµοοφίο οτί γλώσ- σα, σέ χορούς, ο! ύφαντά καί σέ λογξς άλλες έκδηλ6σεις. Βεβαια, οπως καί «E ολόκληρη τήν Ελληνική λαϊκή τέχνη, ση- µειώνονται &νατολικ€ς Ξπιδράσεις, πού διακρίνονται καί στο κιλίµι A τοδ Πίνα- κα 6. '! δφανση γίνονταν σέ &ργπλειοδς είτε πλαγιαοτούς είτε δρθιους.Ψο6ς πλαγια- στούς &ργαλειούς περιγράψαμε σε προη- γούµενο λεύκωµα. οί δρθιοι είναι άπλοδ- στεροι καί έπιτρξπουν δφανση σέ µεγάλο πλάτος, πού µερικές φορές φτάνει τά 4 µέτρα. Είναι Eva μεγάλο τελάρο πού &- ποτελείται άπό τέσσερα δοκάρια/ Βίκ6νο1/. Ψά δυό πλαγινά κάθετα είναι χοντρ61ερα καί Εχουν στίς Επριες τους έπ&νω δύο καί κάτω μία στενδμακρη τρύπα/α|. Πέσο στίς τρύπες οδτξς τοπο8ε1ο6νται οί &πριες άπό 18 στενότερα 86ιζ6ντιο δοκάρια|β/ πού σφίγγονται µε οφξνες/γ/.'Οταν πρ6πειται νά γίνουν µεγάλα υ… φονιά, τα οριζόντια δοκάρια τοποθετοσνται στίς &κρινές τρ6πες του πδΘετων, για µικρο- τερα στίς μεσιονΞς. Σε κάποιαν άπ6σταση άπό σταση &πδ το ξπ&νω δοκάρι, καί παράλληλο µέ :έτδ, στερεώνεται τό παρΞΞρι/δ/, λεπτό ξύλο µέ καρφιά πού προεξέχουν.'Δνάµεσσ στά δυο &- ριζδνσια δοπ&ρια τυλίγετσι ο! πυκνή σπείρα το στηµ6νι. κάθε γύρισμα περνάει &ν€μεσσ στα καρφιά τοδ καρφαριο'υ.'Ξτσι σχηµατίζον- ται δύο σειρές στηµονιδν πού &πξχουν See καί το π&χος των δριζδντιων δοιαριδν.'Ε ξο- γασία γίνεται στή μπροστινή σειρά. Για unzip; μπαίνει, κάτω άπό τε nagging, Eva &- πλ6 καλάμι/ε/.π δφανση δξν γίνεται µέ σατ- τες &λλ& μέ μικρές δέσµες χρωµατιστ6ν νημά- των, τά σεβΞλισ. Χτένι δεν 8π€ρχει µ6νιµο στον &ργαλει6. τσ χτ6πημσ τ8ν δςαδιΒν γίνε- ται µε σιδερένιο Εργαλείο, το χτυπεχτέρι,ποδ &ποτελείται άπό μία λαβή καί, κάδετη σ΄σδτή, πλ4κα οδοντωτή/ Είπ.2|. 'Η δοανση γίνεται &- πό µία Η περισσότερρες ύφάντριες συγχρόνως./Ξί πένα 2/. Προχωρεΐ από πά- τω προς τα έπ&νω. 'Οταν το δφαντδ προχωρήσει αρκο- τά ψηλά, τότε &οαιροδνται οί σφ5νες, χαλαρώνουν τα στημ6νια καί τό ύφαντ6 τραβιέται προς τα κάτω καί προχωρεί στήν πίσω επιφα- νεια. Τοποθετο"υνται καί πάλι οί σφ6νες, τα στηµ6- νια τεντώνουν καί συνεχί- ζεται ή εργασία. τα διακοσμητικά Θξαατα δημιουργοσνται µέ τήν εναλ- λαγή τοδ χρώµατος τών δφαδι"ων. Στα περισσότερα υφαντά, «& υφάδια κάθε χρώµατος δεν συν- δέονται μεταξύ τους αλλά &πλ6ς παλινδρομοδν &γπαλιάζοντας δύο διπλανά στηµ6νια|Ξίχ6να1|. τότε, δµως, σχηματίζεται στο δφαντδ µικρή διακοπή τΞς συνοχΞς του." Άλλοτε, καί κυρίως οταν δ γραμµή τοπ σχεδίου είναι µεγάλη, τα δφάδια θηλυκ6νονται µεταξύ τους /Βίκόνα 8 | καί το υφαντδ έχει πλήρη συυξζή νοχή. 'Η ίδια συνοχή επιτυγ… χάνεται καί µέ το &γπ&λιαοµα ενός στημονιοΘ καί δπ6…τά δύο υφάδια/Βίκδνα 9 |, άλλα τότε & γραµµή που σχηµατίζεται εξ… ναι ελαφρά τεθλασμξνη. Πολλές φορές εφαρμόζεται µικτό σύσ- τηµα|Ε8κ6να 10/. 'Οταν το σχέδιο &παιτεί γραμµή διαγώ… νια πρός τίς κάθετες dingo- νι"ων-δφαδιδν, τότε τό Eva 6φάδι &φίνει Eva Ξ περισσο- τερα στηµ6νια. στά οποία 8- φαίνεται το αλλο. τα ίδιο γίνεται καί κατά δύο 8 πε… ρισσότερες σειρές δφαδιοδ, ανάλογα µε τήν κλίση πού Ξ- x81 fl γραµµή του οχεδίου| Ξίκόνα11|. Οί παράλληλες πρός τά δφάΞια χρωµατικές ζώνες γίνονται µέ τήν εναλλαγή κατά διαστήµατα τοπ χρώµατος τοδ διαδιοδ /Γίκόνα 12/. 'Γνδια… φέροντα όποτελ€σματα όποχρόσεων δημιουργεί % ίναλλαγή, στήν ίδια επιφάνεια, δφαδιΞν µέ διαφορετικά χρώματα/ Εί- κόνα 13/. Χ! πετσέτες , τραπεζοµάντηλα καί οι - κρά ντιβανοσκεπάπματα δηµιουργοΠνται τετράγω- να σε &Βακωτό διάταξη μέ σειρές χρωματιστ0ν στη- µονιδν καί δφαδι5ν | Εί- κόνα14 |. Σε λίγες περι- πτώσεις τά Θέματα δια - πορφόνονται με στενές ' παράλληλες γραμµές /Πί- ακας 19Δ4Β, Πίνακας 22, Πίνακας 23/. τά διακοσµητικά Θέµα- … τα είναι κυρίως γεωµετριΞξ κά. Σπάνια έμφανίζονται σχηµατοποιόοεις &νΘρώ- πινων μορφΞν, ζώων, φυ- τδν καί άντικειμένων/Πί- νακες 114 καί B, 13 κοκ καί r, 22, 23 /. Πολλές φορές σχήµατα καθαρά γε- ωματρικά παίρνουν όνόμα- τα αντικειµένων Επειδή κάπως τά Θυµίζουν, όπως τα δάχτυλα/Είκόνα 4/, τό µεγάλο φεγγάρι | Βίκόνα5| καί τής χελώνας τά πόδια | Είκόνα 6/. Κικρ€ς πρωτοβουλίες τΞς δφάντριας, λάθη στό µέ- τρηµα, διαφορές στό πάτος το!! νήµατος, πολλές άλ- λες αίτίες, δίνουν σε κάθε δφαντό δικό του χαρακτ6- ‘9.) pa, ανεπανάληπτη χάρη. 'ικδµη καί µέσα οτδ ίδιο ύφαντό το ίδιο μοτίβο εµφανίζεται ο! ελαφρό διαφορετικές µορφξς. Στ6ν παρουσίαση πού γίνεται στο λεύκωµα τοπτο Εγινε προσπάΘεια νά δοθεί ό τ 6 π…ο ς κάθε όταντο6, χωρίς τίς &συμµετρίες καί τίς αλλαγές, που δεν είναι σωστό να δοθο6ν σε όποδείγµατα. ιδτός είναι & Ξνας λόγος πού δέν €11- να φωτογραφική όπεικόνιοη ταν 6φαντδν' ο δεύτερος είναι ή κακό σηµερινή κατά πταεή τους. οί ίδιος αίτίες ποθ δημιούργησαν παλιότερα τον ίδιαίτερο χαρακτ€ρα καθενός 6- σαντοσ τά δημιουργήσουν καί πάλι παραλλαγές κατά τόν καινούργια διανση. 'Αντίθετα με τόν ταπητουογία, ποθ γνώρισε ετ6ν 'Ρλλδδα µιά σηµαντικό'άν!πτυξη με… τά τήν έγκατόοταση τόν προοφυγικδν πλη8υοµ8ν, % δοαντικ6 άυκεΐται άπό έλόγιστες όλ' λε άξιος τεχνίτρες στό νόµο, ετόν Κατερίνη, οί προ*ουγικο6ς ουνσιπιομοδς τόν "38η- νδν καί σε λίγες άκόμα πόλεις. Είθε & Ξκδοση 106 λευκώματος αδτο6 νά βοηΘξσει στόν πλουτιομό τΞζ σύγχρονης ::ιροτεινικΞς παραγωγΞς με τίς ώραίες μορψξς από δημιούργη- σε & µικρασιατικός &λληνισμός. …0Σ & ι 74mm