".…΄"1. Ι"Ιζ "Σ' "ΉΞ"ΙΡΟΥ .-. . ...,......--. .. . -… .. Γι! ν΄ γνωρισει κανένας πιο ΓπΘεια τΐν '&πειρότη πρέπει να επισπεφ9ει τε Πέ? ρ…µα, κοντΐ οτί Γι€ννινπ. Είναι Ξνας Ξ;ενττος χαµηλδς λόφος, τραχ6ς, γκρίποκ, ονε- …; ",… δον ςπυθρωπξς. αν, ομως, Ώρεί Ένα µιπρΞ δνοιγμα καί προχωρήσει στο εσωτερικο του ΐπ6 παρίξενους 8γπους 8. (η) θ' ΏρεΘεΐ µ σ, σ'ενα χαρα παοαμνθξνιας εμοποιϊς, γεµϊτον ,. | | . που & φαντασία ανακαλύπτει ποπφξς πι αιοΘΐνεται τήν αναγκη νά τούς δώσει µέτριο , ' " ονομα. ταλαχτίτες και σταλαγµίτες, διΞφανες λιμνουλες, μυστικές στοές, ςωσφορισ- . , ω ? µοί, τρυφερές γρωμοτιπΞς εναλλαγες, ποατεύν τΞν ψυχή μαγεμµΞνη. "Έτσι ειναι πι & | ,… .. -τειαώτηε. " Οταν πίνω στα βουνίσισ χωριά καί στίς πολιτείες δντικρίσεις τους αν- , τ τρες μέ τ. γερά κορµιά, τή βαρειΞ περπατηοιΐ καί τ. ν τραχει€ προφορα καί τίς γυναί… ,, πες μέ τα κ5κ%ινα ΞλιοόημΞνα προσωπα παί τούς φαρειούς ω;ους δύσκολα ηαντε6εις , ., | ("Β)/ζω .! | [Y τξν τρυφερ , τή γ3νιµη φαντασία καί τήν αίσθηση ομορφιΞς πού κρ6?εται μέσα , ,.ν L’ τους καί εκδηλδνεται με τής τ χνης τους τα θαυµ.αστα 5anovnY'fil' ατα. νδ Π?ραµα, αδ- αν τε τ3 πΞτρινο μνηµείο το? .4πειρ6τη, Ξχει καί µιξ σηµαντι . δροΜ τητα μέ τε Ξργα , της ξπειρ6τιπης τΞ:νης. ΑιΞνες κι σίΞνες γρειΞοΘηπαν γιά νδ παρουν οί Άγκοι του | , τή …ηµερινή τους µορφή µΞ…;ιΞν ΐσταµ€τπτη &ργΞ ενε0γεια. ΤΞν ίδια πορεία αντιλαµ- ι ίΐνεται πανΞνυς οταν βλέπει τ΄ λι΄?30' νοτί"α της Ε,υ?.ογλυπ ικδς, τΞς ΓυγΡαΘιπΞς, οι | . τξς 'ργυροχοιπϊς καί πηο1αντ€ς τΞς υςρ αντιπης. ίεσ στήν !πλξ περιεκτιπδτητΞ τους … . | , »ρν3 τους κατεργασία …πΐ γενι οί γενιί.Πίνω στ! νηςί,.στΐ πον"οτ5ρι μαντείεται & Ο τΠν 'ιϊτνι W .ιν ν, δ΄αργουν νορΉΞς &Ωγαίων «οπ:ν ζ"ΥΓ Μιιμτνες ρΞ"τ€ "υζντινη αν… , . . οι . τίληψη. ίι Κιονιαοίτες &γιογρΞφοι δίνουν στίς βυζαντινές μοροε λαικο νεοελλννικο | » χαραπτΞρα. Οί υωΞντριες τοΐ΄Ψετσΐβου συµπυπνόνουν στά δημιουργήματ€ τους τ? πνε5- . |, .. , μα αυτης τϊς επεξεργασίας µέσα στο χρόνο. Στοι απο κάθε θέµα Έφυγε το τυχαίο, τ… έπιπαιριπ6, το είδικδ κι εµεινε τε πυπνδ του αποσταγµα. . . . . . . . . . . . . . ' πειρος :ρατΐει μιαν εντελΠς ίδιαίτεοη θέση μεσα οτί νεοελληνική λαϊκή τξ γ…νη. ""γρ"ο.-, λιθογλύπτες, ξυλογλύπτες, αρχιμαστ5ροι, χρυσιποί, αοηΜητζΞοες, 3νυφαντ58ες καί αλλοι τεχνίτες ξεκινοΞν Επί τήν πατρίδα τους κι απλΜνοντ ι σ'δ… λ5πληρη τήν 'ΐλλΞδα. Γίνονται, ετσι, δάσκαλοι τΕς τΞχνης σ'8λο τό σπλα?ωμξνο €8- νος. Γι! τ€ν τέχνη τους στα παλιοτερα πρ νια δέν Ξχουμε σπουδαίες πληροφορίες. Κα… τα τους παλαιους βυζαντινούς χρ »νους το ονοµα της δέν &ναφέρ εται παρ οί μδνον οταν πέφτουν επάνω της συμφορές είτε &πδ τούς ίνθρόπους είτε !πο τή φυση. ΒαρβαριπΞς επιδρομξς, λεηλασίες, Ξμπρηαροί, τροµακτικοί σεισµοί΄ αδτΐ μονον βρίσκουν αξια να μνηµονείσουν οί παλιοί ίοτορικού καί χρονογράφοι. ΐ5λις κατά το 19o αίδνα οί λό- Ο …|ιόχΞς 'ρχίζουν νχ ' κυγκεντρδν υν στειχεΐα για τή µεγΞλη ΞνΘιεη πολιτισµοσ της κατά τήν Γ"ουρκοκρατι΄α. …Ξ στυιχεΐα. Sung, αντί ΐωαροΠν κυρίως τά :χολεΐα καί τούς λ6γιυυς πεί σπάνια, χοονογραφικΐ, παρεμβΞλουν ξλΞχι τες πληροφο- οΐες γιά τ3 λαϊκΞ της πολιτισμό. ΧΞρη "τις Ξ0γ"πίες αδτξς μποροΘμε νά εκτιµήσευ- µε ΘετικΞ τί συμβολή τΉς 'πείρου στΐ ελληνικΞ γράμματα, στήν επιστήμη, καθώς καί 'ε . . " στήν εκδοτικδ προεπΞ&εια των Ξε» . . . ημων ελληνι'ιτϊ. && αν οι ιστορικοί καί οι περιη- γηταζ µες παρέχουν μερικες σκόρπιες καί λειψΞς πληροφορίες, τά ΐδια τά δντικείµε… - . " - να µ;οροδν μΞ &ρκετή ευγλωττία νά µας µιλήσουν γιά τήν Ξνάπτυξη της χειροτεχνίας : καί τήν δφηλή στάθµη της. Στδ μικρΐ κείμενο κ=6 συνοΕεδει τδ σηµερινό λεύκωµα γί- νεται προσπΞΘεια νά διαγραφοσν τά κύρια χσρπκτηριΓτικά τΞς δπειρότικης δφαντικΞς. 'ΙΧιοµορφ€ες τπκικ6ν σχολδν, χρονική παρακολοδγηση τών διακοσµητικ6ν θεµάτων στήν , έξελιξ€ τους, συγκρίσεις με Ξλλα εΐδη δπειρότικης λαϊκΞς τέχνης 05 πρέπει κάποτε | Ν | . , , " ν "τότελξσπυν αντικειµενο είδικης µελΞτης. ΠΞοα &πο τά ειδικά γνωρίσματα περιοχων και &ποχΠν υπάρχευν τί γενικΐ χαρακτηριστικά τΞς δπειρώτικης ύφαντικΗς, ΄"ως φαξ… " . ν νται και τπ5 τίς εγχρωµες ΞναπαραστΞσεις πεύ &κολουθρ8ν. Αδτ6 06 προσπαθήσουµε νά ξεχωρζεσυµε. . . . . . . . . . . . . . . ν.,- ? ' | … - ύφαντική πτΞν ' πιοΛ ηταν κυρίως τπ…πχ8ληεη των γυναικΠν ετ3 σπίτι πας H5- . " -, » ,… . ν ; τίγα μέρη/ Γυρατο, 5νιτεν../ πηρε χασακτϊρα εργεστηριακ5 γιξ…τξν κατασκευή Η, !! η Η κ . . κ !! π - τ … ν καί αλλων um αν… πΐ τά πυια εντ μΞσσς ετγάινε στ: εΞυ"ερικδ. Γενικά & εξαγωγ6 προϊόντων τΞς νειροτεχνΐας Ξτνιζε σΉµαντιπΐ τ΄λΔ πτξν :Ξ: ν-πξ- μι τ?ξ 'Τπεξρου, έφοδ Ξλλωστε & Έπος "δέν Εχει γεννήματα π0λλά".΄ κό τις &ρνς &χ5… Λ '… να τοδ 180v αίΠνα, Ξν&μεστ "τί προϊόντα κ06 ξεξγΟνται &ναφΞρονται και οι καπ5τες και τΞ μέλλινα δφδσματα. 'Ανέπ υΡη, ξπξσης, πΞρε & κατεργασία το!! βαµπα'ιοδ, το!! µεταξιοδ και τοπ λιναριοδ.Γίνονταν καί &νΞμειΓη τόν πρώτων ύλΞν στά δφξπματα.'Α… ? | !. πό τ€ τελειδτερα εΐδη ξλληνικΞς δφαντικΞς ε ναι η τ σ=ζ π α, λεπτ6τατο λινοµξταξο ριγωτ8 δφασμα καί τό μ π ι μ π ι ζ & ρ ι, βαμβακομΞταξο. 'Ρπίσης &ναφέρονται κεντη- τΞ στόν ξογαλει6 µεταξωτΞ δφ&σματα µε εξαίρετα σχέδια. Πάντως, εκτός ξπ6 τούς . .ι κα.- ,. . ω " ποτξδςς πού &ποτε>ουσαν ιδιαίτερο ζσνάφι, δεν ύπηρχε συντεχνιακή δργάνωση οσων &… ? . " εχολοΠνταν µε τήν δφαντική γιατί αδτ6 ηταν κυρίως συµπληρωματική απασχ8ληση των γνναικΞν στό σπίτι, και Ένα µεγάλο µέρος τών προϊ5ντων της ικανοποιοδσε τις οίκο- . ~ g " τ . γενειακΞς &νΞγπες. Απ6 "ολα τί δλικέ της δωαντικης …κεΓνο πού ειχε τί μεξαλύτερη διδδσση μέ και σήμερα παρουσιΞπει καταναλωτικ5 Ξνδιαφξρον ειναι τδ µαλλί. "'α&δδ , κατασκευαζονται βελξντζες, κιλ€µια,χράμια, φλοκέτες, μαξιλάρια, μπάντες, τροβΞδες 3 καί έλλα είδη. "Η προπαρασκευή του µαλλικυ, ή κατασκευή τού νήµατος καί ή ύφανση T . . δέν παρουσιάζουν καµμια ίδιοµορφία. Ριναι κοινά σ'δλ6κληρη τήν ' λλ&δα. Ψ6 με… γΞλο ένδιαφέρον τδν ήπειρώτικων ύφαντ8ν Βρίσκεται στή σχεδιαστική καί χρωµατι" κή τους σύνΘεση. . . . . . . . . . . . . . . Πολλές φορές οποιος βλέπει τή χρωµατική &ρµονία τ6ν ήπειρ6τικων ύφαντ6ν ένα- . ρωτιέται πάς βρίσκουν αυτές τίς καταπληκτικές συνθέσεις οί ανώνυμες ύφέντριες. |" " Βέβαια ύπέρχει µιά εύκολη ήπάντηση= Χρησιμοποιούν χρωµατικές λύσεις πού τίς Αρη… Ο πρέπει να .": καν έτοιµες, "οπως συµβαίνει µέ κάθε ομαδική καί παραδοσιακή τέχνη. σκεφθούµε, "ομως, πόσο εύαίσθητο πραγμα είναι ή χρωµατική έρµονία καί πω, ένας βαρύτερος ή έλαφρ6τερος τίνος µπορεί νά τήν ένατρέφει. Τί φυτικά χρώματα πού μετα- χειρίζονταν, είναι αναλλοίωτα στο ήλιακύ φδς καί στΐ πλύσιμο. Δίνουν ώραίους καί (ζ΄ λαµπερούς χρωματισμούς. Παρουσιάζουν, ομως, πολλές δυσκολίες στήν εύρεση τ… α- κρι ούς τόνου καί τής χροιΞς γιατί τά διάφορα ουτα δέν έχουν πέντοτε σταθε ΄ πε- . . 0 η ριεκτικύτητα χρωστικ8ν ούσι8ν. Το βροχοµετρικ5 "ύφος τής χρονιΞς,οί ανεµοι, οί | - " εναλλαγές της θερµοκρασίας, ή σύσταση τού έδέφους, έπιδρούν στήν πυκνήτητα των χρωστικδν ούσιδν. Στήν ποιοτητα τού δισλύνκατ0ς έπιΞρΞ καί ή σκληρήτξτα τύ νε- ρού. ΐέ τή ίδια ακριβδς ύλικέ έπιτυγχάνεται διαφορετική αποτέλεσµα μέ ποταμίσιο " ,, Ν -? η πηγα8ίσιο η πηγαιο νερό. .σί ή ποσολογία, ακύµσ, σύµφωνα µέ τίς πρακτικές συν… . νίς υλικού διαφέρει κατέ 'ολύ ' ή αιέν έλ… . . . … … … ο . …κριΕήε. ία "χερια" ε ? ταγές δέν ειναι , r . λη.Στα πιαΞοχικέ στΞΝια τής τρέστυΗης καί τ'ς βαφής με(πλσ'!Πν π Χλοί πςρ8γοντες & πού έπιδρούν στ5 έποτέλεσαα. "Έτσι κάθε Δρέ τα γ ωι"τικ6 π ύΟλ ια παρουσιέΚεται . .! ("|… . . . "΄. . .. μέ νέα οψη. Εθεσα τα έρώτημα σέ μιά γριΐ ήπειρώτισσα υσέντσια. ου |πέντησε τάς "εχουν δδηγή τύ ούρένιο τοξο. Παρατηρδντας το βρίσκουν τίς λύσεις τού Θέλουν. ΐι "οταν αύτ5 δέν υπαρχει -γιατί σπάνια έμφανίζεται… παίρνουν ένα τσαγκλί, 3νύµαλα {no σπασμένο κομµέτι .λιού,τ6 βέζουν στόν ήλιο καί αύτδ τύς οδηγεί στήν εύρεση χρωματικΞν λύσεων. Μεταχειρίζονται, δηλαδή, τήν πρισµατική έναλυση τού φωτος σΞν οδηγό. Βέβαια δέν τα κάνουν ολες αύτδ. Οί περισσοτερες χρησιµοποιούν τίς δοκιµασ- μένες έτοιμες λύσεις. Πειραµατίζονται οί πιύ ήνήσυχες, οί πιή πρτικισμένες µέ & | , ωκατικ1 εαισθ σία. Οί λύσεις πού δίνουν εύκολα νετα?ίνονται καί στίς ύπδλοιπες. χ . . , | τα διάφορα διακοσµητικά θέµατα συντίθενται πίνω σ'ένα έµοιήχρωµο αύντο: κοκ- κυνο ζωηρό ή σκουρογέλαζο "η ασπρο. Ψδ γούνα τού φντυ έπηρεΞΓει 5χι μύνον τή χρωματική σύνθεση τΠν διακοσμητικΠν Θεμέτων έλλή καί τήν πυκν5τητέ τους. ?τέ &… , ? _ r . νοιχτ5χρωµα φέντα τα µοτίβα ειναι πυκν8τερ . δνον σέ εντελως σύγγρονα ύφαντέ & ,ντούμε τύ ίδιο &κριβύς σχέδιο σέ Εσπρο ή σέ σκουρογέλαζο φόντο. Ττά τυκνούφασµένα έργα τδ χρύμα τού στηµονιού δέν παίζει κανένα ρύλο γιατί σκε… …,? 628, qoo’e να! ," δρ ? , πα…εται τελε ως απ; τα πυκνα υφαοια. …τα .ραια, οµως, ρολος του ειναι σημαντι- κές ιατί στό ιέτι τέ % ύπατα τού δυαδιού καί τού στηυονιού συντίθενται σ'ένα νέ- .Υ ! [ι | |. ο χρύμα. 'Υπέρχουν καί περιπτώσεις, 5πως οτί σχέδιο 13 τού σημερινού Λευκώµατσς, του τύν κύριο ρόλο παίζει ή έναλλ:γή κατέ διαστήµατα τού κράµατος τ5σο στέ ύφέδι οσο καί στδ στημύνι."Οταν οί συνθετικές έν'γκες έπαιτούν πολύ καθαρά #σ-ρο, ιζπως ! , π.χ. δταν κρύκειται νέ τονισθεί ή έκ5ληξη μιΞς ευθείας που έν έχει µεγΞλη τονική διαοο έ ιέ τό οδντο τύτε …ο σιμοποιείται. ήντί ιέ μαλλί αιπέκι πού ένει αΔτει- ι . , . , ! | , νύτερο ασπρο. Γενικά 16 ήπειρώτικο ύφαντ6 χαρακτηρίζεται έπέ τη φροντί&α νδ ένα… Ρειχθεί μέ τό χρύμα ή σύνθεση καί ή κίνηση τού διακοσµητικού θέµατος, «πως προβέλ… λει έκάνω οτδ µονύχρωµο φέντο. . . . . . . . . . . . . . . ? έλη σύνθεση τού σχεδίου τύν ύφαντύν τής '"πείρου έξαοτΞται έπ6 τήν εί"ική χρήση κάθε είδους καί έξυπηρετεί αίσθητικέ τή λειτουργλια του. ?τύ κέλυμυα τού ντι… βανιου ή γρήση του δηµιουργεί τρείς ή τέσσερες έπιφένειες, τή µία δριζέντια καί ' Ο , τις έλλες κάθετες, που 8έγονται διαφορετικό ποσοστύ φωτύς. ΐαθεµιέ έπύ τίς έ ιού- . Ν " νειες αύτές "εχει διαφορετική φύντΠ καί ανέλογη σύνθεση των διακοσµητικων θεμέτων. έτή μπουχαροσκούτι, σκέπαστρο τής φούσκας τού τζακιού, ή έκένω πλευρέ καοφύνετ ι Η : ή κάτω κρέμεται έλεύθεση. λύτέ 15 κρέµασμα τονίζεται ίδιαίταα υέ Το στ΄ τζ΄1ι .ν " Η . . την αλιμσεωτή ρυθμική κάθοδο τ"ύ έπένω νσύαατλς καί τήν αντ στ1ινη υ"γύοηση τού 7 " |" κέτω. Χαρακτηριστικέ παρα3είγματα ειναι τί σχέδια 133, 15, καί 16Γ. τέ καςιλέρια . ~ 9 , τονίζεται ή πλαισίωση πού κατέ τ5 µεγαλύτε)τ ποσοστύ της απασχολειται "26 τύ πύ- χος τους. Υτέ κιλίμια ή μεγάλη τους έπιφίνεια διαιρείται µέ R60 ήτρείς συνεχεις , , " , διακοσμητικές ζωνες που τι νωρίζουν σέ φαρ8εια δρύκεντρα ορθογώνια. Γενικά ή σύνθεση τού ήπειρύτικου ύφαντού παρουσιάζει µιέ κεντΡΌµύλο τέση πού έκδηλώνεται µέ τήν πρός τί μέσα κίνηση τής πλαισίωσης, µέ τήν τοποθέτηση τύν λια- - | » Ο Ψ κοσμητικύν θεµέτων καί µέ τον τονισμό του κέντρου. Υτοδηλύνεται, ομως, καί η φο- ρέ τής ύφανσης µέ τήν κατεύθ€νση τύν µοτίβων ή τήν παρέθεσή τους σέ &λλεπέλληλεε σειρές. . ? Πέ µεγέλο θέλγητρο τύν ύοαντδν "ολων ταν περιοχύν τύς '"πεί"ου ειναι τί Κια- ..» ζ η; .. . µ ,, , , .., " -ι | κοσµητικ… τους θεματα. …ιτε απλα γεωμετρικα σχήματα ειναι αυτα, ειτε (1010101010— | | . 1' µένες µορφές ανθρώπων, ζύων, ουτύν καί έντικειµένων μέ τήν ιδίαν αντίληψη ειν/ι .… ο ο 1' no δοσµένα. Πολλές φορές είναι δύσκολο νέ γίνει η διέκρισή τους γιατι ςεν ειναι με… 5 " , βαιο αν µερικα γεωµετρικα δέν προέρχοντχι απο μεγέλη ΄χηματοτ ιοίηση η µερικα ' ί " ' δέ ! ΄ ' ΄ ' ' που φα νονται σαν σχηµατοποιησεις … ν εχουν τυχαια μακρινή συγγενεια με σχηµα- τα ζώων % φυτύν. Ήτ6 ίδιο ύφαντ6 συναντούµε καί τέ δύο είδη χωρίς αύ τη ί παρέθεε . - υ " ση να ενοχλει αφου σαν διακοσμητικά θέµατα έχουν ένιαιο ύφος. Ψύ γεγον8ς "στι έχουν ονόματα πού τα χαρακτηρίζουν δέν δηλώνει πάντα καί τήν προέλευαύ τους για- ? τί τό ονοµα ιπορ σε? να ειναι µεταγενέστερο καί νύ προέρχεται έπύ τύν κάποιαν ι- " ο ? & πεαισαύτερα, ομως, ατ5 τί θέµατα ειναι οχηματοτοιηµένες ασαφές. . . μοι5τητέ τους. .- Η λέςη πχηματοποιήµένες υπαίνει έδύ ένΆεικτικέ. €τύν πραγματικύτητα πρόκειται . . γι" μιά ενέργεια πολύ πιό σηµαντική απέ τύν ναγωγη των µυ …-]ν “E #πχ…… σ|1υατα, Γ :, ΄…) » κ -, Γ υτε γιέ Εφαίρεση πρ6κειται γιατί"ξφαιρέθηκαν απλως οί λεπτ…υέ'ειε:. '΄'ύ ένι- " η | νε µια πολύ πιό ούσιαστικη κατεργασία τχς :οχικύς µορφΞς. ? 'ροσαρµογύ οτί C91— . " Η - αίτερο υφος του κοσµήµατος καί στίς τεχνικές έταιτησεις της "υφανςης έγινε η'έ- ναν τρόπο του πύκνωσε τη µορφή. Οί λεπτομέρειες δέν έχουν έφαιρεθεί. 'Υτέονουν . ~ - . . ένοωματωμένες στό έπλ6 σχημα. "ιζ τετοια επεξεργασία κένει φανερή τε μαχρδχρ…… " .. η ? νη ζύμωση του θέματος . τό πουλα;ιι, τδ παλιγνξρι, & πεταληυδα ένω ειναι &πλΟύοτα- " " ο . " η η τα σχήματα διατηρουν ολο τ6 χαρακτηρα, νκδμα καί την κίνηση, των έρχικων µοροων. . " , Σέ Ξλλα= ΈΗ€ "τ6ν Χαβαλέρη, "το τοντίνι, στέ χορευτύ, τ΄ περιγραφικ# στπιγεία τ " " ειναι περισσοτερα χωρίς νά &&υνατίζει ύ πυκν6τητπ του σκέπατος.""τπι υτοοουπε να ! ' διακρίνουµε κι… εύκολα τ' νεωτερα θέυατ α, ΐπως π.χ. το πανύνι τού π>ε&ίου …Κ, 3… " . . ,. ". ο: του αν καί υπύογει «ν'αατοποίηση τ" νγέοιο έν εχει τύν τυκνδτητα τΠν αλλων , . .. |. , 9 . , ,. … ι . διακοΓμητικδν ΟεΜέτων και συγχρένως οιατηρει ένα ,υφος τού ;έν π…α,πβε ύκύμα νέ .. υ ? ν' γίνει κξςυηηα. '.ηίπης νεότερο λύγιρ πτπινειο ειναι µ"ίανΞ1… του πψύηατ5ς . , .. 19Α … ύ Ματηρε " έντον΄ τί χαρακτηοιντιέέ τΞς προέλευαύς ττυ ατέ τ …ιακ6πυηπη πει ΟΗ1ΐ!,?!'ηζ δ'9".Χ|΄ιΐ|…- &. ι .. .-. " .. . " "αλλης ύλης. ει κε…ιπτώσεις αύτές είχν υν τήν ικανύτητα της κύς ν' πλουτίζεται συνεχύς µέ νέα στοιχεία, νδ τ΄Δ δω0µ0ιύνει καί ν΄ τ? τροπκρµύ- ο ζει ειγΐ-αιγ' στύ δικύ της υφος. . , : ΄ . : ΞισκοσμητικΞ θέματα βρίσκονται σέ απει'ες παραλλαγές, τύ΄ο "ύ σχέ 10, 3— V II " ι u πο καί στύ χρΠ|'α.΄ΈπΞρχουν τεριπτώσεις "οπου στδ ΟιΓ υφαντδ εν' θέμα έπτναλαμ- βένεται πολλές φορές καί πάντοτε σέ ιαφορετικύ γρώνατι ή παραλλ…ν.Ξ. "% …χέ ιο Ψ . ένδς θέµατος παραλλέζει ένέλογα "Ξ τήν τοποθέτηού του ανετικέ Η? την κατεύθυντη π …… π " . . της δφανσης. "ήτοι τύ σκαλιστό π.χ. τού περιΡέλκει ενα υφαντά, γίνεται πιύ φαρ- ? I I ια καί κλειστύτερο έου ειναι κάθετο … …υτξ, οι," ,, " δύ "οπου ειναι παρέλληλο µέ τ… υπ… ,. |0 , .ύτύ η ποικιλία, πού ύφείλεται σέ τεχνικούς λύγους, Είνει κίνηση υ ολο τί σχε8ιο. - Π Ο πλουτος καί & έµορφιέ των μοτίβων, Έ θαυµαστύ σύνθεση τ=υς, οι χαρούµενοι υ>αν;έ Εεχέλη . χρωματισμος΄"ολα σέ μι5ν έξαίεια έν5τητα οίνουν "τί ηπειρύτικα ύοαντα µεγ . 6 σηµασία µέσα στή νεοελληνική τέχνη τής παράδοσης. : I I I I I I I Ο I . I I . Γέ λίγες περιοχές τής 'Ξλ,έδος ή ύφαντική Ψέχει τύση"τάοη διάδοση 8ση στήν "Υ- πειρο. ΧιλιέΏες γυναίκες έχουν τήν τέχνη τύτή σΐν κύριο ή συμ"ληρωματι5 πόρο ζω- ής. Ότά περισσότερα σπίτια τύν χωριδν έκούγεται δ ρυθµικδς χτύπος τού &ργαλειού. Καί κέτι ακόµα πιό σπουδαίο! κρατιέται έναλλοίωτο τή τοπική "υφος καί µέΝΏιστα μέ μιέ χαρακτηριστική ταση έπιστροοής στα παλιότερα σχέδια. 'λναζητούνται τή γνη- σιύτερα δείγματα πού χρησιµοποιούνται γι: κρύτυπα στή σύγχρονη δηµιουργία. Αύτή ή 17 , " ? προσήλωση στο πνευμα ής παοέδοσης ειναι η καλλίτερη έγγύηση πώς η ήπειρύτικη ύ- φαντική µπορεί ήκίνδυνα νέ προσαρµοσθεί στίς έπαιτήσεις της σημερινής διεθνούς &… γορΞς. Ήεπικοί σκόρπιοι πειραματισµοί έδωσαν ίκανοπ'ιητικέτατα αποτελέσματα."Γτσι τή ύφαντέ τής '΄πείρου δέν έχουν µόνο λαογραφική καλλιτεχνική έξία. "έ τά χαριτω- μένα τους εύρήματα καί τίς µορφολογικές τους ίδιορρυθμίες πλησιάζουν στή σύγχρονη αντίληψη.καί είναι στοιχεία πολύτιμα γιά σηµερινή θεµιτή έκµετέλλευση. ΄ίνοντας , η . . σήμερα στή δηµοσιύτητα μιέν έκλογη από αυτή πισεύουµε πώς δέν θ συµΒέλουν μένω στήν εύρύτερη γνωριμία έν6ς σκύρπιου καί κρυµμένου θησαυρού &λλέ καί στήν αξιοποί- ησή του. "6 λογο έχουν τί έξια χέρια τύν γυναικδν της "πείρρυ. Ι…ΐΠ.…(7ΐ Α. "ΑΚΡ???" ψάξω Τΐ)δβή Η &… "µας… Ζήν… & Άλ…γΜ1 τ… καπό… ων)Μ(Λ'=ΐ ; , . . &ευρώ… αν ! .

AIM/"71’3”“ ΑΚΑόΗΜΑ"…οΞ ΡεΑ…ΣκοΣ Μι ΕΜΜ.Ν,ιια4 "Μ΄-€- ΖςκνΛαι19ψ-… 7.ψαωωµ Λαλιό1:Μ η"; ) 4484300…" (… 79184… ,…» -»4?.'… ...-Μ' ξ.Ο-03, … &Γ.9-νο υ.α>σ>… ζζΝυ %… "ια ψµηΑ% ΜΉπ-…-… ρωτάς κα… επιχεψ΄ψ0 τα… Μα… 71.Λ(Μ4 τα τά, ν: .…ΆΚ€σ>υψ ΜΜ€&(6' (Ντ. Η ρ)-ς-΄!!Θ΄ έ)ά…ζ)…0…ίΜ…… … A's/rt: cQNan-qc. (naanmca, … 616Ψ&Μ Μ.,/106 ©484- | φό€Μ ΄Υθ … Μ Λ.|ό…&6"Ρ!,6ϊ1?Α "φ(ΛωθΉ [awe/'- ανυ΄ώωγ0 φωΥΉνΟ ΛαζαΜΜ% ό Άµαν-η να" να'»… Μ…-…… µου? 0…΄ Μ|"€'6 &&". ψι -… η"€΄…Ζ…1Ά …; …" '"θΡµν… ψΗνάη| ,πµ%ν, Μαρία", (] ΄ Με…) ον να; χρ…νιήα ΜνηνΛο-ι76ιΨΜ Πζ€Μ'" &… ω (?? ΜΑ…, θά ncfcmaoa —érv ”C(cittdd’h" M?\W“44 ”v ”‘4. H Wk;€my‘ η… σπαλψηα; Ρΐ&λ|εΐ-Δ5 ΟΓώυ|-Λαη αν κ'Ψκχµη' Μακ… ρ . …-#-θΞΔ€…… …,)κµΜι…….6'ιΘ & ια… … 401:... …'», «δεν. …. &ω…»ω… …………………… & …Μ 6--Λ 'λιχν'΄,)ε> Μη έχω ΡθΟ … ??/€…Ωκ…' …΄.,ω1%Κ θά Η…" Ι ' ' I fly}, ' ' ' αν?! zit/hater» lhéc'cew … άλας. "κάψω… α……%ω "002 ΡΜ. Μα……"…Θ ΛΌ€αι'Ήη-…' … ή… …ε…Μ… Ο"… Ο χρ(σω…α, Λ'ΐ΄Μ'-…ω Μω'…Ι3 !… & ΜηλλΜ+. &… … δυο …ά(…ΉΛ41 ΙΔ'-ΠΜ (% "" "Ψ΄ΨΜΟι""΄"… αν" ' uni/”‘44.? aJWL-A'I a να "ει… ( , θα , ,… &… αφ… l m W—ll—g‘r.4. .., - . 7. ' Λ . w. KC“: Μ cum-1M ' ΄ , τκΧλν, . , ως … 6Χα ζ&ψΛ:' …]"η« καφε... '… Ημς 1…) Μ%Υςη Δω,Νάο& …! …. Μαηα.΄,-τη' Ψ.; &." "(«στη "- &... (,? ?()΄//ΙιΐΨΐίη "… β+ι«νιιι] ΌιΡ(…΄ νμΓΛ|ι΄ - , .… 5. Μ ΟΕ Ξ:'Δ.|΄%Ψ'ΐΨ "μή ….ν|…χ ι,…ψμ.4ιή… … τη Μαρά". άνω-μι ; Ναό.. ιζ] ιΧ ' ξ Άπω Μ… οι… 1.» Ν'-'γ-ιν12€Γ. ".?" ά.?ίί'ν- ΑΝ……" 1" "ή"; "αμα"- "u . .Q W ΡΜκαρΑ' ΑΜ 6…ια!λ' Μ (: “(claw w &&." '1-χνΨ6;,7ε΄?ι/Ζθα ας .Χ1 .. "αεαάιΛ΄| η…΄7:…7α ΗΕ ΓΔΜ "…' Η"… :… "3513! MW“ ”7‘9"“‘7 »… Δ΄ ………΄ σε…/01% ΄… &…?) …4ιτ.νΜ' Μ. µ' …? ' :… Μα…-Ξ, .… τη Ζω… τα" ., κατά κανέναν Μψα'…Δζ&Μ ….) &&…) φωνα ΧάόΉ τα; .ίθ0ώα΄ «; Μα&Α6Μ) "" Μ"Φ µ…Ή"10+Μ ΚΨΜή'΄ 1"…΄΄…'"44"7 ανω/π… αν " ΐι)'…7ψ…ωΨ λάβα/Μ; ψ)9 "& … Ρ…"; ολα»; Μόσχα/ι… [αν 044 των ο)"; οποία "»… )…. ω΄µ|ι…ς |" Μ ΜααΉω΄, απ)…" … /4Με:ψψα' "μή … Μα…-Μ 'Ψά»"Ψ ", 406€ "Έ"Μ'… ! I ' _ I | µία "6-9 ο χφ;… |ιψ…,…ι?α> LcJ &»… Η… |3?ΐΣ… «χα, αΥχΜ> Λι.;ΧΗΥ-. "fu- WIWYJ’I’ ,Μ Μ1υψν,ά ((vld7"ls’174f’COL/l µΥ|θ|οή ινΜω& (ωωΜΩ( ς7…Λ?ν…|υΗΜ ] 3194 ;-|θ[|…ωΌ Μ, μι," νΜω,φ΄ι "' '΄΄"΄΄ζ΄Ό"΄θ"'"??%Ρ…" ,µε; (/'7'-'&Ρ " "2Ώψ μι…ς.7) Η όλα :, %… θΧ…;οΜ ".…" παρ…; ανυυ;ι&α |.ωυ;ι;σ(ψΞυµ γη; ."! ,?ψ(/Νήβ "όψη/7, |" ή" Μ;|ω;=έν "+1 …ρΐ%..µΛρ 94 αρ Μ] σλ;-/Μ…πω»3 Μ µ?31,Μ«4;2 ,…" …, Μ…χ…ί Όουιώ…Ρ ;;;/.; υψ?.σιΜ …κι Η," Ή,…άΟώ Rpm-014°“? (Οι ιΔΟ4άψ (% "ΠΜ/ι ΄ | 49/80)… μοι και …ΜΜΜ Θωηω,Λυρ «ως .; .; ΄;΄….,,|ψ Θ,…ΜΜ"1 ?; ", l ώ΄7"|"΄Ψ "Αϊ…" |"-'2'Λ'"Όι'θ 9! "΄?(/(…9&%.7 Μπορ |ειωώα &" '΄.Μ/ 02- Η Θ" φ,. ΌµΌ ΄ ??" %,,Γ7…)Ο) 049,9 1,14 ΘΑ?" Ό-4 4…!λ-7Μ «|»! «: 64-40! "αι ("170 … ς7,λ/ µας; θα… ΄΄ Δ,;ώ…ψ/ δ…-,…τ>4-α,ν … """-Κυ "(7 /7λΝ ο να) "ΜΜΜ, 'ΛΜιΏ] ωμ»1.,».| …] &&…9Λ/ :» …: .΄σ'?Ό-Α7/ ιών; ή, "µ .,,|..,…,,ψ7 ,Μ %Μ;…/΄Μ [|% ' !? …΄΄7ΐ7 ."΄|'η/χ "? " ? "">" .?) ;-»#…»γΑ ψ:Μ,>/Ψ/γζ,)ν τίς-ι μ…! Η,]? ":?? "ή!" ." .Μ-ι|-|, " ΄΄΄΄Μ'"/΄'Ψ 771," "." "& ψΖ?? …'1 Happy/q? "MP7”: µωρε"; layman Ό14|; -3΄| ΜΜΜ??? ωι…,;…| «πρ/1.0 ρ /7#θΖρ2.7/ ν2ζ|Υ,,Ζ ψ νι: »: αρ); . ?, &") ρα; |'#νζ,…/ιΨ ' ,"… Μ…… γ -Μρψ΄ ΄…ζ ως: ΚΨΜ? ["|/νι»)! για…" ιδ.-Θ- ψ." - '(΄οζ Μρ.|(΄..7ΜυΌ … γ;π;/#…|µ%Χ ω,,,Μ…1 94 ">! … (4,νσμλ|Μ 99! …αφω;4ψ &&. "|. Ιµπν Ψ…,Ρ ,,,) ρ!;!Υ [.] . '|"ιΆψ ζ- «ΨιΓ'|7ΐ, Mull-ox NJ‘M/ ι…νζ;Μη κι;.ιΜµ; ι,;ψζ…[;Υρ ΗΜ&)Η "?"?" ["702Χ ("Ήτα % αυριανή & Δυβ…ζ,ρνψωζ βξά|] & τω………υ|Γμ % (,,ψς|ρχψ "* " |"… ΄Κ?Μ-Υ|ψ Φά΄%θΏ/ … .…»φ…… /…… / Μ? (.ν):,οΜ/0 ("| .ωΜωΜ …4ψΛ…… Με; ;ή; ωωΛΓ/,& 49λΡ"ψ 147 /'ά'9.1ό| . & ?"" ΄θΨ,…ΌΜΡ/ι/ ,"… 0/θη|Ν ψ .ι-΄ΧΠ ……) > ©Μ(μ ΄9:ξμλνγι (4. | Μ΄" "΄ΜΌλ"……Γ "2 ??? ΜΘώώυ|γ΄#υρ& ,…" ΄γ….ψ/>ψ … (% … ,οι/( Έ Ή=--ΉΝ» -Ψ'……µ-Λ | . /|"&;(]νΗ' …… "| €31:θ «πως ……ο4υη7 "(π?,7 ,ω|ζ|/+τµρν…#Λ "νται? # …" ---. . '."ΐ…ξ΄…]…Μ,Ν &………ξ … …9 ΄΄ ΄΄ " ' Μ 9/2 6 '(ννη.τ;Ξ7 μηΜ.>ΘΞ [νι Μ…» % (41?ΡΚ0γ"΄δ Ψ "& νά 117 +5 ,… 95 µ……" (Η… Μ…", -/ο)ψ…΄| ω…υ…Μ :… να :……2 ""Μ0&'ψ >…ψτνΜΜ ν΄!/…Η |? |5…&86| Μι..µη,ψΜΘ - &" νεα νά . ηλ=.η ……??Υ …ιΜΐψα+… γα… γ«…υΝ*Μ Υ"Μ3 'Η" να). __ ΄- "j? …. &]??? υ…

"ΙΨ"Ο" Λ. "1ΚΌΠ?. Γεννήθηκε στη Λάρισα το 1917 και από το 1926 κατοικεί στο όλο. ?ι- κοσάχρςνος άρχισε να ασχολείται µε την έρευνα και τη µελέτη της λαϊκής μας τέχνης. Διετέλεσε, ως τη συνταξιοδότησή του, "ιευθυντής Θεσσαλίας του ΕΘνι"σί (]πγαιιµοό Υλ- ληνικής Χειροτεχνίας. ΄Ελαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Είναι Πρόερπς της Ξταιρεί- ας Θεσσαλικών Ερευνών, Πρόεδρος του Παραρτήµατος Υυνδ€σμου Φιλίας Ελλάδος … Δαοκρα… τικής Δηµοκρατίας της Γερμανίας, μέλος του Διοικητικού ?υμβουλίου της Πανελλήνιας Πο- λιτιστικής Κίνησης, µέλος της Έταιρείας Ελλήνων λογοτεχνών, της ΐλληνικής Λαογραφικής Γταιρείας κ.α. Τιµήθηκε µε το Κρατικό Βραβείο Μελέτης και με το Βραβείο της Ακαδηµί- ας Αθηνών. Στο σπίτι του, χτισµένο σε ρυθμό πηλιορείτικου αρχοντικού, φιλοξενεί συλ- λογή έργων κυρίως λαϊκής ζωγραφικής.&Θεόφιλου,Παγώνηδων, Χριστόπουλου, "αργάρη κ.α.… καθώς και αρχείο από 11,000 φωτογραφίες. ΄Έχει εκδόσει 34 βιβλία, όπως "Ο ζωγράφος Θε- όφιλος στο Πήλιο" 1939, "Ξυλογλυπτική του Πηλίου" 1950, "H Λαϊκή Τέχνη του Πηλίου" 1976, "Βήματα" 1979, νΧιονιαδίτες Ζωγράφοι" 1981, "Εκκλησιαστικά ?υλόγλυντα" 1982. ?υνεργάσθηκε με πολλές εφημερίδες και περιοδικά και πήρε μέρος κε πολλά "υνξΣρια στην Ελλάδα και το Εξωτερικό. Οι εισηγήσεις συνοδεύονται από ψΩτεινξς προβολές. 23 Π'"1""΄ ΚΑΙ ""΄Ι "ΑΠΌ? "ΤΙ… Έ…'λΛ'ϊ"Ι?(Η ΑΝ! Η '?ΐΧ".'ιΉ Οι παλιότεροι µελετητές της λαϊκής µας τέχνης, ξεκινόντας από µία ελληνοκεντρική αντίληψη, απέκλειαν κάθε ξενική επίδραση. Θεωρούσαν πως η λαϊκή μας τέχνη είναι "τελεί ως αμιγής", µε μόνες επιβιώσεις από την αρχαία και τη βυζαντινή εποχή. !! συστηµατική, όµως, έρευνα απέδειξε ότι δέχτηκε πολλές επιδράσεις τόσο από τη µουσουλµανική τέχνη όσο και από την ευρωπαϊκή. Ρίναι χαρακτηριστικό πως η παραδοσιακή ζωγραφική των αρχον- τικών της Βόρειας Ελλάδας, από το 180 αιώνα ΚΧΧΧήκϊ δεν έµεινε απομονωμένη από τα κυ- ριότερα καλλιτεχνικά ρεύµατα της Ευρώπης, που σε χρονολογική σειρά είναι το µπαρόκ, o νεοκλασικισμός και ο ακαδηµαϊκός ρεαλισµός. Σ'αντό συνετέλεσε το σπάσιμο της κλειστής οικονοµίας µε επακόλουθο τη δημιουργία στενών οικονομικών σχέσεων µε χώρες της ?υρώπης ΧΚΧΧΚξΧΗ33ΚΉΚξ, καθώς και η επίδραση των δραστήριων ελληνικών παροικιών σε πο'λές ευ… ρωπαΐκές πόλεις. Ήταν παραπάνω αναφερθήκαµε στο νεοκλασικισµό δεν εννοούσαµε τη ζω- νρσφική διακόσνηση δηνόσιων ή ιδιωτικών κτηρίων στα αστικά κέντρα - Αθήνα, Υδρα, Πά- τρα, Θεσσαλονίκη, Βόλο...…, που έγιναν από 'Ελληνες ή ξένους σπουδ1γμέν0υς ζωγράφους, αλλά ϊΧ& τα εργα χωρικών ζωγράσων παραδοσιακών σπιτιών σε µικρά ορεινά χωριά & Δίλοφο 7ανορίου, "υµφαίο Φλώρινας, "εταΞοχώρι Αγιάς, Πάπιγκο…..-. "ντονότατη είναι η επίδραση του μπαρόκ στην ελληνική εκκλησιαστική ξυλογλυπτική, αν και το μπαρόκ είναι η καλλιτεχ- νική έκφραση της Αντιµεταορύθρισης, δηλαδή της Καθολικής ?κκλησίας, με την οποία κατά την Ψουρκοκρατία η Ορθοδοξία βρισκόταν σε ζωηρή διαμάχη. C ακαδημαϊκός ρεαλισμός εµφα… νίζετσι, αποκλειστικά στη ζωγραφική και σε περιορισμένη κλίµακα, κατά τις πρώτες δεκα- ετίες του 2006 αιώνα. Γενικά, οι επιδράσεις των ευρωπαϊκών τεχνοτροπιών φτάνουν στην ελληνική ήταιθρο µε καθυστέρηση πολλών δεκαετιών. !! επίόραση της µουσουλμανικής τέχνης εΈηγείται από τη συµΒίωση του ελληνικού στοιχείου με τους Τοήοκους επί τέσσερες αιώνες. Πηγές θεμάτων της ελληνικής λαϊκής τέχνης είναι οι χαλκογραφίες με θρ σκευτικά και κοσνικά θέματα, διάφορα άλλα έντυπα καθώς επίσης και τα µνηµεία του λόγου, όπως τα δηµοτικά τραγούδια, οι λαϊκές παραδόσεις, τα εκκλησιαστικά κείµενα, τα λόγια δηµο- σιευμένα ή αδημοσίευτα γραπτά. 'Ολα αυτά δεν παραµένουν ξένα σώµατα μέσα στον κορµό της ελληνικής παράθοσης. Καθώς περνούν από χέρι σε χέρι και από γενιά σε γενιά, πετα- πλάθονται και αφομοιώνονται, προσαρμόζονται στις οπτικές συνήθειες των Ελλήνων και εκ- φοάζονν το δικό τους ιδεολογικό κόσµο. Θα µπορούσαµε να πούµε πως η ελληνική λαϊκή τέχ- νη νοιάζει µε τη θάλασσα που δέχεται το γλυκό νερό χιλιάδων ποτκμιών χωρίς να ξαλµυ- ρίξει. Οι ξένες επιδράσεις πρωτοεµφανίζονται στα ζωντανά µεταπραττικά, μεταποιητικά και ναυτικά κέντρα. O έµπορος, o βιοτόχνης, ο ναυτικός για να επιζήσουν είναι υποχρεωµέ- νοι να έχουν µιά συνεχώς ανανεούµενη γνώση. Πρέπει να ξέρουν τις προόδους του επαγγέλ- ματός τους, να είναι ενηµερωμένοι για την ισοτιμία των νοµισµάτων, να παρακολουθούν τις διακυµάνσεις της ζήτησης προϊόντων και υπηρεσιών, να αλληλογραφούν, να ταξιδεύ- ουν. Αυτά δημιουργούν νοοτροπία ανοιχτή στην αποδοχή και αφοµοίωση νέων πολιτιστι- κών στοιχείων. Αντίθετα, οι κτηνοτροφικοί και γεωργικοί πληθυσυοί στηρ€ζονται στην προγονική πείρα. Ta διάφορα στάδια της γεωργικής και κτηνοτροφικής εργασίας, οι µέ- θοδοι που χρησιµοποιούνται, βασίζονται σε γνώσεις που πήραν από τον πατέρα και τη μητέρα, που κι εκείνοι τις πήραν από τους δικούς τους γονιούς. Αυτό δηµιουργεί νοο- τροπία σπρόΘθµη στην υιοθέτηση νεωτερισµών και δυσκίνητη στην αφοµοιωτική διεργασία. "Όμως η οικονοµική και πολιτιστική ακτινοθολία των ημιαστικών κέντρων συντελεί στη διάδοση των νέων µορφών και στο χωρικό τους περίγυρο. «των… A . να"? *? τ*ΛΛ""Τ:'ζη ΛΑΙΚΗ Τ'Λ-'Π"7ΤΥ.Η Η ελληνική λαϊκή γλυπτική χωρίζεται σε δύο µεγάλες κατηγορίες, στη λιογλυπτική και στην ξυλογλυπτικη. Οι δύο αυτές κατηγορίες δεν διαφέρουν µόνο στην όλη. Πρόκειται για δυό τέχνες µε διαφορετικό ύφος, ιδιαίτερη λειτουργία και µε ξεχωριστούς τεχνίτες. Η ΑΙΌΟΡΛΥΠΦΙΚΉ περιορίζεται στο ανάγλυφο, με ελάχιστες εξαιρέσεις σε ειδικές περι- …...ι- ο…"… πτώσεις. Είναι η τέχνη των εξωτερικών επιφανειών σε σπίτια, εκκλησίες και βρύσες. Έπει- ετ προορίζεται για διακόσµηση τοίχων και είναι, θα λέγαµε, µέρος του οικοδομικού υλι- κο6, το αναγλυφικό της έξαρµα είναι χαµηλ6' αρχίζει από τα εσώγλυφα σχεδια ή γράµµατα, προχωρεί στο επιπεδόγλυφο και φτάνει ως το χαμηλό ανάγλυφο. ΄Ετσι διασφαλίζει την ενό- τητα της επιφάνειας που διακοσμεί. Λειτουργεί στο διάχυτο φυτισμό του ύπαιθρου πραγµα που αποκλείει τον έντονο σκιοψστισµό. Οι τεχνίτες της, οι π ε λ ε κ 6 ν οι, ανήκαν στ: συνεργείο των χτιστόδων, αφού τα έργα τους χτίζονταν µαζί µε τις όλλαες πέτρες. Τα ερ- γαλεία τους έχουν ελληνικά ονόµατα /σφυρί, βελόνι, χτένι, σµίλα.../, πράγµα που, όπως θα δοόυε, δεν συµβαίνει µε την ξυλογλυπτική. Ο χωρισµός της σε εκκλησιαστική και κοσµι- κό αφορά µόνο τη χρήση της. Ποικίλα είναι τα θέµατά της: σταυροί, φυτικά μοτίβα, ωάρια. , Τςηλιτ, ζώα, δέντρα; ρόδακες, πεντάλφες, πρόσωπα ανθρώπων και σπανιότερα αγιογραφικά 3ξυατα. ? Ξ"λΟΓΛΥΠΤΙΚΗ είναι η τέχνη των εσωτερικών Χώρων. Ασκείται από τους τ α γ ι α 6 no υ ς, που δεν συµπετΕχοπν πάντα στο αρχικό συνεργείο αφού πολλά ξυλόγλυπτα είτε δεν ες……… στ…θερά σΐΌιΧεξα του χτίσματΟζ είτε τοποθετούνται αργότερα. Ιταλική προέλευση ξ… πει ολόκληρη η Επαγγελµατική τους ορολογία: ταγια56ρος, σκαρπέλλο, σγρ6µπια, ματσ6λλα, χούκι... ? ξυλογχυπτική μπορεί να χωρισΘεί σε τέσσερις κλάδους, την εκκλησιαστική, την οικιακή, την ποιµενική και τη ναυτική. ?? εκκλησιαστική ξυλογλυπτική φιλοτεχνεί τέμπλα, αμβονες, δεσ οτικοός Θρόνους, παγ- άρια9 αρτσφόρια και άλλα σκεύη του ναού. Κύρια έκφρασή της το τέµπλο. To ψηλό ξυ6γλυπ το τέµτλο έρχεται στην Ελλάδα κατά το 160 αιώνα από τη Ρωσία. ?την αρχή το ανάγλυφο εί να 'ανηλό και τα θέματα γνωστοί συµβολισμοί. Ρίναι τα λεγόµενα σ τ ρ ω τ & τέμπλα. Ο Κατ το 18ο αιώνα εμφανίζεται, και γρήγορα κυριαρχεί, το µπαρόκ. To ανάγλυφο γίνεται τολμήρότερο, υπαρχουν διαµπερή κενό ανάμεσα στις µορφές, η σύνθεση είναι πυκνή και αν« συχη, τα Θέµατα πλουτίζονται. Εµφανίζονται σκηνές από την αγία Γραφή και τα υναξάρια εικαστικός αποδόσεις από παρομοιώσεις και εικόνες εκκλησιαστικών κειμένων, ακόμα και όψεις της καθημερινότητας. Τα άλλα εκκλησιαστικά ξυλόγλυπτα ακολουθούν τεχνοτροπικα και Θεµατολογικά το τίµπλο. Από την άποψη της ετικάλυψης τα εκκλησιαστικά ξυλόγλυπτα χωρίζονται σε γυμνά, χρυσωµξνα και ζωγραφισµένα. … . , . % ςι1ιαχή ξυλογλυπτική φιλοτεχνεί πόρτες9 τα3€νια, εικονοοτασια, κασσέλλες,σκαμνιε |… τ"ε χαυηλό ανάγλυφο απ; ίδει ανΘοξεχεία, ζωα, τουλιό, ηλιους, δόντρα, εκκλη€ίες και σπα- νιότερα ανθµώτινες μορφές. Ρ ποιµενικό ξυλογλυκτική ασκείται από τους ίδιους τους βοσκούς που γεµίζουν µε την ασχολία τους αυτή τις μακριές ώρες της αναγκαστικης τους μόνωσης και κάνουν Γυνΐ8ως µι… κρξ χρηστικ5 αντικείµενα: γκλίτσες, ρόκκες, κουτάλια, πιρούνια, σφιντίλια, πίπες. "όνο τους εργαλείο ένας καλοακονισυ€νος σουγιας. Για να σκάφουν τα κοιλώµατα των κουταλιών µεταχειρίζονται ειδικό εργαλείο, το χλιαρογλ6φτη. ξ'"υνηΘισμξνα Θέµατα 0 δράκοντας, το λιοντάρι, το φίδι, το ανθέµιο, η ανθρώπινη µορφή. !! ναυτική ξυλογλυπτική άνθισε κυρίως στα δραστήρια ναυπηγικά κέντρα κι ξτανε ακρό… πρωοα και επιγραφές πλοίων. Τα ακρόπρωρα, συνήθως µε τη μορφή ορ851τηΛςς γοσγόνας που σχίζει περήφανα τον αγέρα του πελΞγου, είναι από τις σηµαντικότερες επιτεδξεις της περί- οπτης ελληνικης γλυπτικής. 'Αλλοτε υπήρχε η αντίληώη πως τα ακρόπρ…ρτ ερχότανε έτοιμα . απ: την ϊταλία. Τώρα, όμως, ξχουν επισηµανθεί ΄€λληνες "ξοτνογλόφοι" και -υ=τημττικξ "ξοανογλυφεία" στην Τήνο και τη Υδρα. ί % Ώ … Α ο ο & Ο Ρ ο ο χ Ο ο ο Έε6φιλος, γιός του Γαβριήλ Χττζημιχαχλ και της Πηνελόπης το γένος ϊωγράφου, γεννή- υηκε στη Έαρειά της "υτιλήνης γύρω στα 1670. ?ίναι το µεγαλύτερο από οχτώ τΞ€=φια τέσ- ' , σερα αγόρια και τέσσερα κορίτσια. Από µικρός ήταν ασθενικός, ελαφρά τραυλός και αριστε- ρόχειρας. Η αριστερο ειρία λογαριάζεται τότε σαν οργανική µειονεκτικότητα. Γίναι ο "ξερ- βοκουτάλας", κι αυτό προκαλεί ειρωνικά σχόλια στο στενό του περίγυρο. ΄0πως συµβαίνει µε πολλά άτοµα του είναι, ή νοµίζουν ότι είναι, οργανικά µειονεκτικά, συγκεντρώνουν την προσοχή τους εκεί και προσπαθούν να ξεπεράσουν τη μειονεκτικότητά τους. Ας )υµηΘούμε πρόχειρα τον τραυλισµό και το νευρικό τίκ του λημοσΘ€νη. 0 Θεόφιλος κλεισμένος στο υπό- γειο του σπιτιού του ασκείται υποµονετικά στη ζωγραφική κερδίζοντας όχι μόνο την αξιοσύ- νη των χεριών αλλά και αντίστοιχες ψυχοπνευματικές δυνατότητες.΄Όταν πια σι?ΘΞνθηκε ώρι- µος ζωγράφισε την αδελφή του και όλοι παραδέχτηκαν ότι πΞτυχε.Ωστόσο το χάσµα ανάμεσα σ'αυτόν και τους γύρω του ήταν αργό πιά να γεφυρωΘεί.΄Ρτσι, έφηβος ακοµα, φεύγει για τη ?µύρνη, τη µικρασιατική πολιτεία µε τη δραστήρια ελληνική παροικία. Εκεί σχηµατίζει την εικαστική του γλώσσα και κάνει επάγγελµά του τη ζωγραφική. Φαίνεται πως για κάποιο διά… στηµα έγινε καβόσης του ελληνικού Προξενείου. Τότε πρωτογοράει τη φουστανξλλα που πιά δεν την αποχωρίζεται. Είναι γι'αυτόν το σύµβολο της λεβεντιάς. Αυτός ο καχεκτικός, ο δει- λός, o πικραµένος, ο αποτραβηγµΞνος λάτρεψε τη λεβεντιά κι αυτή του η λατρεία είναι α… ποτυπωµ€νη τόσο στη ζωή του όσο και στο έργο του. ΄Ηρωες της Έπανάστασης του 21 και των µεταγενέστερων εθνικών αγώνων, αρχαίοι και βυζαντινοί στρατηλάτες, γεροδεµµένοι αθλητές είναι Θέµατα που καλύπτουν το µεγαλύτερο µέρος του Ξργ υ του. "τα 1897 φεύγει από τη ?µύρνη για την Ελλάδα µε το σκοπό, όπως ισχυρίζεται, να κατα- ταγεί εθελοντής στον ελληνικό στρατό. Η ραγδαία εξέλιξη των επιχειρήσεων και η άδοξη λή- ξη των εχθροπραξιών τον προλαβαίνουν. Δε µπορεί πια να γυρίσει στην τουρκοκρατούµενη ?μύρνη και μένει στο Βόλο και το Πήλιο. Fro Βόχο δεν τον καλοδέχτηκαν. Η ασυνήθιστη εμφανισή του, οι παραξενιξς και ο δύσκολος χαρακτήρας του απωθούν τους µικροαστούς της πόλης. Καλλίτερη ήταν η αποδοχή του από τους κατοίκους των χωριών, που του αναθέτουν τη διακόσµηση σπιτιών και μικροµάγαζων. Κύριος προστάτης του o Γιάννης ?οντός, µυλωνάς από την Ανακασιά, του οποίου ο Θεόφιλος τοιχογραφεί το σπίτι στα 1912. Ζει βουτηγμΞνος στη φτώχεια.΄Οταν στα 1922 έρχονται οι πρόσφυγες από τη πικρά Ασία ο Θεόφιλος βρίσκει ανθρώπους που εκτιµούν το έργο του. Οι πρόχειρες παράγκες που στήνουν για επαγγελµατική τους στέγαση γεµίζουν από ζωγραφιίς, που όμως λίγα χρόνια αργότερα καταστρέφονται µαζί µε τις παράγκες. ΠληγωμΕνος στο κορμί και στην ψυχή φεύγει στα 1927 για την πατρίδα του τη "ντιλήνη. 'Οχι πως εκεί τον περιµένει ευµάρεια. Ωστόσο κάποιο συγγενικό του χξρι θα του φτειάξει έναν καφέ, Θ'ακούσει το φιλικό λόγο, Θ'ανταμώσει παλιούς γνωστούς. ?τη πυτιλήνη o πρό- ωρα γερασµένος ζωγράφος, κουρασµένος πιό από την περιπλάνησή του στον ηρωϊκό κόσμο, προσγειώνεται σε θέµατα καθηµερινά και οικεία, το λεσβιακό τοπίο, το κουρείο, το φουρ- νόρικο, την Αγιασιώτισσα, το λυρόρη, την υφόντρια, τον αρκουδιόρη... Τότε αρχίζει να του χαμογελάει η τύχη. O µυτιληνιός τεχνοκρίτης Υτρότης ΡλευΘεριά- 5ης, που διαπρέπει στο Παρίσι ως ΤΈΡΙΑΏ, γνωρίζει το έργο του Θεόφιλου, το εκτιµόει και ετοιμάζει έκθεσό του στο Παρίσι. Λ…εν προλαβαίνει να τη Χαρεί ο ζωγράφος µας γιατί πεδαίνει την ΄Ανοιξη του 1934 μέσα στο άθλιο δωμάτιό του. Η Δόξα έρχεται µεταθανάτια. Απανωτ€ς οι εκθέσεις έργων του στην Ελλάδα και το Εξωτερικό. Προσωπικότητες της Τέχνης και τ…ν Γραμµάτων του αφιερώνουν ύµνους/Μωρίς ΡαΌνόλ. Λε Κορµπυζιέ, *εφέρης, Ελύτης, "ικελιανός, Τσαρούχης…../. λεν έλειψαν όμως, στην αρχή κυρίως, και οι σκληροί αρνητές της αξίας του. Ο Θεόφιλος σπάνια ζωγραφίζει απευθείας από ΧΧΧ!!! τη φύση, κυρίως σε προσωπογρα- φίες. ?υνόθως χρησιµοποιεί ευτελή πρότυπα: λιθογραφίες, επιστολικό δελτόρια, εικονο- γραφήσεις λαϊκών εκδόσεων, φωτογραφίες. Μα από τούτα τα όπνοα πρότυπα έβγαιναν έργα µε εκοραστικό σχέδιο, με καθάρια, φωτεινό και έντονα χρώµατα, µε µια γνήσια πνοή λαϊ- κής μυθοπλασίας, µε ζ ω γ 0 α φ ι κ 5 π 0 ι 6 τ η τ α. ΚΥΜ…" Α. "Από? Π ""Λ.Λ.""Τ΄'1 ΛΑ΄ΙΥ.Π ΖΩΓΡΆδϊ"Ή ?ήµερα Θα περιορισΘούµε σχεδόν αποκλειστικό στην "κοσµική" ζωγραφική. ησ, αναοερθού- µε ελάχιστα στην αγιογραφία, και κυρίως στα σηµεία επαφής των δύο αυτών τοµέων. "οναόι… κή σχεδόν, κι ασφαλώς πληρέστερη έκφραση της λαϊκής ζωγραοικής είναι η τοιχογραφία. Πάµ- πολλα είναι τα σπίτια της Δυτικής Μακεδονίας, της Ηπείρου, της Ανατολικής Θεσσαλίας µαι μερικών νησιών που είναι στολισµένα µε ζωγραφιές, και ιδιαίτερα η Γιότιστα, η Καστοριά, η Έρότυρα, το Ζαγοροχώρια και το Πήλιο. Δυστυχώς, ένα 'ολύ µεγάλο µέρος των τοιχογραφι- ών αυτών έχει καταστραφεί είτε µε το αργό γκρέμισµα εγκαταλειµένων σπιτιών, είτε από τους εµπρησμούς κατά την Κατοχή, sf: από σεισµούς, είτε από µεταγενέστερες επεµβάσεις των ιξιεκτητών τους. Κατ; την Ψουρκοκρατία, που στη Βόρεια Ελλάδα κράτησε ως τα 1912, υπήρξαν αξιόλογα ζωγραφιπξ κέντρα, κυρίως σε ορεινό χωριό. Οι τεχνίτες τους, που µάθαιναν την τέχνη µε τη διαδικασία της μαθητείας δίπλα σε έμπειρους τεχνίτες, ήταν αγιογράφοι και συγρόνως 8ιητοσυητόκ σπιτιών. "Οσα από τα κέντρα αυτό έχουν µελετηθεί δίνουν εντυπωσιακούς αριθ- µούς ντόπιων ζωγρόφων. Από τους Χιονιόδες της Έπείρου διασώθηκαν 68 ονόµατα ζωγράφων, από τη ανσρίνα 51, από την Έρότυρα -την παλιά Υέλιτσα- 12. Και, φυσικά, δεν είναι τα αόνα επειδή ούτε όλοι, ούτε πάντοτε υπέγραφαν τα έργα τους. To θέµα που εµφανίζεται συχνότερα είναι το τοπίο και κυρίως απόψεις µεγάλων πολιτει- ών: της ΐενετιός, της Πόλης, της Έιέννης, της Φραγκφούρτης, της "αδρίτης, της Χαλκίδας.. Πρύτυπϊ τους γαϊκογραωίες, μερικές από τις οποίες έχουν επισηµανθεί. Λεν πρόκειται, ό- υως για Φυνρό αντίγραφα. Ο λαϊκός τεχνίτης κρατάει από το πρότυπο τα στοιχεία που συν- Θέτουν την ταυτότητα της πολιτείας, την αποδίδει όµως αέρα σε µιαν ατµόσφαιρα παραμυ- θιού και θαυµασμού.ΠροσΘέτει το κύριο εκφραστικό μέσο της ζωγραφικής, το χρώµα, που δεν υπάρχει στα χαρακτικά πρότυπα, προσθέτει ή αφαιρεί στοιχεία και καταργεί την προοπτική που είναι τταίριαστη στη διακόσµηση της επιφάνειας του τοίχου. ?ε µερικές περιπτώσεις τα τοπία είναι φανταστικό µε γεφύρια, κτήρια, δέντρα, ψάρια, πουλιά, που καθώς απλώ… νονται σε στενόμακρες φρίΓες ψηλά στον τοίχο είναι σα να παρασύρουν το Θεατή σ'ένα µα- γικό ταξίδι. από τα νΞσα του 19ου αιώνα πληθαίνουν και τα ζωντανό στιγμιότυπα από την κα8ηυερινή ζωή: ένας σκύλος που κυνηγάει αλεπού, o ξυλοκόπος, οι ναύτες στα κουπιά τους, ο γξίδαρος δεκμένος στο δέντρο, η συγκομιδή καρπών, οι σταχυομαζώχτρες … αυτές παρµ€νες από το γνωστό έργο του Φρανσουά ιλλέ που, βέβαια, έφτ σε στα χέρια του ΄"λληνα τεχνίτη μέσω κότοιας αναπαραγωγής. Λίγες δεκαετίες αργότερα εμφανίζεται και η προσωπογραφία, που προΉπήρχε µόνον σε απεικονίσεις κτητόρων εκκλησιών. " ελληνική λαϊκή ζωγραφική, τουλάχιστον κατά τους δύο αιώνες που μπορούµε να την πα- ?αΛοξυυΘήσουµε µε κάποια σιγουριά, 8εν έµεινε ξένη προς τα καλλιτεχνικά ρεύματα που κυ- ριαρχούν στην Ευρώπη, έστω κι αν φτάνουν µε σημαντική καθυστέρηση. Είναι φανερή η επί- δραση του µπαρόκ απ5 τα µέσα του 18ου αιώνα ως τα μέσα του 190v, ακολουθεί ο νεοκλασι- κισµ6ς, που φτάνει ως τις πρώτες δεκαετίες του 2006 αιώνα, για να επακολουθήσει, κρονι… κά περιορισµένος και σε μικρή έκταση, 0 ακαδηµαϊκός ρεαλισµός. O ζωγραφικές πίνακας σε σανίδι, χαρτί, πανί και άλλες ύλες εµσανίζεται από το 190 αιώνα. Από τα πρώτα τέτοια έργα είναι και η εικονογράσιση των Αποµνηµονευμάτων του "α- κρυγιάννη που, όµως, προοριζόταν για λιθογραφικη αναπαραγωγή. Είναι έργα µικρής οµάδας που περιληπτικά αναφέρεται µε το όνοµα Παναγιώτης Ζωγράφος. %ωγραφικοί πίνακες σε χαρτί ή χαρτόνι είναι και οι θαυμαστές πλοιυγραφίες. Ειδικευμίνοι τεχνίτες στα µεγάλα λιµάνια αναλαβαίναν να φιλοτεχνησουν το "πορτρέτο" του πλοίου, κατά κανόνα στη μακριά του διά- σταση.. Πρόθεση του τεχνίτη, αλλά και απαίτηση του πελάτη καραβοκύρη, είναι η πιστή και λεπτοµερειακή απόδοση. C κάθε µακαράς στη δάση του, το κάθε σχοινί στη λειτουργία του, το κάθε πανί στο σχήµα του... Πέρα, όµως, απά την πρόθεση ακρίβειας, τα έργα έχουν -τουλάχιστον στις ευτυχξστερες περιπτώσεις- µιά παράξενη γοητεία. Τα θέµατα που συχνότερα εµφανίζονται στη λαϊκή ζωγραφική, εκτός από όσα αναφέραμε, είναι τα ανθοδοχεία, τα αντικρυστά λιοντάρια, φρούτα, πουλιά και σε µερικές περιπτώσεις κτητορικές-ευχετήριες επιγραφές. Ττα έργα λαϊκής ζωγραφικής πέρα από τ6ς τοιχογραφίες και τους πίνακες, πρέπει να περιλάβουµε τις ζωγραφιστ€ς ποδιές τέµπλων που παριστάνουν σχεδόν αποκλειστικά ανθοδο- χεία, τις ζωγραφιστές κασσ€λλες και τις διακοσµήσεις ξύλινων σταθερών στοιχείων του σπιτιού=µεσάντρες, χωνευτΞς ντουλάπες, ξύλινα ταβάνια... ΄'΄(ΙΤ'70Τ A. MAXI-‘11..“

διαµαρτυριας για :" πο Πανεπιστήμιο ΌΡΓΑΝΩΝΕ| ΣΤΙΣ 20 ΔΕΚΕΜΒΡ|ΟΥ ? ΄ Η Σ. Ε. ΦΟΡΕΩΝ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ Σε παλλαϊκή συγκέντρω- δικαίωση. . on διαµαρτυρίας, για τον Να σημειωθεί ότι στη Σ.Ε.µετε- παραµερισµό της Λάρισας.… χουν… η ΑΝΚΕΛ. δημοτικοί σύµ- . στο θέµα του Πανεπιστη-. θρύλοι.νοµαρχιακοίσύμβουλοι.ο …µίου θεσσαλίας, προχωρεί ζιατρικός Σύλλογος, συνοικιακοί . …' µ…"… … υπολοιποι εξω η Σ.Ε. ψαριών για την Ku- σύμβουλοι. µέλη συλλόγων γο- |… γόρασαν…την' ποινή΄΄΄΄τους πρ ς 466… " ριακή, 20 Δεκεµβρίου, στις νέων κ.α. U' δΡΧ …σίως και αφέθη αν ε- 115" "Ρ……" "…"" της ΄ 1 κ' "" λΜ΄έροι. Q 3 , " Μι".- … ΕΛ [% Η 4" /|λ|ξ 2 Την απόφαση αυτή έλαβαν τα € ΛΑΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ 1 µελη της Σ. E. nou συνεδρίασαν ]? ' χθες βράδυ στα γραφεία της ΑΝ- … ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ' KEA για να συζητήσουν τις πλαι- | ΤΗΣ ΣΥΝο|Κ|ΑΣ : ταίες εισηγήσεις της Δ E. του Πα- 4 νε… ϊ… ' ΑΓΙΟΥ ΑΧΙΛΛΕ|ΟΥ ( Καστ-ιόημτη σύσκεψη τον. 'σθηκε 1 ότι… ΤΡΙΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1987 Λαική συζέλευσηδξπου καλούνται ! Οι τελευταίες ανακοινώσεις v να συμμετ σχουν οι οι κατοικοι | της A.E. του Πανεπιστήμιου eco- . I της συνοικίας. πραγµατοποιεί το ' σαλία επιβεβαιώνουν τι ανησυ- η ' Συνοικιακό Συµβούλιο Αγίου Αχιλ-΄ τ ί (: λ . "β ΄ λείου.την Τρίτη8Δεκεµβρίου στις6 1 χ ες τ," σου της ρισας καιτου το απόγευµα στο Χατζηγιάννειο '…- νοµου. αφου "Φάρων"… η για Την Πνευματικό Κέντρο. ' λειτουργία των σχσλωνωο- Στην ΄ανοικτή συνέλευση της συ- viuq Φυτικής " Ζωικής |:"Μ…Υω' ' … νοικίας του Αγίου Αχιλλείου πρόκει- γής και του ΠαιδαγωΜµήµα- "To UV 0 . ται να συζητηθούν σοβαρό θέµατα, τος στο Βόλο. &. πουΤαφξξούζ: -ιΤο γεγονός 2υτό.ΐχΐΞΞε *ψΗΦ|ΣΜΑ TOY ΣΥ! — ην ακ οτρωση καιτον ευπρε- αντ θεση µε το τι φυσικ α πισµό των δυό κεντρικών πλατειών των πιό πανω σχολών είναιη Λόρι- TOY 90“ AHMOT" .. της Λάρισας Μιχ. Σόπκα και Εθνόρ- σα. ' | !, χου Μακαρίου. - Ενώ αυτό o ίσθ καν ια το -Τον προσδιορισµό χώρων για την Δ' Βόλο εναποτεθηζαν πιο τηγΛόρι- ΑΝΑΒΑΛΛΕΤΑ| ς στόξΐΈΟΉζψξΐώ ξ; σα καποιες -ευγενείς ε……- ΣΥΣΚΕΨΗ ΦΟΡΕΩΝ … - ου του . "ο πρώην ον…. ρ .. 3ζξξ:;ΈησξΏζ 88πλ…υρ- ΓΙΑ ΑΤΡ? 0ΕΣΣΑΛ|κο ις -Αποπερότωση των προγραμματι- λε ' ια σθέντων δρόμων σε πεζόδρομους. πι ατόξξι88η…ό στη διαξορφωξείαα ΑΝ"Ρ'ΣΤΗ M '0 J- -Καθαριότητα της πόλης, µε γενι- vr " - και γω εν … "Η 3 κή εκστρατεία δήμου και συνοικια- οί άλλη φωνή διαµαρτυρίας. "] άλλος πρΈζΞπων ετσι η συσΞεψη των εκ- ( )u κών oupBouva. r- φορεας που να αγωνισθεί ουσια- λ ε eé (? φορ-1 ων της πό- 1 39 -Αξιοποίηση του χώρου του Φρου- : στικό. - όχι φαινοµενικά - για το ΘΖξσ:λίας πως ε ξνξπιστήµιο ις: ρίου. , θέµα. η Σ.Ε. Θα προχωρήσει στην- τισθεί για &]… axro ; ζξαµµα- γ α -ΤοποΘετηση φωτεινών σηµατο- πιό πόνω κινητοποίηση. 7.30 στα γραφεις τ ΑΓΞΚΕΧ στις c :Ρ" δοτών unpogné από το Δηµοτικό Ω" Θα καλέσει σε συµμετοχή µετα- Η σύσκεψη Θα ΞΞαγματοποιη- 54 δείο. "1 ξύ άλλων τους συλλόγους και φο- θεί την επόµενη Τρίτη 1 Δεκεμ- ( ως -Δηµ.ιουρ'γ αδυο δη tow ουρη- θ ρείς της πόλης. το σύλλογο των βρίου. ' τα- τ..%ΣήξζξέΏξο 35 "331 λεστή Ξ εν Αθήναις Λαρισαίων, και όλο το …- "… ησης στην συνοικία. ΄ λαό. σε έναν αγώνα. για την τελική . | .΄,-Δηµιουργία παιδικών χαρων. τ 'γε- -Συζήτηση για το Πανεπιστήμιο µού & . Θεσσαλίας, την Γεωπονική Σχολή € *===οτην Παιδαγωγική Ακαδημία. ; 5-4 6