- GR UTH-HA PC-PL-S2-SS2-F4-SF3-SF3D-I2
- Item
- ?
Part of Personal Archives
- ) ξΔΐ΄ , ΟΥδιλ…ς Μίνι ο… οι)ηζοξ΄5€Θυ "Τον ...Χ(/ & οκ? Πάντε)…' ( ΑΣΖα&΄ 01 ΑΝΆΠ'Ι'ΥΞΙΑΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΝΟΜΟΥ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ Η Συµβολή του Πανεπι,στημι΄,ου Η εισήγηση αυτή δεν έχει καθόλου το νόηµα ενός απολογισµού δρά- σεων από την ίδρυση στα χαρτιά του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας το 1984 έως την έναρξη λειτουργίας του το 1988. Ωστόσο μια ιστορική αναδρομή είναι περισσότερο από απαραίτητη. Η εισήγηση αυτή δεν έχει επίσης καθόλου το νόημα ενός καταλόγου προθέσεων. Ωστόσο μια αναφορά στις προοπτικές, τις φιλοδοξίες και τους μελλοντικούς στόχους θα μπορούσε επίσης να θεωρηθεί αναγκαία. Τέλος η εισήγηση αυτή χωρίς να αγνοεί καθόλου τον εθνικό και πε- ριφερειακό χαρακτήρα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας που είναι εξάλλου ακρογωνιαίος λίθος της αντίληψης στη βάση της οποίας οικοδομείται, είναι υποχρεωμένη να παραμείνει στα πλαίσια του Νοµαρχιακού αυτού Συνεδρίου και να σχολιάσει κυρίως τον αναπτυξιακό χαρακτήρα του Πανε- πιστημίου σ'αυτό το επίπεδο: το Νοµαρχιακό. Είναι φανερό ότι αληθινή φυσιογνωμία του αναπτυξιακού ρόλου του Πανεπιστημίου θα προκύψει κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του και θα είναι συνάρτηση και του δηµιουργικού παλμού με τον οποίο θα σκέφτο- νται, θα εργάζονται και θα συνεργάζονται οι άνθρωποί του. Είναι συνεπώς πολύ νωρίς για εκτιµήσεις και προβλέψεις αναλυτικές αφού η λειτουργία του Πανεπιστημίου θα αρχίσει ακριβώς τον επόμενο μήνα. Ωστόσο υπάρχει ήδη προεργασία για το αρχικό του υπόβαθρο πάνω στο οποίο θα μπορεί να στηριχθεί η μελλοντική αναπτυξιακή λειτουργία. >Τα…παρακάτω αναφέρονται αποκλειστικά σ'αυτό το αρχικό προκαταρ- κτικό υπόβαθρο κυρίως στον θεσμικό και τον κτιριακό-πολεοδομικό τοµέα αλλά, και στο επίπεδο της αρχικής ακαδημαϊκής οργάνωσης και της δια- σύνδεσής της µε ανάγκες της κοινωνικής ζωής και της παραγωγής. 'Οπως είναι γνωστό το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ιδρύθηκε μετά από μα- κρά ζύμωση, συμβιβασμούς και πλήθος αντιφατικές ή και ανιστόρητες εν- ΄διάμεσες επιλογές που ευτυχώς δεν ολοκληρώθηκαν. Πιο χαρακτηριστική είναι εκείνη η μικροκομματικήςαφ€ΤΠΩύΞςδήθεν Σολομώντειος λύση, να έχει διοικητική έδρα το Βελεστίνο και τα Τμήματά…του να είναι σκορπι- σμένα στο θεσσαλικό χώρο, καθώς και η αδικαιολόγητα περιοριστική για τις αναπτυξιακές δυνατότητες της περιοχής πρόθεση, να γίνει μόνο Παι- δαγωγικό Πανεπιστήμιο. . To Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας αποφασίστηκε να ιδρυθεί ήδη αµέσως μετά το 1981, να είναι συγκεντρωμένο και όχι διάσπαρτο, έδρα του να είναι ο Βόλος,με τις δραστηριότητές του να καλύπτουν το σύνολο των αναγκών του θεσσαλικού χώρου και ο χαρακτήρας του να είναι ευρύς, δηλαδή να µην είναι ειδικό αλλά γενικό Πανεπιστήμιο που να καλύψει σταδιακά τις περισσότερες περιοχές γνωστικών αντικειμένων και να αποσυμφορήσει μελ- λοντικά με τη δυναμική του λειτουργία, τα δύο μεγάλα Πανεπιστήμια της Άθήνας και της Θεσσαλονίκης. Αυτές οι προθέσεις και οι πολιτικές επιλογές που επανειλημμένα διακηρύχθηκαν δημόσια δεν βρήκαν δυστυχώς το αντίκρυσμά τους στις πρώτες θεσμικές πράξεις που αφορούσαν στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. ΄Ισως από διστακτικότητα, ίσως από άγνοια ή στιγμιαία αβελτηρία, ίσως και από αντιδράσεις ποικίλης προέλευσης που εξάλλου δεν έχουν σταµατήσει… ούτε ως σήμερα, ίσως κι απ'όλα αυτά μαζί. Χρειάστηκε ριζική παρέμβαση με νέα νομοθετήματα για να επιβε- βαιωθούν οριστικά οι παραπάνω κενπΜκές επιλογές, και όσοι συμβιβασμοί έγιναν υποχρεωτικά είχαν μια λειτουργική πια και λογική αφετηρία που συμπλήρωνε τον αναπτυξιακό περιφερειακό χαρακτήρα του Πανεπιστηµίου χωρίς όμως να καταλύει την εντελώς απαραίτητη συνοχή του τόσο στο λειτουργικό, το επιστημονικό και το κοινωνικό επίπεδο όσο φυσικά και στο επίπεδο της πολιτικής του υποστάσεως. Με το Π.Δ 302/85 που συμπλήρωνε το ιδρυτικό Π.Δ. 83/84 ιδρύθη- καν και νέα Τμήματα που συμπλήρωσαν τα ήδη ιδρυμένα έτσι ώστε να αποκαθίσταται μια πρώτη ενότητα που ν΄αντιστοιχεί στην έννοια των, Κύκλων Επιστημών, και θεσμοθετήθηκαν Σχολές που ν΄αντιστοιχούν σε τέτοιους Κύκλους. Με νεώτερο Νομοθέτημα αποφασίστηκε η κατανομή στο χώρο έτσι ώστε να υποστηριχθεί η αρχική κεντρική επιλογή για ένα Πανεπιστήμιο όχι διάσπαρτο αλλά μεσυνοχή ακαδηµαϊκή, οργανωτική αλλά και κοινω- νική. Παράλληλα υπήρξαν πλήθος άλλες ρυθμίσεις σε επίπεδο Διαταγμάτων, Υπουργικών Αποφάσεων και Αποφάσεων της Διοικούσας Επιτροπής καθώς και ενέργειες διοικητικές και οικονομικές (ιδίως αγορές και αποκτήσεις ακινήτων τόσο κτιρίων όσο και εκτάσεων) οι οποίες θεµελίωσαν όλες τις βασικές επιλογές έτσι ώστε λογικά δεν πρέπει να αναμένονται επι- κίνδυνες αποκλίσεις. Σήμερα το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας αποτελείται από δύο Σχολές με αρχικά τρία Τμήματα η καθεμία που αντιστοιχούν σε ισάριθμους Κύκλους Επιστημών, και επίσης από το Τμήμα Ιατρικής και το Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισµού. Η "Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστηµών" έχει ως αρχικό πυρήνα το Παι- δαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, το Παιδαγωγικό Τμήµα Νηπιαγωγών και ένα Γενικό Τμήμα. Η "Σχολή των Επιστημών Παραγωγής" έχει ως αρχικό πυρήνα το Τμήµα Γεωπονίας Φυτικής και Ζωϊκής Παραγωγής, το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών και το Τμήμα Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης. Το Τμήμα Ιατρικής θα λειτουργήσει στη Λάρισα επειδή εκεί έχει επιλεγεί να εγκατασταθεί η μεγάλη περιφερειακή Νοσηλευτική Μονάδα που θα υποστηρίζει και θα υποστηρίζεται από το Τμήµα Ιατρικής. Τα άλλα Τμήματα θα λειτουργούν στην έδρα του Πανεπιστημίου που είναι ο Βόλος. Εκτός από τις δραστηριότητες του Πανεπιστημίου,που ασφαλώς θα αφορούν το σύνολο της περιοχής και θα έχουν περιφερειακό και εθνικό χαρακτήρα,προβλέπονται Κέντρα ΄Ερευνας και Εξειδίκευσης στα Τρίκαλα, την Καρδίτσα και τη Λάρισα,για την Κτηνοτροφία, τα Βιομηχανικά Φυτά και τις Μεγάλες Καλλιέργειες, ενώ οικοδομείται ήδη το συνεδριακό κέντρο της Αργαλαστής, και στο Βελεστίνο αρχίζει η λειτουργία των αγρόκτημάτων που καλύπτουν συνολικά παραπάνω από 2.000 στρέμµατα για τις ανάγκες του Τμήματος Γεωπονίας Φυτικής και Ζωϊκής Παραγωγής. Αυτή είναι σε πρώτη φάση η υλοποίηση της βασικής επιλογής που αφο- ρά στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και που συνδέεται αυτονόητα με την αναπτυξιακή του λειτουργία. Η επιλογή αυτή που στηρίχθηκε τόσο στην εκτίμηση γεωγραφικών, οικονομικο-κοινωνικών και πολιτιστικών παρα- γόντων όσο και στις δυνατότητες που διαθέτει ή μπορεί να αποκτήσει ο ./. θεσσαλικός χώρος, καθώς και σε ανάγκες εθνικού επιπέδου, είναι το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας να αναπτυχθεί ως πλήρες Πανεπιστήμιο. Δηλαδή με επιστημονικούς κλάδους που αλληλοσυμπληρώνονται και με µία προο- πτική επιστημονικής ολοκλήρωσης ώστε να καλύπτονται όσο το δυνατό περισσότερες πλευρές του επιστητού. Στόχος η ολοκληρωμένη δική του λειτουργία ως πνευµατικού και αναπτυξιακού πόλου αλλά και η αποτελε- σματική αποσυμφόρηση στο μέλλον των άλλων δύο μεγάλων Πανεπιστημίων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Υπήρξε μία γενικότατη συναίνεση ως προς την επιλογή αυτή που υιοθετήθηκε τόσο από την Πολιτεία και τους φορείς της Τοπικής Αυτο- διοίκησης όσο και από ολόκληρο το φάσμα των παραγόντων της κοινωνι- κής ζωής- Απομένει η επόμενη φάση που θα ξεκινήσει με τη λειτουργία και την παραγωγική δραστηριότητα'των πρώτων Τμημάτων και θα συμπληρώνεται με νέες δραστηριότητες και νέα Τμήματα. Μια άλλη θεμελιώδους σημασίας επιλογή που αφορά την εγκατάσταση του Πανεπιστημίου στο Βόλο και που έχει αρχίσει να αναδεικνύει τον πολυσήμαντα αναπτυξιακό χαρακτήρα της είναι να αποφευχθεί η λογική ενός ιδρυµατικού και αποµονωμένου Campus, αφού, ειδικά για την πόλη αυτή υπάρχουν πολλές δυνατότητες μιας ιδιαίτερα δυναμικής χρήσιμης κοινωνικά και σαφώς συμφέρουσας οικονομικά ένταξης του Πανεπιστημίου στον ιστό της πόλης. Η ένταξη του Πανεπιστημίου στον αστικό ιστό έχει ως πρώτη απαραί- τητη προυπόθεση την ύπαρξη κατάλληλης κτιριακής και κοινωνικής υποδο- μής. Φυσικά δεν μπορεί να γίνεται λόγος για ένταξη όταν οι αστικές υποδοµές δεν έχουν την αντοχή, το μέγεθος, την προοπτική ανάπτυξης, και την ωριμότητα (και την ιστορική ωριμότητα) που είναι απαραίτητες για να "παραληφθεί" ένας πανεπιστημιακός σχηματισμός αυτής μάλιστα της κλίμακας. Ούτε μπορεί να γίνεται λόγος για ένταξη όταν δεν υπάρ- χουν διαθέσιμα κτίρια ή όταν το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς όσο και η θέση, το μέγεθος και η κατάσταση στην οποία βρίσκονται καθώς και το συμβολικό περιεχόμενο που έχουν αποκτήσει ιστορικά μέσα στην πόλη δεν είναι κατάλληλα. Η πόλη του Βόλου όπως αποδεικνύεται, είναι ειδικά ευνοηµένη απ' αυτήν την άποψη. Και είναι σχεδόν "πρόκληση η ιδέα ενός γρήγορου στην εγκατάστασή του, οικονοµικού, κοινωνικά ενταγμένου και τελικά αποκεν- ./. τρωτικού περιφερειακού Πανεπιστηµίου που θα μπορεί να λειτουργεί σαν διαρκές έναυσμα για αναπτυξιακές δραστηριότητες πνευµατικού, κοι- νωνικού, οικονομικού και τεχνικού χαρακτήρα αλλά και σαν πόλος συσπεί- ρωσης δυνάμεων. Για να αποφευχθεί η ανάπτυξη κερδοσκοπικών τάσεων γύρω από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας -πράγμα δυστυχώς συνηθισμένο- αλλά και για να δημιουργηθούν οι προυποθέσεις μιας γρήγορης εγκατάστασής του στον ιστό της πόλης του Βόλου επισημάνθηκαν έγκαιρα ορισμένα καίρια κτίρια στην έδρα του Πανεπιστημίου και αποκτήθηκαν άμεσα ενώ έγιναν παράλ- ληλες ενέργειες που ολοκληρώθηκαν με την παραχώρηση εκτάσεων απαραί- τητων για τη λειτουργία ορισμένων Τμημάτων ή για την κάλυψη άλλων ανα- γκών. Το κτιριακό δεν είναι βέβαια τεχνικό μόνο θέμα αφού στη συγκεκρι- µένη περίπτωση συνδέεται καίρια με τη φιλοσοφία της εγκατάστασης ενός Πανεπιστημίου μέσα΄στον ιστό της πόλης. ίΗδη, μετά τις αποκτήσεως ακινήτων που έγιναν, ολοκληρώνεται η πρώτη φάση του ρυθμιστικού πλά- νου του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας για τα επόμενα χρόνια και προβλέπονται διάφορες λύσεις για την ολοκλήρωση της ένταξης του πλέγματος των πανεπι- στημιακών δραστηριοτήτων μέσα στην πόλη,του Βόλου και στον περίγυρό της καθώς και στη Λάρισα.. ΄ Στη σημερινή φάση της ανάπτυξής του στο χώρο, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας διαθέτει την παρακάτω υποδομή της οποίας η αναπτυξιακή "ακτινοβολία" θα χρειαζόταν ίσως πρόσθετο αναλυτικό σχολιασμό, και ασφαλώς μπορεί να ολοκληρωθεί μόνο με τη συνεργασία με άλλους φορείς τόσο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης όσο Νομοαρχιακού Περιφερειακού αλλά και εθνικού επιπέδου. Στο Βόλο που είναι η έδρα του Πανεπιστημίου η υποδομή σε ακίνητα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας περιλαμβάνει τα εξής: 1) To συγκρότημα των παλαιών αποθηκών Παπαστράτου, ένα σύνολο δύο κτιρίων συνολικής επιφάνειας 7.000 τ.μ. περίπου που τόσο η μορφή …του όσο και η προνομιακή του'θέση και η σύνδεσή του με την ιστορία της πόλης το καθιστούν ιδανικό ως κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Η ένταξη του Πανεπιστημίου στον αστικό ιστό σηµατοδοτείται εντυ- πωσιακά αλλά και αποτελεσματικά με το κτίριο αυτό ./. 2.΄Ενα ημιτελές 7όροφο κτίριο σε άμεση γειτονία με τα προηγούμενα, αντίστοιχης περίπου συνολικής επιφάνειας. Είναι χαρακτηριστικό ότι το σύνολο των κτιρίων αυτών μπορεί να εξυ- πηρετείται για τη διακίνηση των φοιτητών από την ήδη υπάρχουσα αστική υποδομή, η οποία με τη σειρά της θα αναζωογονηθεί από την πρόσθετη νέα χρήση της. Ο τεράστιος παραλιακός πεζόδροµος του Βόλου μήκους µερικών χι- λιομέτρων, αφενός λύνει τα λειτουργικά προβλήματα και αφετέρου επιτρέπει τεράστια οικονομία αφού δεν είναι απαραίτητη η αγορά γης που θα ήταν αναγκαία σε άλλη περίπτωση. Αυτονόητο είναι ότι το Πανεπιστήμιο παύει να είναι "γκέτο", και οι φοιτητές παύουν να είναι "ειδικός πληθυσμός" ενώ η οικονομική προώθηση της περιοχής δεν χρειάζεται σχολιασμό. Στο κοινωνικό επίπεδο η "ένταξη" είναι μια πρόκληση προς όλες τις κατευθύνσεις και σηματοδοτεί την προο- πτική αλλαγών χρήσεως σημαντικών. Το συγκρότημα των τριών αυτών κτιρίων θα στεγάσει μεταβατικά τη Διοίκηση, Σχολές και Τμήµατα του Πανεπιστημίου έως ότου το καθέ- να τους εγκατασταθεί οριστικά στον τελικό τους προορισμό. ΄Ηδη έχουν αρχίσει οι εργασίες οι οποίες αν διατεθούν οι απαραί- τητοι πόροι (που για την πρώτη φάση υπολογίζονται σε 500.000.000 δρχ.) θα ολοκληρωθούν σε 16 μήνες. 3. Το συγκρότημα του παλιού καπνεργοστασίου Ματσάγγου στην καρδιά της… πόλης συνολικής επιφάνειας περίπου 12.000 τ.μ. που αποκτήθηκε από την ΕΤΒΑ και του οποίου η αξία θα αποπληρωθεί σε 15 ετήσιες δόσεις. Είναι ένα κτίριο που συνδέεται επίσης με την ιστορία της πόλης, και προσφέρεται για τη στέγαση πολλών λειτουργιών. Οι εργασίες αποτύπωσης και στατικής επάρκειας έχουν ολοκληρωθεί. Η μελέτη μετατροπής και αξιοποίσηης του συγκροτήματος αυτού είναι μία πρόκληση για κάθε αρχιτέκτονα..΄Ισως υπάρξει διεθνής αρχιτε- κτονικός διαγωνισμός ή μια πολύ πιο ρηξικέλευθη αντιμετώπιση καθα- ρά αναπτυξιακού χαρακτήρα. Εξίσου σηµαντική µε την απόκτηση του κτιρίου είναι η αποφασισμένη απαλλοτρίωση 3 οικοδομικών τετραγώνων για τη δημιουργία Κεντρικής Πλατείας. Η συζήτηση για το υπόγειο parking είναι ενδεικτική της σημασίας αυτής της προοπτικής. 4.΄Ενα ενδιαφέρον νεοκλασικό κτίριο 450 τ.μ. περίπου στο οποίο στε- γάζεται ήδη µεταβατικά η Διοίκηση του Πανεπιστημίου και η Τεχνική Υπηρεσία και όπου τελικά θα στεγαστεί κάποια αυτόνομη υπηρεσία ή Κέντρο του Πανεπιστημίου. ΄Ισως η Εταιρία Αξιοποίησης και Διαχεί- ρησης της Περιουσίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ένα Νοµικό Πρόσω- ./. πο που έχει ήδη συσταθεί για την αποτελεσματικότερη οργάνωση του Πανεπιστημίου και την πιο αποδοτική του σύνδεση με την παραγωγή και τη διαχείριση. Το κτίριο που είναι ακόμη εγκαταστημένο το ΚΤΕΛ πριν μεταστεγαστεί. Το κτίριο αυτό που αποκτήθηκε από την Εθνική Τράπεζα καλύπτει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο και θα αποπληρωθεί σε δύο δόσεις. Προο- ρίζεται να καλύψει βασικά τις ανάγκες της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου και πολιτιστικές δραστηριότητες. Πρέπει να επισηµανθεί ότι με την παρέμβαση αυτή, αφενός διευκολύ- νεται η απομάκρυνση μιας λειτουργίας που δημιουργούσε προβλήματα στην πόλη και βρίσκεται λύση για την εγκατάστασή της αλλού και αφε- τέρου ολοκληρώνεται στην περιοχή αυτή όπου υπάρχει ήδη το Ωδείο, το Θέατρο, το Δημαρχείο, η Πλατεία Ρήγα Φεραίου κλπ. ένα Πολιτιστικό Κέντρο μεγάλης κλίμακας, διευκολύνοντας παρεµβάσεις αναβάθμισης… όπως π.χ. οι πεζοδρομήσεις που έχουν ήδη αρχίσει. Η εικόνα της πόλης στο σημείο αυτό θα αλλάξει ριζικά. Η περίπτωση αυτή για την οποία συνεργάστηκαν το Πανεπιστήμιο, ο ΕΟΤ, ο Δήμος Βόλου και η Νομαρχία και η Εθνική Τράπεζα είναι χαρα- κτηριστικό δείγμα δυναµικής αναπτυξιακής παρέµβασης του Δημόσιου Τομέα. Στο Πεδίο του ΄Αρεως το συγκρότημα του εργοστασίου της Μεταλλουργι- κής στο οποίο τελικά ολοκληρώνονται οι εργασίες για την έναρξη λει- τουργίας του Πανεπιστημίου. Το συγκρότημα αυτό αποκτήθηκε από την ΕΤΒΑ και θα αποπληρωθεί σε 10 ετήσιες δόσεις. Εκεί στο ένα από τα κτίρια μπορούν να καλυφούν οι ανάγκες έως 1000 περίπου φοιτητών και του αντίστοιχου Διοικητικού και Εκπαιδευ- τικού Προσωπικού. Η παρέμβαση του Πανεπιστημίου στο σημείο αυτό έχει αποκτήσει ιδιαίτερη σημασία για την πόλη καθώς,εκτός από την αναβάθμιση που συντελεί- ται έτσι κι αλλιώς,με επιχωματώσεις στις αλυκές και τα τέλματα της περιοχής δημιουργήθηκε μεγάλο σε έκταση "νέο έδαφος". Το έδαφος αυτό ενοποιούμενο με τις άλλες γειτονικές δημόσιες και δημοτικές εκτάσεις επιτρέπει τη δημιουργία μιας τεράστιας έκτασης, ενός τε- ράστιου Πάρκου.το οποίο εκτός από τις λειτουργικές ανάγκες του Πα-* νεπιστημίου θα καλύψει επίσης συμπληρωµατικές ανάγκες της πόλης σε αντίστοιχες υποδομές. Δεν πρέπει να µείνει αμνημόνευτη η γεφύρωση του Κραυσίδωνα που συντελείται τώρα µε πρωτοβουλία του Πανεπιστήμιου πράγμα που θα συνδέσει την περιοχή με το Κέντρο της πόλης και θα εξυπηρετήσει τις άμεσες ανάγκες του ΚΤΕΛ στις νέες του εγκαταστάσεις. ./. Σε σχετικά μικρή απόσταση στη θέση Πευκάκια έκταση 200 περίπου στρεμμάτων που παραχωρήθηκε από το Δήμο. Οι προπαρασκευαστικές με- λέτες για να αναπτυχθεί εκεί ο σχεδιαζόμενος Βοτανικός; Κήπος έχουν ήδη αρχίσει. Το οικόπεδο της Παντείου Σχολής απέναντι από τη Γαλλική Σχολή που παραχωρήθηκε από την Κτηματική Εταιρία του Δημοσίου θα στεγάσει µελλοντικά Πανεπιστημιακές δραστηριότητες σε συνδυασμό με την αξιο- ποίηση ίσως και γειτονικών ακινήτων των οποίων η αξία για την πόλη θα μπορούσε έτσι να αναβαθμιστεί. Στην Αργαλαστή σε έκταση 580 στρεμμάτων που παραχωρήθηκαν από την Κοινότητα, στη θέση ΠΑΟΥ, το παλιό μοναστήρι μετατρέπεται τώρα σε μικρό συνεδριακό κέντρο, με βασικό στόχο ν΄αποτελέσει σημείο επα- φής με τη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα. Παράλληλα εκτελούνται έργα οδοποιϊας και σχεδιάζεται η αξιοποίηση των εκτάσεων ως αγροκτήματα. Το συνολικό εγχείρημα γίνεται.με τη συνεργασία Πανεπιστημίου, ΕΟΤ και της Κοινότητας Αργαλαστής. Στο Βελεστίνο αποκτήθηκε με μεταβίβαση από το Υπουργείο Γεωργίας το οργανωμένο αγροκήπιο 100 στρεµμάτων που.η Πανεπιστημιακή του Λειτουργία θα αρχίσει από τη χρονιά αυτή στο πλαίσιο του Τμήματος Γεωπονίας Φυτικής και Ζωϊκής Παραγωγής. Στο Βελεστίνο επίσης στην περιοχή Χλόη περιέρχονται στο Πανεπιστή- μιο 2.000 στρέµματα για την ανάπτυξη πειραματικών καλλιεργειών και κτηνοτροφίας. Η αξιοποίηση των κτηνοτροφικών μονάδων που υπάρχουν στην περιοχή αποτελεί ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα περίπτωση. Στη Λάρισα αποκτήθηκε η μεγάλη κλινική Κατσίγρα στο κέντρο της πόλης η οποία θα στεγάσει μεταβατικά τις πρώτες ανάγκες του Τμήματος Ια- τρικής. Η οργάνωση του Τμήματος αποτελεί αντικείμενο μελέτης ειδικής ομάδας επιστηµόνων που εξετάζουν τη δυνατότητα αξιοποίησης της υπάρχουσας νοσηλευτικής υποδομής. Στη Λάρισα επίσης παραχωρήθηκε από το Δήμο έκταση 90 περίπου στρεμ- μάτων σε άμεση γειτονία με την περιοχή όπου θα χτιστεί το Περι- φερειακό Νοσοκομείο. Εκεί θα αναπτυχθούν οι μόνιμες εγκαταστάσεις του Κύκλου των Επιστημών Υγείας. ./. Αν το υπόβαθρο αυτό αποτελεί σημαντική αφετηρία αναπτυξιακών δράσεων ένα άλλο υπόβαθρο αποτελούν οι κατευθύνσεις που δίνονται στο ακαδημαϊκό επίπεδο, για τα Τμήματα που θα λειτουργήσουν αυτό το α- καδημαϊκό έτος και για τα υπόλοιπα που θα ακολουθήσουν. Σε όλα η έμφαση δίνεται εξαρχής στη σχέση τους με αληθινά παρα- γωγικά προβλήµατα ή με προβλήματα της κοινωνικής πραγματικότητας. Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν ακόµη την έναρξη των µαθημάτων το Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας σε συνεργασία με το ΥΠΕΧΩΔΕ και την ΕΟΚ αναλαμβάνει τη διαχείριση δύο πολύ μεγάλων ερευνητικών προγραμµά- των από τα οποία το ένα αφορά την Κάρλα και το άλλο το Θαλάσσιο Πάρκο των Βορείων Σποράδων και ιδιαίτερα την προστασία της Φώκιας. Το ανθρώπινο δυναμικό για τη διαχείριση αυτών των προγραμμάτων έχει ήδη εντοπισθεί και σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλο- 'νίκης θα αξιοποιηθεί σε πρώτη φάση και ο εργαστηριακός εξοπλισμός που βρίσκεται εκεί. Αυτονόητο είναι ότι η συμμετοχή του Πανεπιστημίου στα προγράμ- ματα του Αχελώου θα είναι επίσης μεγάλη και στόχος πρέπει να είναι … να αποδειχθεί και ουσιαστική. ΄ 'Ενα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο προσανατολισμός που εξαρχής επιχειρείται να δοθεί στο Ιατρικό Τμήμα του Πανεπιστημίου, το οποίο θα συνδεθεί με τη λογική των απαιτήσεων του Εθνικού Συστή- ματος Υγείας με βασικό στόχο την παραγωγή εξειδικευμένου σ΄αυτή την κατεύθυνση επιστημονικού δυναμικού… θαμπορεί- επίσης να ενταχθεί και θα μπορεί να αξιοποιεί τις διαθέσιμες νοσηλευτικές υποδομές ιδίως πρώτου και δεύτερου βαθμού. Τα Παιδαγωγικά Τμήματα του Πανεπιστημίου, εκτός από τον αναπτυ- ξιακό ρόλο που θα παίξουν εσωτερικά μέσα στο Πανεπιστήμιο -αφού μαζί με το Γενικό Τμήμα θα λειτουργήσουν επίσης ως βάση για τη στε- λέχωση και υποστήριξη των άλλων Τμημάτων γλωσσικής και πολιτισμι- κής κατεύθυνσης της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών- προσανατολίζονται εξ αρχής σ΄ένα πολύ συγκεκριμένο "άνοιγμα" προς την κοινωνία, στους τομείς επιμόρφωσης και παιδαγωγικής έρευνας. Αυτός εξάλλου είναι και ο στόχος του "Κέντρου Επιμόρφωσης Επι- μορφωτών και Στελεχών Τοπικής Ανάπτυξης"(ΚΕΕΣΤΑ), του "Ακαδημαϊκού Κέντρου Παιδαγωγικής ΄Ερευνας" (ΑΚΠΕ) και του "Ψυχοπαιδαγωγικού ./. Συμβουλευτικού Σταθμού", που προγραμματίζονται. Ο Αναπτυξιακός ρόλος του Τμήματος Χωροταξίας-Περιφερειακής Ανά- πτυξης το οποίο θα ήταν λάθος αν δεν λειτουργήσει το επόμενο ακα- δημαϊκό έτος, είναι αυτονόητος. Το Τμήμα αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει το μοχλό για αναπτυ- ξιακές προσπάθειες όχι μόνο περιφερειακού αλλά και εθνικού επιπέ- δου μόνο του ή ιδίως σε συνδυασμό με το ανθρώπινο δυναμικό και τις υποδομές άλλων Τμηµάτων. Η ένταξή του στη Σχολή των Επιστημών Παραγωγής και η συνεργασία του με τα Τµήματα Αγροτικής Παραγωγής, Μηχανολόγων κλπ.ξΜαΨΞΜύΝ8ιτΠν κατ΄αρχήν δυνατότητα μιας εκρηκτικής αναπτυξιακής δυναμικής που θα εκδηλωθεί άμεσα, συσχετισμένη με τα συγκεκριµένα προβλήματα της ελληνικής πραγματικότητας. Μια από τις πρώτες εκδηλώσεις αυτής της δυναμικής θα πρέπει να είναι η δημιουργία εξειδικεύσεων Διαχείρι- σης Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων, Αγροτικής Τεχνολογίας, Συγκοινωνιών κλπ. αλλά και η ενεργός συμμετοχή στα προβλήµατα που σχετίζονται με τα έργα του Αχελώου και τις επιπτώσεις τους. Ως τελευταίο (όχι όμως και ως λιγότερο σημαντικό) πρέπει να μνημονευθεί το υπόβαθρο ανάπτυξης που αποτελεί το Πανεπιστήμιο ως θεσμός που από τη φύση του σ υ γ κ ρ ο τ ε ί τις πνευματικές δυ- νάμεις. Ο βαθμός και η επιτυχία αυτής της συγκρότησης εξαρτώνται σε με- γάλο βέβαια βαθμό από τις αρχικές πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν και από το ρυθμό "συμφιλίωσης" ή "αφοµοααπς" του "Πανεπιστημίου" με την "Πόλη" και την περιοχή γενικά. Κυρίως όμως αυτό εξαρτάται από τους ανθρώπους και από την κοινωνική τους λειτουργία που αναπό- φευκτα όμως θα συνδέεται και με τα μικροσυμφέροντά τους και φυσικά η πορεία θα είναι μεγάλη και ο δρόµος δύσκολος. Τα παραδείγματα µιας καθόλου δημιουργικής διχοτομίας ανάμεσα στο "Πανεπιστήμιο" και τσα;"Πανεπιστημιακούς"από τη μία πλευρά, και την τοπική κοινωνία με τα κατεστημένα σχήματα εξουσίας, με τα πρακτικά της προβλήματα, τα ειδικά συμφέροντα και τις συμβατικές αντιλήψεις της από την άλλη πλευρά, δυστυχώς δεν λείπουν και ασφα- λώς χρέος όλων είναι να διδαχτούν από την ιστορία και να εµπνευστούν από το στόχο της συσπείρωσης και του κοινού συμφέροντος. ./. Η συνεργασία του Πανεπιστηµίου με όλους τους φορείς που προω- θούν την πνευματική ανάπτυξη πρέπει να ξεκινήσει αμέσως χωρίς αντι- παλότητες αν κι αυτό έχει ήδη φανεί πως δεν είναι πάρα πολύ εύκολο. Η ένταξη του Πανεπιστημίου μέσα στον αστικό ιστό θα προσδώσει πάντως αμέσως μια ειδική δραματικότητα στις πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση, αφού όλα θα γίνονται, θα προωθούνται, θα αναχαιτί- ζονται, θα επιτυγχάνουν ή θα αποτυγχάνουν στο ανοιχτό κοινωνικό προσκήνιο. ΄Ισως αυτό ακριβώς, το ανοιχτό κοινωνικό προσκήνιο και η διαρκής έκθεση στην κοινή γνώμη διαμορφώσει γρήγορα και την αναγκαία αίσθη- ση του μέτρου που θα μπολιάσει και τους ενθουσιασμούς και τις αντι- δράσεις. Το Πανεπιστήμιο για να μπορέσει να αναπτύξει θα πρέπει επίσης να μπορέσει να αναπτυχθεί. Αυτή η δική του ανάπτυξη έχει ανάγκη από τη συνεργασία, τη συνδρο- μή,-την κατανόηση ή και την ανοχή όλων. …. να… … *
