«Κρυφόςπόλεμος» στο Βόλο ΠΟΙΟΙ είναι αυτοί που δε θλέπουν µε καλό µάτι την ανάπτυξη του Βόλου και γιατί τον πολεµούν; Αυτό το ερώτηµα φαίνεται να απασχολει ιδιαιτερα τους Βολιωτες τις τελευταίες µέρες και το ακούει κανείς όπου κι αν σταθεί. από τα ιταπιουρόδικα- της παραλίας µέχρι το γραφείο του νοµάρχη και του δηµάρχου... Το πορτρέτο και τα κίνητρα του ισόµο- του πολέµιο… της πρωτεύουσας της Μαγνησίας είναι… θέµα της θδοµάδας. για τους ντόπιους. Για το δυσπιστο και περίεργο επισκέπτη αν µη τι άλλο είναι ένα ερώτηµα που θέλει κάποια απάντηση... | Αφορμή για τα ερωτηματικά αυτα η ταυτοχρονη δημοσίευση στον αθηναϊκό Τύπο δύο φωτο- γραφιών, που ήθελαν την πόλη του Βόλου πρώτη µε ρεκόρ ρύ- πανσης η κι ακόµα µια επαρ- χιακή πρωτεύουσα δρόμικη που πνιγεται στο σκουπίδι... Η δη- µοσιευση των φωτογραφιών . αυτών που προκάλεσε την αγα- νάκτηση των Βολιωτών κι είχε σαν αποτέλεσµα να σταλούν τη- ραφηµατα διαµαρτυρίας. εσε µε την έναρξη της 3ης Βάλκανικης Έκθεσης Χειροτε- χνιας στο Βόλο κι ακόµα µε την πρώτη… διήµερη σύσκεψη της διοικούσα; επιτροπής στο Βόλο γις…'το 1|ανεπιστηµιοζ'΄της Θ…- ράλι αι οι συμπτώσεις αυ- τες µαζί με κάποιες άλλες δεν σαν ασχολίαστες. 'Πόση αλήθεια όµως κρύ6εται πισω από τους τίτλους των φω- τογραφιών που δημοσιεύτηκαν; Μπορεί o Βόλος να µην είναι η πιο καθαρή πόλη. σίγουρα όμως η εικόνα που δόθηκε δεν ανταποκρίνεται στην πραγµατικότητα. Ο σημερινός Βόλος, παρά τα προδλήµατα που αντιµετωπί- ζει από την τεράστια διοµηχανική ανάπτυξη σ' ολόκληρη την περιοχή. είναι μια πόλη αναγεννηµένη. µε ποι- κίλες δραστηριότητες. που πολλές άλ- λες πόλεις θα ζήλευαν. Και Θα 'ταν άδικο αν δεν οµολογούοε κανείς τη μεγάλη πρόοδο και τις δελτιώσεις που έχει επιτύχει τα τελευταία χρόνια η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην όλη εµφά- νιση και τη λειτουργία µιας πόλης µε πληθυσµό I20 χιλιάδες κατοίκους. H ολοκλήρωση του τεράστιου έργου της αποχέτευσης και η προσπάθεια απορρύπανσης του Παγασητικού. η δηµιουργία περιφερειακού… δακτυ- λίου. για την αντιµετώπιση του κυκλο- φορια… "Θέματος. η Μυωνία… πάρκων αναψυχής και ιο- ιοί ση για ανα ' π - σ…… κτ ιων έ... ; εστία… Πανεπω…' ,… _ οψη… των, έργων στο λιµάνι…. µερικές "από τις δραστηριότητες. που συνθέτουν το πορτρέτο µιας πό- λης σε …… (low; όλο αυτό κάνουν το Βόλο µια πόλη που ορισµένοι την αντιµετω- πίζουν ζηλόφθονα και θέλουν να…την Μο… καθ' οιονδήποτε τρόπο...». ' Η διαπίστωση αυτή 6γαίνει από επίσηµα χείλη παρά τις όποιες επιφυ- λάξεις… Για το θέµα αυτό. όπως δηµιουργή- θηκε. αλλά και για το σηµερινό Βόλο. αφήνουµε τον νομάρχη Μαγνησίας κ. . I. "πούτσο και τον δήμαρχο της πόλης κ. Μιχ. Κουντσύρη να μιλή- σουν. 0/ ΕΧΘΡΟΙ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ Θα πει στα «ΝΕΑ» 0 νοµάρχης Μαγνησίας κ. l. Πανούτσος: «OI. φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν στις αθηναϊκές εφηµερίδες σίγουρα δε δίνουν την αληθινή εικόνα της πόλης. Ενδεχοµένως να ήσαν επιλεγµένες. χωρίς να ξέρω αν υπήρχε πραγματικά δόλος... Ο Βόλος σήµερα είναι µια πόλη. που 6ρίσκεται σε οργ και που αναπτύσσεται συνεχώς και 0 δή- µος. µε τη …… της "Μορς πάντα. έχει προχωρήσει κι ολοκληρω- νει µια σειρά από µεγάλα έργα. Πι- 44 ' ? ΚΑΠΟΙΟ-|.ΔΕ ΒΛΕΠΟΥΝ ΜΕ «ΚΑΛΟ ΜΑΤΙ» ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞ στεύω πως η δηµοσίευση των φωτο- των… ίσως είχε σχέση µε συμφέρα ντα mammoth ή άλλα. αφού o Βό- λος. µεταξύ των άλλων. παρουσίασε φέτος και µια τεράστια τουριστική ανάπτυξη... -8εκάθαρα κ. νοµάρχη, έχει Με 0 Was; - ΄ίσως ναί. Αν και δεν μπορούµε να τους πούμε εχθρούς. ορισµένους που 6λέπσυν τα συμφέροντά τους να …… από την ανάπτυξη της περιοχής. "Ανθρωποι κοντόφθαλµοι. που αντ…ίζουν µε ζήλεια αυτή "ο … της πως… Ολόκληρη η Μαγνησία. σήµερα. είναι ένα απερα- … ψάξω … χωριά ή πρωτες που ήσαν αποµονωµένες απέκτησαν σύνδεση. Ακόµα και το αποµακρυσµέ- νο Τρίκερι απέκτησε σύνδεση και απο το τέλος του έτους θ' αρχίσει η ασφαλ- τόστρωση του δρόµου... Ακόµα δη- µιουργούνται έξι κέντρα υγείας στη Σκιάθο. τη Μάο. την …η. τη Ζαγορά. το Βελεστίνο και στον Αλµυρό. Και στα έξι αυτό κέντρα "πως. οι εργασίες προχωρά! με . γοργά ρυθµό. ώστε µέχρι το τέλος του έτους θα, έχουν απορροφηθεί τα δύο τρίτα του. πΜ"9λψψφύ.'. .... '.ιΕΜψμξφ.ψψ;ψά η… u; …ψύς'πού πήραμε τη δεύτερη της και… ' σης της τάξεως των 50 εκατοµµυρίων. Έχω ζητήσει δε µέχρι τέλος του Δεκεµ6ρίου ακόµα 70 εκατοµµύρια που θ΄ απορροφηθούν. 'Ooov αφορά. µάλιστα. το κέντρο υγείας της Σκιάθου. θα παραδοθεί από τον εργολά60 µέχρι τέλος Νοεµ- 6ρίσυ... Γενικά ηςΜαγνπ&είναι-ο "&; που παρουσιά'έ'ι Μ……" "Μ… και πως τρεις "η; της οικονομιας. Ή ΡγπΑΝΣΗ TOY AIMANIOY Από τα δασικά προόλήµα'τα που αντιµετωπίζει o anus9w0;_80}.o; ει- ναι η ρύπανση του λιµανιού και 'γενι- κότερα του Παγασητικου.'αφου και σήµερα µέσα στο λιµάνι χύνονται το λύματα της πόλης αλλα και τα θωρη- χανικά απόδλητα. 'Οµως..εδω το θεµα της ρύπανσης έχει πολλες µορφές... Συνεχίζει ο κ. νομάρχης: Η «Είναι γεγονός ότι παρά τις όποιες προσπάθειές µας. η ρύπανση του Πα- γασητικού. σε ορισµένες εποχές. πα- ρουσιάζει κάποια έξαρση (θα ανα- φερθούμε ειδικά σε επόµενο ρεπορτάζ για το θέµα αυτό). Υπάρχουν ορισµέ- νες διομηχανίες που ρίχνουν τ΄ από- 6λητό τους στον Παγασητικό µε κρυ- φούς αγωγούς. Κι είναι κι άλλες διο- µηχανίες που κάνουν το ίδιο από την κατεύθυνση της σήραγγας της Κάρ- λας. Οι διοµηχανίες αυτές Βρίσκονται και στη Μαγνησία. αλλά και σε περιο- χές της Λάρισας. Οι περιπτώσεις αυ- τές θα εξεταστούν µε επιµέλεια και θ' αντιµετωπιστούν με αυστηρότητα... Φυσικά. ακόµα έχουµε τα λύµατα τη; Του απεσταλρενου µας… ΚΩΣΤΑ ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΥ πόλης που χύνονται µέσα στο λιµάνι. όµως το πρόδλημα αυτό θα λυθεί οριστικά µέχρι τον επόµενο χρόνο με την ολοκλήρωση των έργων στο δί- κτυο αποχέτευσης. -΄Ηδη µάλιστα. έχει γίνει και το εργοστάσιο του 6ιολσγικού καθαρι- σµού των λυµάτων του Βόλου. Άλλη µια πηγή ρύπανσης για την πόλη. αλλά και για την Αγριά. είναι το «τσιμεντάδικο- της ΑΓ ET. που ρυ- παίνει την ατμόσφαιρα και σίγουρα υποδαθµίζει την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Συχνά δεχόµαστε παράπο- - Μιλάνε 0 νομαρχης Μαγνησιας κ. I. Πανούτσος και ο δήμαρχος κ. Μ. Κουντούρης — να των κατοίκων κι αυτό γιατί τα φίλτρο του εργοστασίου δε λειτουρ- γούν πάντοτε. Ευτυχώς. τελευταία το κακό έχει περιοριστεί...» ΠΡΟΟΠ 7'|Κ ΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ -- "σας είναι οι παραπέρα προοπτι- κές …; του Βόλου: -- Με 9… Βολο; θ' αποτελέσει το µε»; λιµανι της Ευρώπης. Πυλη.της προς την Μ.λΑνατολή και γενικα προς την νατο ή. τόσο νέα οδο Ηγουµενίτσας - Βόλουµδά2 και µε τη σιδηροδροµική σύνδεση Βό- - Συριας… . Η ανάπτυξη αυτή Θα δημιουργήσει ισως καποια 1190611111010 10 οποία όµως φροντιζουμε από τώρα να αντι- 111-1011110011115. και 1.1110910110150601“- κή ομαδα. που εργάζεται πάνω σ' 01110 τα Μιά προδλήµατα. Τα καλα 01101; που θα προκύψουν από την ανάπτυξη αυτή. θα είναι πολύ περισσοτερα από τα 1190611111010. 11011 ισως αλλάξουν τον κοινωνικό χαρα- κτηρα της περιοχής… Θέλω να πω. πως δε θα διακινούνται µόνον ναρκωτικά όπως πολλοί υποστηρίζουν. αλλά και ιδέεςαφούοΒόλος ε ιαπξιό πν …ική……ζωή. Με ιουργιιΐ ιστα του Πανεπ ίου ςΌέδ-΄ Ελιάς. που οι &σικές ων σέξ -θ-α …… "Ρ 0 … γινει o ψαρος που θα μεταφέρει…" πνεύµα και τις σύγχρονες επιστηµονι- κές αντιλήψεις προς την Ανατολή... Τέλος. για το ενδεχόµενο της επανα- λειτρυργιας του τρένου του Πηλίου. ο νοµάρχης κ. 1. “011013100; θα πάρει την παρακάτω θέση: «H επαναλειτουργία του τρένου εί- ναι δυνατή στο τµήµα από Α'. Λεχωνια µέχρι Μηλιές. Κι αυτό γιατι στο κοµ- µάτι από Αγριά µέχρι Α. Λεχωνια υπάρχει 006096 11906111110. H Τοπική Αυτοδιοίκηση στις κοινοτητες αυτές. θεωρεί πως δεν µπορεί να επαναλει- τουργήσει το τρένο στις 11011579011- µές. αφού κάποτε που περνούσε το τρένο. τ΄ αυτοκίνηταλέτρεχανρ:ξµ2έ(; . ν ' και ιπ αστιςγ Χ…… &&. "Αλλωστε 011611; κοινότητες αυτές. περνάει όλη η κινη- ση προς Πήλιο. Ακόµα µπορω να πω πως στο κοµμάτι αυτό. δε θα εξυπηρε- τούσε τουριστικά σε 1111010‘11 επανα- λειτουργία του τρένου. αφου η περιο- χή είναι ήδη 6ε6αρηµένη Βιομηχανικά και ιδιαίτερα από τη λειτουργια του «τσιµεντάδικου». Φανταστειτε 'να περνάει το τρενάκι µέσα από το χωρο του εργοστασίου. Δε΄θα ειχε καμια γραφικότητα. ενώ αντιθετα τη γραφι- κότητα αυτή την προσφερει η διαδρο- µή από τα Α. Λεχώνια ιιέχρι τις Μηλιές. Για το τμήµα απο Βολο µέχρι Α. Λεχώνια. υπάρχει κάποια πιθαγή λύση και συνδέεται µε τη δηµιουργια του περιφερειακού δακτυλιου. που θα πα ' τει και την Αγριά. Θα µπο- " πα΄αναπτυΜ κατά μήκος του περιφερειακού η σιδηροδροµική γραµµή. που θα 11090110011151 τις κοι- νότήτες και σ' αυτή την περιπτωση δεν ' ε π ίπτωση να µη συνηγορη- 'ά,άτηιναόλο?για την επαναλειτουργία του τρένου...». .αυτή και είναι αρκετές. όπως η Μ|ΛΑΕ| Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ * Σειρά όµως του δήμαρχου Βόλου κ. ίΜιχ. Κουντούρη. να δώσει τις δικές του απαντήσεις για την «61111 εικόνα» του Βόλου... «Γι' αυτό το Θέµα θα πρέπει να µιλήσουµε ανοιχτά. Είδαµε τις δύο φωτογραφίες και πιστεύουμε πως δεν 'ήταν τυχαία η ταυτόχρονη αυτή δηµο- σίευση στον αθηναϊκό Τύπο. Και δεν ήσαν τυχαίες ακόµα οι λεζάντες που δόθηκαν από εκείνους που είχαν συμ- φέρον να δώσουν αυτή την εικόνα του Βόλου με τίτλους. όπως «o Βόλος . i ρεκορ ρύπανσης» ή «o Βόλος πνίγεται στο σκουπιδι». Γιατί εδώ πρέπει να πούµε ότι ο Βόλος είναι η πρώτη πόλη που ολοκληρώνει το σποχετευτικό της σύστηµα κι άλλες ακολουθούν. Έχου- µε πάρα πολύ αγωνιστεί γι' αυτό το έργο και για τη δηµιουργία των ακα- ταστάσεων του διολογικού καθαρι- σμού. ώστε να µπορέσει να καθαρίσει .10 λιµάνι και οι ακτές του Βόλου... Θα ήθελα να προσθέσω τις συµπτώ- σεις που συνόδευσαν τη δηµοσίευση έναρξη της διάκενου; &"!!! πιω- τ 10;,l1fl115101'10xemm; Επιτρα- ς για το πανεπιστήµιο κ.α. ΄-"Πισ'τεύΞτε΄ πω..…. πως κάποι- οι πολεµούν το 3610; — Δε θα "θελα να πω τη λέξη «1101.1:- µούν». Πιστεύω όµως. πως υπάρχουν κάποια «συμφέροντα» που δε θέλουν αυτή τη σωστή ανάπτυξη του Βόλου. Η πόλη που πέρασε πολλές δύσκολες στιγµές στο παρελθόν 6ρίσκεται σήµε- ρα σε μια σηµαντική ανάπτυξη κι αντιµετωπίζει ριζικά µεγάλα 11906111- 11010 11011 εκκρεµούσαν... Και πρώτα απ' όλα η αποχέτευση. Είναι παλιά ιστορία κι είχαµε μια διαφορά με την τότε κυ6έρνήση. αφού εµείς επιµέναµε πως θα 'πρεπε να είναι αμιγής δημοτι- κή επιχείρηση- Τελικά το καταφέραμε. Τα έργα άρχισαν το 1980 και σήµερα το έργο αυτό 6910110101 στο τέλος του. όσον αφορά το δίκτυο μέσα στην πολη. Θα λειτουργήσει τον επόµενο χρονο και o τελευταίος προύπολσγισρος ήταν Η… ΜΜΜ…- Τε…ν Ρε. …. …'. τα'.δύο…ήις…. Υπάρχει…αΞορα το , ςψω … … το 6……;.=. 80910116. Με την ολοκλήρωση του έργου. πιστεύουµε πως…το λιµανι θα γλιτώσει από μια σοδαρη πηγη ρυπαν- Χ σης. αφού το δίκτυο επεκτείνεται και καλύπτει και τη διοµηχανική περιοχη.- -. "ΜΜΜ μας όµως. πα…… η πηγή ρύπανσης που αντιµετωπιζσυµε από το... νομό της Λάρισας. µεσω της … σήραγγας της Κάρλας- _H mm (mm ρύπανσης αφορά ορωμεν…ες 610111119- νίες που 6ρίσκονται κοντα στο «00110- …» της Κάρλας και χύνονται'τ από- 611116 τους τελικά στο λιμανι. µας. χώρια τα αξεπλύµατα- της .Καρλα'ς που µε τις δευτές φέρνουν µεχρι εδω τα φυτοφάρµακα του κάµπου και τις άλλες χημικές ουσίες. Κι ολα αυτα πέφτουν µέσα στο λιμάνι. Αν δε γίνει κάτι. θ΄αποδυναμωθεί ολοκλήρο το σύστηµα της αποχέτευσης που κα … µε και η προσπάθεια απορρυπανσ…ης του λιµανιού. !

ζφνκμεριξα UH Θεεεο.λ΄ια>> Βαλ…) Κυριακη Η Δεκεμβρίου 1937. ια Συγκεκριμένος συντελεστής δόµησης για την Πανεπιστηµιακή Βιβλιοθήκη Στη συνεδρίαση της Διαρκούς Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονοµικών της | |. |2. 97, o υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Κώστας Λαλιώτης δεσµεύτηκε να συµπεριληφθεί στο σχέδιο νόµου "βελτίωση των διαδικασιών ανάθεσης Δηµοσίων Έργων και άλλες διατάξεις", τροπολογία - προσθήκη και των έξι βουλευτών Μαγνησίας, σύμφωνα µε την οποι΄α καθορίΖεται συγκεκριμένος συντελεστής δόµησης σε οικοδοµικό τετράγωνο του σχεδίου πόλεως Βόλου για να ει΄ναι δυνατή η ανέγερση της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο Βόλο. αράλληλα, βρίσκεται στο Συμ- βούλιο της Επικρατείας σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος του ΥΠΕΧΩΔΕ σύμφωνα με το οποίο τροπο- ποιείται το συγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο Πόλεως Βόλου και χαρακτηρίζο- νται τέσσερα οικοδομικά τετράγωνα σε χώρους Πανεπιστημιακών εγκαταστάσε- ων, στις οποίες περιλαμβάνονται τόσο το … κτίριο της Κεντρικής Βιβλιοθήκης, όσο και οι απαραίτητοι κοινόχρηστο χώροι και χώροι πρασίνου, γιατη λειτουργία και ανάδειξη του κτιρίου της Πανεπιστημια- κής Βιβλιοθήκης. ΄Ετσι τόσο με την προτεινόμενη νομο- θετική ρύθμιση, όσο και εν το υπό έκδο- ση Προεδρικό Διάταγμα, δίνεταιτέλος σε ένα μακροχρόνιο πρόβλημα, που αφο- ρούσε την ανέγερση της βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο Βόλο και σκόρπισε ανησυχία και αγωνία στην το- πική κοινωνία του Βόλου. Η Διοίκηση του Πανεπιστημίου Θεσ- σαλίας και ο Δήμος Βόλου με την επιμο- νή τους και όλοι οι βουλευτές Μαγνησίας με την ενιαία στάση τους, έδωσαν τη λύ- ση στο πρόβλημα. Σύμφωνα με το Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ απο- φασι'ςει: "Άρθρο l Εγκρίνεται η τροποποίηση του εγκε- κριμένου ρυμοτομικού σχεδίου του Δή- μου Βόλου (Ν. Μαγνησίας) και ειδικότε- ρα στα οικοδομικά τετράγωνα 286, 287, 288 και 289 ως εξής: α. Με την μετατροπή των 287 και 289 οικοδομικών τετραγώνων σε χώρους Πα- νεπιστημιακών εγκαταστάσεων και β. Με την μετατόπιση ρυμοτομικής -οικοδομι- κής γραμμής στο Ο.Τ. 288 επί της οδού Μπορέλ, την κατάργηση του μεταξύ των Ο.Τ. 288 και 286 τμήματος οδού και τη δη- μιουργία χώρου Πανεπιστημιακών εγκα- ταστάσεων, όπως οι ρυθμίσεις των παρα- γράφων α και β φαίνονται στο σχετικό πρωτότυπο διάγραμµα σε κλίμακα 1:500 που θεωρήθηκε από τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Τοπογραφικών Εφαρμογών με την /1997 πράξη του και που αντίτυπό του σε φωτοσμίκρυνση δημοσιεύεται με το παρόν διάταγμα. Άρθρο 2 Στους κατά το προηγούμενο άρθρο καθοριζόμενους χώρους Πανεπιστημια- κών *' εγκαταστάσεων και ειδικότερα στους χώρους με στοιχεία Ο.Τ. 287, Ο.Τ.289 και στο τμήμα του χώρου Ο.Τ. 286-288 που φαίνεται με στοιχεία στο διά- γραμμα του άρθρου 1 επιβάλλεται από- σταση των ανεγερθησομένων κτιρίων από τις ρυμοτομικές γραμμές τεσσάρων μέτρων τουλάχιστον". Η τροπολογία - προσθήκη στο Σχέδιο Νόμου έχει ωςεξής: “H Διοικούσα Επιτροπή του Πανεπι- στημίου Θεσσαλίας με ενέργειές της που έχουν ξεκινήσει από το έτος 1989, έχει o- λοκληρώσει τις διαδικασίες που απαιτού- νται, προκειμένου, υπάρχουν κτίριο στο πολεοδομικό συγκρότημα Βόλου, να δια- μορφωθεί σε Κεντρική Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Το κτίριο αυτό που ανήκε στην Τρά- πεζα Αθηνών και η κατασκευή του ανά- γεται στο έτος 1910, αποτελούσε ένα ση- μαντικό δείγμα της αρχιτεκτονικής κλη- ρονομιάς της πόλης του Βόλου, μετά τους καταστροφικούς σε ισμούς του 1954, το ε- ναπομείναν διώροφο κτίσμα λίγα θυμίζει από την αίγλη του παρελθόντος. Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας με την εγκεκριμένη μελέτη του έργου αυτού οι- ποκαθιστά το υπάρχον κτίριο της Τράπε- ζας Αθηνών δίνοντας νέα χρήση στο υφι- στάμενο κέλυφος, δημιουργώντας ένα διαχρονικό δημόσιο κτίριο, ενταγμένο και κυρίαρχο στον αστικό ιστό, που να στεγάζει µια εξέχουσα κοινωνική - πολι- τιστική λειτουργία όπως αυτή της Κεντρι- κής Πανεπιοτημιακής Βιβλιοθήκης. Το έργο αυτό έχει ενταχθεί για χρη- ματοδότηση στο ΠΕΠ Θεσσαλίας του 20υ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης και έχει δρομολογηθεί η διαδικασία δημοπράτη- στις… Προκειμένου όμως να είναι δυνατή η κατασκευή του κτιρίου αυτού απαιτείται η άμεση ρύθμιση του ισχύοντος συντελε- στή δόμησης στο συγκεκριμένο οικοδομι- κό τετράγωνο του ρυμοτομικού σχεδίου του Δήμου Βόλου από 3,4 σε 4,34 δεδομέ- νου ότι το έργο πρέπει να δημοπρατηθεί άμεσα και να μην χαθεί η εγκεκριµένη χρηματοδότηση του ΠΕΠ Θεσσαλίας. ΄ Επισημαίνεται ότι έχει κινηθεί η δια- δικασία σύμφωνα με την ισχύουσα πολε- οδομική νομοθεσία, τροποποίησης του σχεδίου πόλεως Βόλου, για την ενοποίηση δύο γειτονικών οικοδομι- κών τετραγώνων 286 και 288 του σχεδίου πόλεως Βόλου για την ανέγερση της βι- βλιοθήκης. ΄Ετσι, όπως διαβεβαιώνει και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, μετά την ο- λοκλήρωση της απαλλοτρίωσης στα δύο αυτά οικοδομικά τετράγωνα o συντελε- στής δόμησης, που θα υλοποιηθεί μελλο- ντικά σ΄ αυτά, δεν θα υπερβαίνει τον ση- μερινό ισχύοντα, με αποτέλεσμα να μην υ- πάρχει οικιστική επιβάρυνση. Τέλος, σας γνωρίζω ότι παρόμοια νο- μοθετική ρύθμιση έγινε για κτίρια της Θεσσαλονίκης με το Ν. 2508/97, στα πλαί- σια του προγράμματος έργων της Πολιτι- στικής Πρωτεύουσας Ευρώπης. Για τους λόγους αυτούς προτείνουμε στο παραπάνω σχέδιο Νόμου να προστε- θεί διάταξη ως εξής: "Για την κατασκευή της Κεντρικής Βι- βλιοθήκης του Πανεπιστημίου Θεσσα- λίας στο Ο.Τ. 286 του ρυμοτομικού σχεδί- ου πόλεως Βόλου καθορίζεται συντελε- στής δόμησης 4,34”. l ":"

παιδες… … Θ€δξΟλιΟ&Όώω αφου λ%5Ό ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΝΕΛΥΣΕ Ο K. ΑΡΣΕΝΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΙ- ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΠΡΥΤΑΝ|ΚΩΝ ΑΡΧΩΝ Νέα εποχι΄ιγια το Πανεπι Τους στόχους του Υπουργείου Παιδείας για το Πανεπιστηµιο Θεσσαλίας παρουσίασε προχθές o κ Γ εράσιμος Αρσένης κατά την επίσημη τελετή εγκατάστασης των νέων πρυτανικών αρχών. Τόνισε μάλιστα ότι στις στέρεες βάσεις όπου οτηρι΄Ζεται τώρα το εκπαιδευτικό ίδρυμα θα υπάρξει νέα υποστήριξη και Χρηματοδότηση, ενώ έκλεισε το νέο ραντεβού με τις πρυτανικές και τοπικές αρχές στο τέλος του μόνο στην Αθήνα. ΄Ετσι, το Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας κλείνει την πρώτη του δημιουργικό πορεία από την εποχή της σύλληψης και του σΧεδιασμού του και ανοίγει τη νέα σελίδα σε µια μακρόπνοη προοπτική για το ίδιο και την κοινωνία. Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΡΑΔΛΗ υγκεκριμένα () Υπουργός Παι- δείας δήλωσε αναφερόμενος στα άμεσα αιτήματα του Πανε- πιστηµίου "Είναι µεγάλη αυτή η μέρα όχι μόνο για το Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, όχι μόνο για τη Θεσσαλία, αλλά για την Ελλάδα, για την πανεπι- στημιακή κοινότητα της Ελλάδας. Ο πρώτος κύκλος κλείνει και χαρακτηρίζε- ται από την πραγμάτωση ενός µεγάλου ο- ράματος με την εξασφάλιση της να…» γίας του Πανεπιστημίου της Θεσσαλίας επάνω σε στέρεες βάσεις. Για το παρελ- θόν μίλησαν πολλοί. γι αυτό θα μιλήσω για το από εδώ και πέρα. Το Πανεπιστή- μιο Θεσσαλίας οφείλει τη δημιουργία του στους οραµατιστές, στους αγωνιστές. Δεν δηµιουργήθηκε έτσι με ένα προεδρι- κό διάταγμα. Σήμερα που κλείνει αυτός ο κύκλος, πρέπει να αποτείσουμε φόρο τιµής σε όλους που αγωνίστηκαν για την υλοποίηση αυτού του οράματος. Έπεσε ένα βαρύ έργο στις διοικούσες επιτροπές και σήµερα μπορούμε με αι- σιοδοξία να δούμε την πρόσοδο του I la- νεπιστηµίου από εδώ και πέρα. Έχουµε πράγματι τις στέρεες βάσεις. τον οραµα- τισµό και τον προγραμματισμό που μας έδωσαν οι προηγούµενες διοικήσεις του Πανεπιστημίου. Τα κτίρια στο Βόλο και αυτό που θα κτιστεί και στις άλλες πρωτεύουσες της Θεσσαλίας κτίστηκαν µε τον κρατικό προυπολογισμό και πρέπει να πω ότι εί- ναι προτεραιότητα για την κυβέρνηση η προώθηοη του Πανεπιστηµίου Θεσσα- λίας και η χρηματοδότησή του. Το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας δεν είναι ένα περιφερειακό Πανεπιστήµιο και δεν μπορεί να είναι περιφερειακό Πανεπιστήµιο, όντας στο κέντρο της Ελλάδας. Το Πανεπιστήμιο της Θεσσα- λίας είναι και αυτό κεντρικό Πανεπιστή- μια που θα πρέπει να παίξει έναν πα- νελλαδικό ρόλο. Τα λεγόμενα περιφερει- ακά Πανεπιστήμια δεν είναι Πανεπιστή- μια που ιδρύθηκαν για να γίνει αποσυμ- φόρηση των κεντρικών. Έγιναν και γι' αυτό, αλλά έγιναν κυρίως για να παρα- κάμψουν τις αγκυλώσεις των παραδο σιακών Πανεπιστημίων και για να παί- ξουν έναν ρόλο πρωτοποριακό. Περιμέ- νουμε όλοι το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας να παίξει αυτό το ρόλο, γιατί ήδη έχει βά- λει τις βάσεις και την υποδοµή. Θα πρέ- πει να αντιμετωπιατεί στο πλαίσιο της μεγάλης επταιδευτικής μεταρρύθμισης για την αναβάθµιση της Παιδείας στον τόπο και για τη διεύρυνση της Τριτοβάθ- µιας Εκπαίδευσης. Όλοι δεχόμαστε ότι ζούμε µια νέα εποχή, γιατί το µέλλον του τόπου μας, όπως το μέλλον κάθε χώρας θα εξαρτηθεί από την αποτελεσματική ε- πένδυση στη γνώση και στη μάγων…. Σε Από την τελετή :"… αυτή τη γνώση πρέπει να έχει πρόσβαση κάθε παιδί. Η ελεύθερη πρόσβαση στη γνώση σε όλες τις βαθµίδες της εκπαί- δευσης από το Νηπιαγωγείο μέχρι και το Πανεπιστήμιο είναι ένα κοινωνικό δι- καίωμα που η πολιτεία. η κυβέρνηση, δί- νει απόλυτη προτεραιότητα. Το σιΜ)ημα τώρα είναι ανοιχτή πρόσβαση στην Τρι- τοβάθμια Εκπαίδευση για όλα τα παιδιά που θέλουν να φοιτήσουν στο Πανεπι- στήμιο. O προγραµµατισμός μας είναι προς αυτήν την κατεύθυνση. Η κατάργη- ση των γενικών εξετάσεων την επόμενη χρονιά και η πρόσβαση στην Τριτοβάθ µια Εκπαίδευση χωρίς εξετάσεις, μόνο µε το απολυτήριο του Ενιαίου Λυκείου, εί- ναι το πρώτο ουσιαστικό βήμα προς αυ- τήν την κατεύθυνση. Το δεύτερο βήμα εί- ναι η σημαντική βελτίωση της υποδομής των Πανεπιστημίων ώστε να είναι σε θέ- ση να απορροφήσουν αυτόν τον αυξανό- µενο πληθυσμό και ταυτόχρονα να ανα- βαθμίσουν την ποιότητα των σπουδών τους. Σε αυτήν την κατεύθυνση έχουµε δώσει ιδιαίτερη προτεραιότητα. Το Πα- νεπιστήµιο Θεσσαλίας καλείται και αυτό να δώσει το παρόν στο κάλεσμα του α- νοίγματος στους νέους που θέλουν να έ- χουν πανιπιστηιιιακές γνώσεις και από χρέωση της πολιτείας είναι να βοηθήσει την ανάπτυξη της υποδομής για να μπα ρέσουν οι πανεπιστηµιακές γνώσεις να δοθούν σε ένα επίπεδο που να μπορεί να συγκριθεί με το επίπεδο των γνώσεων των άλλων πανεπιστημίων της Ελλάδας και της Ευρώπης. Η πανεπιστημαική δραστηριότητα δεν μπορεί πια να περιο- ριστεί μόνο στα προπτυχιακά προγράμ- ματα, αλλά θα πρέπει να προχωρήσει πα- ραπέρα στις μεταπτυχιακές σπουδές. Ήδη λειτουργούν τρία μεταπτυχιακά προγράμματα και η νέα σύγκλητος σχε- διάζει και άλλα προγράμματα. Φυσικά αυτά τα προγράμµατα χρειάζονται την υ- ποδομή και τη χρηματοδότηση. 'Ενας τρίτος στόχος για το Πανεπι- στήμιο είναι η διά βίου εκπαίδεικιη. Η γνώση στη δική μας εποχή αλλάζει ταχύ- τατα. Ο απόφοιτος του Πανεπιστημίου για να μπορεί να είναι ανταγιι)νιστικός στη διαδικασία θα χρειαστεί να μπει ξα- νά στο Πανεπιστήμιο και να έχει και πά- λι επαφή με το χώρο της γνώσης. Άρα η επαφή του πολίτη με το Πανεπιστήµιο εί- ναι μια επαφή που διαρκεί καθ' όλη τη διάρκεια της επιστημονικής καριέρας. Τα προγράμματα σπουδών επιλογής εί- ναι ακριβώς προγράμματα που θα αντι- µετωπίσουν αυτήν την ανάγκη. Τα Πανε- πιστημία βέβαια δεν είναι μόνο χώροι εκ- παίδευσης. αλλά και χώροι έρευνας και πρέπει να αναπτύξουν τα δικά τους ε- ρευνητ ικά προγράµµατα. Το Πανεπιστή- µιο Θεσσαλίας που έχει το κέντρο βάρος του στο Βόλο, αλλά με τις ακτινώσεις του στους άλλους νομούς. μπορεί να παίξει έναν καταλυτικό ρόλο όχι μόνο στην πνευµατική αναβάθµιση, αλλά στην προ ώθηση της οικονοµικής και κοινωνικής ανάπτυξης της περιοχής. Για να γίνει συ τό χρειάζεται να προχωρήσουμε στην (1- ναβαθμιση του Πανεπιστημίου της Θεσ- σαλίας, αλλά να προχωρήσουµε και σε μια ιδιαίτερη επικοινωνιακή πολιτική. Νομίζω ότι από κοινού ιστορική" να βά- 4 *… Μ :» των νέων πρω…κών αρχών λουμε αυτούς τους στόχους. Αυτά τα 0- ποία ζητάτε στο ψήφισμα μπορούν να γί- νουν πραγματικότητα. Ο πρωθυπουργός έχει επανειληµμένα πει και είναι ομόφιι» νη απόφαση του υπουργικού συµβουλίου ότι η περίοδος 2000 - 2006 να είναι πε- ρίοδος για την προτεραιότητα της Παι- δείας και η χρηματοδότηση θα γίνει από το πακέτο Σαντέρ. Κύριε Πρύτανη θα ή θελα να σας καλέσω, με τους συνεργάτες 0 ρόλος του ως κεντρικό εκπαιδευτικό ίδρυμα της χώρας σας από τις πρυτανικές αρχές µαζί και με τις τοπικές αρχές σε µια συνάντηση στο Υπουργείο Παιδείας πριν από τα τέλη αυτού του µήνα για να ολοκληρώσουμε με ικανοποιητικό τρόπο τις εκκρεμότη- τες όπου υπάρχουν στο Πανεπιστήμιο και να προχωρήσουµε τώρα στη διαμόρ φιικ1η ενός ολοκληρωµένου προγράµµα- τος" Φόρος τιµι΄ις στο Γιάννη Φάτσπ Με δηλιι'>σεις τους οι οµιλητές της εκ- δήλωσης απέδωσαν φόρο τιμής στον ο- ραματιστή του Πανεπιστημίου Θεσσα- λίας δημικιιογράφο Γιάννη Φάτση. για το οποίο θα οργανωθεί και ανάλογη εκδή- λωση στο αμέσως προσεχές διάστημα. Μάλιστα, ο Υπουργός Παιδείας υπο- γράμμισε σχετικά: "Θέλω να θυµηθούμε όλοι τον ορα- ματιστή και το φίλο όλων µας, το Γιάννη Φάτση. Όταν τον συναντούσα είτε ήμουν υπουργός Εθνικής Οικονομίας είτε ακά μη Εθνικής Άµυνας πριν να αρχίσει ο,τι- δήποτε άλλο να πει που με ενδιέφερε ί- σως και περισσότερο, όπως η πολιτική στιγκυρία, άρχιζε από τα θέµατα του Πα- νεπιστημίου Θεσσαλίας". Το ψήφισµα της Συγκλήτου Σύμφωνα με το ψήφισμά της η πρώ- τη Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Θεσ- σαλίας αποφάσισε τα ακόλουθα: (1. Να επισημάνει αφενός ότι το Πα- νεπιστήµιο Θεσσαλίας αποτελεί το κέ- ντρο της επιστήμης και του πολιτισμού, για την ενδοχιι΄)ρα της Κεντρικής Ελλά- δας. η οποία αντωτρικιωπει΄ιει ένα περί- που εκατομµύριο κατοίκους, και αφετέ- ρου ότι αποτελεί ήδη κοµβικό σηµείο με- ταξύ της επιστήμης και της παραγωγής. β. Να τονίσει µε ιδιαίτερη έµφαση. ότι το υπό ανάπτυξη Πανεπιστήµιο μας δεν πρέπει και δεν µπορεί να ενταχθεί στις ε- ξισωτικές αλγοριθμικε΄ς λογικές που ι- σχύουν για άλλα αναπτυγμένα Πανεπι- στήμια. Η γενναία στήριξη του Πανεπι- στημίου Θεσσαλίας σε αυτή την εξαιρετι- κά κρίσιμη φάση της ανάπτυξής του, α- ποτελεί όρο για την υλοποίηση της ίδιας της πολιτικής του Υπουργείου Παιδείας. Είμαστε βέβαιοι ότι ο κύριος Υπουργός υιοθετεί τη θέση: "ίση των ίσων και άνι- ση των ανίαων μεταχείριση". Y- Να κάνει, γνιικιτό ότι στη σηµερινή ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Ναυπλίας ΠΜ. Λαζαρίδης κρίσιµη φάση ανάπτυξης του Πανεπι- στημίου απαιτείται, εκτός των άλλων, και μια ανάλογη διοικητική και κτιριακή υποδομή καθώς και υποστήριξη της Φοι- τητικής Μέριμνας. Η εκρηκτική αύξηση του αριθμού…τιιιν Τµηµάτων και των αοι- τητών, την οποία ασφαλώς κρίνουμε α- ναγκαία, και οι ποικίλες ανάγκες που ασ τή δημιουργεί δεν είναι δυνατόν να αντι- ιιετωπισθεί με το υπάρχον διοικητικό προσωπικό και τις υπάρχουσες υποδο- μες. Παράλληλα, οι περικοπές πόρων που αναφέρονται στην άσκηση γενικότερων πολιτικα΄ιν, οφείλουν να αναφέρονται ε- πίσης και στην αίσθηση του µέτρου και να μην αφορούν ζωτικά µεγέθη και το- µείς δράσεις. Η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ελπίζει ότι τα υπομνήµατα που αναλύουν τα σχετικά αιτήματα θα μελετηθούν με ιδιαίτερη προσοχή και θε- ωρεί βέβαιη τη θετική ανταπόκριση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας. δ. Να δηλώσει και με την ευκαιρία (m τή, τη βαθιά πεποίθηση των μελών της για τον ιστορικό ρόλο που έχει να διαδρα- µατίσει το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας όχι µόνο σε περιφερειακό αλλά και σε εθνι- κό επίπεδο και να διαβεβαιώσει ότι θα καταβάλλει άοκνες προσπάθειες προς την κατεύθυνση αυτή. τ. Να χαιρετήσει. τέλος, και να ευχα- ριστήσει τους εκπροσώπους της πνευμα- τικής και της πολιτικής ηγεσίας και ό- λους τους εκλεκτούς προσκεκλημένους οι οποίοι με την παρουσία τους στη συµ- βολική τελετή εγκατάστασης των πρό» των Πρυτανικών Αρχών του Ιδρύµατος, τιμούν και στηρίζουν τις βασικές επιλο γές που διαμόρφωσαν την ως τώρα ιστό ρική πορεία του l Ιανεπιστηµίου Θεσσα- λίας και εγγυώνται την δημιουργική του προοπτική στη νέα χιλιετία. O κίνδυνος διάσπασης του Πανεπιστηµίου Στο σχεδιασμό των τμημάτιιιν του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και στον κίν- δυνο διάσπασής του στο πρόσφατο πα- ρελθόν αναφέρθηκε στην προικριι'ινησή του ο Πρύτανης κ. Παντελής Λαζαρίδης. “H διεκδίκηση των τοπικών παραγό- ντων να ιδρυθεί Πανεπιστήμιο Θεσσα- λίας είχε ήδη μια μακρά ιστορία που ξε- κίνησε τα χρόνια του ‘60 και εντάθηκε στη μεταπολίτευση και ιδίως στα πρώτα χρόνια του ‘80. Πρωταγωνιστές ήταν οι Δήµοι και φυσικά οι Δήµαρχοι. Θεμε- λιώδη ρόλο έπαιξε για την ίδρυση και την παραπέρα πορεία του η πολύ σοβαρή συ- ζήτηση που άνοιξε και κατόπιν τροφο- δότησε µε συνεχείς πρωτοβουλίες ο Λή- μος Βόλου με Δήμαρχο το σημερινό Λή- μαρχο. Παρόλο που η διεκδίκηση για το Πα- νεπιστήμιο ένωνε τους Θεσσαλούς το ι- δεολογικό κλίµα µέσα στο οποίο αυτή καλλιεργήθηκε, φόρτισε το Πανεπιστή μια Θεσσαλίας πριν ακόµα ιδρυθεί με δυ- σανάλογη προσδοκία και στρεβλή αντί- ληψη για τη λεγόμενη "ανάπτυξη" της κά- θε θεσσαλικής πι ου ιχής ξεχωριστά. Η περιοριστική τοπικότητα των διεκδικήσεων µια µάλλον ανιιττόοητη α- εί …' . ο ο υπουργός Παιδείας rep. Αρσένης ντίληψη για το ρόλο του Πανεπιστηµίου ως θεσµού και η ταύτισή του με πλευρές της ανάπτυξης που δεν του αντιστοι- χούν, αλλά και κάποια µικροπολιτική ό- ραση των πραγµάτων (η οποία μάλιστα απέδειξε ότι έχει επικίνδυνη αντοχή) λί- γο έλειψε σε κάποιες περιόδους να μετα- τρέπουν την απολύτως θεµιτή αναπτυ- ξιακή προσδοκία. από στήριγμα και λαϊ- κή βάση για το Πανεπιστήµιο, σε αμφι- σβήτηση η οποία θα μπορούσε να λει- τουργήσει ως τροχοπέδη ή και εκρηκτική νάρκη γι' αυτό. Η εξέλιξη των πραγμάτων, Μόραλη- σε βέβαια τελικά μια τέτοια τροπή. αλλά δεν θα έπρεπε να υποτιμήσει κανείς τους κινδύνους που έχουν εµφυτευθεί και που εµφανίζονται µε εξάρσεις. περιοδικά, συ- ναρτημε΄νες συνήθης με προεκλονι:|ι΄'ς περιόδους". "Μύθος" n περικοπή δαπανών για τα ΑΕΙ Στη σηµασία της δηµόσιας δωρεάν Παιδείας αλλά και στο ενδεχόµενο περι- κοπής των δηµοσίων δαπανών για τα ΑΕΙ αναφέρθηκε σε οµιλία του κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης () βουλευτής Μαγνησίας κ. Νίκος Γκατζής. Πάντως, ο κ. Αρσένης για το ζήτηµα που ανέκυψε σε σχέση µε τη χρηµατοδό τηση των Πανεπιστηµιακών Ιδρυμάτων χαρακτήρισε "τα'…" όσα λέγονται ότι διν "-',.α.';'οιΝ και δεν θα υπάρξουν πό ιν; '… : χι Γριτιβάθµ… Εκπαίδευση… Τα πικιι΄ι'…'ρι='ιι ταμειακά προβλήµαπ που άνε',…ωι µόνο σε ορισµένα Πανεπιστή- μια, δι'ι'..ιι'ι΄κηιαι ότι θα λυθούν", τόνισε ο Υπουργός, ενώ υπογικ1µμισε την αύξηση της χρηματοδότησης µέσα στην επόµενη εξαετία από το πακέτο Σαντε΄ρ. Χαιρετισμός του Αρχιεπισκόπου Χαιρετισµό µε αφορμή την εγκατά- σταση των πρώτων Πρυτανικών Αρχών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (muffin— νε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Χριστόδουλος, όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται: "To Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας είναι γέννημα της αγάπης προς την Παράδοση του τόπου µας, είναι καρπός ειΧ)ύνης και κατόρθωµα ελευθερίας. Όσοι μοχθήικιμε για την εδραίωση του, το κάναμε γιατί πι- στέψαμε, στην αξία του Ανθρώπου, στη δύναμη της καρδιάς του, στους καρπούς της ευεργετικής παρουσίας του μέσα στα δρώμενα της ζωής. Το κάναµε γιατί στη ριχθήκαµε στην Ελληνορθόδοξία µας. που είναι ομωύσια της πνευµατική; και εθνικής μας οντότητας. Το κάναµε γιατί σα…… να προσφέρουμε στους να… μας δυνατότητες εξέλιξης και ανάδειξης µέσα από τη διαδικασία της αξιοποίησης του θησαυρού της πατρογονικής κλήρο νομιάς µας. Το κάναμε γιατί πιστέψει… πως μέσα από αυτό το καθι'.δρυµα θα έ- βγαιναν όχι µόνο άνθρωποι πω…… γνιι΄)σειιιν, αλλά και επιστήµονες υψηλού ήθους, μεγάλης ευθύνης και ακατάβλητης θέλησης να συνεισφέαιιΝ στην ώρα τους Υ… τη δι… νι . Λ m της πνευματικής µας ταυ- τότητας".

Εφοοφλξα … Η Θ&εςξςτλζαΣ &&Ως ., -. Μ'!.…...υ…… ΠΑΝΗΓΥΡ|ΚΗ Η ΕΚΔΗΛΩΣΗ EI'KATAZTAZHZ ΤΗΣ ΠΡΥΤΑΝΕ|ΑΣ ΣΤΟ ΒΟΛΟ Γ. Αρσένης: “H κυβέρνηση δίνει προτεραιότητα στην ανάπτυξη του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας "Προτεραιότητα για την κυβέρνηση αποτάεί n χρηματο- δότηση και n ανάπτυξη του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας, ώστε να παίξει πρωτοποριακό εθνικό ρόλο" τόνισε -μετα- ξύ άλλων- o Υπουργός Παιδείας κ. Γ ερ. Αρσένης μιλώντας χθες το βράδυ σπιν εκδήλωση της επίσημης εγκατάστασης των πρυτανικών αρχών του Πανεπιστημίου της Θεσσαλίας". Δεσμεύθηκε ότι n Πολιτεία Θα δώσει τους απαιτούμενο… πόρους για την ανάπτυξη του και την προσφορά του amv εκπαίδευση και ευρύτερα την κοινωνία. "Στόχος, υπογράµ- μισε είναι τα επόµενα Χρόνια το Πανεπιστηµίο Θεσσαλίας να γίνει γνωστό ως ένα από τα καλύτερα πανεπιστήμια της Ευρώπης". Ο πρώτος Πρύτανης του Πανεπισπιµίου Θεσ- σαλίας κ. Παπ. Λοκρίδας τόνισε ότι δίνεται έμφαση στην πανεπιστημιακή έρευνα σε συνδυασμό µε mv παραγωγική δραστηριότητα, ενώ το πανεπιστήμιο θα είναι παρόν Της ΤΟΥΜΣ ΚΕΚΛΤΟΥ αδικότερα ο κ. Αρσένης mums ότι η κυβέρ- νηση θα βοηθήσει και θα χρτµατοδοττ΄ισει την ανά- πτυξη του Πανεπιστηµίου. τονίζο- ντας ότι στα αμέσως επόμενα χρό- νια (20002006) η Εκπαίδευση θα εί- ναι από τις βασικές προτεραιότητες της κανω…. Ο Υπουργός κάλεσε τις νέες πρυττινικε'ς, αλλά και τις αρχές της Θεσσαλίας σε συνάντηση μέχρι το τέλος του μήνα στο Υπουργείο το οτε να τεθούν τα ζητι'ιματα προτε- ραιότητας για την περαιτέρω ανά- πτυξη του πανεπισττμίου τα οποία και θα πρ…… για χρηµατο- δότηση με"… του πακέτου Σαντέρ. Παράλληλα ο κ. Αρσένης υπε- µια… της εκπαιδετπικής με- ταρρύθμισης. για την οποία έκανε ε- κτενή αναφορά. ιπτογικηιμίζοντας ότι "η πολιτική της κτβέρνικπις εί- ναι ελεύθερη πρόσβαση στη γνώση στην τοπική κοινωνία. για κάθε παιδί. κάτι που άλλα… ε τι- ποτελεί και κοινωνικό δι…ιίαιιια". O κ. Αρσένης ακόμη δεσμεύθηκε πως θα δοθούν στο Πανεπιστήμιο μεταπτυχιακά προγρ(ηιµατα, ενώ και τα Προγράµι…τα Σπουδών Επιλογών θα δώσουν την ευκαιρία σε κάθε Έλληνα να έχει πρότήλαση στη γνώση. Ο υπουργός τόνισε πως προτεραιότητα της κιβε'ρνησης θα είναι ο χώρος της Παιδείας και το 20002006 θα εξασφαλισίλ)ύν όλοι εκείνοι οι πόροι που απαιτούνται και το ζητούμενο τότε θα είναι η σω- στή τους αξιοποίηση για να επιτευ- χθεί αυτή η ανάπτυξη. "Είμαι υπουργός που τολμώ", είπε σε άλλοστιιείοτηςοιιιλίας του, αναφερόµενος στα θέματα που βά- ζει η Σύγκλητος του Πανεπιστημί- ου Θεσσαλίας. που συνεδρίασε πριν την επίσημη τελετή εγκατα- (mum; και εξέδωσε σχετικό ψήφι- σµα αιτημάτων. Για το Πανεπιστήμιο Θεσσα- λίας ξεκινά ένας νέος κύκλος με με- γαλες ευθύνες. υπογρι΄ιιιμισε από την πλευρά του ο Πρύτανης κ. Πα- ντελής Λαζαρίδης, τονίζοντας ότι στόχος είναι να δοθεί φραση στην πανεπιστηµιακή έρευνα και την πα- ραγωγή. O Πρύτανης του Πανεπι- στηµίου Θεσσαλίας εκανε ανι αγορά στο ιστορικό ίδρυσης και λειτουρ- γίας του πανεπιστημί…ι που χρο- νολογείται από το 1084, πέρασε όλα αυτά τα χρόνια από διάσορα στά- δια και στην πορεία επτιντιπρτκι- διόρισε τους στόχους και τις πολι- τικές του. "Σήμερα το Πανεπιστήμιο. ιι- πογράμµισε, δεν λειτουργεί µε λίγα ση του υπουργού και κατ' επέκτα- ση της κυβέρνησης για τη στήριξη του Πανεπιστηµίου. Η χθεσινή επίσημη εκδήλωση της εγκατάστασης των πρυτανικών αρχών έγινε παρουσία των εκπρο… σωπων της πολιτικής ηγεσίας, των τοπικών αρχών, της εισταιδειπικής κοινι΄ττητας και πλήθος κόσμου στην αίθουσα "Γαιννης ΚοριΥιτος" του παραλαικου κτιρίου "Παπα- στρι΄ιτος". Είχε πανηγυρικό χαρα- κτήρα και ήταν έντονο το συγκινη- σιακό στοιχείο. Πριν από την τελετή συνεδρία- σε η Σύγκλητος του Πανεπιστηιίου Το Π. Θεσσαλίας είναι ένα κεντρικό πανεπιστήμιο και μπορεί να παίξει cumin-1K6 εθνικό ρόλο, ενώ Βασική προτεραιότητα Θα δοθεί στη χρημα- τοδότηση για τα έργα υποδοµής και τα εκπαιδευπκά προγράµματα αννίνων κ. Χρ. Μασαλάς, Πειραιά κ. Νικ. Πλιιίσιος και ο τιντιπρι΄πα- νης του Αριστοτελείου Πανεπιστη- μίου (-)εσσαλονίκης κ. luxw. Αντα)… νόπουλος. Λκολοι΄θησαν χαιρετι… σμοί από τον βουλευτή του ΚΚΙ"΄ Μαγνησίας κ. Γκατζή, τους Νομάρ- χες Μαγνησίας. Λάρισας, Τρικά- λων και Καρδίτσας κ.κ. Σκοτινια΄ι- τη, Φλάκυ, Πατρίσια… και Αντι- γντικττόπουλο, τους Λημάρχους Βόλου, Λάρισας και Τρικάλων κ.κ. ΚοιΜοι΄ιρη, Τζανακούλη και Σπιτ- θή. Αναφορά έγινε από πολλούς ο- µιλητές στη σωµατική συμβολή του αείμνηστου Γιάννη Φάτση. για τι οποίο όπως είπε ο κ. Λαί'ιιι…-ί "|. σι΄Ντομα θα γίνει τιμητική …,: » ι" ση. Δόθηκαν συγχαρητιχ…α .…» τους οµιλητές σε όλους όσοι .ιτ . » των γιατηλειτουργια T’ l Η ! στημίου ενώ είναι… |…» | στο ιστορικό του πιο…. τις… . . * ιδρύματος όλα αυτά τιι για… | . εκδήλωση έκλεισε µε μουσικη …. τη Στατιστική (Καίτοι… του Κι ιζ- λιτεχνικού Οργανισµού του Λη… …… Βόλου υπό τη διει΄θιτνση του Εν… ών Κόναν. Ακολοι΄θτγιε διΞί……, στο αυτό" του ΙΙανεπιστιηιτι»τ| στην οποία παρευρέθηκε πληθιν κόσμου που σιΝεχι΄ιρη τις πρ…… κες αρχές και ευχήθηκε "καλή να τα…" στο δύσκολο εργο που τη… µίζεται. Τέλος. αξίζει, να τπιιιειιιιθιτ΄ ότι ήταν πρώτωανή και τα α…… .… τα μέτρα τισψιλείας χθι : το [ανιόν μέσα και έξω από το χ…… .. τιν Πα νεπιστη|ιίου Θεσσαλίας. ΔΗΛΩΣΗ ΑΡΣΕΝΗ ΣΤΗ “eds" Υπάρχουν δυσκολίες στο ΠΑΣΟΚ ΄ αλλά θα πρυτανα΄ισει το που… ευθύνης τμήµατα, αλλά με πολλές σχολές και ολ(Υκλτχκικιε΄νη εκπαίδευση, ενώ πρωτοπορεί στην έρευνα. Λειτουρ- γούν 103 εργαστήρια, 78 από τα 0- πιο… παρέχουν υπηρεσίες σε τρί… τους. Το Πανεπιστι΄ι|ιιο, είπε, πρέ- πει νιι θε΄λγει και να είναι παρόν στην κοινωνία. Σήµερα (τριτο… 2.500 οποίκδαστε΄ς, ενώ |.5(Χ) είναι. εισακτε΄οι κάθε χρόνο. Η πορεία του δεν μπορεί ν' αναχαιτισθεί και γι' αυτό η πολιτική της πια…… θα πρεπει να είναι τέτοια που δεν θα φρενι΄ιρι'ι αυτή την πανια ανάπτυ- Eng". Κλείνοντας την οµιλία του ο κ. Λαζαρίδης ζήτησε τη διαβιβαστ- ίζξψζ-ρςι παρουσία του Υπουργού και εκδό- θηκε ψήφισμα µε τα βασικά αιτήµα- τα και τις προτεραιότητες που πρέ- πει να τεθούν. Με την ανάγνωση του αντισώματος άρχισε και η επί- σηµη τελετή. Ακσλοιλ)τκκιν χαιρετι- σµοί από τον Μητροπολίτη Δηµη- τριάδος κ. Ιγνάτιο, ο οποίος μετε- (my και μήνυµα του Αρχιεπισκό- που, ενώ αναγνα΄κτθηκαν χαιρετι- ομοί και επιστολές από τον Υφυ- πουργό κ. Γ. Πασχαλίδη και τον πρόεδρο της Βουλής κ. Κακλαµά- νη. Στη συνέχεια χαιρετισµό απηύ- θττναν ο πριίιην Υπουργός Παιδεί- τις κ. αποικίας οι πριπάντις |… Ενωτικό µήνυμα έδωσε ο Γερ. Αρσένης. σε δήλωσή του χθες στο Βόλο, στο περιθώριο της τελετής εγκατάστασης των πρώτων πρυτανικών αρχών του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας, όταν του tn. ,τήθηκε να σχολιάσει την αποχώρηση μελών της Κεντρικής Επι… τροπής του ΠΑΣΟΚ από την τελευταία συνεδρίαση του οργάνου "Άσχετα από το τι έγινε στην Κεντρική Επιτροπή - τόνισε - αυτές οι λίγες,ηµ.έρες που μας μένουν πριν από το συνέδριο θα πρέπει να είναι μέρες περισυλλογής. Όλοι πρέπει να αναλογι- στούμε τις ευθύνες που έχουμε απέναντι στην ιστορία του Κική ματος. απέναντι στο λαό που μας έχει στηρίξει και απέναντι στην προοπτική που πρέπει να δώσουμε και να πάμε στο συνέδριο μι αίσθημα ενότητας και αλληλεγγύης. Τις όποιες διαφορές έχοντα. πρέπει να τις λύσουµε μέσα στο συνέδριο και την επόμενη ηµέρα να βγούµε προς τα έξω ενωµένοι. δυνατοί και µε αισιοδοξία για μια θετική προοπτική για το Π ΑΣΟΚ, για την κυβέρνηση. για την Ελλάδα". "Υπάρχουν δυσκολίες", παραδέχθηκε ο κ. Αρσενης. "Οι δυσκολίες αυτές έχουν εμφανισθεί, αλλά ελπίζω ότι θα πρυτα- νεύσει το αίσθηµα της ευθύνης". % ΜςιρΌοω ενώ

:2 ”0, , A , ," &&… ξ αν, &? ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΑΓΩΓΗ & ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ Εισαγωγή στις εργασϊες του Συμπσσΐου από την Μαρια Ηλιού, Πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής *- To θέμα που μας συγκέντρωσε σήμερα είναι καίριο, όχι μό- νο για το Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας που εγκαινιάζει με αυτή την ι,&ήλυκη τις . .… τ…,ν;κές ι«, φ…+…τι….θιηιις, ό,ι …όνο για τον εεσοαλικό χώρο που αγκαλιάζει ιις δραστηριότητε… αυτές' το θέμα είναι καίριο για το παρόν και το μέλλον της χώρας µας. Και βέβαια, όσοι συγκεντρωθήκαμε εδώ, γνωρίζουμε τη σηµα- σία της προσχολικής αγωγής - πολλοί από τους εισηγητές και τους συνέδρους προσφέρουν οι ίδιοι έργο στο σύστημα της προσχολικής αγωγής και όλοι έχουν κάποια σχέση με το νήπιο ή τη νηπιαγωγό. ΄Ετσι, οι εισηγήσεις, οι παρεμβάσεις και οι συζητήσεις που θα ακολουθήσουν, θα συμπληρώσουν την ενηµέρωσή μας, θα προωθήσουν τον προβληµατισμό μας και θα συμβάλλουν στο να γίνει πιο πλού- σια η σχέση μας με το παιδί και τις ανάγκες του)και πιο δημιουρ- γική η δουλειά µας. Αλλά συγχρόνως,ελπίζουμε, οι οργανωτές αυ- τής της συνάντησης, πως θα δημιουργήσουμε ένα κοινωνικό γεγονός γύρω από το θέμα της προσχολικής αγωγής, που στον τόπο μας δεν έχει ακόµα αντιμετωπιστεί στις πραγματικές του, παιδαγωγικές και κοινωνικές διαστάσεις. Η προσχολική αγωγή αφορά, όπως το λέει και η λέξη, την αγωγή του μικρού παωπού κατά την περίοδο που αρχίζει από τη γέννησή του και τελειώνει με την ένταξή του στο σχολείο, στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση. Η αγωγή αυτή προσφέρεται στους βρεφι- κούς, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούςνρστα νηπιαγωγεία. Ο όρος δεν χρησιμοποιείται συχνά για την αγωγή που προσφέρεται μέσα στην οικογένεια - και που είναι Βέβαια πρωταρχική και συ- νοδεύει το παιδί µέχρι την ενηλικίωσή του. To θέμα µας, αφορά κυρίως τη θεσμοιτοιημένη προσχολική αγω- γή, την προσχολική εκπαίδευση, τα Νηπιαγωγεία δηλαδή και τους nan. € ικούς Σταθμούς, και το κύριο ειδικευµένο προσωπικό που την προσφέρει, τις νηπιαγωγούς. Η προσχολική εκπαίδευση δεν είναι μόνο ο φτωχός συγγενής µέσα στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστηµα. Είναι και ο μεγάλος άγνω- στος. Μόνο συγκεχυμένη ή υπερβολικά μερική αντίληψη της σημασίας και του ρόλου της φαίνεται να έχει το πλατύ κοινό. Ελάχιστες είναι πια οι χώρες, όπου στο θέμα της προσχολι- κής εκπαίδευσης παρουσιάζονται έτσι συνδυασμένα η καθυστέρηση και η άγνοια. Δεν θα ήταν ίσως περιττή μια συνοπτική αναδροµή στην ιστο- ρία της προσχολικής εκπάιδευσης, για να φανούν εναργέστεραψ οι αναχρονισμοί που χαρακτηρίζουν τη σημερινή της κατάσταση στη χώ- ρα μας. Από το τέλος του 180υ αιώνα και σε όλη τη διάρκεια του l9ou, στις ευρωπαϊκές χώρες που προχωρούσαν στην εποχή της εκ- βιομηχάνισης, δημιουργούνταν ιδρύµατα υποδοχής για τα νήπια των φτωχών εργαζόμενων γονέων. Ιδρύματα που πρόσφεραν περίθαλψη(τρο- φή και ασφάλεια) και συγχρόνως προσπαθούσαν να αναπτύξουν στα παιδιά αυτά τις αρετές που θεωρούνταν απαραίτητες για την κοι- νωνική τάξη οτηι οποία ανήκαν; υπακοή, πιιοορχία, θρησκευτικό- τητα, ευιαζία, ……,….ι……τηια. -… Μι..«ο………ι…ό αυτά ιδρύµατα, εί- χαν τη χρησιμότητά τους (όπως άλλωστε και το ορφανοτροφεία, τα γηροκομεία, τα λογής άσυλα) και συγχρόνως έπαιξαν ένα συγκεκρι- µένο ρόλο στην κοινωνική διαφοροποίηση, σύμφωνα με τις αντιλή- ψεις της ανερχόμενης αστικής τάξης. Μόνο προς το τέλος του 19ου αιώνα αρχίζει να διαμορφώνε- ται η προσχολική εκπαίδευση που απευθύνεται σε πλατύτερο κοινω- νικό φάσμα. Πρόκειται για μια ριζική στροφή στην αντίληψη για την παιδική ηλικία. Η ανακάλυψη των αναγκών της πρώτης παιδικής ηλικίας και του ρόλου των νηπιαγωγείων συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη της ψυχολογίας του παιδιού και της γενετικής ψυχολογίας. Η παιδαγω- γική προσπάθεια προεκτείνεται από τη σχολική προς την πρώτη παι- δική7ΐλΐΐίαΐήουθπαύει πια να θεωρείται σαν περίοδος αναµονής και απλής βιολογικής ωρίμανσης. Ενώ η προσχολική=εκπαίδευση αναπτύσσεται ραγδαία, ένας μεγάλος αριθµός από ψυχολογικές και παιδαγωγικές έρευνες αποδει- κνύουν ότι ο θεσµός αυτός: - αναπτύσσει την ευαισθησία και τις ικανότητες όλων των παιδιών' - αναπτύσσει την κοινωνικότητα και την αυτονομία τους, πράγµα ιδιαίτερα σηµαντικό στις περιπτώσεις υπερπροστατευτικών μανά- δων και συντηρητικής οικογενειακής αγωγής… -΄προσφέρει πρώϊμο αντισταθμιστικό πλαίσιο στα παιδιά που προέρ- χονται από μη µορφωσιογόνο περιβάλλον (τους δίνει δηλαδή ευ- καιρίες για να αναπληρώσουν, μέσα από νέες εµπειρίες, τις ελ- λείψεις σε ερεθίσματα του δικού τους φτωχού περιβάλλοντος). Τα επιτεύγµατα της ψυχολογίας σε συνδυασμό με τις κοινω- νικές αλλαγές επιβεβαιώνουν όλο και πιο πολύ την κοινωνική και παιδαγωγική σημασία της προσχολικής αγωγής. Στο συλλογικό έργο του Κέντρου τεκµηρίωσης για την εκπαί- δευση στην Ευρώπη του Συμβουλίου της Ευρώπης, "Προβλήµατα ως προς την εκτίμηση της προσχολικής εκπαίδευσης" (1975), καταγρά- φονται οι ακόλουθοι κοινωνικοί παράγοντες που συνέβαλαν στην εξάπλωση της προσχολικής εκπαίδευσης, όπως προέκυψαν από έρευ- νες που αφορούσαν πολλές ευρωπαϊκές χώρες: - αυξανόμενη συνειδητοποίηση στην κοινωνία της σηµασίας που έχουν για το παιδί τα πρώϊμα ερεθίσματα και οι πρώϊμες ευκαιρίες μά- Θησης' - αύξηση του αριθμού των εργαζόμενων µητέρων' - αλλαγή στάσεων απέναντι στο ρόλο των γυναικών στην κοινωνία' - ανικανότητα της μικρής πυρηνικής οικογένειας να προσφέρει στο παιδί κατάλ)…. , "ι'.ινι΄,.…ΐ΄ι :. …: , ιι * κίνδυνοι και έλλειψη ευκαιριών παιχνιδιού 'το αστικό περιβάλ- λον. Είναι φανερό ότι η αντιμετώπιση του προβλήματος της προσχο- λικής εκπαίδευσης σε κάθε χώρα έχει άμεση σχέση και με τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία και με το επίπεδο των προσφερόμενων κοινωνικών υπηρεσιών, πράγματα αλληλοσυνδεόμενα. ΄Ετσι, εάν μετατοπίζεται στους ώμους των γυναικών η ευθύνη για τα άτομα που έχουν ανάγκη από προστασία και φροντίδα (ηλικιω- µένους, αρρώστους, παιδιά) προσφέρεται συγχρόνως και η θεωρητική κάλυψη, ότι αυτός είναι ακριβώς ο ρόλος των γυναικών και αυτή η έµφυτη κλίση τους. Στις αναπτυγμένες χώρες, όπου οι κοινωνικές υπηρεσίες βρί- σκονται σε υψηλό επίπεδο, αυτές οι πρακτικές με την αντίστοιχη θεωρητική θεμελίωση βρίσκονται σε ύφεση. Οι διεθνείς οργανώσεις αναπτύσσουν τα τελευταία χρόνια με-' γάλη δραστηριότητα για την προώθηση της προσχολικής εκπαίδευσης. Μερικές αναφορές: Στην έκτη διάσκεψη των Υπουργών Παιδείας της Δυτικής Ευρώ- πης (1969), ψηφίστηκε απόφαση με την οποία ζητείται από τις Κυ- βερνήσεις των ευρωπαϊκών κρατών να αναπτύξουν στο μεγαλύτερο δυ- νατό βαθμό την προσχολική εκπαίδευση και ακόμα: να αναθεωρήσουν την παιδαγωγική της στοιχειώδους εκπαίδευσης και να προσαρµόσουν τις μεθόδους της παίρνοντας υπόψη μεθόδους που απέδειξαν την απο- τελεσματικότητά τους στα νηπιαγωγεία. Δηλαδή, να επικεντρώσουν τη διδακτική πράξη στο παιδί και να το αντιμετωπίσουν περισσότε- ρο γι΄αυτό που είναι και λιγότερο γι΄αυτό που θα ήθελε κανείς να γίνει. To Κέντρο για την "Ερευνα και τις Καινοτομίες στην Εκπαί- δευση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης οργά- νωσε το 1973 διάσκεψη με θέμα "Εξέλιξη της προσχολικής εκπαίδευ- σης" και το 1980 άλλη διάσκεψη, διακυβερνητική αυτή, με θέμα "Οι πολιτικές για την πρώτη παιδική ηλικία". Τα υλικά των διασκέψεων αυτών δημοσιεύτηκαν. Στη "Διακήρυξη αρχών για την προσχολική εκπαίδευση" (1978) του Συμβουλίου της Ευρώπης γίνεται σύσταση σε όλα τα κράτη-μέλη να δώσουν προτεραιότητα στη λήψη κατάλληλων μέτρων ώστε να εξα-φ σφαλιστούν σε όλα τα παιδιά δύο χρόνια προσχολικής εκπαίδευσης, σε ιδρύματα που να ανήκουν στον ίδιο διοικητικό φορέα και κατά προτίμηση στο Υπουργείο Παιδείας. To Συμβούλιο Μορφωτικής Συνεργασίας του Συμβουλίου της Ευρώ- πης οργάνωσε το 1979 συνέδριο με θέμα: "Από τη γέννησή του ώς τα 8 του χρόνια: το παιδί στην ευρωπαϊκή κοινωνία της δεκαετίας του ‘80”, στο οποίο διαµορφώθηκε και μια διακήρυξη για την προσχολι- κή εκπαίδευση που ιπορλήδηκε στη Διάσκεψη των Υπουργών Παιδείας στη Λισσαβώνα. Από το σχέδιο της σημαντικής αυτής διακήρυξης: "Στο μέτρο που αναπτύσσονται οι κοινωνικές ικανότητες και οι πνευματικές ανά- γκες του παιδιού, πρέπει να ικανοποιούνται εν μέρει έξω από την οικογένεια (...) Οι ανάγκες των παιδιών είναι διαφορετικές, ανά- λογα με το στάδιο ανάπτυξής τους, τις προσωπικές τους ικανότη- « ……ς υ)τι… Κδ νϊ. (Με ϊ΄ΝΒ Κ μκί , ."; …'…) .- V5M‘€S .. τες και το πολιτισµικό τους περιβάλλον". Αναφέρονται επίσης επ/ γΐο0ν5 περιπτώσεις: α) παιδιά των πόλεων (έλλειψη χώρου, απουσία γονιών, επικίνδυνοι δρόμοι), β) παιδιά αγροτικών περιοχών (απο- μόνωση), γ) παιδιά οικογενειών χαμηλού οικογενειακού εισοδήματος (υλικές ανάγκες και έλλειψη ερεθισμάτων), 6) παιδιά μειονοτήτων (διατήρηση της παράδοσής τους, αλλά και ένταξή τους στην εθνική κοινότητα), ε) παιδιά μειονεκτικά. Το τελικό κείμενο που υπέγραψαν οι Υπουργοί Παιδείας στη Λισσαβώνα τον Ιούνιο του 1981, είναι ακόμα πιο προωθημένο:"Στις περισσότερες σύγχρονες κοινωνίες μας δημιουργήσαμε υλικές και κοινωνικές συνθήκες τέτοιες ... ώστε το παιδί που μεγαλώνει, αν δεν επωφεληθεί από τις επαφές µε τον έξω από την οικογένεια κό- σμο που προσφέρουν τα ιδρύµατα προσχολικής αγωγής κινδυνεύει να υποφέρει από σοβαρές ελλείψεις από κοινωνικής και πνευματικής πλευράς. ΄Ετσι, είναι ουσιώδες να υποστηριχτούν κατάλληλα τα προ- σχολικά ιδρύματα και να αναπτυχθούν με γρήγορο ρυθμό για να εί- ναι προσιτά σε όλα τα παιδιά".)Κα1 αµαΞΌν…ζ "Η προσχολική αγωγή είναι παντού εξαιρετικά πολύτιµη γι αυ- τό που είναι' δεν θα έπρεπε να καταλήξει σε επέκταση προς τα κά- τω του σημερινού σχολικού συστήµατος' χρειάζεται να αποφευχθεί κάθε κίνδυνος προς μια τέτοια εξέλιξη με κατάλληλα μέτρα για να διατηρηθεί, στο προσχολικό στάδιο, το βάρος στην κοινωνική, φυ- σική και πολιτισμική ανάπτυξη του παιδιού, αλλά και για να ευ- νοηθεί η επέκταση στη στοιχειώδη εκπαίδευση της δημιουργικότητας που προωθεί η παιδαγωγική πρακτική στις προσχολικές τάξεις". Ας σημειωθεί, ότι σύµφωνα με τις διεθνείς στατιστικές, τα νηπιαγωγεία καλύπτουν συνήθως την ηλικία των 3 ώς 6 χρόνων και ότι στα ιδρύµατα προσχολική ηλικίας περιλαμβάνονται και οι βρεφι- κοί σταθμοί που υποδέχονται τα µωρά από τον πρώτο χρόνο της ζωής τους. Στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, στη Γαλλία, στο Βέλγιο,τΛΛν ζ…΄ τον Καναδά, "τη Δ.Γερµανία κ.α. σχεδόν όλα τα νήπια και σε υψη- λούς αριθµούς τα βρέφη καλύπτονται από το δίκτυο των αντίστοιχων ιδρυμάτων (βλ. Πίνακα). Στη Σουηδία έχει κατοχυρωθεί νομικά το δικαίωμα (αλλά όχι και η υποχρέωση) όλων των παιδιών για προσχολική εκπαίδευση. Σε περίπτωση που οι γονείς δεν επωφελούνται από το δικαίωμα αυτό, ειδικό προσωπικό τους επισκέπτεται για να τους εξηγήσει τα πλεο- νεκτήματα που προσφέρει η προσχολική εκπαίδευση. ικα… . . & άιηε… & χ ς τν.; χΈχ% αωκ &»… να… Μ… λι…ςια ή…") , αλα Δεν θα ήθελα να αφήσω ασχςχαστη αυτή την καινοτομία. Γιατί μας θυμίζει ότι η πραγματική ελευθερία στην ιδιωτική σφαίρα προ- ύποθέτει υπέυθυνη και πλήρη ενημέρωση. Αλλά ας γυρίσουμε στη χώρα μας. Στην Ελλάδα τον περασμένο αιώνα υπήρξε ενδιαφέρον για την προοχολική αγωγή από πολύ νωρίς.1 Τα πρώτα Νηπιαγωγεία ιδρύονται το 1831 κι όλας, στην Ερμού- πολη (με 140 παιδιά, αγόρια και κορίτσια 2-6 χρόνων) και στην Αθήνα. Είναι ιδιωτικά, ενσωματωμένα σε σχολικά συγκροτήματα(Ετ. Hildner, Francis Hill). H Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία ίδρυσε ξεχω- ριστό Νηπιαγωγείο το 1840 και το 1865 έστειλε µια μαθήτριά της την Ιφιγένεια Δημητριάδου, με υποτροφία στη Γαλλία για να ει- δικευτεί ως νηπααγωγός. Από το 1870 και µετά η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία άρχισε να δίνει και ειδικό δίπλωμα νηπιαγωγού. Το 1880 επιστρέφουν από τη Γερμανία όπου σπούδασαν δύο Ελληνίδες νηπιαγωγοί: η Ελένη Λοϊζίδου και η Αικατερίνη ΛασκαρίδουΐµΗ Λασκαρίδου ίδρυσε "νη- πιακό κήπο", "διδασκαλείο νηπιαγωγών" όπο#διδάσκονται οι πρω- τοπόρες για την εποχή παιδαγωγικές μέθοδοι του Froebel, "παιδι- κό σταθμ ". To 1895 θεσµοθετούνται για πρώτη φορά με νόµο τα νηπιαγωγεία και καθορίζονται τα προσόντα των νηπιαγωγών. Δ)» "έναν αιώνα µετά, δεν κατορθώθηκε να συμβαδίσουμε με τις κοινωνικές και παιδαγωγικές εξελίξεις. I ! .΄ΧΌ…ς) ςχ,Μ ΧΧΧ" 093… ΄ . Μπηκα: …"…" "" «Μάι. …" επι/σπ…πτ 'Κ …κι.…Κ ς"……Χ'Χζ΄ « οι (Α]. (| " 6ΐ ν-'νΞάΐ α…Οξη?Ω ν…- &… Μένα»… & ζαΝίν…… :; 0%…ιώτΕ/5 … & να ΈΝλ©οχΧ ι . 1'λΈξζ" 8…ψκχξ,Λµ γ:α…Ή0©Όι… «ΠΝ ς… τι΄6"/ίη…η΄ύΌι€>( Α ζΚζΆ-΄Ω … %! ίιξ%ζ(Χ , €9Ώλ) .. ίδια,. -΄ , - . u κ χνν3κ Ζ….) υ-µ…ΐσϊ% Οκ), Η Ώς… ξηι9νΞ'…Μ Μ Μ'Όω(… ……) 6ΨζΉζξοχ &ιςκοΑΒ%3Χ ,%(ξ.ς…ι&λ) Θ…ΜΝίΜΜ ιν… ΄3την Ελλάδα, όχι μόνο τα νηπιαγωγεία καλύπτουν μόνο τµήμα του πληθυσμού των 3 1/2 - 5 1/2 χρόνων και οι βρεφονηπιακοί σταθ- μοί ελάχιστο προσοτό του πληθυσμού των 0-5 1/2 χρόνων, αλλά πα- . :, , . * ι . .. ι . κ . ΄ |||. κ;ψιζλζµ ι'.λι ξ.Χ» ι.…» ,ιι'ι) …, ζ, ..( |» …' ι.Κ.Ή'5…κ. μ ιι… νπμ;ίων, …3α….ζ…τιιτςς. Στα παιδιά των εργαζόμενων μανάοων…χαμηλού;ζίοοοήματος ΐςνιγω«ι) προσφέρεται άσυλο στους)βρεφΞνηπΐάκούς σταθµούςζ…Για τα παιδιά των οικογενειών που μπορούν να τα βγάλουν πέρα χωρίς την εργασία της μητέρας υπάρχει η δυνατότητα της εγγραφής στα δημόσια νηπια- γωγεία (για περιορισμένο αριθµό θέσεων και μόνο για μερικές πρωϊ- νές ώρες). Στα παιδιά των οικογενειών με οικονομική ευχέρεια προσ- φέρεται η προσεγμένη και πανάκριβη προσχολική αγωγή στα ιδιωτικά . νηπιαγωγεία (με ανάλογους επίσης περιορισμούς στις ώρες υποδοχής και τον αριθμό θέσεων). (;…&ηα……ζι,ι……π…ιξχι)νηξ||€8"2 Μτ!ή Δεν είναι χωρίς σημασία,ότι στη Στατιστική Επετηρί οι βρε- φονηπιακοί σταθμοί περιλαμβάνονται στο κεφάλαιο "κοινωνική αντί- ληψις", τμήμα "περιθάλψεως ανηλίκων": τα παιδιά των εργαζόμενων μητέρων κατατάσσονται πλάι στα ορφανά, στα άρρωστα, στα μειονεκτι- κά. Η δική τουςµειονεκτικότητα, η δική τους δυστυχία - δηλώνει επίσηµα η Στατιστική Επετηρίδα - είναι ότι η μητέρα τους δουλεύει. Δεν είναι περίεργο ότι μπροστά σε τόσο μεγάλα κενά στην προσχολική εκπαίδευση, στο ρόλο της γυναίκας - αγγέλου της οικο- γενειακής εστίας προστίθενται εκπαιδευτικά - παιδαγωγικά καθήκο- ντα . ΄Ετσι, οι ανάγκες του παιδιού εμφανίζονται να μένουν ακά- λυπτες, όχι γιατί η Πολιτεία δενδημιούργησε ακόµα το ανάλογο δί- . κτυο προσχολικών ιδρυμάτων, αλλά γιατί η μητέρα εργάζεται - όταν εργάζεται. Και όταν δεν εργάζεται, το πρόβλημα μοιάζει να μην υπάρχει. H αντιπαράθεση: εργασία της μητέρας - ανάγκες του παι- διού, καλύπτει βολικά το κενό ανάμεσα στις βασικές ανάγκες του πληθυσμού και την παροχή υπηρεσιών. (To μηχανισμό αυτής της μετατόπισης ευθυνών μέσα στην ελλη- νική πραγµατικότητα επιβεβαιώνει και το γεγονός ότι σιγά-σιγά µε- τατοπίζεται προς τις μητέρες και η υποχρέωση για να καλυφτεί κι εκείνο το άλλο κενό; το χάσµα ανάµεσα στις προσδοκίες και την αποδοτικότητα ολόκληρου του εκπαιδευτικού συ- στήματος. Σε καµιά άλλη χώρα δεν παρουσιάζεται το φαινόμενο να "διαβάζουν" - τόσο χαρακτηριστική αυτή η νεοελληνική μετατροπή του ρήµατος ... - οι μητέρες τα παιδιά, στην έκταση, την κλίμα- l ι ( ΄ ι ?.΄ΘΞ…κοΜ ι.ι/ΚΘιι8Μ' ότου9γψι ζ9ςΏα% αν?) ΄Έ€ο?ή%νά# κα και την ένπππιπου αυτό συμβαίνει στη δική µας)Ξλ Στις χώρες όπου υπάρχει αμοιβαία σχέση ανάμεσα στην παι- δαγωγική έρευνα και την εκπαιδευτική πολιτική διαπιστώθηκε, ότι η ανανέωση των παιδαγωγικών µεθόδων σε ολόκληρη την εκπαιδευτι- κή πυραμίδα προωθήθηκε σημαντικά από τις αναζητήσεις και τις και- νοτομίες, που αφορούσαν την προσχολική εκπαίδευση. Είδαμε παραπάνω πως η προσχολική ηλικία μοιάζει να είναι στην Ελλάδα μια άγνωστη, ανεξερεύνητη ήπειρος. Οι πνευματικές, ψυχολογικές, κοινωνικές ανάγκες της πρώτης παιδικής ηλικίας που, παράλληλα, με την οικογενειακή στοργή, απαιτούν, στις σημερινές (΄'ι(ι).)ζ:ι΄|)ιΕ; ζωής"… ;;. ι την τ,π΄ν3,……π1 αν." ' χι εώς χς.΄;.1ι(……ις και τη φρονι- τίοα ειδικευμένο… προοωπικού, παραμερίζοντ;ι οιωπηρά, όσο επιβιώ- νει η αντίληψη ότι αρκεί η μητρική αγάπη για να τις καλύψει όλες. Και η άγνοια του ενός θέματος (παιδί) πολλαπλασιάζεται με την άγνοια του άλλου (μάνα), στο μέτρο που το στερεότυπο της μη-΄ τέρας "που θυσιάζεται για το παιδί της" συνιστά όχι μόνο πρότυπο, αλλά και οικεία αναφορά, στην οποία άλλωστε προσφεύγουν εύκολα οι ίδιες οι μανάδες. Το πόσο αυτό το σχήµα.αντωπθεπκ στις κοινωνικές πραγωα- τικότητες της εποχής μας διαφαίνεται και από τη στροφή στην πο- λιτική της Γιούνισεφ που επεξέτεινε τις δραστηριότητές της και προς τις γυναίκες. O άξονας της νέας αυτής πολιτικής της Οργάνω- σης των Ηνωµένων Εθνών για το παιδί, στηρίζεται στη θέση ότι οι ανάγκες των παιδιών δεν αναμένεται να καλυφτούν μόνο από τη μη- τρική στοργή και δραστηριότητα και ότι οι ανάγκες των γυναικών δεν συνοψίζονται μόνο στο μητρικό τους ρόλο. Σε µιά σύγχρονη κοινωνία, όλες αυτές οι ανάγκες αφορούν την πολιτεία και το κοι- νωνικό σύνολο. Χαρακτηριστικός είναι ο τίτλος αφιερώµατος του περιοδικού της Γιούνισεφ "Τετράδια της παιδικής ηλικίας": "Θέση των γυναικών και ευεξία των παιδιών". Το πρώτο μέρος του αφιερώματος παρουσιά- ζει στοιχεία για τη θετική σχέση ανάµεσα στην ευεξία των παιδιών και την καλυτέρευση της θέσης των γυναικών ως προς τον ελεύθερο χρόνο τους, την υγεία και τη διατροφή τους? ήνΜ%αίδ€υση και την επαγγελματική τους κατάρτιση, την επαγγελματική τους απασχό- ληση και τη συµμετοχή τους στην πολιτική. Στη χώρα μας, ο ανεπαρκής αριθµός των νηπιαγωγείων και o ανεπαρκέστατος αριθμός των βρεφονηπιακών σταθμών περιγράφουν και καθορίζουν, ώς ένα βαθμό, την περιθωριοποίηση και της Ελλη- νίδας και του Ελληνόπουλου. _ Ας συνοψίσουμε τώρα μερικές ελληνικές ιδιαιτερότητες στο θέμα των φορέων υποδοχής, φροντίδας και αγωγής των παιδιών προ- σχολικής ηλικίας. - Ποσοτική ανεπάρκεια των ανάλογων ιδρυμάτων. - Γενικευμένη άγνοια των πραγματικών αναγκών της πρώτης παιδι- κής ηλικίας. - Μετατόπιση της κρατικής και κοινωνικής ευθύνης στους ώμους των γυναικών (εκτός από τις μανάδες, επιστρατεύονται και οι γιαγιάδες, των οποίων η σωµατική και ψυχική αντοχή δοκιμάζο- νται μερικές φορές σκληρά). - Πρόωρσς κοινωνικός διαχωρισμός των νηπίων. Γι αυτό το τελευταίο θέμα, που είναι εξαιρετικά σημαντικό, θα κάνω μια αναφορά (όχι σύγκριση) σε μία άλλη ευρωπαϊκή χώρα, όπου υπάρχουν πάντα όπως και σε εμάς οι κοινωνικές τάξεις, χω- ,»ύς όμως ιωιιή .;ά)ΐ…Λτυιι κιι:…#ιςις ; ………ι,οίς 13 ποιδιικκ3ς σταθ- µούς και στα νηπια;ω|εια. Από μία πανεπιστημιακή έρευνα στη Γαλλία για την εξέλιξη των δημοσίων νηπιαγωγείων στην 30ετία 1945-1975 ανθολογώ μερικά στοιχεία. - το ποσοστό των παιδιών 2-6 ετών στα δηΒόσια νηπιαγωγεία πέρα- σε από 27,6% στο 81% (υπάρχει επιπλέον και άλλο ποσοστό που αφορά φοίτηση σε άλλα ιδρύματα). - η θεαµατική αυτή αύξηση οφείλεται στην ανάπτυξη της ζήτησης προσχολικής εκπαίδευσης από την αστική τάξη πράγμα που εκφρά- ζει εξέλιξη των συµπεριφορών της, ακόμα και του στρώματος των πιο προνομιούχων "απέναντι το νήπιο και στην αγωγή7%ξυ τεί- νει στο εξής να εξασφαλίζεται, κατά ένα μέρος, σε συλλογικά και δημόσια ιδρύματα όπου βρίσκονται πλάϊ-πλάϊ παιδιά διαφορετικών κο ινών ικών τάξεων " .3 Θα προσθέσω μια παρατήρηση που στην έρευνα παραλείφθηκε, προφανώς ως αυτονόητη: η εξέλιξη αυτή των συμπεριφορών θα επηρεά- στηκε σε μεγάλο βαθμό από την υψηλής ποιότητας παροχή υπηρεσιών στα δημόσια Νηπιαγωγεία. Και βέβαια, το θέµα της ποιότητας της προσχολικής αγωγής παραπέµπει κατά κύριο λόγο στο άλλο µεγάλο θέμα της κατάρτισης 3 . επίθ 92Μ5Αη με, των νηπιαγωγών που θα κληθούν να στελεχώσουν παιδικούς σταθμούς και νηπαιγωγεία. Είναι αναγκη να προσφερθεί στις μελλοντικές νηπιαγωγούς όχι μόνο υψηλό επίπεδο κατάρτισης, αλλά κατάρτισξ πολύπλευρη και συγχρονισµένη. Στη Σουηδία, όπου είναι θεσμοθετημένη η ένταξη πολιτισμι- κών δραστηριοτήτων στην προσχολική αγωγή, θεωρείται ότι βιβλιο- θήκες, ωδεία, μουσεία, θέατρα και πολισµικές οργανώσεις έχουν ένα σηµαντικό ρόλο να παίξουν μέσα στο Νηπαιαγωγείο. Σε πρόσφα- τη (1983) έκθεση του Εθνικού Συμβουλίου Πολιτισμού της χώρας αναφέρεται ότι οι γνώσεις και η ενθουσιώδης προσχώρηση των Νη- πιαγωγών είναι απαραίτητες προύποθέσεις για να πετύχουν οι πολι- τισμικές δραστηριότητες στην προσχολική αγωγή. Και ότι γι αυτό, τόσο η κατάρτιση, όσο και η επιμόρφωση των Νηπιαγωγών χρειάζε- ται να εξελιχθούν, έτσι ώστε να ενισχυθούν οι θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις τους στον πολιτισμικό τοµέα. Υπογραμμίζεται ακόμα ότι είναι απαραίτητο να ενισχυθεί η θέση των διαφόρων μα- θημάτων αισθητικής αγωγής στην κατάρτιση των Νηπιαγωγών και να αξιοποιηθούν οι γνώσεις και οι δραστηριότητες των καλλιτεχνικών και των πολιτισμικών οργανισμών. Σημειώνω ακόµα, ότι στη "Διακήρυξη αρχών" του Συμβουλίου Μορφωτικής Συνεργασίας του Συµβουλίου της Ευρώπης που ανάφερα προηγούμενα, προτείνεται: — να ληφθούτ μξϊΩα για νι κ.ταρ,……>όµ οι ςυαΞμοί ανάμεσα στις επαγγελματικές κατηγορίες των εκπαιδευτικών ποοοχολικής και πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης' - να παρέχεται σε όλους η ίδια βασική κατάρτιση και να τους προσ- φέρεται στη συνέχεια επιμόρφωση που θα προωθήσει την αµοιβαία κατανόηση' - να αντιµετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο τα ζητήματα μισθών,εξέ- λιξης και συνθηκών δουλειάς των εκπαιδευτικών που προσφέρουν έργο στην προσχολική ή πρωτοβάθµια εκπαίδευση. Το Π.Δ. 330/3.9.1983 με το οποίο ιδρύθηκαν συγχρόνως στα ΑΕΙ τα Παιδαγωγικά Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης και τα Παιδα- γωγικά Τµήµατα Νηπιαγωγών ανταποκρίνεται σε σύγχρονες απαιτήσεις. Η εφαρµογή του βέβαια προσφέρεται για συλλογικές επεξεργασίες. Ας σημειωθεί ακόµαγ ότι ο πρόσφατος νόµος για τη "Δοµή , και λειτουργία της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθµιας εκπαίδευ- - 10α - σης" παρουσιάζει, τόσο με το θεσμό των παιδικών κέντρων, όσο και με ορισμένες θαρραλέες διαπιστώσεις και προτάσεις στο αντίστοι- χο τμήμα της εισηγητικής έκθεσης, αξιόλογη προώθηση του σχετικού προβληματισμού σε κυβερνητικό επίπεδο. Θα μπορούσαμε όμως να αναρωτηθούμε στο διήμερο των εργασιών μας για την ανάγκη όχι μό- νο να διευρύνεται η προσχολική μέριμνα με την προσχολική αγωγή, αλλά και η προσχολική αγωγή στα ανεξάρτητα νηπιαγωγεία να διευ- ρύνεται με προσχολική μέριμνα, έτσι ώστε να πάψει σταδιακά αυτός ο ταξικός διαχωρισμός των νηπίων που δημιουργείται και μόνο από το γεγονός των διαφορετικών ωραρίων λειτουργίας νηπιαγωγείων και παιδικών σταθμών ή παιδικών κέντρων. - 11 ' >ΐΜΌ…χξ … %ξαΜ()…1Μ «(M «(µονιµη …ωδ)ο ινα…) \ ι κ H θεσμοθέτηση της κατάρτισης των Νηπιαγωγών σε πανεπιστη- μιακό επίπεδο είναι ένα μεγάλο επίτευγμα. Και αυτό το επίτευγμα που υλοποιεί την αναγνώριση της σημασίαςχτης προσχολικής αγωγής είναι επίτευγμα των διεκδικήσεων του κλάδου, της συνειδητοποίη- σης του θέματος από σημαντικές κοινωνικές ομάδες (αναφέρουμε σχε- τικά τις θέσεις του Γαιεπιστημιακού Ομίλου που δόθηκαν στη δημο- σιότητα στις 18-3-1981), είναι απότέλεσμα πολιτικής βούλησης. 'Οπως αποτέλεσμα πολιτικής βούλησης είναι και η ίδρυση αξιόλο- γου αριθμού νηπιαγωγείων τα τελευταία χρόνια. «έδρα... ώ 1(ΜΣ,…ΑΜ Τα Πανεπιστήμια που θα καταρτίζουν Νηπιαγωγούς βρίσκονται έ)Ο. μπροστά σε μια πρόκληση και σε τεράστιες ευθύνες. Η κατάρτιση που θα προσφέρουν δεν φτάνει να είναι υψηλού επιπέδου, πρέπει να είναι και η κατάλληλη. Γι αυτό χρειάζεται να αξιολογήσουν και να αξιοποιήσουν τα καλύτερα στοιχεία από την προσφερόμενη κατάρτιση στις/ΣξΞλέςιΝηπιαγωγών, να διατηρήσουν και να αναπτύ- ξουν τη σύνδεση της θεωρίας με την πράξη, να γίνουν κέντρα αδιά- κοπου προβληματισμού επάνω στην προσχολική ηλικία και την προ- σχολική αγωγή και κέντρα διαρκούς πληροφόρησης του κοινωνικού συνόλου για τη σημασία τους. Το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας θέλησε με αυτό το διήμερο να θησαυρίσει από τη γνώση και την πείρα όλων σας. 'Γ* Εισηγήσεις;ανάλαβαν επιστήμονες που από διάφορες επιστη- 'μονικές περιο &ξ δουλεύουν Ήκαΐ π38βληματίζονται για το παιδί, έκπρ δώΞΞΐµΞιδ δικώνψερευνητικώνψ φορέων, προσωπικότητες της πνευ- ματικής μας ζωής που είναι κοντά στο παιδί. Αλλά περιμένουμε πολλά από τις παρεμβάσεις και τις ανοι- χτές συζητήσεις, τόσο and τις εμπειρίες των ατόμων όσο και από τα αποτελέσματα συλλογικής επεξεργασίας φορέων. Στη διάσκεψη της Λισσαβώνας, ο Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης διακήρυξε ότι η προσχολική αγωγή "είναι θέμα βασικά πολιτικό". Πράγμα που σημαίνει ότι η προσχολική αγω- γή είναι πρωταρχικά.θέμα των πολιτών.