- GR UTH-HA PC-KM-SA1-S2-SS2-F2-I19
- Item
Part of Personal Archives
- 4… ,… - κόππα)… τΒππΒ΄…΄κπΙ 'ΛΑτκπ'΄ΛππΙρταντι Κατά την Τουρκοκρατία η ύπαρξη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού είχε ξεχασθεί από τον Ι|ελληνικό λαό. Αναφορές του συναντούμε στο έργο. και τη δράση Ingva που έζησαν κα- τά κανόνα στο Εξωτερικό. To όνομα ΄Ελλην χρησιμοποιείται σπανια και ταντα µε την έννοια του IlLéonxétgn και µάλλιστα σε αντιπαραβολή µε …το Χριστιανό: η μανα του ήταν ΧριστιΤ ανη κι' ο κύρης του ήταν ΄Ελλην. Ας σηµειωσουμε εδω το γλωσσικό αναφοµοίωτο εθνικό 'Ελ- λην. Από πρωτη ματια φαίνεται ότι αυτό επιβάλλεται από μετρικές ανάγκες, ωστόσο δεν …ήταν καθόλου δυσκολο να βρεθει µια αλλη διατύπωση. Για τους Ρωμιούς της Τουρκοκρατίας οι 'Ελληνες ηταν πελωριοι και χεροδύναμοι, τόσο ψηλοί που όταν έπεφταν δε μπορούσαν να ξανασηκωθούν. O I. Θ. Κακριδός συγκέντρωσε στη μελέτη του " Οι Αρχαίοι 'Ελληνες στη Νεοελληνική Παραδοση" πολλές τέτοιες παραδόσεις. Οι θέσεις του είναι καθαρες και Iga1n- | ' γορ|ηματικέςι" Εδω, ό ,τι πρέπει να ξέρουµε είναι .“MQ στο Μεσαίωνα καθε συνειδητός|δεσ- µός*άναµεσα στον chknvaé λαό και στην αρχαια Ελλαδα ειχε λείψει. ΄Ελλην σήμαινε τον ειδωλολατρη και τιποτα άλλο, µια σηµασία που κρατηθηκε ζωντανή ως σήµερα ακόμη στην Ηρήτη."και τονίζει πως "ο ελληνικός λαός ξαναπήρε το όνομα 'Ελληνες πριν από ενάµιση | κόπου αιώνα"-η µελέτη του αυτή γράφτηκε πρώτα στα Γερµανικά το 1966. Πολύ περισσότερο, αυτό ισχύει για τα προελληνικά φύλα. 0L npaYpathdI εντυπωσιακές οµοιότητες διακοσμητικων θεματων των Σαρακατσανων με αν- τίφτοιχα θέµατα της προϊστορικής κεραµεικής οφείλεται στη συγγένεια των κοινωνικων I ΄συνθηκών, καθώς πρόκειται για κοινωνίες µε "αρχαϊκή" δοµή. Παρόμοιες αντιστοιχίες υπέρ χουν και σε ηπειρώτικες γκλίτσες µε κυκλαδικά ειδώλια, χωρίς εδώ να αντιµετωπίζονται από τους μελετητές ως επιβιώµατα. ΄Αλλωστε οι Σαρακατσάνοι, τμήµα του ελληνικού λαού που άλλαξε τουλάχιστον δυό φορές θρησκεία και διαμόρφωσε τη φορεσιά και τη γλώσσα του παραλληλα με το σύνολο του ελληνικού λαού θα ήταν'ανεξήγητο να εµµένει επί χιλιετίες μόνο στα διακοσµητικό θέµατα της φορεσιές και της γκλίτσας, είδη καθημερινής χρήσης που Ηρήγορα φθείρονται και συνεπώς αναπαράγονται αδιάκοπα. .Κατό τη Βυζαντινή εποχή και την Τουρκοκρατία η στάση της Ορθόδοξης Έκκλησίας ήταν εχθρική προς την αρχαία τέχνη που την αντιμετώπιζε µόνον ως δημιουργό ειδώλων. Αυτό συνεχίζεται κι όταν γίνεται µερική συυφιλίωση με το αρχαίο ελληνικό πνεύυα. | ΄ , , Ι , …. , Εικονες αρχαιων σοφων συναντουυε στο Άγιον Όρος, στο νησι των Ιωαννίνων, στα τα… χόοια, στο Ήωριά, τη Σιάτιστα. την Κωνσταντινούπολη, τη Βουλγαρία. τη Douuavfa. τη'΄ κράφΛσία. την Παλαιστίνη και αλλού. ΐτο µοναστήρι των Φιλανθρωπινών. τοιχογραφία του 1542, που ό καθηγητής 'ωτήρης Λόκαρης αποδίδει'πειστικά στους αόελφούς…αγιογράωους… Γεώργιο και Άρζγκο &ικοτάρη. παριστάνει τον Πλάτωνα. τον λπολλώνιο. τον Αριστοτέλη. ι 4. ΄ , . , ,; , , ', :. µι. , τον Πλουταρχο και τον Ιειλωνα ενω σε αλλες περιπνωσεις εμφανιζεται o ολων, ο Θαλης ) |… 2 | , . , ο , και άλλοι. Στο μοναστήρι των Φιλανθρωπινων πανω από τις μορφές μια επιγραφή-υας πληρο- . . | φοροί πως Οι επτά σοφοί συνεδρίασαν σε σπίτι των Αθηνών και διακήρυξαν τη θεία εναν- θρώπιση του Χριστού. Λίγο δύσκο€ο, βέβαια, να έγινε αυτή η συνεδρίαση γιατί ο Αριστο- … τέλης γεννήθηκε στα 384 προ Χριστού και ο Πλούταρχος στα 46 μετά Χριστόν. Με την επίδραση των νέων ιδεών και ιδιαίτερα με την ιδεολοηική προετοιμασία της Επανάσταόης, παράλληλα µε το Ρωμιός ή Γρεκός. επανέρχεται και το όνοµα 'Ελληνας ή Ελ- ληνάς, καθώς και η µνήµη της ξεχασµένης αρχαιότητας. Χαρακτημιυτιπό του τρόπου αναδρο- μής στο πάρελθόν ανάλογα µε τις κοινωνικές ή πολιτικές ανάγκες κάθε εποχής -θυμίζω εδώ τη φράση του Κλάουζεβιτς πως ο πόλεµος είναι συνέχιση της πολιτικής µε άλλα μέσα- είναι τογεγον6ς της μονομερούς αναφοράς κατά την περίοδο της επαναστατικής προετοι- μασίας στα πολεµικά κατορθώματα των αρχαίων Ελλήνων. Οι Σπαρτιάτες, η ναυµαχία της Σα- λαμίνας, οι Θερµοπύλες εµφανίζονται όλο και συχνότερα. Αργότερα, καθώς η νέα Ελλάδα πάει να σχηµατίσει το πολιτιστικό της πρόσωπο και να το στηρίξει σε µακριά παράδοση …ανασύρονται απότΐη λήθη φιλοσοφοι και ποιητές.. Θυμίζω|εδώ ασχολίαστο και τον γλωσσαη μυντορισνό|καθώς και τις πάµπολλες Ευριδίκες,'Ευτέρπες και Πηνελόπες µε σεγκούνια ή τους Αγαθοκλείς, Αλκιβιάδηδες και Περικλήδες µε τσαρούχια που κυκλοφορούσαν στα καλ- ντερίμια των χωριών. Σ'6,τι αφορά την τέχνη θυμίζω πρόχειρ την ίδρυση στη Βιέννη, εφτά χρόνια πριν από την Επανάσταση, της Φιλαρχαίου Εταιρείας. Ανάµεσα στους σκοπούς της περιλαμβάνει και "την αναζήτησιν παντός΄είδους αρχαιοτήτων" και παρακάτω προβλέπεται πως "τα συνάχ- θησόµενα αρχαυολογικά πράγµατα αποταµιεύονται εις τας Αθήνας ή εις το Πήλιον ΄Ορος εις τα επί τούτω κτίρια Μουσεία καλούµενα: Στο 9ο άρθρο σημειώνεται:" Η Εταιρεία επι- τρέπει εις τα μέλη της, ίνα φέρωσι ως σηµείον της αυτής συγκαταριθμήσεως εν δακτύλιον χρυσούν µεν δια τους ευεργέτας, χαλκούν δε δια τους συνηγόρους, φέρον την Γλαύκα µετά της έσωθεν επιγραφής Φιλομούσων, τα μέλη δε τα ανήκοντα εις το Γυμνάσιον του Πηλίου όρους φέρουσι και αυτό ως παράσημον εν δακτύλιον με την εικόνα του Κενταύρου και του Αχιλλέως".Στο ίδιο κλίµα εντάσσετπικαι η γνωστή φράση του Μακρυγιάννη "γι αυτά πολε- µούμεότάν θέλησε και πέτυχε να*αποτρέψει κάποιον αγωνιστή να πουλήσει αρχαίο άγαλμα σε ξένον περιηγητή.. Αργότερα έχουµε την ελληνική προσθήκη στο θέατρο των σκιών της φιγούρα;του Μεγαλέξαντρου µε περικεφαλαία, θώρακα, δόρυ και ασπίδα. 3ίναι από τα λίγα πρόσωπα του θιάσου που είναι σοβαρά, το φέρσιυ6 του είναι αξιοπρεπές και οι πράξεις του παληκαρίσιες. Κατά το 19ο αιώνα και τις αρχές του ΖΟού, µε την επικράτηση του νεοκλασικισμού στην επίσηµη ελληνική τέχνη και την ακτινοβολία του προς το χωρικό περίγυρο, µορφές από | την αρχαία τέχνη Έμφανίζονται σε τοιχογραφίες αρχοντικών της Βόρειας Ελλάδας -στο Πά- .-.... - ,,…-…-… με. .- . ,.-.-.…..…- I «Ο . πιγκο, στη Νέ8εσκα. το σημερινό Νυμφαίο, στην Καστοριά αλλά και.στο Λεωνίδι της Πε- ΄ λοποννήσου.-Χαρακτηριστικό αυτών των απεικονίσεων στην πλειοψηφία τους είναι η υποδή- | λωση της προέλευσής τους από αγάλματα με τη μονόχρωμη απόδοσή τους µόνο µε σκιοφωτισ- | . µό… χημειώνουμε, τέλος. την απομίυηση αρχιτεκτονικών στοιχείων της κλασικής οικοδο- μίας uc kurcxfi υλικά π.χ. μαρμάρινων φορουσιών µε κεραµεικά, ισοδοµικής τοιχοποιΐας με σοσβα και αλλα. Η΄7ξζ,ς΄ΑΜηΚρΗΣ- ",…